H πρόσφατη αποκάλυψη (;) για τις απεχθείς πράξεις του παραγωγού Harvey Weinstein σε βάρος γυναικών ήταν μια από τις μεγαλύτερες θύελλες που έχουν χτυπήσει την πόλη των αγγέλων στην Καλιφόρνια – και συμπεριλαμβάνω και τις κλιματικές. Τίποτα πια δεν είναι ίδιο στο Χόλιγουντ και από τα κρυφά «casting couch» στα πολυτελή ξενοδοχεία, ξεκινά μια χιονοστιβάδα που θα αλλάξει ριζικά πολλά πράγματα σε κάθε περιβάλλον εργασίας. Τα γεγονότα που αφορούν στις αποκαλύψεις δεκάδων (ίσως εκατοντάδων) ηθοποιών σε σχέση με το μεγάλο αφεντικό της παλιάς αυτοκρατορίας της Miramax, είναι μια αφορμή για μια σύντομη ανασκόπηση σε μια σκοτεινή πλευρά της ιστορία της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Το Χόλιγουντ ήταν πάντοτε γεμάτο από πλούσιους, λευκούς άνδρες οι οποίοι ασκούσαν την εξουσία τους σε γυναίκες που κυνηγούσαν το όνειρο της καριέρας ή συντηρούσαν τον μύθο τους στις αντρικές φαντασιώσεις.
Πολύ πριν από τον Weinstein υπήρχε ο Louis B. Mayer, συνιδρυτής του μεγάλου στούντιο με το όνομα Metro-Goldwyn-Mayer απ’ το 1924. Ο Mayer ήταν γνωστό ότι παρενοχλούσε συστηματικά τις ηθοποιούς των ταινιών του και απειλούσε να βλάψει τις ίδιες αλλά και μέλη της οικογένειάς τους εάν μιλούσαν στον τύπο ή αν πήγαιναν στις αρχές. Ως αποτέλεσμα, καμία υπόθεση δεν διασταυρώθηκε επίσημα και τίποτα δεν έφτασε σε δικαστήριο. Ο Mayer ήταν γνωστός για τη μανία με την οποία κυνηγούσε την Jean Howard. Οι πιέσεις ήταν τόσο ασφυκτικές και επιθετικές, που ώθησαν την Jean να παντρευτεί τον ατζέντη της, Charles Feldman. Μετά απ’ αυτό, ο Mayer όχι μόνο δεν έδωσε ξανά δουλειά στην Howard αλλά κάθε πελάτης του Feldman έμπαινε στη μαύρη λίστα της MGM. Ένα ακόμη από τα λιγότερο καλά κρυμμένα μυστικά της βιομηχανίας ήταν η συμπεριφορά του ζάπλουτου παραγωγού Harry Cohn, αφεντικού της Columbia, ο οποίος δεν προσλάμβανε ποτέ ηθοποιούς στις ταινίες του, ακόμα και αν αυτές ήταν σταρ όπως η Marilyn Monroe και η Kim Novak, αν αυτές δεν περνούσαν απ’ το κρεβάτι του.
Όλοι το γνώριζαν και οι πάντες είχαν μάθει να ζουν με αυτή τη συνθήκη εργασίας. Κάθε ραντεβού του Mayer με οποιαδήποτε νεαρή ηθοποιό διεξάγονταν με τα κορίτσια να κάθονται στα γόνατά του και με το χέρι του στο στήθος τους. Ο Mayer είχε παρενοχλήσει σεξουαλικά την Judy Garland όταν η διάσημη ηθοποιός ήταν ακόμη στην εφηβεία. Όμως αυτός δεν ήταν ο μόνος τρόπος με τον οποίο ο παραγωγός έβλαψε τον «Μάγο του Οζ». Ο Mayer πίεζε ψυχολογικά την Garland, λέγοντάς της ότι δεν είναι αρκετά όμορφη και αρκετά λεπτή, με αποτέλεσμα η Judy να κάνει επέμβαση στη μύτη της και ταυτόχρονα να αρχίσει τι αμφεταμίνες, το αλκοόλ και πολλά ακόμη χάπια. Μετά την περίοδο του οικονομικού Κραχ, τα studio έγιναν τεράστια οικονομική δύναμη και έτσι γεννήθηκε η χρυσή εποχή του Χόλιγουντ, την δεκαετία του ‘30. Όσο περισσότερο άνθιζαν τα studio, τόσο η οικονομική δύναμη μαζεύονταν σε λίγους ισχυρούς άνδρες και σε όσους πιστούς συνεργάτες τους πλαισίωναν. Σε ανθρώπους δηλαδή όπως ο παραγωγός που κακοποίησε την Shirley Temple στο γραφείο του όταν η ίδια ήταν μόλις 12 ετών.
