Έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο της αναγνώρισης του τηλεοπτικού προϊόντος και της εξίσωσης του με την ποιότητα του σινεμά που πια δεν κάνει καμία εντύπωση όποιος και αν αποφασίσει να συμμετάσχει σε μια τηλεοπτική παραγωγή. Ο Alfonso Cuarón σκηνοθετεί την Cate Blanchett σε μια σειρά επτά επεισοδίων; Αυτή είναι μια είδηση που πριν από χρόνια θα αποτελούσε ένα μεγάλο event. Αυτή τη στιγμή, αποτελεί απλώς το event του Οκτωβρίου.
Το Disclaimer του Apple TV+ είναι η πιο χρυσοποίκιλτη νέα σειρά της σεζόν. Βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Renée Knight, φέρνει το ταλέντο της Blanchett στην τηλεόραση στον ρόλο της Catherine, μιας καταξιωμένης ντοκιμαντερίστριας που ζει στο Λονδίνο με τον σύζυγό της (Sacha Baron Cohen), σε ένα σπίτι βγαλμένο από τις πιο aesthetic σελίδες με σπίτια στο Instagram. Στον αντίποδα βρίσκεται ο Stephen (Kevin Kline), ένας συνταξιούχος καθηγητής που έχει χάσει τη σύζυγο και τον γιο τους και μοιάζει πως ζει σε ένα στοιχειωμένο σπίτι, στο οποίο η ζωή έχει σταματήσει στο παρελθόν. Ο Stephen βρίσκει σε ένα συρτάρι ένα μυθιστόρημα που είχε γράψει η γυναίκα του (Lesley Manville), και τότε ξεκινά μια καταβύθιση σε ένα σπιράλ γεγονότων που συνέβησαν ένα καλοκαίρι πριν από 20 χρόνια στην ηλιόλουστη Ιταλία και οδήγησαν στον θάνατο του γιου τους.
Η τηλεόραση απαιτεί διαφορετικούς χειρισμούς από το σινεμά, καθώς είναι εύκολο να χαθείς ανάμεσα στις σελίδες των σεναρίων μιας σεζόν 7 ωρών, και μαζί να χάσεις και τον προσανατολισμό σου. Ο Cuaron το παίρνει όλο πάνω του, σκηνοθετώντας και υπογράφοντας και τα επτά επεισόδια της σειράς, την οποία αποκαλεί μια 7ωρη ταινία και όχι μίνι σειρά. Και η αλήθεια είναι πως αυτή είναι μια αναχρονιστική δήλωση, γυρίζοντάς μας πίσω όταν θεωρούνταν ρετσινιά για καταξιωμένους ανθρώπους του σινεμά να κάνουν τηλεόραση και έπρεπε κάπως να δικαιολογήσουν ένα καλλιτεχνικό όραμα που δεν μπορούσε να υπάρξει στην μικρή οθόνη. Η πραγματικότητα είναι πως το Disclaimer δεν είναι σε καμία περίπτωση σινεμά, διαθέτει όμως μερικές από τις αρετές ανθρώπων του σινεμά που ξεχωρίζουν για το craft τους.
Στην διεύθυνση της φωτογραφίας βρίσκεται ο βραβευμένος με τρία Όσκαρ Emmanuel Lubezki, με το ταλέντο και την εμπειρία που υπάρχουν να γίνονται εμφανή σε κάθε κάδρο, στον τρόπο που ο φωτισμός οριοθετεί την κοινωνική τάξη και την ψυχική κατάσταση των πρωταγωνιστών, στον τρόπο που τα σπίτια μοιάζουν με πραγματικά σπίτια που αντανακλούν τις ζωές και προσωπικότητες αυτών που ζουν μέσα. Ο πάγκος του σπιτιού της Catherine δεν είναι ούτε άδειος, αλλά ούτε και γεμάτος με έναν ψεύτικο τρόπο που μοιάζει βγαλμένος από ένα τηλεοπτικό σετ. Η γάτα του σπιτιού δεν υπάρχει απλά στο φόντο, αλλά παρεμβαίνει στο προσκήνιο, ανεβαίνει στον πάγκο ξανά και ξανά και υπάρχει μια αίσθηση μιας πιο χαλαρής κινηματογράφησης που εστιάζει στην ανάδειξη ρεαλισμού, έναντι ενός σφιχτού κινηματογραφικού μοντάζ. Και εδώ ξεκινούν και τα όποια προβλήματα. Υπάρχουν σκηνές που νιώθεις πως τραβούν περισσότερο από όσο θα χρειαζόταν, χωρίς να προσθέτουν κάτι όσον αφορά στην ανάπτυξη των χαρακτήρων, σαν να αποτυπώνεται η λογική της ανάγνωσης ενός βιβλίου, δίχως να υπάρχει πάντοτε η απαραίτητη προσαρμογή στο μέσο.
