Πριν περίπου έναν χρόνο, το Top Gun: Maverick έδωσε ένα φλογερό φιλί ζωής στην κινηματογραφική εμπειρία της σκοτεινής αίθουσας, μια απόλαυση, η οποία διαβαίνει δύσκολο μονοπάτι και το μέλλον της δεν έχει εξασφαλιστεί ακόμα στην εποχή των streaming υπηρεσιών. Η φλόγα του Top Gun: Maverick όμως δεν άναψε μόνη της: όση εξαιρετική δουλειά έγινε από τον Joseph Kosinski και ολόκληρο το επιτελείο που δούλεψε μπροστά και πίσω από τις κάμερες για να παραδώσει μια σχεδόν αψεγάδιαστη ψυχαγωγική περιπέτεια υψηλών mach ταχυτήτων, άλλη τόση ήταν και η σημασία που έπαιξε ο Tom Cruise στο όλο εγχείρημα, με το να αναβάλει την κυκλοφορία της ταινίας μέχρι να κοπάσει το παγκόσμιο lockdown και την απαίτησή του να παραμείνει η ταινία αρκετές εβδομάδες επιπλέον στις αίθουσες προτού γίνει ελεύθερη για stream. Κυρίως όμως, ήταν η εμμονή του Cruise να διαφυλάξει ένα είδος σινεμά που το 2023 μοιάζει ξεχασμένο και θαμμένο μέσα σε τόνους κολάν, κακού CGI αχταρμά και εύκολων επικλήσεων στην ευρύτερη pop κουλτούρα. Το σινεμά που εκπροσωπεί ο Cruise παντρεύει αφηγηματικές τεχνικές λησμονημένες για δεκαετίες, εντυπωσιακά stunts και πρακτικά εφέ που πλημμυρίζουν με αληθοφάνεια κάθε καρέ. Εν τέλει, ένα σινεμά το οποίο θέλει σε κάνει να το παρακολουθείς με το στόμα ανοικτό με τρόπο γνήσιο και αυθεντικό. Ένα σινεμά - ορισμό της φυγής που μόνο ο κινηματογράφος μπορεί να προσφέρει, στην πιο αγνή και καθαρή του μορφή.
Ο Tom Cruise είναι πραγματικά ο τελευταίος super star του Hollywood και όπως αναμενόταν, η επιστροφή του το 2023 με την 7η συνέχεια του Mission Impossible, δεν ήταν παρά ένα ακόμα -κερδισμένο από τα αποδυτήρια κιόλας, αν μας ρωτάτε- στοίχημα, ένα τζογάρισμα για την ψυχή του σύγχρονου μαζικού σινεμά διασκέδασης. Το Mission: Impossible - Dead Reckoning Part One τον βρίσκει ξανά σε μεγάλη φόρμα και σε ένα franchise, το οποίο εδώ και μερικές ταινίες (από τότε δηλαδή που τα ηνία ανέλαβε ο Christopher McQuarrie) μοιάζει να εξυπηρετεί με μοναδικά εμπνευσμένο τρόπο το όραμα του πρωταγωνιστή του.
Το νέο κεφάλαιο των περιπετειών του Ethan Hunt και των υπολοίπων μελών της IMF, χαρακτηρίζεται σε πρώτη ανάγνωση από μια πολύ έντονη -αλλά συνάμα εξόχως διακριτική- αυτό-σαρκαστική διάθεση, η οποία ενσωματώνεται ιδανικά σε ένα, κατά τα άλλα, στιβαρό και δαιδαλώδες κατασκοπευτικό ντελίριο cinephile αναφορών και ασύλληπτων χορογραφιών εξωφρενικής δράσης. Ο «εχθρός» της IMF αυτή τη φορά είναι… ένας αλγόριθμος, μια νεοσύστατη οντότητα τεχνητής νοημοσύνης, η οποία απειλεί τους πάντες όταν αρχίζει να αποκτά δική της βούληση και στοχοθεσία. Η Οντότητα θα στρατολογήσει έναν παλιό εχθρό του Hunt, ο οποίος θα αναζητήσει ένα διπλό κλειδί – σταυρό που δίνει πρόσβαση στην «καρδιά» της ψηφιακής αυτής απειλής και, θεωρητικά τουλάχιστον, τη δυνατότητα να την ελέγξει ο οποιοσδήποτε μέσω αυτού.
