Είναι σχεδόν μόνιμη πηγή έμπνευσης και αναφοράς ο πόλεμος στη τέχνη δυστυχώς, και σίγουρα άλλο τόσο υλικό μπορεί να αντλήσει κανείς από την ειρήνη, την συνθήκη δηλαδή που όλοι ελπίζουμε να επανέλθει σύντομα στην περιοχή της Ουκρανίας. Με τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό και δυτικό πολιτισμό να παρατηρεί εναγωνίως τις εξελίξεις και να ζυγίζει ώρα με την ώρα τις επιπτώσεις, η μουσική, που ανέκαθεν έχει υπάρξει τρόπος έκφρασης και συχνά παρηγοριά για όσους ψάχνουν καταφύγιο από την πραγματικότητα, έχει άλλοτε με τους στίχους και άλλοτε με την σκληρότητα των ήχων ή την επιθετική μορφή των ενορχηστρώσεων καταγράψει ζόρικες καταστάσεις όπως αυτή που ανήσυχα παρακολουθούμε.
Σε πείσμα των ημερών που προστάζουν σιωπή και περισυλλογή, ίσως είναι μια καλή ευκαιρία να ανατρέξουμε σε 10 + 2 μουσικά κομμάτια που είτε επικαλούνται τον πόλεμο, είτε εμπνεύστηκαν από αυτόν, για να μην ξεχάσουμε ποτέ την αδιαπραγμάτευτη φρίκη και βαρβαρότητα οποιασδήποτε πολεμικής συνθήκης.
1. The Cranberries - "Zombie" (Island Records)
Η Ευρώπη ζει καταστάσεις σαν την παρούσα (δηλαδή μικρούς αιματηρούς εμφύλιους λαών που μοιάζουν αρκετά αλλά διαφέρουν οι εθνικότητες τους και τα γεωπολιτικό οικονομικά συμφέροντά τους) σχεδόν μια φορά στα 10 χρόνια. Και συμβαίνει δίπλα μας ή κάπου στην ευρύτερη περιοχή μας. Από τη δράση του IRA μέχρι τον διχασμό για την ανεξαρτητοποίηση, Ιρλανδοί όπως η αδικοχαμένη Dolores O’ Riordan μεγάλωσαν με την αμφιβολία και την ανασφάλεια. Το fuzz στις κιθάρες που ξεσπούν, τα ταμπούρα που ακούγονται σαν σφυροκόπημα και η ερμηνεία της O’Riordan σε συνδυασμό με το video δημιούργησαν αυτό το διαχρονικό συνδεδεμένο με εμφυλίους έπος. Ένα δισεκατομμύριο και 200 εκατομμύρια views μετά και η ανθρωπότητα ακόμα διχάζεται.
2. Passengers - "Miss Sarajevo" (Universal)
Από το “Sunday Bloody Sunday” και τους πολιτικά “συνειδητοποιημένους” (επίσης Ιρλανδούς) U2, που βρίσκονται πίσω από την σύνθεση, μέχρι το απόλυτο crossover στην ερμηνεία του Pavarotti και την θλίψη που προκαλούν οι εικόνες “διάλυσης” της πρώην ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, όπως τις σκηνοθέτησε ο Bill Carter, το “Miss Sarajevo” επιστρέφει στη μουσική επικαιρότητα για να υπενθυμίσει τους κύκλους της ιστορίας σε διαφορετικές χώρες της ίδιας ηπείρου.
3. Metallica - "One" (Universal)
Υποθετικά τα σχόλια περιττεύουν, όπως και κάθε ανάλυση σχετικά με τις θέσεις των Αμερικανών γύρω από τους δύο παγκοσμίους πολέμους αλλά και τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Από μόνος του ο τελευταίος, έχει δημιουργήσει υλικό για αρκετές παρόμοιες λίστες. Εδώ, οι Metallica εμπνέονται από το μυθιστόρημα του Dalton Trumb Johnny Got His Gun και μεταφέρουν με τον πλέον γραφικό και american way τρόπο την οργή τους, μετατρέποντας το κομμάτι και το video σε κλασσικές αξίες του heavy rock.
