Τα χαμένα όνειρα μιας χειραφετημένης γυναίκας η οποία φιλοδοξούσε να γίνει γιατρός αλλά η δικτατορία και η φαλλοκρατική κοινωνία δεν της συγχωρέσε ποτέ τον ακτιβιστικό αγώνα της στα χρόνια του πανεπιστημίου, μπορεί να είναι το υλικό που πραγματεύεται μια ιστορία μεταφυσικού τρόμου. Στο «σκεπτόμενο» Under the Shadow, ο τεράστιος συμβιβασμός μιας γυναίκας που τόλμησε να εκφραστεί πολιτικά και επαγγελματικά ώστε να μην εγκλωβιστεί σε ρόλο συμβιβασμένης νοικοκυράς, ακόμα και με έναν εκ πρώτης όψεως προοδευτικό σύζυγο, μετατρέπεται σε εργαλείο αφήγησης για μια κατάβαση στην κόλαση.
Έχουμε συνηθίσει τα ειδικά εφέ και τον φασαριόζικο τρόμο του Χόλυγουντ, όμως αυτό το θρίλερ από το Ιράν καταφέρνει και δένει αριστοτεχνικά τον κοινωνικό ρεαλισμό με μια υπερβατική του ματιά στην αλλοτριωμένη ανθρώπινη φύση. Τίποτα δεν μπορεί να προδιαθέσει τον θεατή για τον εφιάλτη που θα ζήσει η γυναίκα με την κόρη της σε μια εγκαταλελειμμένη από τους ενοίκους πολυκατοικία, ενώ προσπαθούν να επιβιώσουν από την ολοκληρωτική καταρράκωση κάθε ίχνους ζωής τριγύρω. Η κοσμική τους καθημερινότητα θα συγκρουστεί με άγνωστα πνεύματα και με φανταστικούς αντίλαλους του πολέμου.
Ο σκηνοθέτης μεταφέρει τα κοσμογονικά νοήματα στο ανθρώπινο ψυχολογικό ταμπλό για να σπάσει τα συμβολικά δεσμά της υπαρκτής αντίληψης. Ασχολείται επαρκώς με το υπόβαθρο των χαρακτήρων και το εσωτερικό των προηγμένων αστικών διαμερισμάτων: σοφή προπαρασκευή για να φτιάξει μια απογυμνωμένη από τη μια, μα εξαιρετικά μεγεθυμένη από την άλλη ιστορία αλληγορικών διαστάσεων. Στο φόντο βρίσκεται ο «ρεαλιστικός» τρόμος του πολέμου με τη μορφή μιας οβίδας. Συμπτώσεις ή συμπτώματα;
Ακολουθούμε κατά πόδας την ηρωίδα, χωρίς να αποχωριζόμαστε ποτέ την υποκειμενική οπτική της. Βιώνουμε τις εφιαλτικές δοκιμασίες που υποβάλλεται ο νους της και τις επικίνδυνες φαντασιώσεις που γεννά το σκοτάδι. Η ετοιμόρροπη ισορροπία καταρρέει αργά και επίπονα, μέσα σε ένα θρησκόληπτο και συντηρητικό περιβάλλον. Η ρευστότητα της απειλής από τα βάθη του σκότους μεταμορφώνει τη συνείδηση της γυναίκας. Ο ωρολογιακός μηχανισμός που πυροδοτεί η τζούφια οβίδα στην πολυκατοικία, οδηγεί σε μια μετωπική σύγκρουση με το κακοποιό πεπρωμένο, που σημαδεύει τις μεταστάσεις των χαρακτήρων. Στην καρδιά της «ρήξης» της γυναίκας με τη λογική και της άνισης εμπλοκής της με το άγνωστο, υποβόσκει μια αντιπαλότητα φιλοσοφική. Ο τρόμος είναι η αντανάκλαση μιας βίαιης και άρρωστης κοινωνίας.
O πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης Babak Anvari μεταφέρει πειστικά την πυρετώδη ανησυχία για το άγνωστο που καραδοκεί με αμφίδρομα νοηματικά περάσματα. Ισορροπεί στιλιζαρισμένα ανάμεσα στα ξεσπάσματα έντασης και πανικού, κρατώντας την ιστορία του στη κόψη του διφορούμενου. Η αλλόκοτη παραβολή εξελίσσεται εσωτερικά και χάρη στην ικανότητά του να υποβάλει. Η πιο πανούργα νοηματική παράμετρος της ταινίας όμως, είναι πως οι αναλύσεις του τρόμου δεν ανήκουν στους απέθαντους δαίμονες αλλά στους ψυχαναλυτές. Η καταστροφή δεν ήρθε από έναν απόκοσμο εχθρό αλλά προέκυψε γιατί οι αρχιτέκτονες του πολέμου έχτισαν σε λάθος θεμέλια.
Αυτό το μικρό κινηματογραφικό διαμαντάκι είναι άριστο δείγμα μοντέρνου σινεμά τρόμου με πολιτικές προεκτάσεις και με ανέλπιστη συνέπεια ύφους και ιδεών.
{youtube}N1s5KXdWrqM{/youtube}
