O Μορφέας, Άρχοντας των Ονείρων και των Εφιαλτών, παγιδεύεται και κρατείται αιχμάλωτος από έναν ερασιτέχνη αποκρυφιστή, λίγο μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκατό χρόνια μετά, θα δραπετεύσει από τη φυλακή του, φανερά πλέον αποδυναμωμένος, για να διαπιστώσει ότι κατά την απουσία του ο κόσμος των θνητών έχει πληγεί ανεπανόρθωτα, ενώ το βασίλειό του έχει ερημωθεί. Θα ξεκινήσει λοιπόν ένα ταξίδι ανάκτησης μιας σειράς προσωπικών αντικειμένων, τα οποία κλάπηκαν κατά την φυλάκισή του και αποτελούν τις πηγές των δυνάμεών του, προσπαθώντας παράλληλα να συμμαζέψει το χάος που επικράτησε κατά τη μακρά του απουσία.
Οι χάρτινες περιπέτειες του Μορφέα, σμιλευτή του κόσμου του Ονείρου και μέλος της οικογένειας των Αιωνίων, ξεκίνησαν το 1989 στις ΗΠΑ, οι οποίες εκείνη της εποχή γνώριζαν μια πρωτοφανή ‘’Βρετανική Εισβολή’’ από καλλιτέχνες όπως ο Alan Moore, ο Grant Morrison και εν προκειμένω ο Neil Gaiman. Μέσω της περίφημης Vertigo, παρακλάδι της DC Comic, η οποία στήριζε κυρίως ανεξάρτητους καλλιτέχνες (νωρίτερα είχε εκδώσει τους ‘’Watchmen’’, το ‘’Swamp Thing’’ κτλ) και στόχευε σε ένα πιο ενήλικο κοινό από αυτό των υπέρ-ηρώων, το ‘’The Sandman’’ συστήθηκε πρώτη φορά στους αναγνώστες τον Ιανουάριο του 1989. Έκτοτε βραβεύτηκε με πολλά σημαντικά βραβεία του χώρου (σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο), από τις σελίδες του πέρασαν δεκάδες σπουδαίοι σκιτσογράφοι και εικαστικοί καλλιτέχνες, βρέθηκε στις λίστες με τα best-sellers των New York Times και κυρίως, προσέλκυσε ένα κοινό έξω από τα στενά όρια των πιο συνηθισμένων αναγνωστών comics, ανοίγοντας ακόμα περισσότερο την 9η Τέχνη στο ευρύ κοινό.
Το 1996, μετά από 75 τεύχη, η ιστορία του Μορφέα έλαβε τέλος. Όμως, οι πρώτες σκέψεις και συζητήσεις για την κινηματογραφική του μεταφορά είχαν ήδη ξεκινήσει από το 1991. Μετά από τρείς δεκαετίες δημιουργικών αδιεξόδων, αλλαγές στα ονόματα σκηνοθετών (προσωπική επιλογή του Gaiman ο Terry Gilliam, στα μέσα των 00s) αλλά και την αδιάλλακτη στάση του Gaiman απέναντι στο project (‘’προτιμώ να δω καμία ταινία για το Sandman, παρά να δω μια κακή ταινία για το Sandman’’), η μορφή με την οποία θα υλοποιούταν αυτό καθορίστηκε τελικά από τον David Goyer (της φήμης της Dark Knight trilogy αλλά και παραγωγό της πιο πρόσφατης ακυρωμένης ταινίας του Sandman, με τον Joseph Gordon Levitt πρωταγωνιστή και πιθανό σκηνοθέτη). Ήταν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του Good Omens, όπου ο Goyer προσέγγισε ξανά τον Gaiman για μια τηλεοπτική, αυτή τη φορά, μεταφορά του έργου του, προσθέτοντας στην παρέα και τον Allan Heinberg, έμπειρο τηλεοπτικό παραγωγό και μεγάλο fan του comic, σαν showrunner. Η Warner Bros. θα αναλάμβανε την παραγωγή, σε συνεργασία με το Netflix, το οποίο ‘’καιγόταν’’ να προσθέσει ένα τόσο σημαντικό project στις λίστες του. Ο Gaiman είπε το πολυπόθητο ναι, αφού έλαβε όλες τις απαραίτητες για αυτόν εγγυήσεις ότι το όραμά του θα λάμβανε τον απαραίτητο σεβασμό και προσοχή.
Το ’’The Sandman’’ άνοιξε τις πύλες του βασιλείου του με κάθε επισημότητα, στην πλατφόρμα του Netflix αρχές Αυγούστου και ευτυχώς ανταποκρίθηκε πλήρως στις υψηλές προδιαγραφές του πρωτότυπου υλικού του, όντας μια… ονειρική διασκευή ενός, κατά τα άλλα, unfilmable comic που θα μπορούσε κάλλιστα να εξελιχθεί σε… εφιάλτη.
