Τον Αντώνη (Κούκιο), πολύ πριν μάθω ότι έχει επώνυμο ή ότι τον λένε Αντώνη, τον ήξερα ως H2O. Ήταν ένας από τους ιδιαίτερα ξεχωριστούς DJs στην Αθήνα, σε μια εποχή που το να έχει κανείς ντιτζέικο όνομα και να είναι γνωστός με αυτό, σήμαινε ότι είναι πραγματικά καλός.
Πρόσφατα, ένας κοινός μας φίλος μου έδειξε ένα καλαίσθητο βινύλιο και μου είπε «Δες, η μπάντα του Αντώνη, από τα 1980s». «Είναι καλό;» τον ρώτησα. «Ναι, ναι. Πολύ. Βρες το να το ακούσεις», μου απάντησε. Έτσι έμαθα τους Winter Watercolors, αν κι ένα κομμάτι τους υπήρχε στη συλλογή Fruits Of Wrath: 12 Lost And Unreleased Tracks From The Greek 80's Underground, που κυκλοφόρησε το 2013· την είχα ακούσει, αλλά δεν είχα σταθεί.
Δεν θα παραθέσω ιστορικά γεγονότα μιας και παρακάτω ακολουθεί βιογραφικό του συγκροτήματος γραμμένο από την ίδια τη μπάντα, ώστε να υπάρχει απόλυτη ακρίβεια. Θα πω όμως δυο κουβέντες για το άλμπουμ.
Το πρώτο πράγμα που αμέσως σου έρχεται στο μυαλό ακούγοντας τους Winter Watercolors, είναι η ομοιότητα της φωνής του Αντώνη Κούκιου με τον Robert Smith. Σχεδόν δηλαδή κοντράρει τον τραγουδιστή εκείνων των Ολλανδών των Essence, που τους άκουγες κι έλεγες: «Καλά, πότε το βγάλανε αυτό οι Cure;».
Γίνεται προφανές, όμως, αφού ολοκληρώσεις την ακρόαση, ότι είναι περιττό να σταθείς μονάχα σε αυτό το γεγονός. Όχι γιατί το συναντάς απλά σε ένα μέρος των ηχογραφήσεων (“Mirrors Inside Mirrors”, “Alibi”, “It’s Too Late”, “Suicide”), αλλά γιατί τα κομμάτια των Winter Watercolors έχουν από μόνα τους στιβαρό χαρακτήρα, είναι καλοπαιγμένα και αξίζει με το παραπάνω να τους αφιερώσει κάποιος τον χρόνο του. Ισορροπώντας επιδέξια ανάμεσα στο new wave και στην pop, καθώς ξεδιπλώνονται, θα θυμίσουν στον ακροατή κι άλλες σπουδαίες μπάντες της εποχής, όπως τους Sad Lovers And Giants ή τους Band Of Holy Joy.
Στο “Alibi”, για παράδειγμα, το synth pop ξεκίνημα (α-λα-"The Walk" των Cure) θα συναντήσει τα κιθαριστικά περάσματα των Church και τα πλήκτρα των Sad Lovers And Giants, δημιουργώντας ένα πολυσχιδές άκουσμα, που δεν φοβάται να ξεφύγει από τις παραδοσιακές φόρμες και τολμά να αλλάξει αρκετές φορές στη διάρκειά του. Γενικά, η μπάντα το πράττει αυτό συχνά. Και δικαιώνεται. Σαν να θέλανε να παίξουν progressive wave pop, αλλά όχι από την πλευρά που κοιτάει τον εγκέφαλο, μα από εκείνη που κοιτάει την καρδιά. Για την άλλη πλευρά και την ίδια πάνω-κάτω εποχή υπήρξαν οι Morel, τους οποίους κατά ξεχωριστή σύμπτωση ίδρυσε ο Γιώργος Κωνσταντίνος Κούκιος, αδερφός του Αντώνη.