Η Marilyn Monroe ήταν μια από τις καλλονές που δεν στάθηκε αρκετά δυνατή ώστε να αντιδράσει στις παρενοχλήσεις και εξαιτίας της εξαιρετικά χαμηλής αυτοπεποίθησης που διέθετε, υπέκυπτε σε άνδρες των studio με την υπόσχεση χρυσών συμβολαίων και μεγάλων συμπρωταγωνιστών πλάι της. Οι ναρκωτικές ουσίες, το αλκοόλ και οι αυτοκτονίες ήταν κοινό χαρακτηριστικό πολλών βιογραφιών από γυναίκες με star quality σαν την Marilyn. Η ίδια είχε γράψει στην αυτοβιογραφία της: «Τους γνώρισα όλους. Η υποκρισία και η αποτυχία ήταν γραμμένες πάνω τους. Μερικοί ήταν μοχθηροί και διεφθαρμένοι, όμως όλοι τους σχετίζονταν με τον κινηματογράφο. Οπότε έκανες υπομονή και καθόσουν δίπλα τους για να ακούσεις τα ψέμματα και τις σκευωρίες τους. Έτσι, έβλεπες το Χόλιγουντ με τα μάτια τους: σαν ένα πυνκνοκατοικημένο μπορντέλο, σαν ένα καρουζέλ με κρεβάτια αντί για άλογα». Ο Eddie Judson, σύζυγος της Rita Hayworth έπαιρνε επαγγελματικά ανταλλάγματα από άλλους άνδρες με αντίτιμο τις σεξουαλικές χάρες της λαμπερής ηθοποιού. Όταν όμως η Rita Hayworth αρνήθηκε να κάνει οτιδήποτε με τον Harry Cohn, το πλήρωσε ακριβά. Κάτι ανάλογο συνέβη και με την Joan Collins η οποία έχει δηλώσει πως δεν πήρε τον ρόλο της ”Κλεοπάτρας” επειδή δεν κοιμήθηκε με τον Darryl Francis Zanuck, τον αργηγό της 20th Century-Fox. Άσχημη και είναι η υπόθεση όπου ο γνωστός ηθοποιός Errol Flynn, ενώ είχε σχέση με την 15χρονη Beverly Aadland, κατηγορήθηκε για βιασμό δυο ανήλικων ηθοποιών.
Μια ακόμη σημαντική περίπτωση ήταν αυτή της Tippi Hedren, η οποία αποκάλυψε ότι ο μεγάλος μετρ του σασπένς, ο Alfred Hitchcock την είχε παρενοχλήσει σεξουαλικά. Η ξανθιά πρωταγωνίστρια του “The Birds” και του “Marnie” είχε εξευτελιστεί και τραυματιστεί ψυχολογικά, σε μια χρονική περίοδο που όφειλε να είναι το απόγειο της καριέρας της (το χρονικό της εμμονής του Χιτς με την Heddern έχει καταγραφεί στην τηλεταινία του BBC με τίτλο “The Girl”). Η Hedren, μητέρα της Melanie Griffith, δεν έπαψε ποτέ να μιλάει για τον ψυχολογικό πόλεμο που της ασκούσε ο Χίτσκοκ και τους χειρισμούς με τους οποίους την έκανε να λυγίσει. Οι βιογράφοι του σκηνοθέτη λένε ότι ο Άλφρεντ δεν ξεπέρασε ποτέ το γεγονός ότι απ’ την εποχή του “Vertigo” κιόλας, δεν είχε πια την Grace Kelly για πρωταγωνίστριά του. Με κάποιο τρόπο λοιπόν, o μεγάλος σκηνοθέτης τιμωρούσε όλες τις υπόλοιπες, είτε ήταν η Kim Novak είτε η Tippi Hedren, ως ανάξιες των ρόλων τους.
H άρνηση στις ερωτικές προκλήσεις δεν ήταν εύκολη υπόθεση για καμία ηθοποιό. Στην περίπτωση της πανέμορφης Jean Seberg, πρωταγωνίστριας μεταξύ άλλων του “Breathless” του Γκοντάρ, η καριέρα της ηθοποιού και μοντέλου είχε ξεκινήσει στα μέσα της δεκαετίας του 1950, όταν ο τυραννικός Otto Preminger την σκηνοθέτησε στην μεταφορά του έργου του Bernard Shaw με τίτλο “Saint Joan”. Η κακοποίηση στα γυρίσματα της ταινίας δεν ήταν μόνο σεξουαλική καθώς ο σκηνοθέτης την έβαζε να κάνει αχρείαστα, εξευτελιστικά πράγματα εκτός σεναρίου μόνο και μόνο επειδή μπορούσε, με αποκορύφωμα τον σοβαρό τραυματισμό της σε μια σκηνή πυρκαγιάς. Ο μυστηριώδης θάνατος της Seberg πολλά χρόνια αργότερα καταχωρήθηκε ως «πιθανή αυτοκτονία».