Συνήθως, οι τηλεοπτικές/κινηματογραφικές μεταφορές λαοφιλών αναγνωσμάτων της ευρύτερης pop κουλτούρας, τείνουν να βρίσκουν σε πρώτο επίπεδο, έναν ‘’τοίχο’’ απέναντί τους: εκείνον που ορθώνει το αναγνωστικό κοινό -και δη το πιο φανατικό με το έργο του Gaiman- το οποίο αναζητάει αγωνιωδώς την εικονογραφία που έπλασε στο μυαλό του -ή εν προκειμένω, γνώρισε από τους διάφορους καλλιτέχνες που πέρασαν από την εν λόγω σειρά comics- για να νιώσει ασφάλεια και οικειότητα μαζί της. Ακόμα πιο δύσκολο έργο, αν αναλογιστεί κανείς ότι το comic έχει περάσει πλέον στη σφαίρα του κλασσικού, πράγμα που σίγουρα δυσχεραίνει το έργο της ομάδας παραγωγής της τηλεοπτικής σειράς. Όμως, η παραγωγή είναι άρτια και το μεγάλο budget που διέθεσε η Warner και το Netflix στον Gaiman και την ομάδα του, δεν πήγε επουδενί χαμένο. Οι πιο φανατικοί αναγνώστες του comic, θα χαρούν όταν δουν ότι η σειρά εμπνέεται σε πρώτο βαθμό από το χαρτί και μετά συμπληρώνει εδώ και εκεί, όπου κρίνει ότι χρειάζεται, τον εντυπωσιακό κόσμο που χτίζει σταδιακά, επεισόδιο προς επεισόδιο. Το τελικό αποτέλεσμα διαθέτει προσεγμένα οπτικά εφέ κινηματογραφικού επιπέδου, όπως και πανέμορφα practical effects που δίνουν μια αίσθηση παλιομοδίτικου και αυθεντικού στον σκοτεινό μα και πολύχρωμο κόσμο του ‘’The Sandman’’. Από τα κουστούμια μέχρι τα σκηνικά, που ταξιδεύουν τον θεατή στον κόσμο των ανθρώπων, στον κόσμο του Ονείρου, την Κόλαση και ξανά πίσω, όλα δείχνουν πολύ ιδιαίτερα και εντυπωσιακά στην κατασκευή τους. Δεν υπάρχει σχεδόν πουθενά αυτή η ‘’φτήνια’’ που χαρακτηρίζει τις περισσότερες παραγωγές του Netflix, αποτέλεσμα σίγουρα της συνδρομής των studio της Warner Bros. στο όλο εγχείρημα. Το στοίχημα όμως, κερδίζεται στην καρδιά της σειράς και στο σενάριό της, στο τι έχει πραγματικά να πει στον θεατή που δεν έχει ιδέα για την ύπαρξη του ‘’Sandman’’, καθώς και στον φανατικό αναγνώστη, που περίμενε πάνω από 30 χρόνια να συναντήσει ζωντανά τον Μορφέα, τον Θάνατο, την Επιθυμία και την παράξενη, δυσλειτουργική τους οικογένεια.
Ο Μορφέας, όπως και τα αδέρφια του, είναι ενσαρκώσεις στοιχείων που δομούν την ανθρώπινη ιδιότητα. Ο διαχρονικός ψυχισμός του ανθρώπου καθρεπτίζεται στις σκέψεις ή πράξεις του Βασιλιά των Ονείρων και των υπόλοιπων μεταφυσικών πρωταγωνιστών της σειράς. Μέσω της ειλικρίνειας που διακρίνει την γραφή του Neil Gaiman, όπως και της διακριτικής μα και βαθιά αλληγορικής χρήσης διαφόρων συμβόλων, η σειρά λειτουργεί σαν ένα όχημα, το οποίο βουτάει στα βαθύτερα νερά του ανθρώπινου ασυνείδητου. Το ταξίδι του Μορφέα είναι ένα ταξίδι κατά το οποίο βιώνει διαρκώς την πολυπλοκότητα και τις -άλλοτε απότομες, άλλοτε βίαιες, άλλοτε γαλήνιες και άλλοτε ασυναίσθητα φυσιολογικές- εναλλαγές της ανθρώπινης ευαισθησίας. Ενώ εν μέσω όμως αυτού του ταξιδιού αλλάζει και ο ίδιος ο πρωταγωνιστής της. Η διαρκής παρατήρηση των ανθρώπων, η ενασχόληση μαζί τους και η δουλειά που απαιτεί το πλάσιμο του κόσμου που τους αγκαλιάζει όταν αυτοί κλείνουν τα μάτια τους, τον φέρνει όλο και πιο κοντά σε αυτούς, αναπτύσσοντας μια σχέση αγάπης εντελώς φυσιολογική και ανθρώπινη, κόντρα στην φαινομενικά απόκοσμή του υπόσταση. Ο Gaiman ράβει και δένει το δικό του πρωταρχικό υλικό, μεταφέροντας το στην μικρή οθόνη, αφαιρώντας όλα εκείνα τα στοιχεία που θα το ‘’μπούκωναν’’ παραπάνω από όσο χρειαζόταν, κάνοντας μικρές αλλαγές εδώ και εκεί, ώστε να το προσαρμόσει όσο πιο φυσιολογικά στο σήμερα, κρατώντας όμως τον βασικό του πυρήνα ανέγγιχτο. Αξίζει να αναφερθεί και ο τρόπος με τον οποίο ο Gaiman ενσωματώνει αριστουργηματικά στη σειρά, τα όποια LGBTQ στοιχεία είχε ήδη το - πρωτοποριακό για την εποχή του - πρωτότυπο υλικό. Όλοι οι χαρακτήρες έχουν το βάθος και την πολυπλοκότητα που χρειάζεται, ώστε να χαρακτηριστούν πλήρεις, χωρίς να αναλώνονται σε κλισέ ή μονοδιάστατες απεικονίσεις.