4. Βlack Sabbath - "War Pigs" (BMG)
Χωρίς διάθεση για “χαλάστρα” στο προαναφερθέν legacy των Metallica, ακόμα και οι ίδιοι άλλωστε γνωρίζουν ότι ο Ozzy και οι Sabbath, καταδίκασαν τις κυβερνήσεις που υποθάλπουν πολέμους πριν από όλους με τον πιο heavy και τσεκουράτο τρόπο. Μέσα από το άλμπουμ που σχεδόν κάθε δευτερόλεπτο του ώθησε μια νέα μπάντα να σχηματιστεί και να παίξει βαρύ ροκ, το “War Pigs” ήταν από τα πρώτα πολιτικά statements που συνοδεύτηκαν από ασήκωτα riff.
5. Τhe Clash - "Spanish Bombs" (Sony Music)
Από τον Ισπανικό εμφύλιο του 1936 μέχρι τον IRA, 3 punk λεπτά και η θρυλική -κόντρα στο κατεστημένο- φωνή του Joe Strummer δρόμος. Μαζί το ανεβαστικό χορευτικό beat και μια πιασάρικη sing along μελωδία δώρο για να περάσει πιο εύκολα στις μάζες το μήνυμα. Το κομμάτι προτιμήθηκε του επίσης punk friendly “Wargasm” των L7 προκειμένου να εστιάσουμε λίγο περισσότερο στο πόσο συχνά η ιστορία των εμφυλίων στην Ευρώπη επαναλαμβάνεται.
6. Kano - "It’s A War" (Unidisc)
Και τώρα ξεκινάει το λίγο πιο ενδιαφέρον τμήμα του αφιερώματος. Το “It’s A War” των Kano θεωρείται disco classic για εκπαιδευμένα αυτιά, χάρη κυρίως την θέση που του εξασφάλισαν στα φοβερά dj σετ τους οι Optimο. Παρόλα αυτά και με διάθεση περισσότερο να κρατηθούμε από τους τίτλους παρά να ψάξουμε βαθιά πίσω από τους ελάχιστους στίχους του, είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι κάθε φορά που θα το ακούσετε κάπου δυνατά θα καταλάβετε το πολεμικό του κλίματος που δημιουργεί στον χώρο.
7. Outkast - "B.O.B." (Arista)
“Bombs Over Baghdad” είναι ολόκληρος ο τίτλος του τραγουδιού μέσα από το αξεπέραστο “Stankonia” αλλά το “τρικ” της υπόθεσης είναι η διπλή του σημασία. Στη πραγματικότητα, ο Andre 3000 εμπνεύστηκε τους στίχους προκείμενου να ξεμπροστιάσει τους executives των δισκογραφικών που αφήνουν “μισοτελειωμένες δουλειές” σε συμβόλαια καλλιτεχνών, αλλά σύντομα και με την τότε επερχόμενη δεύτερη εισβολή των Αμερικανών στο Ιράκ επί Bush του νεότερου, το κομμάτι παρερμηνεύτηκε και θεωρήθηκε αναφορά στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου (1990-91) την ίδια στιγμή που έγινε το “go finish them” soundtrack των επιθέσεων του 2003, θυμίζοντας πάντα, ότι είχε προηγηθεί το 9/11 του 2001. Ευτυχώς που ήρθαν τα 20 χρόνια από το “Stankonia” για να αποκαταστήσουν την θέση του στην ιστορία σαν αντιπολεμικό τραγούδι. What a JAM.
8. Boyd Jarvis - “1990’s” (Conscious dub) (Movin’ Records)
Κανονικά, τίποτα δεν θα έπρεπε να παραπέμπει σε πόλεμο ακούγοντας αυτό το “φρέσκο” (μόλις του 2019) old school house αναλογικό έπος. To γεγονός όμως ότι το περιλαμβάνει στα σετ του ο πάντα δυστοπικός και πεσιμιστής Ron Morelli της L.I.E.S. σε συνδυασμό με τις πολεμικές ανακοινώσεις που σε μορφή “samples” πλαισιώνουν την μουσική, πιθανόν να αρκεί για να δώσει μια πιο εκσυγχρονισμένη εκδοχή των ήχων που θα μπορούσαν να έχουν στα ακουστικά τους, οι ρεαλιστές του δυστοπικού σήμερα.
