Είναι γνωστό ότι ζούμε σε καιρούς όπου φοριέται (ξανά) η ψυχεδέλεια, πλέον σε μια πτυχή του σύγχρονου indie φάσματος η οποία τα τελευταία χρόνια έκανε κάμποση «φασαρία» στον Τύπο. Δυστυχώς, παρέα με την όλη τάση, η έννοια της ψυχεδέλειας –μαζί και η αποτίμηση του ψυχεδελικού rock που άνθισε στα τέλη της δεκαετίας του 1960– γνώρισαν ένα ατελείωτο ξεχείλωμα. Με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί ένα θολό περιβάλλον, στο οποίο η λέξη «psych» καταστρατηγήθηκε, γενόμενη ένα εύκολο επίθετο για ό,τι indie (κατά βάση) φαινόταν λίγο «φαζαριστό» ή «λοξό»· ανεξαρτήτως αν παρέπεμπε στο ψυχεδελικό rock, αν προερχόταν από το krautrock (μια διαφορετική ιστορία) ή αν δεν συνιστούσε κατεύθυνση, παρά μόνο συνιστώσα σε ένα μοδάτο ανακάτεμα ήχων από διαφορετικές δεξαμενές.
Η ευθύνη βέβαια βαραίνει τον Τύπο και ιδίως τους αρχισυντάκτες εκείνους που άφησαν την αποτίμηση του νέου revival σε επιπόλαιους και εν πολλοίς αδιάβαστους συντάκτες, οι οποίοι θεωρούσαν ότι μπορούσαν να προσεγγίσουν τους (όποιους) Unknown Mortal Orchestra χωρίς να διαθέτουν σοβαρές γνώσεις επί του αυθεντικού psych rock ήχου: στην καλύτερη περίπτωση τον είχαν γνωρίσει διαθλασμένο από τους Primal Scream και τους Dream Syndicate, στη χειρότερη τον μάθαιναν δίνοντας το παρών σε μια συναυλία των Growlers. Δεν είναι εγκυκλοπαιδικό το ζήτημα, αλλά ουσίας.
Όλα αυτά, ωστόσο, δίνουν την ευκαιρία να επισκεφθείς ξανά συγκροτήματα και δίσκους που ίσως σαρώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου και δεν βρίσκονται εύκολα σε πρόχειρες λίστες, μα διαθέτουν και πάλι επικαιρότητα, όπως και τη δυνατότητα να γίνουν μέτρο για τη σωστότερη πρόσληψη και αποτίμηση της σημερινής αναβίωσης. Μια τέτοια περίπτωση, ας πούμε, είναι κι αυτή των Earth Opera από τη Βοστόνη, οι οποίοι έδρασαν μεταξύ 1967 και 1969, αφήνοντας μόλις 2 άλμπουμ πριν διαλυθούν οριστικά και αμετάκλητα.
{youtube}uofLPdOwhQo{/youtube}
«Ψυχή» αυτής της μπάντας, ο Peter Rowan. Βρίσκοντας τα πράγματα στην περιοχή της Βοστόνης περιορισμένα, ταξίδεψε στο Νάσβιλ του Τενεσί για να ανοίξει τους ορίζοντές του και θήτευσε εκεί στους Bluegrass Boys του Bill Monroe, μαθαίνοντας πολλά πράγματα, τόσο στην κιθάρα, όσο και για το folk παρελθόν των Η.Π.Α. Γυρίζοντας στα μέρη του το 1966 πρότεινε στον David Grisman να συγκροτήσουν ένα σχήμα το οποίο θα παίζει ηλεκτρισμένα folk και bluegrass. Η ιστορία του rock 'n' roll δεν είναι ακόμα σαφής ως προς το αν ο Grisman ήταν ο πρώτος που έπαιξε μαντολίνο σε σχετική ηχογράφηση, μας λέει όμως με σιγουριά πως ήταν αυτός που έπεισε τον Rowan να ασχολούνται γενικότερα με όποιο είδος τους άρεσε, όχι μόνο με τα folk.