Η κουλτούρα του βιασμού δεν αφορούσε μόνο τις γυναίκες. Ο διάσημος ατζέντης Henry Willson, ο άνθρωπος που έμεινε στην ιστορία ως αυτός που ανακάλυψε τον Rock Hudson, είχε στο ρόστερ του τον Tab Hunter, την Lana Turner και την Natalie Wood. Ήταν πολλοί οι νεαροί άνδρες ηθοποιοί που έκαναν ερωτικές χάρες στον Willson, πάντα με αντάλλαγμα κάποιο συμβόλαιο σε ταινία. Οι νεαροί ηθοποιοί, είτε στρέιτ, είτε γκέι, δεν μίλησαν ποτέ ανοιχτά για τον ίδιο. Άλλωστε, στη δεκαετία του 50’ μια φήμη ότι κοιμήθηκαν με τον ατζέντη τους θα κατέστρεφε την καριέρα και την υπόληψή τους ανεπιστρεπτί. Ο Roddy McDowall ήταν απ’ τους λίγους που δήλωσαν επίσημα ότι ο Wilson ήταν: «σαν το σκουλήκι κάτω από την πέτρα την οποία δεν ήθελες ποτέ να σηκώσεις».
Τέτοιου τύπου σκάνδαλα, εκβιασμοί και σεξουαλικές παρενοχλήσεις συνοδεύουν σε κάθε δεκαετία τους προνομιούχους και ισχυρούς άνδρες του Χόλυγουντ. Ιδιαίτερα ανατριχιαστική είναι η ιστορία του Roscoe Arbuckle, ο οποίος το 1921 μετά από ένα οργιαστικό πάρτι βρέθηκε κατηγορούμενος για τον βιασμό και το φόνο της ηθοποιού Virginia Rappe. Ο Arbuckle δεν καταδικάστηκε ποτέ για την σεξουαλική κακοποίηση.
Ο συγγραφέας F. Scott Fitzgerald πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του γράφοντας το "The Last Tycoon”, που μετέφερε στον κινηματογράφο ο Elia Kazan το 1977, με τον Robert De Niro στον κεντρικό ρόλο του μεγαλοπαραγωγού Monroe Stahr. Σε μια σκηνή της ταινίας, ένας σεναριογράφος προετοιμάζει την ηρωίδα για το μεγάλο ραντεβού στο γραφείο του Stahr. Ο διάλογος υπονοούσε ξεκάθαρα τι έπρεπε να κάνει στο «casting couch» για την καριέρα της. Η Theresa Russell, η οποία υποδύεται την ηρωίδα, δήλωσε χρόνια αργότερα ότι κινδύνευσε να χάσει τον ρόλο στο φιλμ εξαιτίας την άρνησής της να ενδώσει στις παρενοχλήσεις του παραγωγού Sam Spiegel. Η ζωή μιμείται την τέχνη που εμπνέεται απ΄τη ζωή, με παράξενο τρόπο.
Η πτώση της αυτοκρατορίας των studio μετά τη δεκαετία του 1970, η άνθηση της τηλεόρασης και η φωνή των φεμινιστικών κινημάτων έδωσαν την ψευδαίσθηση ότι το φαινόμενο είχε περιοριστεί σχετικά. Η δεκαετία του 1980, μάλιστα, έφερε και τις πρώτες γυναίκες σε διευθυντικές θέσεις μεγάλων studio. Η υπόθεση του Weinstein έσκασε φέτος σαν βόμβα, για να ξεσκεπάσει με τον χειρότερο και πιο κυνικό τρόπο ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα από την εποχή των πρώτων «talkies».
Συμπτωματικά, όπως είδαμε πρόσφατα στη σειρά «Feud», το soft porn που είχε γυρίσει σε νεαρή ηλικία η Joan Crawford και με το οποίο την εκβίαζαν πως θα το διαρρεύσουν στον τύπο, είχε τον τίτλο «Casting Couch». Η κουλτούρα είναι ίδια, απλώς ο Weinstein είχε την «ατυχία» να προλάβει την εποχή των social media και εξαιτίας της δύναμής τους να προσπερνούν τα ελεγχόμενα ΜΜΕ τον είδαμε να καταστρέφεται ολοσχερώς δημόσια, με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. #KarmaIsaBitch