Το παρελθόν είναι άπιαστο, και είτε προσπαθείς να του ξεφύγεις ή να το αναβιώσεις, αυτό είναι που επιλέγει πώς και με ποια μορφή θα σου εμφανιστεί. Και η διαπίστωση είναι πως όση επαφή έχεις με τις μελλοντικές εκδοχές και δυνατότητες του εαυτού σου, άλλη τόσο έχεις με το παρελθόν σου. Βρίσκεται εκεί, αλλά δεν μπορείς να το ελέγξεις. Από τη μια η Catherine θέλει να αφήσει πίσω εκείνο το καλοκαίρι πριν από 20 χρόνια, ενώ ο Stephen μοιάζει προσκολλημένος σε ό,τι συνέβη τότε, σαν ο χρόνος να μην προχώρησε ποτέ και να κυκλοφορεί όντας ζωντανός-νεκρός. Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα ιδέα, η οποία όμως δεν μοιάζει να εξερευνάται ιδιαίτερα πέρα από την επιφάνεια και την εξυπηρέτηση της πλοκής, και από κάποιες κλισέ ατάκες που ακούγονται από την Indira Varma που βρίσκεται στον ρόλο της αφηγήτριας.
Δεν θέλω να πω πως το Disclaimer είναι κακό. Το προ 20ετίας ερωτικό ειδύλλιο είναι καυτό με έναν ρεαλιστικό τρόπο που δεν συναντάς τόσο συχνά, οι τετριμμένες διαπιστώσεις του voice over είναι με κάποιον τρόπο απολαυστικές, το κεντρικό μυστικό και το πώς αυτό ανοίγεται στους χαρακτήρες μπορεί να είναι messy αλλά σου κρατάει το ενδιαφέρον, και το καστ είναι τόσο καλό ώστε να διατηρήσει ένα επίπεδο ακόμη και όταν το σενάριο δεν βρίσκεται πάντα στο ίδιο ύψος (με την Manville να ξεχωρίζει), με εξαίρεση μόνο τον Sacha Baron Cohen, ο οποίος πάντως με έναν δικό του τρόπο βρίσκεται ακριβώς στο κλίμα της συγκεκριμένης σειράς. Το Disclaimer είναι εθιστικό ακριβώς όπως ένα βιβλίο που θα διαβάσεις το καλοκαίρι στην παραλία και δεν θα θες να το αφήσεις μέχρι να το τελειώσεις, χωρίς να σου αφήσει κάτι μόλις έρθει ο Σεπτέμβρης. Και κρίνοντάς το για αυτό που είναι, σε μια εποχή της τηλεόρασης και της κουλτούρας που όλα πρέπει να απευθύνονται σε όλους και δεν υφίστανται niche υποκουλτούρες, είναι OK. Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί ο Alfonso Cuarón χρειαζόταν στην πρώτη του ολοκληρωμένη δουλειά στην τηλεόραση να καταπιαστεί με το συγκεκριμένο εγχείρημα και κατά αυτόν τον τρόπο. Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή και σχετίζεται με την κρίση ταυτότητας που έχουν οι σειρές που κυκλοφορούν επεισόδια σε εβδομαδιαία βάση στην peak streaming εποχή, αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα. Υπάρχουν σίγουρα χειρότεροι τρόποι να επενδύσεις τον χρόνο σου από τις 7 ώρες του Disclaimer.
