The Tallis Scholars, dir. by Peter Phillips: Perluigi Giovanni Palestrina's Missa Papae Marcelli (1562) [1980]
Βρισκόμαστε στην Ιταλία του 1562, στο Συμβούλιο του Trent υπό τον Πάπα Πίο τον Δ’, όπου συζητείται αν η πολυφωνία στη θρησκευτική μουσική θα έπρεπε να απαγορευτεί, καθότι ορισμένοι θεωρούσαν ότι οι πιστοί μπερδεύονται με τις αλληλεπικαλυπτόμενες μελωδίες και δεν μπορούν να ακούσουν ξεκάθαρα τα κείμενα της Εκκλησίας. Ο Palestrina γράφει λοιπόν αυτό το αριστούργημα για να αποδείξει ότι δεν φταίει η μουσική, αλλά οι συνθέτες της εποχής. Εκείνη τη στιγμή «κράτος και εξουσία» λυγίζουν μπροστά στην ομορφιά, τη δύναμη, την καθαρότητα της μουσικής του –και πείθονται να μην απαγορεύσουν την πολυφωνία. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Palestrina, μόνος, ΕΣΩΣΕ όλη τη μουσική εξέλιξη όπως την ξέρουμε μέχρι σήμερα. RESPECT.
{youtube}BRfF7W4El60{/youtube}
MusicAeterna & The New Siberian Singers, σε διεύθυνση Θεόδωρου Κουρεντζή: Wolfgang Amadeus Mozart's Requiem (1791) [2011]
Στις 5 Δεκεμβρίου 1791, ο Mozart δουλεύει το "Requiem" άρρωστος στο κρεβάτι· πεθαίνει με την παρτιτούρα στα χέρια, σε ηλικία 35 χρονών. Οι μεγάλοι συνθέτες όπως ο Wolfgangus Amadeus Mozartus (έτσι νομίζω αποκαλούσε τον εαυτό του σε γράμματα, για να κοροϊδεύει τα λατινικά) δεν έγραφαν απλά μια μουσική, αλλά –μέσω και της ενορχήστρωσης– ουσιαστικά έκαναν και τη μείξη (όπως γίνεται σήμερα στα στούντιο) δημιουργώντας τοποθέτηση των ήχων στον χώρο και ξεκαθαρίζοντας τις συχνότητες. Καμία ηχογράφηση δεν μπορεί έτσι να συγκριθεί με την εμπειρία του να βρίσκεσαι μέσα στην αίθουσα όπου παίζεται αυτό το έργο. Ωστόσο ο Κουρεντζής εδώ μεγαλουργεί.
{youtube}zNL7TkmNC0I{/youtube}
RIAS-Kammerchor, dir. by Marcus Creed: Ernst Krenek's Lamentatio Jeremiae Prophetae (1941) [1995]
Αυτό το έργο παίρνει ως αφετηρία τη φωνητική μουσική της Αναγέννησης του Johannes Ockeghem και τη μεταφράζει με το τότε σύγχρονο (για το 1941) δωδεκάφθογγο σύστημα του Arnold Schoenberg. Ένα έργο που ενώνει δύο κόσμους με διαφορά 500 χρόνων, με τον πιο χαρισματικό τρόπο, αποδεικνύοντας τη σχέση της παλαιάς μουσικής με το δωδεκάφθογγο σύστημα των αρχών του 20ου αιώνα. Αλλά, πάνω από όλα, είναι μια πανανθρώπινη μουσική, η οποία δεν γνωρίζει τόπο και χρόνο.