Σε επίπεδο casting και ερμηνειών, η παραγωγή της σειράς έπεσε διάνα στο σύνολο των ηθοποιών. Ο Tom Sturridge ως Μορφέας είναι ιδανικός στο ρόλο του, καθώς ερμηνευτικά μπορεί να εκφράσει ολόκληρη την πολύπλοκη φύση του χαρακτήρα που υποδύεται, μονάχα με τα μάτια ή την παγωμένη φωνή του. O Boyd Holbrook ενσαρκώνει απολαυστικά τον Corinthian, τον χειρότερο εφιάλτη που έπλασε ο Μορφέας, ο οποίος προσπαθεί να μείνει για πάντα στον κόσμο των ζωντανών δραπετεύοντας από το όνειρο, ενώ στους μικρότερους ρόλους, ξεχωρίζει η Kirby Howell – Baptiste στον αβανταδόρικο και fan favorite ρόλο της Death, μεγαλύτερης αδερφής του Μορφέα, η Gwendoline Christie στο ρόλο του Lucifer, καθώς και ο David Thewlis (ένα από τα ‘’μεγάλα’’ ονόματα της σειράς), στον ρόλο του John Dee. Μάλιστα στον Thewlis και την Howell – Baptiste, ανήκουν και τα 2 καλύτερα επεισόδια αυτού του πρώτου κύκλου (‘’24/7’’ και ‘’The Sound of Her Wings), επεισόδια-υποψήφια για τις καλύτερες τηλεοπτικές στιγμές του 2022. Το cast συμπληρώνουν μεταξύ άλλων, οι Patton Oswald, Jenna Coleman, Joely Richardson, Mason Alexander Park, John Cameron Mitchell, Stephen Fry, Mark Hamill, Charles Dance και Vivienne Acheampong.
Στο καθαρά τεχνικό κομμάτι, το εξαιρετικό main theme του David Buckley ‘’ντύνει’’ πολύ ταιριαστά την ονειρική ατμόσφαιρα της σειράς, ενώ η σκηνοθεσία και φωτογραφία δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές. Μια μικρή ευχάριστη πινελιά αποτελούν οι τίτλοι τέλους κάθε επεισοδίου, σχεδιασμένοι από τον Dave McKean, εκ των σπουδαιότερων σύγχρονων graphic designers και εικονογράφους, υπεύθυνο για αρκετά από τα εξώφυλλα του comic και προσωπικό φίλο του Gaiman.
Εν κατακλείδι, το The Sandman είναι όλα όσα ονειρεύτηκαν οι φίλοι του εμβληματικού comic, καθώς και μια εξαιρετική ιστορία σκοτεινής φαντασίας για το ευρύτερο κοινό. Η σειρά είναι αδύνατον να αγγίξει το βάθος και την πολυπλοκότητα των θεματικών του comic, καθώς και να προσφέρει μια εικονογραφία ανάλογη της δουλειάς των Sam Kieth, Mike Dringenberg, Malcolm Jones, Chris Bachalo, Michale Zulli ή Steve Parkhouse. Ωστόσο, η ομάδα παραγωγής και ο Gaiman, έχοντας πλήρη γνώση του τηλεοπτικού format και των ‘’διεξόδων’’ του, κάνουν το καλύτερο δυνατό με το υλικό που έχουν, μένοντας πιστοί στην καρδιά των χάρτινων αναζητήσεων του Ονείρου και στον ψυχαναλυτικό του λόγο. Το The Sandman ήδη καλεί τους θεατές να ονειρευτούν μαζί του και υπόσχεται ένα συναρπαστικό ταξίδι στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης.
https://www.youtube.com/watch?v=83ClbRPRDXU
