Demdike Stare (main stage)
του Βαγγέλη Πούλιου
Άχαρος ρόλος, να ανοίγεις ένα φεστιβάλ με τόσα ονόματα. Ιδίως αν μιλάμε και για μια μουσική που θέλει σίγουρα τα σκοτάδια της για να αντηχήσει τα μέσα της στο μέσα σου, όντας αρκετά εγκεφαλική για να καταναλωθεί απρόσκοπτα (και κάπως επιδερμικά) μαζί με το meet and greet της πρώτης μπύρας.
Έχω δηλαδή την εντύπωση πως, αν ακούγαμε τους Demdike Stare στην ώρα και με τη διάθεση που τους αρμόζει, θα βλέπαμε ένα άλλο (και μάλλον πολύ πιο έντονο) έργο. Στις 8 το απόγευμα, όμως, και με τον κόσμο εκείνη την ώρα να μην ξεπερνάει τα 50-60 άτομα (αν και αυξανόμασταν με σχετικά γρήγορους ρυθμούς), υπήρχε μια αρκετά απότομη (σχεδόν βίαιη) μετάβαση από ένα απόγευμα καθημερινής στο βράδυ της Παρασκευής. Αλλά και μια κάποια αναντιστοιχία που προσωπικά, ως ακροατής, δυσκολεύτηκα πολύ να ξεπεράσω. Όλα έχουν (και θέλουν) τον χρόνο τους.
Οι Demdike Stare στάθηκαν πάντως στο ύψος ή, καλύτερα, στο βάθος τους, καθώς η μουσική τους μπορεί να υποστηρίξει αυτήν την τρισδιάστατη προοπτική. Κάτι που ίσως οφείλεται στο ότι είναι εγγενώς διαλεκτική, ότι δηλαδή μπορεί ανά πάσα στιγμή να αναλυθεί σε δύο ή περισσότερα υποσύνολα, τα οποία βρίσκονται σε διάλογο μεταξύ τους. Άκουγες δηλαδή ένα beat, μα από πίσω έτρεχαν άλλες αλληλουχίες, διαφορετικής υφής και λογικής. Γι' αυτό και το beat δεν διατηρούνταν για πολύ ώρα ακέραιο: έσπαγε γρήγορα στα εξ ων συνετέθη, για να δώσει χώρο σε εκείνες τις αλληλουχίες και να επανέλθει αργότερα, με άλλη μορφή και με διαφορετική δυναμική.
Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι τα δύο άκρα ενός διαλεκτικού σχήματος δεν υπάρχουν το ένα ενάντια στο άλλο, μα το ένα εξαιτίας του άλλου. Και το ντουέτο των Demdike Stare το επιβεβαίωσε στο θαυμάσιο κλείσιμο του set του, αφήνοντας ένα κινητικό beat στην ερημιά των drones των Sunn O))). Και γενικά απέδειξε γιατί είναι από τα πιο ιδιαίτερα ονόματα του εκλεκτικού label της Modern Love, ασχέτως αν εμείς από κάτω ήμασταν ή όχι σε θέση (και σε διάθεση) να το καταλάβουμε.
Andy Stott (main stage)
του Βαγγέλη Πούλιου
Η μετάβαση από τους Demdike Stare στον Andy Stott νομίζω πως ήταν μία από τις καλές ιδέες στο line-up της Παρασκευής. Η μουσική του δεύτερου, βέβαια, είναι λιγότερο διαλεκτική σε σχέση μ' εκείνη των πρώτων, άρα έχει μια πιο γραμμική εξέλιξη, με μικρότερη έφεση στην αποδόμηση και στην ανατροπή. Αμφότεροι όμως δισκογραφούν στη Modern Love και μοιράζονται μια συγκεκριμένη αισθητική ατμοσφαιρικής ηλεκτρονικής μουσικής, η οποία είναι αρκετά σκοτεινή και ιδιαίτερα φροντισμένη ως προς την υφή της, ώστε να δίνει στα φαντάσματά της μια πολύ ντελικάτη μορφή.