Προφανώς, για να προλάβουμε όποιον «τρόμαξε» ότι ίσως το franchise μετατρέπεται σε κάτι διαφορετικό από εκείνο της κατασκοπευτικής περιπέτειας δράσης, δεν μιλάμε για το Skynet του Terminator, ούτε για κάτι που ανήκει σε μια ταινία καθαρόαιμης επιστημονικής φαντασίας. H Οντότητα, όπως αναφέρεται στη ταινία, χρησιμοποιείται προς το παρόν, κυρίως ως ένα τύπου McGuffin εργαλείο προώθησης της πλοκής. Σταδιακά ο ρόλος της αναβαθμίζεται με αρκετά ιντριγκαδόρικο τρόπο, σε κάτι παραπάνω από ένα άβουλο αντικείμενο που μπορεί να έχει πρόσβαση σε κάθε είδους μυστικό που κυκλοφορεί ελεύθερο στο παγκόσμιο δίκτυο -και είναι εκείνο το σημείο που η πραγματικότητα αρχίζει σιγά σιγά να κυλάει κάτω από τον μανδύα της ταινίας, αγκαλιάζοντας πλήρως το meta της κατάστασης: ο ρόλος του Cruise, ως σκληροπυρηνικός υπέρμαχος ενός σινεμά που βρίθει αναλογικής τεχνολογίας, έρχεται σε ευθεία σύγκρουση, πλέον και εντός του κινηματογραφικού σύμπαντος του Ethan Hunt, με μια ψηφιακή δημιουργία που απειλεί με αφανισμό την ανθρωπότητα. Τόσο ευπρόσδεκτα αυτό-αναφορικό ως προς αυτό που πρεσβεύει ο ίδιος ο Cruise, που εκτοξεύει τον fan factor της ταινίας σε μια ευπρόσδεκτη διάσταση -την οποία μάλλον χρειαζόταν το franchise για να τονωθεί και να μείνει επίκαιρο και φρέσκο.
Οι σκηνές δράσεις κλέβουν δικαιωματικά την παράσταση, αφού τα εξωφρενικά stunts του ίδιου του Cruise αλλά και των κασκαντέρ της ταινίας φέρνουν χωρίς δεύτερη σκέψη στα πρόσωπα των θεατών μια χαμένη αίσθηση δέους και ενθουσιασμού -αυτή την αίσθηση του να βλέπεις κάτι, το οποίο σε βυθίζει όλο και πιο βαθιά στο κάθισμά σου με ιδρωμένες παλάμες. Η τελευταία δε σκηνή στο Orient Express, μια παρατεταμένη ραψωδία επικίνδυνων ακροβατικών, έντασης και αχαλίνωτης δράσης -η οποία καταλήγει σε μια πλήρως αγχωτική σεκάνς που, θα έλεγε κανείς, αποτελεί έναν φανταστικό φόρο τιμής στο παλαβό slapstick σύμπαν των Looney Toones- σίγουρα στο μέλλον θα ανήκει στα κινηματογραφικά highlights της τρέχουσας δεκαετίας.
Η μουσική επένδυση του Lorne Balfe αξίζει μια ξεχωριστή αναφορά, καθώς όπως και στο Top Gun: Maverick, η χρήση της γίνεται με έναν αρκετά «παλιομοδίτικο» τρόπο: είναι εκεί για να συνοδέψει επάξια τους πρωταγωνιστές στη δράση, με μια σειρά main themes και όχι ως μουσικό χαλί για το background. Εντάσσεται οργανικά στη δημιουργία δραματικών εντάσεων και εν πάση περιπτώσει αποφεύγει όσο μπορεί να λειτουργήσει στα πρότυπα της ύστερης σχολής Zimmer -στο μεγαλύτερό μέρος της ταινίας τουλάχιστον.