9. Vatican Shadow - "Tonight Saddam Walks Amidst Ruins" (Hospital Productions)
Τώρα μάλιστα. Aυτό είναι άνετα, από τον τίτλο μέχρι τη βραδύκαυστη μινιμαλιστική κορύφωση του, το soundtrack κάθε σκέψης που τελειώνει με την φράση “ο κόσμος έχει αφεθεί σε χέρια ηλιθίων και έρχεται το τέλος”. Από την σκιώδη Βατικανό στη πάντα ανήσυχη και γεμάτη σκοτάδι και θόρυβο Hospital Productions
10. I-F - "The Men Who Won’t Come Back" (Clone Records)
Αν συνεχιστεί αυτό το “αστείο” που περιλαμβάνει κακές κυβερνήσεις, πανδημία και πολέμους σε υποθετικά ανεπτυγμένες χώρες, τότε επιβάλλεται να σκύψουμε αναλυτικά στην σκηνή της Χάγης (βλέπε Bunker Records), της Ολλανδίας και του Βελγίου στις αρχές των 90s. Μουσικοί που μέχρι τότε έπαιζαν, ροκ ή punk αντάλλαξαν τις κιθάρες με MPCs και Roland κάθε εκδοχής από 303 μέχρι 909 και άρχιζαν να εκφράζουν τις ανησυχίες του μέσω της techno, house, acid κουλτούρας. Ο I-F είναι ένας θρύλος για όσους παρακολουθούν την εγκεφαλική χορευτική μουσική της Ευρώπης και εδώ σε μία κυκλοφορία του 1991 για την Ολλανδική Clone απλά, το θέτει με το πιο φουτουριστικό και συνάμα δυστοπικό τρόπο όσο απλά και σταράτα συμβαίνει.
11. Yo La Tengo - Nuclear War (Motherfucker) (Matador)
Στο πρώτο bonus track αυτής της anti-war λίστας war songs αντιγράφουμε το facebook post του "δικού μας" Μάκη Μηλάτου, που έχει πάντα ένα εύστοχο σχόλιο για τα πράγματα γύρω μας:
"It's the End of the World as We Know It (And I Don’t Feel και τόσο Fine).
Ο Πούτιν αναμετράται με την ιστορία, την ξαναγράφει, διορθώνει τα λάθη του Λένιν και απειλεί Σουηδία και Φινλανδία, ο Τραμπ αποκαλεί τους ηγέτες της Δύσης χαζούς (άρα αυτός είναι έξυπνος) και τον Πούτιν ιδιοφυή, ο Ερντογάν ονειρεύεται οθωμανική αυτοκρατορία, αναθεώρηση των διεθνών συμβάσεων και ξερογλείφεται τώρα με όσα βλέπει από τον άσπονδο φίλο του, η Κίνα έχει πει πως μέχρι το 2030 (το αργότερο) η Ταϊβάν θα έχει επιστρέψει εκεί που ανήκει (αλλά ίσως τώρα βλέπει πως είναι ένα καλό μομέντουμ), ο Κιμ Γιονγκ Ουν πατάει κουμπάκια για πυραύλους πιο συχνά απ’ ότι τρώει τυρί, η Ουκρανία αλλά και η Ρωσία έχουν γεμίσει φασίστες ακροδεξιούς -εκπαιδευμένους από ομοϊδεάτες τους στις ΗΠΑ- ενώ συρρέουν και φίλοι τους από πολλά μέρη της Ευρώπης για να τους συνδράμουν, μισθοφόροι τυχοδιώκτες πολεμάνε παντού, τα Βαλκάνια έχουν ξαναγίνει ρευστά (και καυτά) όσο το λιωμένο σίδερο, τα πυρηνικά ξανακάνουν την εμφάνιση τους έστω και στο βάθος της εικόνας, η παράνοια φαίνεται να είναι η νέα κανονικότητα.
Welcome Back, My Friends, to the Show That Never Ends – Ladies and Gentlemen ζόρικα τα πράγματα."
12. The Ex - "When Nothing Else Is Helpful Anymore" (Ex Records)
Και για το τέλος φυλάμε το "έπος" που μας επεφύλασσε ο θαυματουργός κύριος Steve Albini που πάντα ξέρει και πάντα εμπιστευόμαστε