Όντως, η μουσική που έπαιξε ο Andy Stott στην κυρίως σκηνή του Winter Plisskën 2017 διέθετε μια τέτοια φινέτσα. Και, παρά τη γραμμικότητά της, είχε κι αυτή ένα κάποιο βάθος στην ανάλυσή της, καθώς ο Βρετανός παραγωγός έσπερνε εδώ κι εκεί διάφορα ηχητικά συμβάντα για να οδηγηθεί με εκείνα στο παραπέρα. Απλώς κανένα δεν ερχόταν για να αμφισβητήσει τη δεδομένη κατεύθυνση των πραγμάτων και ίσως για αυτό στην πορεία η μουσική έγινε κάπως προβλέψιμη. Κάτι που δεν είναι απαραίτητα αρνητικό, αν ας πούμε θέλεις εσύ από κάτω να ακολουθήσεις τον ρυθμό της με το σώμα σου.
Συγκρατώ και μια εικόνα, σε μία εξαιρετική αραίωση της μουσικής, όταν 5-6 δέσμες κόκκινου φωτός έσχιζαν το σκοτάδι της αίθουσας και αποκτούσαν μια σχεδόν υλική υπόσταση, έτσι όπως φυλάκιζαν μέσα τους τον αιωρούμενο καπνό. Ομολογώ πάντως πως κάποια στιγμή με κούρασε κάπως αυτή η πολύ καλλιτεχνική προσέγγιση του Andy Stott. Αν και, για να ακριβολογώ, το κατάλαβα λίγο αργότερα, καθώς βρέθηκα στο Tunnel ώστε να παρακολουθήσω την πιο ακατέργαστη μουσική του Tosin Martyns.
Tosin Martyns (Tunnel)
του Βαγγέλη Πούλιου
Ο Tosin Martyns είναι ένας νεαρός MC, γεννημένος στο Λάγος της Νιγηρίας και μεγαλωμένος στις γειτονιές της Αθήνας. Η μουσική του ενσωματώνει το hip hop, το dancehall και διάφορες ενδιάμεσες περιοχές και το κάνει περισσότερο βιωματικά, χωρίς να νοιάζεται ιδιαίτερα για την καλλιτεχνία του όλου εγχειρήματος.
Κάτι που σημαίνει καταρχάς ότι βρίσκει μια δυναμική, επειδή είναι κάπως πιο πηγαία, άμεση και ακατέργαστη· μια δυναμική που είναι σημαντική και υπό ορισμένους όρους είναι και αρκετή. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, όμως, στη διάρκεια ενός –ωριαίου, νομίζω– live set, αυτή η δυναμική ξεθωριάζει λιγάκι. Ίσως γιατί της λείπει μια πιο αναλυτική μουσική σκέψη, η οποία θα την κάνει να υπερβεί τα κλισέ των ειδών που αναπαράγει.
Dednewb (Tunnel)
του Άγγελου Κλειτσίκα
Μετά το εναρκτήριο, προθερμαντικό set των Black Athena –οι οποίοι ήταν και οι curators του Tunnel stage για την 1η μέρα του φετινού Winter Plisskën– σειρά είχε η love it or hate it περίπτωση της Dednewb.
H «νεκρή Νιόβη» αυτοχαρακτηρίζεται ως αγγελικός εξωγήινος από τον Κρόνο, που εκφράζεται μουσικά μέσα από ένα είδος που αποκαλεί «dreamdeath witch-hop». Ενώ λοιπόν τα beats του FlökosH προετοίμαζαν το σκηνικό, η Ελληνίδα ράπερ με τα κοντά, ξανθά μαλλιά και τις χαρακτηριστικές φακίδες, ανέβηκε στη σκηνή φορώντας ένα κολάρο, το οποίο φωσφόριζε με κόκκινο νέον φως.