Εδώ ακριβώς βρίσκεται η βάση του πλούσιου ήχου των Earth Opera, όπως αποτυπώθηκε στο ομώνυμο ντεμπούτο τους (1968), όπου τους Rowan & Grisman πλαισίωσαν οι John Nagy (μπάσο), Billy Mundi (κρουστά), Paul Dillon (ντραμς, δεύτερη κιθάρα) & Bill Stevenson (πιάνο, βιμπράφωνο). Κάποιοι προσπάθησαν να τους βάλουν στον λεγόμενο «ήχο της Βοστόνης», η δισκογραφική τους κόσμησε το άλμπουμ με ένα εξώφυλλο ψυχεδελικής αισθητικής, αλλά στην πραγματικότητα η μπάντα έπαιζε περισσότερα πράγματα έχοντας την ψυχεδέλεια μάλλον ως «μαγιά». Κι αν το πιο γνωστό τους τραγούδι "The Red Sox Are Winning" δεν το έκανε πολύ σαφές, το έκαναν στιγμές όπως τα "Death By Fire" ή "Time And Again", οι οποίες έδειξαν το ταλέντο τους να βρίσκουν μουσικές γέφυρες ανάμεσα σε ετερόκλητες αναφορές.
Το άλμπουμ δεν έκανε τίποτα στους καταλόγους επιτυχιών της εποχής, αλλά οι καλές κριτικές έπεισαν την Elektra να μην διώξει το γκρουπ, δίνοντάς τους την ευκαιρία να κάνουν έναν ακόμα δίσκο. Κι αν ο Stevenson αποχώρησε στο μεταξύ, οι Earth Opera μπόρεσαν και ενέταξαν στο σχήμα ως session παίχτη τον τζαζ μουσικό David Horowitz (πιάνο, πλήκτρα, hammond), ενώ ήρθε να παίξει μαζί τους και ο John Cale των διαλυμένων πλέον Velvet Underground.
Το αποτέλεσμα σχηματοποιήθηκε στο άλμπουμ The Great American Eagle Tragedy (1969), το οποίο η Elektra και πάλι επεδίωξε να πουλήσει ως «ψυχεδέλεια». Το περιεχόμενο ωστόσο ήταν ακόμα πιο πλούσιο σε σύγκριση με το ντεμπούτο, καθώς οι Earth Opera φλέρταραν πλέον ανοιχτά με τα ηλεκτρικά folk της εποχής, με την τζαζ του Ornette Coleman, αλλά και με στοιχεία που σήμερα μας φαίνονται progressive rock. Το ομώνυμο μάλιστα κομμάτι του δίσκου υπήρξε ένα από τα πιο ωραία αντιπολεμικά άσματα της ταραγμένης εκείνης περιόδου, δείχνοντας τους δεσμούς της μπάντας με την κατά Henry David Thoreau «κοινωνική ανυπακοή», αλλά και με τα μικρά clubs όπου σύχναζε η ριζοσπαστική νεολαία των 1960s που αντιτάχθηκε στον Πόλεμο του Βιετνάμ: η Βασίλισσα που οι στίχοι αναπαριστούν στον Κήπο, δεν είναι άλλη από την Πρώτη Κυρία των Η.Π.Α. Byrd Johnson, η οποία δεν είχε άλλη έγνοια τότε παρά τα τριαντάφυλλά της.
Το "Home To You" σκαρφάλωσε στο #97, βάζοντας τη μπάντα στο πολύτιμο Hot-100 των Η.Π.Α., ενώ συμπαρέσυρε και το The Great American Eagle Tragedy στο #181 των εθνικών charts. Αλλά οι Earth Opera (μάλλον και η συνηθισμένη σε περισσότερα Elektra) βρήκαν απογοητευτικές τις επιδόσεις και το γκρουπ έληξε εκεί την πορεία του. Ο Rowan έφυγε κατόπιν για τη Νέα Υόρκη, όπου σχημάτισε τους Seatrain, ενώ ο Grisman –μαζί με τον Nagy και τον Dillon– πήγαν να παίξουν με τον Tom Paxton.
Στα 76 του σήμερα, ο Peter Rowan θεωρείται μία από τις τελευταίες σημαντικές μορφές στο bluegrass (ο πιο πρόσφατος δίσκος του είναι του 2014), ενώ πολύ ενεργός παραμένει και ο 73χρονος Grisman, ο οποίος έβγαλε πέρυσι ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά τρία σόλο άλμπουμ!
{youtube}MC-nj68X19c{/youtube}