Οι προαναφερθέντες Band Of Holy Joy εμφανίζονται, ως επιρροή, στο βαλσάκι “Across The Water”, τόσο στα φωνητικά, όσο και στον ρυθμό, ενώ οι Sad Lovers And Giants επιστρέφουν με τις κελαρυστές τους κιθάρες στο “I Suppose”. Οι δύο εκδόσεις του χορευτικού και στακάτου “La Morte” διαφέρουν σε ταχύτητα και ένταση (με τη δεύτερη να αποδεικνύεται πιο υποχθόνια και ατμοσφαιρική), ενώ το “It’s Too Late” δεν σε προϊδεάζει με το χαρωπό του αρχικό μέρος ότι θα μεταμορφωθεί σε γκρουβάτο ξαδερφάκι του “Bela Lugosi’s Dead” (βλ. Bauhaus) καθώς ακροβατεί ανάμεσα στο λευκό funk και στο post-punk. Οι Talking Heads ή οι Liquid Liquid θα χαμογελούσαν πλατιά αν το άκουγαν. Το δε “Time After Time” αφήνει χώρο και για κάμποση νεοψυχεδελική pop, η οποία αναδύει χαρμολύπη και το κάνει πανέμορφα.
Τέλος, στις δύο ζωντανές ηχογραφήσεις από την εποχή της πρώτης μετουσίωσης των Winter Watercolors (που άκουγε στο όνομα Ends With The Sea) συναντάμε το “Years”, το πιο ατόφιο post-punk κομμάτι του άλμπουμ, νευρώδες και σκοτεινό, καθώς και το “Suicide”, που μέσα στη λυπημένη, κατανυκτική του ατμόσφαιρα καταφέρνει με παράδοξο τρόπο να είναι βαρύ και ανάλαφρο ταυτόχρονα. Η ειλικρίνεια στην ερμηνεία και το σπάσιμο των φωνητικών, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αμφισβήτησης.
Με αυτά και μ’ αυτά, οι Winter Watercolors, κάλλιο αργά παρά ποτέ, ήρθε η ώρα να καταλάβουν το κομμάτι που τους αναλογεί στην ιστορία του ελληνικού underground της δεκαετίας του 1980, το οποίο κατά την ταπεινή μου άποψη δικαιούνται. Αναλογιζόμενοι τις συνθήκες της εποχής και το πόσο ιδιαίτερο ήταν να ασχολείσαι με τέτοιες μουσικές τα χρόνια εκείνα, καθώς και το κατόρθωμα του να είσαι συγχρονισμένος με τα δρώμενα ενός γίγνεσθαι εκτός εγχώριας πραγματικότητας, ένα μπράβο κι ένα ευχαριστώ δεν είναι ποτέ αργά για να αποδοθούν σε τέτοιες μπάντες.
Βιογραφία (γραμμένη από τους Αντώνη Βασίλη Κούκιο & Πλάτωνα Τσούλο)
Εξάρχεια...
Άνοιξη του 1983, στη συμβολή των οδών Κομνηνών & Μαυρομιχάλη, στον 1ο όροφο ενός νεοκλασικού. Ήχοι σκληροί, τραχείς, μελωδικοί, μελαγχολικοί «γλιστρούν» στη γειτονιά από το παράθυρο. Ακούγεται το "La Morte" σε 1η εκτέλεση, από τους Αντώνη Β. Κούκιο στη κιθάρα και στα φωνητικά, Πλάτωνα Τσούλο στα τύμπανα & Σπύρο Αναγνώστου (μέλος των Not 2 Without 3) στο μπάσο. Οι Ends With The Sea, όπως ονομάσθηκε το σχήμα, βρίσκουν τον ήχο τους και ξεκινούν.
Πρώτη εμφάνιση στον Λόφο του Στρέφη, μαζί με άλλα συγκροτήματα της εποχής. Οι συναυλίες πολλές, σε χώρους που μεσουρανούσαν στην τότε ελληνική σκηνή: Σκιάχτρο στον Πειραιά, Broof στην Κυψέλη, Vitreaux στο Γαλάτσι, αλλά και σε φεστιβάλ που υποστήριζαν την underground σκηνή (ΚΚΕ Εσωτερικού, Τροτσκιστές, Αρχιτεκτονική, ΕΜΠ κλπ.). Πρώτα τραγούδια των Ends With The Sea ήταν τα "La Morte", "Years", "Suicide", "Take Me", "Mirrors Inside Mirrors", όλα συνθέσεις του Αντώνη. Το 1984 τη θέση του Σπύρου στο μπάσο παίρνει ο Γιώργος Κ. Κούκιος, αδελφός του Αντώνη και ιδρυτικό μέλος των Morel, για να ακολουθήσει μια σειρά καλοκαιρινών συναυλιών. Όμως το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς οι Ends With The Sea διαλύονται.