Στην αρχή τα πράγματα ήταν κάπως άβολα, καθώς η χαριτωμένη εξωγήινη φάνηκε να βρίσκεται εκεί μόνο για την παρέα της, στην οποία έστελνε φιλάκια ενώ χόρευε έξαλλα, με το λιγοστό κοινό να παρακολουθεί μάλλον απορημένο το όλο θέαμα. Τα ευρηματικά beats και τα ευφάνταστα samples του FlökosH ήταν αυτά που έκαναν όλη τη δουλειά, συμπαρασύροντας αργότερα και τη Dednewb και τη σαν Barbie φωνή της, ώστε να είναι πιο σωστή στο timing και στο drop των ριμών της. Υπάρχουν δυνατότητες γι' αυτό το εγχώριο weird δίδυμο, αλλά χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμη το όλο εγχείρημα ώστε να δέσει και να μην βρίσκεται συνεχώς στον αέρα.
Holy Fuck (main stage)
του Άγγελου Κλειτσίκα
Έπειτα από δύο sets στην κεντρική σκηνή που απαιτούσαν κυρίως εγκεφαλικό μόχθο για να αποκωδικοποιηθούν, είχε έρθει η ώρα για μία μπάντα η οποία προσκαλούσε σε χορό με νόημα, αλλά και σε σωματική εκτόνωση. Οι Holy Fuck είχαν επισκεφθεί ξανά την Αθήνα το 2009 –όταν μάλιστα θεωρούνταν ένα από τα πιο καυτά ονόματα του indie χώρου– και με τη δεύτερη αυτή εμφάνισή τους στα μέρη μας, απέδειξαν πως έχουν σχεδόν τελειοποιήσει το ολοδικό τους κράμα οργανικού μινιμαλισμού και ηλεκτρονικής περιπέτειας.
Η «ανθεμική» indietronica των Καναδών, με τις στακάτες κιθάρες και τα παιχνιδιάρικα μπλιμπλίκια, φούντωσε εντυπωσιακά μπροστά σε μπόλικο κοινό, χαρίζοντας μας μία από τις πιο ανεπιτήδευτα διασκεδαστικές και ξέγνοιαστες στιγμές του φετινού φεστιβάλ. Όπως ήταν λογικό, η setlist εστίασε στην πιο πρόσφατη κυκλοφορία τους Congrats, δεν άφησαν όμως παραπονεμένα τα indie kids των zeros με το cool as fuck "Latin America", την ηλεκτρονική funk του "Red Lights" και τη μαθηματική, χορευτική φόρμουλα του "Super Inuit". Καταφέρνοντας έτσι να εγείρουν νοσταλγία για μια εποχή στην οποία η λέξη «indie» δεν ακουγόταν σαν βρισιά.
Μπορεί να έλειψε μία ξεκάθαρη, επική κορύφωση, αλλά το momentum παρέμενε σταθερά υψηλό καθόλη την διάρκεια του set, με τη χημεία ανάμεσα στους 4 συμπαίκτες να αποτελεί αντικείμενο μελέτης για πολλά εναλλακτικά γκρουπάκια του σήμερα. Ήταν από εκείνες τις εμφανίσεις που θύμισε στους μυημένους γιατί κάποτε οι Holy Fuck μέτραγαν πραγματικά, οδηγώντας τους υπόλοιπους σε γκουγκλαρίσματα για τη μπάντα που τους έκανε να κοπανηθούν περισσότερο απ’ όλες τις άλλες, σε αυτήν την 1η μέρα του Winter Plisskën 2017.
