«Δεν θα γίνεις ποτέ σπουδαίος». Αυτή είναι η πιο ισοπεδωτική ατάκα που μπορεί να ακούσει ένας γιος από τον πατέρα του. Ειδικά ένας ενήλικος γιος. Ακόμα πιο ειδικά, ένας Κένεντι.
Βέβαια, ο Τεντ είχε συνηθίσει στον ρόλο του τελευταίου τροχού. Γόνος μιας πασίγνωστης –όσο και καταραμένης– οικογένειας, που από το 1947 καμάρωνε πάντα ένα τουλάχιστον μέλος της στην πολιτική, γιος ενός επιβλητικού, αξιοσέβαστου πατέρα, αδελφός ενός ήρωα του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, ενός Προέδρου της Αμερικής κι ενός δημοφιλούς υποψήφιου ηγεμόνα, είχε αναγκαστικά καταπιεί τη ζοφερή (για εκείνον) πραγματικότητα: το σύμπαν είχε μάλλον εξαντλήσει τη γενναιοδωρία του προς την οικογένεια πολύ πριν εκείνος γεννηθεί. Είχε μοιράσει τα δώρα του στους 3 άλλους γιους του Τζόζεφ του Πρεσβύτερου, οπότε ο Τεντ έγινε η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Ήταν ο μικρός, μη χαρισματικός Κέννεντι. Είχε σχεδόν αποδεχτεί το ρόλο του «χοντρού, αδέξιου και ανίκανου» που του απέδιδε ο ίδιος ο γονιός του.
Σχεδόν.
Γιατί, στα 37 του, είχε ανέλπιστα έρθει η σειρά του. Ο Τζόζεφ, ο Τζον και ο Μπόμπι ήταν νεκροί. Και ήταν εκείνος που έπρεπε να σηκώσει το βάρος της οικογενειακής πολιτικής κληρονομιάς. Ήταν ήδη 7 χρόνια χρόνια Γερουσιαστής και η Προεδρία των Η.Π.Α. φάνταζε σαν κληρονομικό του δικαίωμα. Το επιτελείο του, ενορχηστρωμένο από τον καθηλωμένο και βαριά άρρωστο μπαμπά Τζόζεφ, προετοίμαζε μεθοδικά το έδαφος, έστω κι αν κανένας δεν πίστευε στα αλήθεια ότι ο Τεντ άξιζε το χρίσμα –ή ότι το άντεχε.
Η ταινία του Τζον Κάραν «Η Ενοχή του Κένεντι» μας τοποθετεί ακριβώς σε αυτό το χρονικό σημείο. Είναι 18 Ιουλίου 1969, 3 μέρες πριν ο πρώτος άνθρωπος πατήσει στη Σελήνη. Ο Γερουσιαστής φεύγει νύχτα από ένα πάρτι στο Τσαπακουίντικ της Μασαχουσέτης, παρέα με την 29χρονη Μαίρη Τζο Κόπεχνε: μία πολλά υποσχόμενη σχεδιάστρια στρατηγικής, πρώην συνεργάτιδα του δολοφονημένου Μπόμπι. Ποια ακριβώς είναι η σχέση του Τεντ με τη Μαίρη Τζο; Η ταινία αφήνει ανεπαίσθητες υπόνοιες για προσωπικό σύνδεσμο μεταξύ τους, χωρίς να το δηλώνει ξεκάθαρα. Όχι πως έχει ιδιαίτερη σημασία.
Ό,τι και αν τους έδενε, πνίγηκε στα ρηχά νερά που εγκλώβισαν το αμάξι όταν αυτό βούτηξε, για αδιευκρίνιστους λόγους, από μια γέφυρα. Εκείνος κολύμπησε σώος προς την ακτή, όμως η Μαίρη Τζο παγιδεύτηκε στο υγρό σκοτάδι. Παρά τις συμβουλές των έμπιστων συμβούλων του, ο Τεντ άφησε να περάσουν περίπου 10 ώρες για να αναφέρει το δυστύχημα στην αστυνομία που, ούτως ή άλλως, είχε ήδη ανακαλύψει το συμβάν. Όλοι αναρωτήθηκαν γιατί άργησε τόσο και, το κυριότερο, αν και πόσο πάλεψε να σώσει τη φίλη του από τον θάνατο.