Λίγους μήνες μετά, το 1985, οι Αντώνης και Πλάτωνας αναβιώνουν το σχήμα με το όνομα Winter Watercolors, από ένα ποίημα του Αντώνη και με νέα μέλη τους Βασίλη Νάκη (πλήκτρα/σύνθεση), Δημήτρη Δημητρίου (μπάσο/σύνθεση/δεύτερα φωνητικά) & Μάνο Κωνσταντινίδη (δεύτερη κιθάρα/σύνθεση/δεύτερα φωνητικά/κρουστά). Ο ήχος του συγκροτήματος αποκτά διαφορετικό ύφος, προστίθενται νέα ακούσματα (pop, jazz, funk) που επηρεάζουν τις συνθέσεις, ορισμένες από τις οποίες παραμένουν από το αρχικό ρεπερτόριο ("La Morte", "Time After Time", "Mirrors Inside Mirrors", "Hey Little Boy"), αλλά με διαφορετική προσέγγιση και πιο φρέσκες ιδέες.
Ο χώρος για τις πρόβες, αλλάζει. Το συγκρότημα φιλοξενείται στο υπόγειο στούντιο Jam της Χαριλάου Τρικούπη, πάντα στα Εξάρχεια, ενώ η πρώτη τους «συναυλία» σαν Winter Watercolors ήταν ένα βράδυ στο αμφιθέατρο της Παντείου, με τον Βασίλη στο πιάνο να ερμηνεύει ένα από τα κομμάτια του και τον Αντώνη να τον συνοδεύει σιγοτραγουδώντας το "Across The Water". Είχαν την αίσθηση ότι ήταν μόνοι... Όταν σίγησαν, ακούστηκε σαν χάδι ένα απόμακρο, δειλό χειροκρότημα κάποιων φοιτητών. Στους μήνες που ακολούθησαν οι συναυλίες δίνουν και παίρνουν σε χώρους όπως η Μουσική Αποθήκη στην Πλατεία Αμερικής, το Cat’s Meow (πρώην Madd Club) στη Συγγρού, το Σκιάχτρο στον Πειραιά, το Tracks επίσης στη Συγγρού, τα 127db & Swing στα Εξάρχεια, Cinema Bar στην Πάτρα κ.ά.
Τον Μάιο του 1987 συμμετέχουν στο πρώτο Μουσικό Μαθητικό Φεστιβάλ στο Σπόρτινγκ, με τη φιλική συμμετοχή της Σάρρας Γαλανοπούλου στο πιάνο, και κερδίζουν το 1ο βράβειο, με έπαθλο τη συμμετοχή τους σε 2 συναυλίες στο Park (Πεδίον του Άρεως), όπου ανοίγουν διαδοχικά τους Last Drive & Παύλο Σιδηρόπουλο και Τρύπες & Δημήτρη Πουλικάκο.
Οι πρώτες στούντιο ηχογραφήσεις των Winter Watercolors έγιναν στο Studio+Ένα, όπου ηχογραφήθηκαν τα "Mirrors Inside Mirrors", "La Morte (1rst version)", "Time After Time", "I Suppose". Το συγκρότημα δίνει ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, γίνονται παρουσιάσεις, κριτικές για τις συναυλίες τους δημοσιεύονται στον Τύπο, ενώ συμμετέχουν και στην παρουσίαση του δίσκου των Morel 10.000 Μέρες Από 'Δω στο Cat’s Meow, μαζί με τους Γιώργο Δημητριάδη & Μικρούς Ήρωες.
Μέσα επίσης στο 1987, επιλέγονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και τη Γενική Γραμματεία Νέα Γενιάς προκειμένου να συμμετάσχουν στην 2η Biennale νέων καλλιτεχνών στη Βαρκελώνη, μαζί με τη Λευκή Συμφωνία και τους Rodondo Rocks (από τη Θεσσαλονίκη), καθώς και άλλους εγχώριους καλλιτέχνες (εικαστικούς, χορευτές κλπ.), που αποτελούν την ελληνική αποστολή στο φεστιβάλ. Αποσπούν παρά πολύ καλές κριτικές, γίνεται ειδικό αφιέρωμα στον ισπανικό Τύπο για τη μουσική αλλά και τη σκηνική τους παρουσίαση, ενώ δέχονται τα συγχαρητήρια του Υπουργού Νέας Γενιάς της Ισπανίας. Λίγο πριν ταξιδέψουν για Ισπανία, ηχογραφούν στο Studio 111 το "La Morte (2nd version)" και το "Across The Water". Το "La Morte" επιλέχθηκε από τη διοργάνωση να συμπεριληφθεί στον δίσκο της Biennale, μαζί με άλλα συγκροτήματα του φεστιβάλ.