Οι νέες προσθήκες στο ήδη εξαιρετικό -και σε αυτήν την ταινία- cast είναι αρχικά ο Esai Morales ως ο σκοτεινός αντίπαλος του Hunt, με το μυστηριώδες κοινό τους παρελθόν να καθορίζει διαρκώς τη σχέση τους στην ταινία. Σίγουρα ο πιο old-school Bond villain ανταγωνιστής της σειράς μέχρι τώρα, ο Morales καταφέρνει να πείσει, όχι τόσο λόγω κάποιου αξιοπερίεργου βάθους που του δίνει το σενάριο, αλλά κυρίως λόγω του γεγονότος ότι βγάζει μια εγγενή και γνήσια αντιπάθεια προς το πρόσωπό του -με τον τρόπο που προσεγγίζει την, κατά τα άλλα, καρικατούρα που ενσαρκώνει. Δίπλα του μια πολύ ευχάριστη προσθήκη στο πρόσωπο της Pom Klementieff ως αρχί-εκτελέστριας, πολύ ταιριαστή στον ρόλο και εξαιρετικά φρέσκια σαν παρουσία. Η παράσταση ανήκει όμως στην Hayley Atwell, της οποίας η χημεία με τον Cruise είναι αδιαπραγμάτευτα ένα από τα πιο δυνατά σημεία της ταινίας. Τόσο στις πιο εσωτερικές της στιγμές, όσο και σε εκείνες που είναι στο επίκεντρο της ξέφρενης δράσης, η Atwell κλέβει την παράσταση και πιθανότατα αποτελεί την πιο συναρπαστική προσθήκη της σειράς μετά τον Simon Pegg το 2011.
Ο Cruise και ο McQuarrie ανοίγουν ξεκάθαρα τα χαρτιά τους προς τις cinephile αναφορές που αναφέρθηκαν νωρίτερα και είναι πολύ δύσκολο να μην εντοπίσει κανείς μέσα στη ταινία κλεισίματα του ματιού στο σινεμά του Spielberg, του De Palma ή του Alfred Hitchcock και πολλαπλά homages σε ταινίες όπως τα Gambit, Pink Panther, Italian Job ή το Don’t Look Now μεταξύ πολλών άλλων. Όλα αυτά δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ δράσης, περιπέτειας, θρίλερ και κωμωδίας που εκλιπαρεί τον θεατή να το βιώσει στη μεγαλύτερη δυνατή αίθουσα, με τον καλύτερο πιθανό ήχο και όσο περισσότερο κόσμο δίπλα του. Μπορεί μια ελαφρώς αχρείαστη κοιλιά στη μέση της ταινίας -και στη σεκάνς της Βενετίας- να «χαλάει» λίγο το τελικό αποτέλεσμα, όμως οι σχεδόν τρείς ώρες του Dead Reckoning περνάνε νεράκι και συνοψίζουν όλους τους λόγους που ο ανθρώπινος παράγοντας δεν θα μπορέσει ποτέ να υποκατασταθεί επάξια από τον ψηφιακό σε μια κινηματογραφική δημιουργία.
Διασκεδαστικό, αγωνιώδες, αναπολογητικά meta – σατυρικό και με μια απαράμιλλη αίσθηση ρυθμού, το νέο κεφάλαιο των περιπετειών του Ethan Hunt και της παρέας της IMF είναι αυτό ακριβώς που έχει ανάγκη οποιοσδήποτε χρειάζεται επειγόντως μια απόδραση από την πραγματικότητα σε κόσμους όπου κατάσκοποι βουτάνε με μηχανές από γκρεμούς και προσγειώνονται πάνω σε τρένα εν κινήσει, χωρίς τη χρήση ειδικών εφέ. Αναμένοντας το δεύτερο και τελευταίο μέρος του Dead Reckoning σε ένα χρόνο από τώρα, το μόνο που μένει να αναλογιστεί κανείς, όταν κοπάσει η σκόνη και χωνέψει πλήρως τις εξωπραγματικές σκηνές δράσης του Part One, είναι με ποιόν πιθανό τρόπο θα μας εκπλήξει ξανά ο μεγαλύτερος εν ζωή super star του Hollywood. Και ποντάρουμε ότι, πιθανότατα, ο ίδιος έχει ήδη σκαρφιστεί 1-2 νέες ιδέες για να μην μας απογοητεύσει. Πότε το έκανε άλλωστε;