Το σενάριο των Τέιλορ Άλεν & Άντριου Λόγκαν παρακολουθεί τον χειρισμό του περιστατικού από τον Κένεντι και τον πανικόβλητο πολιτικό περίγυρό του, για να σκιαγραφήσει το πορτραίτο του λιγότερο φωτισμένου, από κινηματογραφικής πλευράς, μέλους της ιστορικής οικογένειας. Δεν είναι ένα πορτραίτο κολακευτικό. Η πειστική, χαμηλών τόνων ερμηνεία του πρωταγωνιστή Τζέισον Κλαρκ είναι από τα δυνατά χαρτιά μιας ταινίας που δεν στηρίζεται στις δραματικές κορυφώσεις ή στην αγωνία: όλοι ξέρουμε ότι ο Τεντ δεν έγινε ποτέ Πρόεδρος, πιθανότατα εξαιτίας της απόφασής του εκείνη τη νύχτα. Καθώς τον παρακολουθούμε να κλυδωνίζεται σαν εκκρεμές ανάμεσα στην ανάγκη του να κάνει το σωστό και στη δίψα να αποδείξει στον πατέρα του ότι είναι κάποιος, φευγαλέα, έξυπνα τοποθετημένα, φλας-μπακ τονίζουν τα ερωτηματικά που μέχρι σήμερα παραμένουν αναπάντητα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι την ώρα που η ανθρωπότητα έκανε το μεγαλύτερο, μέχρι τότε, άλμα της προς τα μπροστά, ο Τεντ Κένεντι έκανε βήματα προς τα πίσω. Η υπόθεση, τελικώς, συγκαλύφθηκε.
Το ζήτημα είναι πώς θα ενδιαφερθεί ο (νεότερος, ειδικά) θεατής για μια ταινία χωρίς αρκετό σασπένς και για ένα πρόσωπο το οποίο δυσκολεύεται να συμπαθήσει. Γιατί κανείς δεν εμπνέεται από τους αδύναμους. Κανείς δεν μπορεί να συμβαδίσει συναισθηματικά με τους κακομαθημένους που αρνούνται να ενηλικιωθούν, παρόλο που οι περιστάσεις το απαιτούν επιτακτικά. Όμως είναι σε τέτοιες σκέψεις όπου βρίσκεται το ζουμί του ικανοποιητικού αυτού κινηματογραφικού δράματος. Πέρα από βιογραφικό πορτραίτο, πέρα από σασπένς στόρι, «Η Ενοχή του Κένεντι» είναι η ιστορία ενός γιού που καθηλώθηκε, εξαιτίας της έλλειψης πατρικής αγάπης και αποδοχής, στον βολικό, οικείο ρόλο του ηττημένου.
Όλως παραδόξως, ο Τεντ Κένεντι, ο οποίος πέθανε τον Αύγουστο του 2009, εξελίχθηκε σε κάτι περισσότερο από τον νεαρό, ανασφαλή ήρωα της ταινίας. Στο μυαλό του παγκόσμιου κοινού δεν απέκτησε ποτέ τον τίτλο του σταρ, πιθανότατα δεν αγαπήθηκε καν πολύ. Όμως, με περισσότερα από 40 χρόνια δράσης, έγινε από τους μακροβιότερους Γερουσιαστές στην αμερικανική Ιστορία. Έχοντας αποκτήσει τον τίτλο «λιοντάρι της Γερουσίας», ήταν γνωστός για τη ρητορική του ικανότητα και για τους αγώνες του για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, των πασχόντων από AIDS και των μεταναστών, ενώ τάχτηκε στο πλευρό του Μπαράκ Ομπάμα στην προσπάθειά του να αναμορφώσει το σύστημα υγείας στις Η.Π.Α., κάτι που αποκάλεσε «σκοπό της ζωής του».
Στη νεκρολογία τους, οι New York Times έγραψαν: «Ήταν μια διασημότητα, μερικές φορές μια παρωδία του εαυτού του, ένας καρδιακός φίλος, ένας αδυσώπητος εχθρός, ένας άντρας με μεγάλη πίστη και μεγάλα ελατττώματα, ένας μελαγχολικός χαρακτήρας που επέμενε πολύ, έπινε βαθιά και τραγουδούσε δυνατά. Ήταν ένας Κένεντι».
Κανείς δεν ξέρει αν, προς το τέλος της διαδρομής, ο γιος ένιωσε ότι, τελικά, κατόρθωσε να ανατρέψει τα απαξιωτικά προγνωστικά του πατέρα του.
Σουηδία/ΗΠΑ
Σκηνοθεσία:Τζον Κάραν
Πρωταγωνιστούν: Τζέισον Κλαρκ, Κέιτ Μάρα, Εντ Χελμς, Μπρους Ντερν
Διανομή: Tanweer