Ακολούθησε και τρίτη ηχογράφηση το 1988 στο Studio Tracks, με τα "It’s Too Late" και "Alibi". Την ίδια χρονιά το γκρουπ συμμετέχει στο Μικρό Σαλόνι της Biennale στο Μπάρι της Ιταλίας μαζί με 2 εικαστικούς καλλιτέχνες, καθώς και στο φεστιβάλ Tendencias. Τους φιλοξενεί η ιταλική τηλεόραση και το ραδιόφωνο, ενώ αφιερώματα δημοσιεύονται στον ιταλικό Τύπο για τις εμφανίσεις τους.
Η τελευταία συναυλία των Winter Watercolors έγινε στο An Club, στα Εξάρχεια, το 1988. Με αυτήν τους την εμφάνιση έκλεισε ένα ταξίδι 5 χρόνων στον χώρο της ελληνικής ροκ σκηνής, για να «αναβιώσει» 30 χρόνια μετά με αυτό το βινύλιο.
Ο δίσκος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του φίλου και μέλους των Winter Watercolors, Δημήτρη Δημητρίου.
* Ευχαριστούμε το Studio Athens Mastering και τον Νίκο D για την πολύτιμη και ανιδιοτελή υποστήριξη στην επεξεργασία του αρχειακού υλικού, καθώς και την εταιρεία Geheimnis Records, τον Γιώργο Κ. Κούκιο των Μorel, την Κατερίνα Γεωργοπούλου για το artwork του δίσκου [βασίστηκε πάνω στις αφίσες των Winter Watercolors, για κάθε συναυλία φτιαχνόντουσαν χειροποίητα και κάθε μία ήταν μοναδική –υπάρχει και αφιέρωμα στον Τύπο (Έψιλον/Ελευθεροτυπία τεύχος 144, 9 Ιανουαρίου 1994) σχετικά με τις αφίσες του 80– που δημιουργούσαν τη συνολική τους εικόνα σαν συγκρότημα], αλλά και όλους τους φίλους και συγγενείς που μας στήριξαν όλα εκείνα τα χρόνια.
** To La "Morte (2nd version)" συμπεριλαμβάνεται στη διπλή συλλογή της Biennale Biennal ’87 (1987) και στη συλλογή της Geheimnis Records Fruits Of Wrath: 12 Lost And Unreleased Tracks From The Greek 80's Underground (2013). Και οι δύο συλλογές υπάρχουν μόνο σε βινύλιο.
Facebook
Discogs
Ο Αντώνης Βασίλης Κούκιος απαντά σε 5 ερωτήσεις
Τι θυμάσαι περισσότερο από τη δεκαετία του 1980 και τι θέλεις να ξεχάσεις για πάντα;
Αυτό που θυμάμαι ήταν οι συναυλίες που γίνονταν από τα γνωστά σχήματα της εποχής εκείνης, όπως Bauhaus, Monochrome Set, New Order, Birthday Party, Siouxsie & The Banshees, Cure κλπ., καθώς και όλα τα συγκροτήματα που ξεπηδούσαν από κάθε γειτονιά ή από διάφορα μέρη της χώρας, οδηγώντας στην άνθιση της ελληνικής underground σκηνής. Δεν θέλω να θυμάμαι την απαξίωση της κοινωνίας και τη μεγάλη θηριωδία της αστυνομίας απέναντι στο διαφορετικό.
