Η νέα ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ ακολουθεί τα κρίσιμα γεγονότα του 1971, όταν ο υπάλληλος του υπουργείου Αμύνης, Ντάνιελ Έλσμπεργκ, έκανε υπέρβαση καθήκοντος και υπέκλεψε τα περίφημα Pentagon Papers: μια εκτενέστατη έρευνα για την εμπλοκή της Αμερικής στον πόλεμο του Βιετνάμ, που θα είχε ολέθριες συνέπειες για τις εκάστοτε κυβερνήσεις.
Ήταν η εποχή που η Washington Post προσπαθούσε να ορθοποδηδήσει ενώ βρισκόταν κάτω απ’ τη βαριά σκιά των New York Times, με την εκδότρια Κάθριν Γκράχαμ να προσπαθεί δειλά να αρθρώσει λόγο σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο εκδοτών. Την εποχή εκείνη οι «Times» δημοσίευσαν ένα καυτό άρθρο σχετικά με μια απόρρητη έκθεση του Πενταγώνου, που προκάλεσε το μένος του Λευκού Οίκου. Όταν αυτές οι χιλιάδες σελίδες της έκθεσης έφτασαν στα χέρια του διευθυντή της «Post», του Μπέντζαμιν Μπράντλι, άρχισε μια εμφύλια σύγκρουση ανάμεσα στους επενδυτές, στους νομικούς συμβούλους, στους συντάκτες του πολιτικού ρεπορτάζ και στη διεύθυνση της εφημερίδας. Άλλωστε ο εκδοτικός όμιλος ετοιμάζονταν να εισαχθεί στο χρηματιστήριο και το μέλλον του θα ήταν δύσκολο μετά τη μετωπική σύγκρουση με τις εντολές του Νίξον. Η εκδότρια Κάθριν Γκράχαμ όφειλε να αναλάβει τις σκληρές αποφάσεις για πρώτη φορά στη ζωή της.
Η μάχιμη δημοσιογραφία σε άνιση μάχη με το χρόνο και με τα όρια της ίδιας της ηθικής της. Το αίσθημα καθήκοντος σε αντιδιαστολή με τα αχαρτογράφητα δικαστικά νερά μια «εθνικής προδοσίας». Ο πατριωτισμός ως το είδωλο στον κυρτό καθρέφτη της αναζήτησης της αλήθειας. Αυτές ήταν μάλλον οι ιδέες που έκαναν τον Στίβεν Σπίλμπεργκ να σταματήσει το post production της sci-fi περιπέτειας Ready Player One, για να ξεκινήσει να δουλεύει αυτή την ταινία, τον Φεβρουάριο του 2017. Σε 10 μόλις μήνες η ταινία ήταν στις αίθουσες και το αποτέλεσμα καταδεικνύει ένα φιλμ που μοιάζει να χρειάστηκε χρόνια ολόκληρα για να φτιαχτεί στην κάθε του λεπτομέρεια. Το The Post κατασκευάστηκε με τους πυρετώδεις ρυθμούς που οι ήρωες έτρεχαν να προλάβουν το τυπογραφείο στα θορυβώδη γραφεία της Washington Post.
Με μια αδιανόητη βιρτουοζιτέ, ο Σπίλμπεργκ αντλεί από τις πρακτικές του πολιτικού θρίλερ για να ρίξει φως στα κίνητρα των δημοσιογράφων και των εκδοτών. Χρησιμοποιεί τις πιο αγνές μεθόδους του ψυχολογικού δράματος, χωρίς να γίνεται χειριστικός και χωρίς να χρωματίζει με γκρίζα χρώματα τους «κακούς» και τους ανήθικους. Κυρίως όμως, αναπλάθει ένα ιστορικό ντοκουμέντο μιας εποχής της κλασικής δημοσιογραφίας που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Περισσότερο απ’ όλα τα προηγούμενα, το The Post είναι ένα ερωτικό γράμμα στην αξία της έντυπης δημοσιογραφίας, στις μηχανές του τυπογραφείου, στις μακέτες, στη διανομή του πρωινού φύλλου και στη δύναμη του τυπωμένου χαρτιού, που θα μπορούσε να ανοίξει στα δυο την αυθαίρετη εξουσία του κράτους.
Θεωρώ πως οι ερμηνείες δεν ήταν ποτέ το μεγάλο ατού του Σπίλμπεργκ, ειδικότερα στους δεύτερους και τρίτους ρόλους που πλαισιώνουν τον ήρωα που συνήθως κουβαλάει την ταινία στους ώμους του. Εδώ, όχι μόνο διανθίζει την αφήγηση με δεκάδες αξιοσημείωτους ρόλους, αλλά τους απογειώνει όλους, χάρη σε ένα υποδειγματικό μοντάζ – μακράν το καλύτερο της χρονιάς. Ιδιαίτερα η Μέριλ Στριπ στη σκηνή ενός τηλεφωνήματος που καλείται σε λίγα δευτερόλεπτα να χαράξει την στρατηγική της εφημερίδας με κίνδυνο να την καταστρέψει, είναι μαγική. Ο αγώνας με το ρολόι, το φιλτράρισμα της χαοτικής απόρρητης έκθεσης, η απόφαση της μετωπικής σύγκρουσης με την κυβέρνηση, το σκοτεινό lobbying, αλλά και το καθήκον στις κρίσιμες ιστορικές στιγμές, χρειάζονται μια στιβαρή σκηνοθεσία για να βρουν πρώτα και να κουνήσουν στη θέση του το παμφάγο κοινό που ζητά ψυχαγωγικά θεάματα. Ο Σπίλμπεργκ επιλέγει να μην κάνει υπαρξιακό στοχασμό στις έννοιες, ούτε κανένα «εστέτ» καταγγελτικό σινεμά. Επιλέγει σοφά να αφηγηθεί με τα πιο απλοϊκά και δημοφιλή μέσα, μέσω του αγνού μελοδράματος και του παλιομοδίτικου ιδεαλισμού. Θέλει η ταινία του πρωτίστως να «αρέσει» ώστε να δημιουργήσει συσχετισμούς με το παρόν και αυτό είναι το καλύτερο κωλοδάχτυλο στον Ντόναλντ Τραμπ.
Το Post έρχεται για να ρυμοτομήσει την εποχή που τα fake news έχουν θολώσει το τοπίο και που η δημοσιογραφία καλείται να σταθεί στο ύψος της. Ιδιαίτερα σε μια εποχή που ένας (άλλος) παράφρονας κάθεται στην καρέκλα του προέδρου. Ο Σπίλμπεργκ το πετυχαίνει, με ένα αριστούργημα, εντελώς Αμερικάνικο στη σκέψη αλλά αφοπλιστικά οικουμενικό, χάρη στην λιτή του εκτέλεση και το πηγαίο συναίσθημα. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό όμως, είναι πως κάνει μια αληθινά και ουσιαστικά φεμινιστική ταινία, μέσω της καλλιγραφίας του χαρακτήρα που υποδύεται η Μέριλ Στριπ.
Η δημοσιογραφία υπηρετεί αυτούς που κυβερνιούνται και όχι τους κυβερνώντες μας λέει στην κατακλείδα του The Post. Αναρωτιέμαι, κοιτάζοντας τα θλιβερά εξώφυλλα των ξεπουλημένων εφημερίδων της εποχής μας, ποιος θα μπορούσε να έχει αυτόν τον ρόλο σήμερα.
