Η Νόρμα, Πρωθιέρεια των Δρυΐδων της Γαλατίας, είναι κρυφά ερωτευμένη με τον Ρωμαίο Πολλιόνε. Έχοντας γεννήσει μυστικά τα δύο του παιδιά, προδίδεται από εκείνον κι έτσι δηλώνει δημόσια την ιεροσυλία της, καταλήγοντας να καεί ζωντανή για βλασφημία –παίρνει όμως τελικά μαζί της και αυτόν, σώζοντας τη νεαρή ιέρεια Ανταλτζίζα, καρπό των νέων του πόθων. Πρόκειται για όπερα που στροβιλίζεται γύρω από τον άξονα μιας ερωτικής ιστορίας, αλλά δίνει χώρο και στην εξέταση του θεσμού της θρησκείας, του αέναου πολέμου του παρελθόντος με το μέλλον, καθώς και της αντίστασης. Η Νόρμα αποτελεί λοιπόν ιδανικό έδαφος για αναγνώσεις που κόβουν το σήμερα σαν λεπίδες ή αντιμετωπίζουν θέματα πάντοτε επίκαιρα.
Σε συνέχεια αυτής της σκέψης ήρθαν οι Λα Φούρα ντελς Μπάους να μας παρουσιάσουν μία παράσταση που έρχεται αντιμέτωπη με την περιβαλλοντική καταστροφή. Τοποθετημένη σε μία δυστοπική μεσογειακή κοινωνία του 2050, η όπερα του Βιντσέντζο Μπελλίνι (1831) περπατά πάνω σε τόνους πλαστικό, περιβάλλεται από τόνους πλαστικό και προσκυνά τόνους πλαστικό. Αφαιρετικά δέντρα σε φλούο χρώματα υποστηρίζουν διάφανες μήτρες/μαρμίτες, γεμάτες από τεχνητή ζωή και θεία φίλτρα. Η νεοκέλτισσα ιέρεια τελεί τις μυσταγωγίες και προσπαθεί να φέρει νέα ζωή στη στέρφα, σκουπιδένια νήσο.
Γεμάτος φιοριτούρες και φωνητικά bel canto ακκίσματα, ο ρόλος της Νόρμα μεταμορφώθηκε σε αγωνιώδες ερωτικό γράμμα, πράξη εκδίκησης και τραγούδισμα της απόγνωσης, στα χέρια της Κάρμεν Τζανναττάζιο. Η Ιταλίδα σοπράνο φαίνεται να προετοιμάζεται με εξαιρετική ζέση για την αναβίωση της Νόρμας στη σκηνή της Met, με τη βραδιά στο Ηρώδειο να αποδεικνύει ότι είναι πράγματι έτοιμη να ανεβοκατέβει τις κλίμακες της Πρωθιέρειας. Οι τρίλιες της τραγουδήθηκαν με ζηλευτή ακρίβεια και ο χώρος του αρχαίου Ωδείου αγκάλιασε τη φωνή της, με πολύ όμορφο τρόπο.
Στον αντίποδα ήρθε ο άκομψα τραγουδισμένος Πολλιόνε του Άρνολντ Ρουτκόφσκι: το μπραβάδο του Πολωνού κουτρουβάλησε τις σκάλες του Ηρωδείου με μεγαλύτερη χάρη απ' ό,τι κατάφερε να σκαρφαλώσει στο ύψος των περιστάσεων του άπιστου Ρωμαίου αξιωματούχου. Αλλά και η Τσέλια Κοστέα απέδωσε τον ρόλο της ευσεβούς Ανταλτζίζα χωρίς να καταφέρει να ανταποκριθεί –όπως ήταν αναμενόμενο από μία μονωδό του βεληνεκούς της. Μία μάλιστα από τις πιο αμήχανες φωνητικές στιγμές της βραδιάς, τραγουδήθηκε υπό την κηδεμονία της.
Το μεγαλύτερο στοίχημα παίχτηκε πάντως στην απόδοση της σκηνοθεσίας. Παρότι η ανάγνωση της ισπανικής καλλιτεχνικής ομάδας φαντάζει ριζοσπαστική και τρομερά ενδιαφέρουσα στο χαρτί, το ανέβασμά της κάπου φαλτσάρει. Τα σκηνικά είναι αφαιρετικά μα μεγαλεπήβολα, χωρίς κανέναν λόγο να είναι έτσι· οι συμβολισμοί αποτυπώθηκαν άκομψοι και χοντροκομμένοι, ενώ τα κοστούμια έμοιαζαν σαν παράστασης της Björk, μετά από μία πολύ γενναία δόση κορτιζόνης και χειρουργική αφαίρεση κυνόδοντων.
Η αγωνία των συντελεστών να μας σερβίρουν ένα αφήγημα βαρύ από σημειολογικές αναλύσεις της καταστροφής του περιβάλλοντος και της σχέσης μας με αυτό, κατέληξε να τους περδικλώσει σε μία σκηνοθεσία χωρίς ειρμό, με άτσαλο δέσιμο των (ομολογουμένως ενδιαφερόντων) επιμέρους στοιχείων. Οι προβολές του Αλμπέρτο ντε Γκόμπι έκαναν βέβαια μερικές τολμηρές αναφορές στο παρελθόν της όπερας –και άπτονταν οργανικών εικόνων– χάθηκαν όμως στην ανώμαλη επιφάνεια των πετρών του Ηρωδείου. Αλλά ούτε οι χορογραφίες των ακροβατών χρησιμοποιήθηκαν με σύνεση, ώστε να αφηγηθούν μία σωματική ιστορία που να δένει με την πολυτάραχη υπόθεση. Στον αντίποδα, οι φωτισμοί της Ελευθερίας Ντεκώ πρόσφεραν μία έξυπνη σκηνογραφική θεώρηση του χώρου, η οποία μάλλον θα πήγαινε ένα βήμα παραπέρα οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια ανάγνωσης της όπερας.
Ήταν μία φιλότιμη προσπάθεια για κάτι καινούριο. Εντούτοις, το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου ξεκίνησε με το Ηρώδειο να παραμένει (δυστυχώς) ο αήττητος Βεεμώθ της όπερας.
{youtube}fCTlBoc1YG8{/youtube}