Μουσικός, DJ, παραγωγός/remixer, ραδιοφωνικός παραγωγός, αρθρογράφος. Όλη σου η ζωή μέσα στη μουσική. Γίνεται να ζήσει κάποιος μόνο από αυτήν στη χώρα μας, σε μη mainstream μονοπάτια; Αξίζει η προσπάθεια; Ποιο το κόστος και ποιο το κέρδος;
Όταν ήμουν μικρός, δήλωσα στη μάνα μου πως η μόνη δουλειά που θέλω να κάνω είναι να ασχοληθώ με τη μουσική –και αυτό κάνω. Δεν έχω μετανιώσει ποτέ που ακολούθησα αυτόν τον δρόμο εδώ στην Ελλάδα, όπου η σκηνή είναι μικρή και πραγματικά πρέπει να παλέψεις με τα κύματα για να ζήσεις. Δοκίμασα πολλές διαφορετικές δουλειές, αλλά στο τέλος η μουσική κέρδιζε πάντα. Σε όλες κάτι θα πάρεις και κάτι θα δώσεις. Τουλάχιστον έχω διαλέξει να είμαι σε εκείνο που αγαπάω, με όσες θυσίες χρειάζονται.
Αλήθεια, πόσες φορές σου έχουν πει ότι θυμίζεις τον Robert Smith αφού ακούσουν τα κομμάτια των Winter Watercolors; Κολακεύεσαι ή ξενερώνεις;
Οι Cure ήταν ένα από τα πολύ επιδραστικά συγκροτήματα της εποχής εκείνης και επηρέασαν πολλά συγκροτήματα σε όλον τον κόσμο. Αγαπημένος μου δίσκος ήταν και είναι το Pornography (1982). Δεν με απασχολεί που η φωνή μου έμοιαζε με του Robert Smith, δεν γινόταν σκόπιμα. Η μουσική των Ends With The Sea και Winter Watercolors έχει πολλές διαφορετικές αναφορές, όπως οι Eyeless In Gaza, Joy Division, Gang Of Four, Romeo Void, Cocteau Twins, Felt, αλλά και πολλές επιρροές από τζαζ, funk και λιγότερα Cure μοτίβα.
Από σημερινές μπάντες και μουσικούς έχεις ξεχωρίσει τίποτα; Ακούς καινούρια πράγματα γενικά ή όσο περνούν τα χρόνια αυτό μειώνεται;
Αγαπώ ιδιαίτερα τους drog_A_Tek για τη μεταφορά των γεγονότων της ζωής μας με οπτικοακουστικά μέσα σε συνδυασμό με τη μουσική, καθώς και για τις αναφορές τους από ρεύματα της δεκαετίας του 1980 και 1990. Επίσης με εντυπωσιάζει το πώς εμπλουτίζουν τις φόρμες τους με διάφορα όργανα ή αντικείμενα. Αγαπάω τις συναυλίες τους, γιατί κάθε μία είναι μοναδική: χτίζουν μια ιδέα επί σκηνής. Αγαπάω πολύ και τους No Clear Mind για την απίστευτη λυρικότητά τους, τις υπέροχες κιθάρες, τον ρομαντισμό και την εφευρετικότητά τους, η οποία τους πηγαίνει αρκετά βήματα μπροστά. Υπάρχουν βέβαια κι άλλα σχήματα που μου αρέσουν, αλλά αυτά τα δύο είναι τα πιο αγαπημένα μου.
Φτιάξε μας μια κασέτα με αγαπημένα σου κομμάτια της περιόδου 1984-1988...
David Sylvian – Brilliant Trees
The Smiths – Hand In Glove
Eyeless In Gaza – No Perfect Strangers
Tuxedomoon – In A Manner Of Speaking
Hugo Largo – Second Skin
Everything But The Girl – Shoot Me Down
Cocteau Twins – Persephone
Felt – Sunlight Bathed The Golden Glow
Dif Juz – Crosswinds
Pixies – Broken Face
Danielle Dax – Pariah
Fad Gadget – Collapsing New People
The Cure – Give Me It
Morel – Δίπλα Σε Πέταγμα Πουλιών
This Mortal Coil – Fyt
It's Immaterial – Space
Singers & Players – Moses
The Wolfgang Press – See My Wife
Chameleons – Time/The End Of Time
Siouxsie & The Banshees – Spellbound
Dead Can Dance – The Trial
Suicide – Ghost Rider
Diamanda Galas – Εξέλου Mε (Deliver Me)
Fela Anikulapo Kuti – Teacher Don’t Teach Me Nonsense (vocal)
Cabaret Voltaire – Sensoria
James Brown - Hot Pants (She Got To Use What She Got To Get What She Wants)
Gang Of Four – I Love A Man In Uniform
The Residents – Kaw-Liga
Mixcloud
Soundcloud
Discogs