{youtube}OljgvjV9a4M{/youtube}
BBC Symphony Orchestra, σε διεύθυνση Νίκου Χριστοδούλου: Νίκου Σκαλκώτα Η Επιστροφή Του Οδυσσέα (1942) [2003]
Αυτό το έργο είναι από τα σπουδαιότερα που έχουν γραφτεί τον 20ό αιώνα (και όχι μόνο). Ο Σκαλκώτας έχει δημιουργήσει ένα δικό του, μοναδικό σύστημα σύνθεσης, όπου δημιουργεί πολλές ομάδες από δωδεκάφθογγες «σειρές» και όχι μόνο μία (με τις παραλλαγές της), κάτι το οποίο νομίζω δεν είχε κάνει κανένας συνθέτης μέχρι τότε. Όσες φορές και να το ακούσεις ανακαλύπτεις και κάτι καινούργιο, ένα έργο τόσο πολυεπίπεδο, τόσο εκφραστικό. Δεν έχω ακούσει άλλη δουλειά για ορχήστρα που να είναι τόσο πυκνή μα και τόσο διαυγής και ξεκάθαρη, ταυτόχρονα. Η γλώσσα του Σκαλκώτα είναι μοναδική, προσωπική: μόνο μια ιδιοφυία θα μπορούσε να φανταστεί αυτούς τους συνδυασμούς των ήχων, αυτή την αλληλοεπικάλυψη όλων των πολύπλοκων αρμονικών συμπλεγμάτων. Ένα πραγματικό επίτευγμα της παγκόσμιας τέχνης.
{youtube}JLwgjpaT4GI{/youtube}
Van Der Graaf Generator: H To He, Who Am The Only One [1970]
Όταν ήμουν στη Β' Λυκείου, είχαμε έναν φοβερό καθηγητή Αγγλικών, τον κ. Χριστόπουλο. Βλέποντας εμένα να γράφω Sodom στο θρανίο καθώς και την αδερφή μου να γράφει Siouxsie And The Banshees, μάλλον σκέφτηκε να διευρύνει λίγο τα μουσικά μας ακούσματα. Κι έτσι έδωσε στη Φωτεινή μια κασέτα που έγραφε Van Der Graaf Generator, χωρίς καμιά άλλη πληροφορία· και μας παρακάλεσε να μην την κρατήσουμε πολύ καιρό, γιατί ήταν από τις αγαπημένες του. Το σοκ μας ήταν πολύ μεγάλο, φυσικά. Kαι άρχισα να αγοράζω όλους τους δίσκους τους, για να βρω ποιος ήταν σε αυτή την κασέτα. Ήταν τελικά το H Τo He, Who Am Τhe Only One –σίγουρα από τους πιο ακραίους δίσκους που θα μπορούσες να ακούσεις το 1970 στο «rock». Όταν ο David Jackson ήρθε το 2007 για να ηχογραφήσουμε μαζί, του είπαμε την ιστορία και σκέφτηκε να πάρει την κασέτα (την οποία δεν είχαμε επιστρέψει ακόμα!) και να γράψει πάνω της μια ευχαριστήρια αφιέρωση στον κ. Χριστόπουλο. Όταν την επιστρέψαμε με την αφιέρωση, μετά από 9 χρόνια, ο κ. Χριστόπουλος έμεινε άναυδος.
{youtube}6CuOld2ldrc{/youtube}
Black Sabbath: Master Οf Reality [1971]
Αγαπώ τους Black Sabbath της Ozzy περιόδου. Αυτή η φωνή, τα riffs του Iommi (καθώς και το φλάουτό του στο "Solitude"), το μπάσο παιγμένο ψηλά στην ταστιέρα του Butler, η ευφυΐα του ντράμερ Ward, οι στίχοι, η παραγωγή, η ατμόσφαιρα –όλα είχαν κάτι διαφορετικό από τις άλλες μπάντες της εποχής. Μια σκοτεινή μεταλλική ψυχεδέλεια, η οποία επηρέασε τα πάντα γύρω από το rock και το metal και βγήκε από 4 πιτσιρίκια από το Birmingham.
