Σκανδιναβικό τοπίο. Πράσινο, δάση, νερά. Φύση, σπίτια, ζωές, καρδιές, όλα ντιζαϊνάτα. Διακριτικά γυαλισμένα. Λιτά και κομψά. Τακτοποιημένα και ασφαλή. Με συγκεκριμένους όρους και κανόνες.
Η Εύα αυτού του προσεκτικά δομημένου παραδείσου, είναι η Άνε. Δικηγόρος. Περικυκλωμένη από κακοποιημένους ή παραβατικούς εφήβους, τους οποίους καθοδηγεί με στιβαρό χέρι στην αίθουσα δικαστηρίου, προετοιμάζοντάς τους για έναν πόλεμο που μπορεί και να χάσουν.
Στο σπίτι της, στα βάθη της δανέζικης εξοχής, βασιλεύει η ειρήνη. Ο σύζυγός της, Πίτερ, είναι γιατρός· όμορφα σιτεμένος, πατέρας των δίδυμων, ξανθών, νεραϊδένιων κοριτσιών της. «Η απόκτηση των κοριτσιών ήταν η πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής μου», λέει η Άνε. «Δεν έχω φίλους», θα συμπληρώσει μετά.
Νιώθει ηθική, δικαιωμένη και δυνατή. Έχει τον έλεγχο του προφυλαγμένου, καλοκουρδισμένου της σύμπαντος. Σχεδόν, γιατί τον χρόνο δεν μπορεί να τον νικήσει. Ούτε τη φθορά της ρουτίνας. Τα σημάδια είναι ορατά στα δέρμα της και στο ευγενικό, αλλά όχι αρκετά θερμό βλέμμα του άντρα της, όταν εκείνη χορεύει μπροστά του στον ρυθμό του "Tainted Love" και του τρίτου της άπερολ.
Το φίδι που θα διαρρήξει τον προσωπικό της παράδεισο θα είναι ο Γκούσταβ: ένας ανδροπρεπής, ωραίος έφηβος με προβλήματα συμπεριφοράς, γιος του Πίτερ από την προηγούμενη σχέση του. Ο Γκούσταβ δεν μοιάζει ούτε με Δανό, ούτε με Σουηδό. Είναι ο «ξένος», ο «άλλος», εκείνος που δεν ανήκει πουθενά. Το γαλάζιο βλέμμα του δεν εστιάζει πουθενά και οι προθέσεις του είναι, σχεδόν μέχρι τέλους, ανεξιχνίαστες.
Διωγμένος για πολλοστή φορά από το σχολείο του στη Σουηδία, ο νεαρός θα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στον εγκλεισμό σε κάποιο οικοτροφείο και στο να μείνει με τη δεύτερη οικογένεια του αποξενωμένου πατέρα του. Για μία ακόμα φορά η Άνε αναλαμβάνει να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Ο Γκούσταβ οφείλει λοιπόν να υπακούσει στους κανόνες του σπιτιού κι εκείνη, ως αντάλλαγμα, θα τον υποδεχτεί στην οικογένεια, θα βάλει την ανύπαρκτη σχέση πατέρα-γιου σε κίνηση, θα του επιτρέψει να αγαπηθεί από τις αδελφές του και θα τον παρακινήσει να της ανοίξει την καρδιά του.
Αλλά θα ανοίξει και η δική της καρδιά. Μια βουτιά στη λίμνη, ένα μικροσκοπικό τατουάζ, μια εξομολόγηση, και η Άνε θα σταθεί γυμνή μπροστά στον καθρέφτη. Της αρέσει ακόμα ο εαυτός της. Τυφλή δεν είναι, βλέπει τις χαρακιές του, ξέρει όμως ότι η φλόγα δεν έχει ακόμα σβήσει. Άλλωστε, είναι δυνατή. Κανείς δεν μπορεί να της φέρει αντίρρηση, έχει τα ηνία. Ακόμα και αν αφεθεί να παρασυρθεί από την ίδια της την επιθυμία, δεν θα είναι για πολύ. Όταν ο πόθος και η τρυφερότητα δώσουν τη θέση τους στην ωμή αλήθεια και η Άνε θα βρεθεί στα πρόθυρα της καταστροφής, θα διαλέξει την υπερασπιστική της γραμμή και θα μείνει πιστή σε αυτήν με κάθε κόστος.
