Sully

Τον Ιανουάριο του 2009, μια ανθρώπινη ιστορία διάσωσης γράφτηκε στον αέρα της Νέας Υόρκης. Υπεύθυνος για το λεγόμενο «θαύμα του ποταμού Χάντσον» ήταν ο πιλότος Σάλι ο οποίος την πιο δύσκολη στιγμή της ζωή του πήρε μια κρίσιμη απόφαση και με μια θαρραλέα πρωτοβουλία έριξε το αεροπλάνο στον ποταμό Χάντσον. Κανείς από τους 155 επιβάτες δεν έχασε τη ζωή του – πράγμα σχεδόν ακατόρθωτο στα ελάχιστα δευτερόλεπτα που ο έμπειρος πιλότος είχε να σκεφτεί και να πράξει ανάλογα. Η ιστορία του Sully από μόνη της προσφέρει όλο το πακέτο για μια πρώτης τάξεως ανθρωπιστικής παραβολής που υμνεί την αυταπάρνηση, το ανθρώπινο ιδεώδες και την έμφυτη αλληλεγγύη σε ακραίες στιγμές κινδύνου. 

Ο παλαίμαχος Κλιντ Ιστγουντ επέλεξε να είναι αυτή η ιστορία της 35ης ταινίας που  σκηνοθετεί, θέλοντας να υμνήσει με τρυφερότητα έναν αγνό ήρωα της διπλανής πόρτας. Ευπρόσδεκτη αλλαγή πλεύσης μετά το κατάπτυστο μιλιταριστικό μανιφέστο του American Sniper στο οποίο θριάμβευσε εμπορικά παραδίδοντας μαθήματα «υγειούς εθνικισμού». Ο Κλιντ επέστρεψε στις ανθρώπινες ιστορίες που κρατάνε περήφανα τη σκυτάλη της ηρωικής αμερικάνικης ιστορίας, με πιο εμφανές σημείο αναφοράς, το σινεμά του Τζον Φορντ, και στο πρώτο μισό της ταινίας τα καταφέρνει περίφημα. Προσέχοντας πολύ το ύφος της σκηνοθεσίας και κρατώντας στο μεγαλύτερο μέρος χαμηλούς τους τόνους στον ηρωισμό και τα ηθικοπλαστικά διδάγματα, ο Ίστγουντ θέλει ως γνήσιος πατριώτης να μιλήσει για την φωτεινή πλευρά του τραύματος της 11ης Σεπτεμβρίου και σαν συντηρητικός άνθρωπος να θέσει τεχνοφοβικά ερωτήματα πάνω στο αέναη σύγκρουση «ανθρώπου και κομπιούτορα». 

Ο Σάλι και κατ’ επέκταση ο Κλιντ (όπως έδειξε πιο πρόσφατα στο Trouble With The Curve) δεν θέλει να ξέρει τι λένε τα κομπιούτερς και οι αριθμοί. Τον ενδιαφέρει το ανθρώπινο gut. Το σθένος και η ανδρεία σε στιγμές αντιξοότητας. Ως γνήσιος αντιφρονών της προεδρίας του Ομπάμα, ο Ίστγουντ δεν χάνει ευκαιρία να υπογραμμίσει την αντιπαλότητά του στην πρόσφατη οκταετία των Δημοκρατικών - ένας μετανάστης ταξιτζής διαμαρτύρεται για τους πολέμους που έχει μπλέξει η χώρα του (!) και ένα σπίτι μένει ανοίκιαστο γιατί η οικονομία έχει βουλιάξει (!!). Η χώρα χρειάζεται ήρωες και ανθρώπους που θα προσπεράσουν το σύστημα του κράτους και τους νόμους των πολυεθνικών συμφερόντων για να κάνει το «σωστό». 

Ο Σάλι αναπτερώνει την πίστη μας στον άνθρωπο και τον χαμένο ιδεαλισμό και ιδανικότερος ηθοποιός από τον Τομ Χανκς δεν θα μπορούσε να βρεθεί για να γλυκάνει και να εξανθρωπίσει το τρυφερό μήνυμα του Ίστγουντ. Ισορροπημένος και τίμιος, ο Χανκς μπολιάζει με καθαρότητα το βλέμμα του ήρωά του (την καθαρότητα που έχουν οι άνθρωποι μετά από μια ηλικία όταν δεν έχουν υπάρξει σκατόψυχοι στα νιάτα τους). Ο ηθοποιός αποφεύγει τις ερμηνευτικές παγίδες που βρίσκουμε στο σινεμά του Ζεμέκις και δημιουργεί έναν αξιομνημόνευτο λαϊκό ήρωα που βασανίζεται από εφιάλτες και από τύψεις ενώ θα έπρεπε να χαθεί στην έπαρση και να καταπιεί τη δημοσιότητα. 

Δεν ξέρω αν το Sully έχει να πει κάτι σε σκεπτόμενους και ανήσυχους θεατές που δεν θέλουν τις ταινίες να τους «αρέσουν» που θέλουν στρογγυλά, πρωτοεπίπεδα μηνύματα και δεν μπορούν να αγαπήσουν ταινία δίχως ηθικό δίδαγμα. Όλο το παραπάνω ισχύει άλλωστε για το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Ίστγουντ. Ωστόσο το λαϊκό και εύκολο σινεμά θα χρειάζεται πάντα και έχει τη δύναμη να συγκινεί, όσο ο δημιουργός του διαθέτει αγνά κίνητρα και δεν σκέφτεται βραβεία και box office. 

Μοιράζεται όμως ο Κλιντ Ίστγουντ τα αγνά κίνητρα του ήρωά του; Ας το σκεφτούμε για λίγο. Ο Σάλι θέλει να μένει στη σκιά, δεν θέλει να τον προσκυνούν ούτε θεωρεί ότι είναι ο καλύτερος πιλότος στον κόσμο. Δεν έκανε μια πράξη ηρωισμού για να στρέφεται ο κόσμος γύρω του και παρόλο που έσωσε ψυχές, βλέπει την αυτοπεποίθησή του να συρρικνώνεται. Σε μια σκηνή της ταινίας ο ήρωας διασχίζει τροχάδην της Times Square και από πάνω του φαίνεται ένα τεράστιο billboard με την γιγαντιαία, επιβλητική αφίσα του Κλιντ Ίστγουντ, η φιγούρα του οποίου  γεμίζει το πλάνο της πόλης. Μίλησε κανείς για ταπεινότητα;