Giganta (Tunnel)
του Άγγελου Κλειτσίκα
Η περίπτωση της Giganta είναι ο ορισμός αυτού που ονομάζουμε «ήρεμη δύναμη». Η ευρυμαθής παραγωγός κυκλοφόρησε πρόσφατα το νέο της EP Forever στο label της Black Athena, ενώ παλαιότερες δουλειές της βρίσκονται στον κατάλογο της εξαιρετικής Ninja Tune. To ηχητικό της μείγμα έχει τη βάση του στο ευρύτερο garage σύμπαν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν εγκλωβίζεται στα όριά του –κάτι που έγινε φανερό και με το set το οποίο παρουσίασε στο Tunnel.
Τα υγρά, μινιμαλιστικά beats στολίζονταν με μία συρραφή από πολυσυλλεκτικά samples, που γεφύρωναν το βρετανικό underground με την ιαπωνική αισθητική· μία αίσθηση που, όσο περνούσε η ώρα, διαχεόταν όλο και περισσότερο στον αραιό από κόσμο βιομηχανικό χώρο. Το set δεν έφτασε σε ενεργειακή κορύφωση, αλλά ούτε υπέπεσε σε κάποια κουραστική κοιλιά, με το προσωπικό ύφος, τη διακριτή ταυτότητα και την οπτική γωνία της εγχώριας παραγωγού πάνω στα σύγχρονα, ηλεκτρονικά πράγματα να προκρίνεται ως το πιο δυνατό της στοιχείο. Ξεχωρίζει σίγουρα από το χάος που επικρατεί στον χώρο όπου δραστηριοποιείται, της λείπει όμως αυτό το κάτι παραπάνω, το οποίο θα την ανεβάσει κατηγορία.
Mulatu Astatke (main stage)
του Βαγγέλη Πούλιου
Ήταν ένα ερώτημα στο μυαλό μου, πώς μπορεί να χωρέσει ο Mulatu Astatke μέσα σε ένα τέτοιο συναυλιακό βράδυ, βγαίνοντας για παράδειγμα μετά τους Holy Fuck. Πέρα από τους προφανείς εμπορικούς λόγους, νομίζω ότι η τοποθέτησή του εκεί τον έκανε να μοιάζει περίπου με το εξωτικό πουλί της 1ης μέρας του φεστιβάλ. Και, αν μη τι άλλο, ο Αιθίοπας μαέστρος έχει κάνει πολύ δρόμο για να παίζει ακόμα αυτόν τον ρόλο.
Ο ίδιος βέβαια μάλλον θα έχει βρεθεί πολλές φορές σε ανάλογη θέση στη συναναστροφή του με ό,τι αποκαλούμε «Δύση», οπότε έχει μάλλον υπερβεί το παραπάνω ερώτημα. Στο κάτω-κάτω, σημασία έχει η μουσική. Κι όταν αυτή μιλάει με τον τρόπο που την κάνει να μιλάει ο Astatke, τα υπόλοιπα έρχονται σε δεύτερη μοίρα.
Μαζί του ο μαέστρος είχε μια επταμελή μπάντα ικανών μουσικών, οι οποίοι μπορούσαν να βρεθούν στα σταυροδρόμια στα οποία στέκεται ο ίδιος, βάζοντας την αιθιοπική παράδοση να συνομιλήσει με την τζαζ και άλλες «Δυτικές» μουσικές εκφράσεις. Ήταν επίσης μια μπάντα που ήξερε να λειτουργεί θαυμάσια σε χαμηλές σχετικά εντάσεις, δηλαδή να μεταφέρει το ακέραιο του γκρουβ, χωρίς να χρειάζεται να υπερβάλλει στα ντεσιμπέλ (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο ντράμερ Tom Skinner). Κάτι μάλλον απαραίτητο, αν σκεφτούμε ότι lead όργανο είναι το βιμπράφωνο του Astatke, ένα όργανο δηλαδή που δεν μπορεί να ακολουθήσει εύκολα τα υπόλοιπα στις υψηλές εντάσεις.