Όλα στη δεύτερη ταινία της Μέι Ελτούχι Η Βασίλισσα της Καρδιάς, μαρτυρούν ότι ούτε η σκηνοθέτις έχασε τον έλεγχο του υλικού της. Αντιθέτως, καθοδήγησε με στέρεο χέρι τους τρεις βασικούς της ήρωες στις σαγηνευτικά αμφιλεγόμενες επιλογές τους. Και μεταμόρφωσε ένα δυνατό στόρι σε μια επικίνδυνη, συναρπαστική διαδρομή, με συνεχείς, απρόσμενες στροφές, που δεν επιτρέπουν στον θεατή να χαλαρώσει ούτε λεπτό.
Η ακινησία είναι φαινομενική και ο τρόμος έρχεται εκ των έσω. Με τη βοήθεια του διευθυντή φωτογραφίας Τζάσπερ Τζ. Σπάνινγκ –ο οποίος παίζει αδιάκοπα με το φως και τη σκιά– αλλά και του ατμοσφαιρικού, δυσοίωνου soundtrack του Γιον Έκστραντ, η Ελτούχι αποκαλύπτει σε κάθε της πλάνο ότι κάτω από το γαλήνιο σκηνικό παραμονεύει πάντα το ερεβώδες τοπίο της ανθρώπινης ψυχής, όπου τίποτα δεν είναι δεδομένο: ούτε οι ρόλοι θύτη και θύματος, ούτε η ασφάλεια, ούτε η ηθική.
Είναι πολύ εύκολο να θεωρήσεις ότι η Άνε της εκπληκτικής Τρίνα Ντίρχολμ πάσχει από ναρκισσιστική διαταραχή, όμως η ενσυναίσθηση δεν είναι ολοκληρωτικά απούσα. Αντιθέτως, θα τη μαστιγώσει άξαφνα και ανελέητα σαν κύμα, ακυρώνοντας τις όποιες βιαστικές «διαγνώσεις». Στην πραγματικότητα, αυτός ο γυναικείος χαρακτήρας είναι πολύ πιο περίπλοκος και η προσπάθεια πρόχειρης χαρτογράφησής του τον αδικεί.
Τα θέματα που θίγει η ταινία, είναι πολλά. Με αφετηρία την αποπλάνηση (η οποία εδώ ασκείται από μια ώριμη γυναίκα σε έναν ανήλικο) και με όχημα έναν απρόσμενο, σοκαριστικό, φόρα-παρτίδα ερωτισμό που εναλλάσσεται με σιωπές, υπονοούμενα, κενά λόγια και ένοχα βλέμματα, η σκηνοθέτις εξερευνά όλες ανεξαιρέτως τις δυαδικές σχέσεις που περιλαμβάνει η πλοκή της· και φέρνει τον ανοιχτόμυαλο θεατή αντιμέτωπο με ερωτήματα που αμφισβητούν την ίδια του την αυτογνωσία. Το καταφέρνει χτίζοντας την ένταση και τα κλειστοφοβικά αδιέξοδα των ηρώων της βήμα-βήμα, για να καταλήξει σε ένα πυκνό, χυμώδες, αγωνιώδες δίωρο, που επιτρέπει μονάχα μία βεβαιότητα: ότι η τραγωδία είναι αναπόφευκτη.
Δανία 2019
Σκηνοθεσία: Μέι Ελτούχι
Πρωταγωνιστούν: Τρίνε Ντίρχολμ, Γκουστάβ Λιντχ, Μάγκνους Κρέπερ
Διανομή: WeirdWave
Η Βασίλισσα της Καρδιάς (Queen of Hearts)
Ο «κακός» είναι γυναίκα σε αυτό το καθηλωτικό ψυχολογικό θρίλερ, που κέρδισε δικαίως το βραβείο κοινού στο Sundance και αποτελεί την πρόταση της Δανίας για τα Όσκαρ του 2020...