{youtube}vmV8niW5GXs{/youtube}
Univers Zero: Heresie [1979]
Black metal το 1979! Τουλάχιστον όσον αφορά την ατμόσφαιρα, όλη η Rock in Opposition σκηνή (Magma, Present, Univers Zero, Art Zoyd κ.ά.), έχει σίγουρα πολλά κοινά σημεία με το είδος. Το Heresie είναι ίσως το πιο σκοτεινό άλμπουμ των Univers Zero: μέχρι και τα λίγα φωνητικά που υπάρχουν εδώ, αγγίζουν το black metal. Μετά το progressive, μίλια μακριά από την παρακμή των δεινοσαύρων του 1979 και πολύ πιο κοντά στους Bartok και Stravinsky. Σκοτεινοί Θεοί της Μέκκα της Μπύρας (Βέλγιο), προσκυνώ το Μεγαλείο σας.
{youtube}M3vJd2YfZ5A{/youtube}
Pierre Boulez & Ensemble InterContemporain: Répons (1981-1985) [1998]
Μια δράση-αντίδραση των φυσικών ήχων των οργάνων με ηλεκτρονικούς ήχους. Γραμμένο για 6 σολίστ, ορχήστρα δωματίου, computer sounds & live electronics (το 1981 θυμίζω). Μια πρόταση πολύ μπροστά από την εποχή της, αλλά με μια ιδέα που έχει τη βάση της στην παλιά μουσική (θέμα & απάντηση-διάλογος). Ένας διάλογος μεταξύ των σολίστ, των σολίστ με την ορχήστρα, της ορχήστρας με τον υπολογιστή, των σολίστ με τον υπολογιστή. Η αντίδραση ενός ήχου έρχεται από διαφορετικά σημεία του χώρου, μέσω 18 ηχείων. Μια εμπειρία όπου μουσικός και ακροατής επαναπροσδιορίζουν τη σχέση τους με τον ήχο. Μια πολυδιάστατη ακουστική εμπειρία.
{youtube}OQE5TYnD58k{/youtube}
Darkthrone: Under Α Funeral Moon [1993]
Γιατί ήθελα να το δω σε μια λίστα μαζί με Palestrina…
Οι Darkthrone έκαναν κάτι εντυπωσιακό το 1991: αποφάσισαν να μη παίζουν πια τεχνικό (ναι, μπορούν) progressive death metal και να ξε-μάθουν τον τρόπο με τον οποίον έπαιζαν μέχρι τότε, ώστε να γυρίσουν σε μια ωμή, πρωτόγονη, γεμάτη ενέργεια προσέγγιση, συνοδευόμενη από μια σχεδιασμένα lo-fi παραγωγή. Έτσι προέκυψε μια ατμόσφαιρα παγωμένη, απόκοσμη, που δύσκολα έβρισκες μέχρι τότε και ακόμα πιο δύσκολα βρίσκεις έξω από τη metal σκηνή. Είναι τολμηρό να αφήνεις μια επιτυχημένη πορεία για να κάνεις κάτι τόσο αντιεμπορικό (για το 1991). Βέβαια μετά το black έγινε εμπορεύσιμο είδος, όμως οι Darkthrone ήδη είχαν φύγει προς άλλες μουσικές κατευθύνσεις, όταν συνέβη αυτό. Επίσης μου αρέσει το γεγονός ότι ένας δίσκος μπορεί να περιμένει πολλά χρόνια μέχρι να σε κερδίσει –τώρα εκτιμώ το Under A Funeral Moon πολύ περισσότερο από το 1997, όταν και το άκουσα πρώτη φορά.
{youtube}Teb8KoyxQdc{/youtube}
David Sylvian: Blemish [2003]
Το Blemish είναι το πρώτο άλμπουμ του Sylvian όπου ουσιαστικά συνθέτει & ηχογραφεί μόνος, χωρίς τη βοήθεια πολλών μουσικών, όπως έκανε στους προηγούμενους δίσκους (με την εξαίρεση της συμμετοχής των Bailey και Fennesz σε 2 κομμάτια αντίστοιχα). Για μένα είναι το πρώτο και ίσως το μοναδικό πραγματικά σόλο άλμπουμ του. Εσωστρεφές και ενδοσκοπικό, ήχος μινιμαλιστικός αλλά πολύ-επίπεδος, με φοβερή λεπτομέρεια και με μια ερμηνεία καθηλωτική.
{youtube}ezbgK3GiMMc{/youtube}