Αυτό έκανε το γκρουβ γλυκό και ανάλαφρο. Περισσότερο από το να επιβάλλει την παρουσία του, άπλωνε στην ατμόσφαιρα τη διάθεσή του και –παρά τα κάποια προβλήματα στον ήχο– μοιραζόταν μαζί μας τη χαρά μιας τέτοιας μουσικής πράξης. Όλοι οι μουσικοί έδωσαν ορισμένα εξαιρετικά σημεία (διατηρώ ένα σόλο της τρομπέτας του Byron Wallen κι ένα στα κρουστά του Richard Olatunde Baker), αν και δεν έλειψαν και ελάχιστες υπερβολές, όπως ένα σόλο στο ηλεκτρικό πιάνο του Alexander Hawkins (στο “Mulatu”), το οποίο ξεκίνησε από ένα εξαιρετικό ατμοσφαιρικό θέμα (εδώ ο Jamie Saft θα μπορούσε να έρθει ως ενδιαφέρουσα αναφορά), αλλά εκτραχύνθηκε κάπως στο τέλος του.
Με περάσματα από γνωστά κομμάτια του (π.χ. το κλασικό “Yekermo Sew”)και με τις πολλές σολιστικές παρεκτροπές τους, ο Mulatu Astatke και η ορχήστρα του έδωσαν ένα ωραίο λάιβ, το καλύτερο κλείσιμο του οποίου ήταν το χαμόγελο του μαέστρου στον αποχαιρετισμό.
67 (Tunnel)
του Άγγελου Κλειτσίκα
Το set της rap κολεκτίβας από το Brixton Hill μας μπέρδεψε κάπως, είναι η αλήθεια. Για το πρώτο μισάωρο της προγραμματισμένης εμφάνισής τους, στη σκηνή του Tunnel βρισκόταν ο MC και beatmaker τους, ο οποίος ξεσάλωσε και παρέδωσε ένα τρομερά ανεβαστικό DJ set σε hip hop ύφος, μπροστά σε ένα κοινό που απολάμβανε φανερά τις τόσο σύγχρονες επιλογές του –με το “Bodak Yellow” της Cardi B να τιμάται δεόντως. Δεν ξέρω αν είναι μόνο δικιά μου αίσθηση, αλλά η κατά ριπάς, οργισμένη rap των 67 που ακολούθησε, φάνηκε περισσότερο σαν να χαλάει την όλη φάση που είχε φτιαχτεί, παρά να την απογειώνει, όπως μάλλον ήταν η όλη ιδέα.
Η βρετανική ομάδα σαρώνει από views και ακόλουθους στα social media, με την περίπτωσή τους να έχει πάρει διαστάσεις φαινομένου στο underground της πατρίδας τους. Στην Αθήνα, ωστόσο, δικαιολόγησαν μόνο κατά ένα πολύ μικρό κομμάτι όλον αυτόν τον χαμό. Συνδυάζουν πράγματι με ένα πολύ εδώ-και-τώρα στυλ τις υπόγειες, χορευτικές και hip hop τάσεις της εποχής, αλλά πολλές φορές το «who gives a fuck» attitude τους μοιάζει μάλλον προσποιητό, παρά αποτέλεσμα οργής που προέρχεται πραγματικά από μέσα τους. Πέρα λοιπόν από το πρώτο, ξέφρενο μισάωρο, ήταν μία από τις εμφανίσεις που ξεχάστηκαν γρήγορα.
Weval (main stage)
του Βαγγέλη Πούλιου
Κλείσιμο ημέρας στην κεντρική σκηνή με τους Weval, ένα ηλεκτρονικό ντούο από την Ολλανδία που πλαισιώνεται στο λάιβ από ένα σετ ντραμς. Ο κόσμος φυσικά είχε αραιώσει αρκετά σε σχέση με την εμφάνιση του Mulatu Astatke, εκείνοι πάντως έδωσαν ένα ωραίο –«τίμιο»– λάιβ.
Οι Weval δεν φέρνουν κάτι φοβερά πρωτότυπο· ούτε η ζωντανή επιτέλεση της μουσικής τους προσπαθεί να φτιάξει κάποιο ιδιαίτερο επιχείρημα –όπως κάνουν π.χ. οι Brandt Brauer Frick, φτάνοντας ίσως σε μία παρόμοια με τους Weval αισθητική, αλλά από μία πολύ διαφορετική διαδρομή. Έχουν όμως τον τρόπο τους να κάνουν τους ήχους να ρέουν, δηλαδή να δημιουργούν κίνηση και να μεταδίδουν κίνηση. Να βρουν ένα γερό γκρουβ για να δώσουν στον ντράμερ και να το ξαναπάρουν πίσω, σωστά μετρημένο και άρτια εκτελεσμένο σε επίπεδο δυναμικών, ώστε να το διακοσμήσουν, να το πυκνώσουν και να το αραιώσουν· ή ίσως και να το αφήσουν να μετατραπεί σε πιο γυμνές συχνότητες. Αν και η έμφαση ήταν εμφανώς στην έκφραση αυτού του γκρουβ, η μουσική σκέψη των Weval σίγουρα δεν εξαντλήθηκε εκεί.
Gaika (Tunnel)
του Άγγελου Κλειτσίκα
Μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα και ενώ το Tunnel είχε γεμίσει για τον Gaika, ο μυστήριος Βρετανός ξεπρόβαλλε μέσα από τους καπνούς· και για τα επόμενα 50 λεπτά μας προσέφερε μία από τις πιο ιδιαίτερες εμπειρίες του φετινού φεστιβάλ.
Υπήρχαν στιγμές στις οποίες ο Gaika έμοιαζε σαν πραγματικό αγρίμι, που προσπαθούσε να δραπετεύσει από το κλουβί του, κι άλλες, στις οποίες μαζευόταν μέσα του σαν τραυματισμένο ζωάκι που αναζητούσε βοήθεια. Τραγουδούσε σαν ρομαντικός R'n'B crooner που ψάχνει το mainstream crossover, άλλοτε όμως μεταμορφωνόταν σε περιθωριακό, grime αλήτη του Brixton, που δεν τον ενδιέφερε ούτε η φήμη, ούτε και τα χρήματα. Αυτή η τόσο γλυκιά αντίθεση νοστίμισε πραγματικά τη χορταστική του εμφάνιση, καθώς άφησε να φανεί ότι, πίσω από τη σκληρή του παρουσία και τις φορτισμένες με θυμό ρίμες του, κρύβεται ένας εύθραυστος, πληγωμένος νέος, χαμένος στον ψυχικό του λαβύρινθο. Ανά στιγμές, πάλευε να κρύψει αυτήν τη συναισθηματική του πτυχή, σε άλλες όμως παρέδιδε σώμα και ψυχή προς όσους παρευρισκόμενους ήθελαν να ξεκλέψουν κάτι από τη γοητεία της.
Ο ήχος ήταν φοβερός, τα μπάσα γέμιζαν τον χώρο, ενώ το απροσποίητο performance του Gaika φάνταζε μαγικό. Σε μία μάλιστα από τις πιο φανταχτερές στιγμές του set, μας ζήτησε να ανάψουμε τους αναπτήρες και να τους σηκώσουμε στον αέρα, ενώ σε μία άλλη –πιο τρυφερή– μας παρακάλεσε σχεδόν να αγγίξουμε, να αγκαλιάσουμε τον διπλανό μας, γιατί αυτό έχει πραγματικά σημασία. Το μέλλον του ανήκει και η επιτυχία σε μαζικότερο κοινό μοιάζει αναπόφευκτη για έναν άνθρωπο που δεν φοβάται να εκτεθεί για την τιμή της τέχνης.
{youtube}vUc2T0Xup5g{/youtube}
