Ο Δεκέμβριος ξεκίνησε πολύ δυναμικά, όταν 2-4 του Δεκέμβρη πραγματοποιήθηκε για τέταρτη χρονιά το πάντα αιχμηρό και απρόβλεπτο φεστιβάλ Tectonics. Άφησα λίγες μέρες να κατασταλάξουν μέσα μου οι νέες μουσικές εμπειρίες που απόλαυσα αυτές τις τρεις μέρες και τώρα νιώθω κάπως πιο έτοιμη για να μοιραστώ μαζί σας τις εντυπώσεις μου.
Το φεστιβάλ ξεκίνησε στις 2 Δεκεμβρίου, στον πολυχώρο του Ωδείου Αθηνών, με τη σύμπραξη επί σκηνής των Σαβίνας Γιαννάτου, Έλενας Κακαλιάγκου, Κωστή Δρυγιανάκη και Χάρη Παζαρούλα. Γαλλικό κόρνο, κοντραμπάσο, συσκευές ηχογράφησης και η φωνή ως άλλο πολυόργανο εναρμονίζονται, συνυπάρχουν, πειραματίζονται σε μια αυτοσχέδια 40λεπτη μουσική διαδρομή που μας ώθησε να κλείσουμε τα μάτια, να αφεθούμε στο καινούργιο και το πρωτόγνωρο και να το βιώσουμε εσωτερικά, ανακαλύπτοντας ιδιαίτερα πρωτότυπα και μυσταγωγικά ηχοτοπία.
Η αποκαλυπτική αυτή μουσική σύμπραξη αποτέλεσε το ιδανικό ακουστικό ζέσταμα των θεατών προκειμένου να συνεχίσουν τη ηχητική τους περιήγηση στις μουσικές προκλήσεις του φεστιβάλ και να ετοιμαστούν για την εμπειρία που θα τους πρόσφερε η Limpe Fuchs. Η 80χρονη αεικίνητη συνθέτρια και κατασκευάστρια οργάνων, με την αστείρευτη και μεταδοτική της ενέργεια μάς χάρισε μια ατμοσφαιρική μύηση σε αρχέγονα μυστικιστικά μουσικά μονοπάτια, καταλαμβάνοντας τη σκηνή και στήνοντας τα «εργαλεία» της αποδεικνύοντας πως όταν η μαεστρία συναντάει την τέχνη, τη φαντασία αλλά και τη γνώση που συνδυάζεται με το ταλέντο δημιουργούν μια οπτική και ηχητική πανδαισία που εκπλήσσει εξαιρετικά ευχάριστα και αφήνει ένα έντονο αποτύπωμα μέσα σου.
Σε άλλο μήκος κύματος αλλά εξίσου ατμοσφαιρικός, ο Rashad Becker δεν χρειάστηκε ούτε πολλά διαφορετικά μουσικά εργαλεία ούτε άλλους μουσικούς συνεργάτες, για να δημιουργήσει τόσο διαφορετικά και συναρπαστικά μουσικά συμπλέγματα που σε παρέσερναν σε μια ηχητική δίνη που σου προκαλούσε αλλεπάλληλα συναισθήματα, ερεθίσματα και σε καλούσε να μπεις σε ανεξερεύνητα τοπία με μόνο οδηγό την ηχοπλαστική του δεινότητα. Όταν η μουσική σύνθεση καταφέρνει να προκαλέσει μέσα σου τόσο ζωντανές εικόνες και να αναδεύσει ισχυρές συναισθηματικές εκρήξεις, το βίωμα της μουσικής σε διαπερνάει ολόκληρο.
Η δεύτερη μέρα του Tectonics ξεκίνησε δυναμικά με μια ανεπανάληπτη μουσική εμπειρία, και τον Enrico Malatesta να ερμηνεύει το “Occam Ocean XXVI” της Éliane Radigue. Είναι δύσκολο να περιγράψεις πώς ένα έργο για κρουστά έρρεε με τόσο συναίσθημα και ρευστή συγκίνηση μεταφέροντας την εύπλαστη δυναμική του νερού ώστε να καταφέρει να σε ταξιδέψει νοερά σε ασύλληπτα βάθη ενός άγνωστου μουσικού ωκεανού. Ένα έργο που το απολάμβανες με κλειστά μάτια αλλά με όλες σου τις αισθήσεις ορθάνοιχτες. Αληθινή μαγεία.
Σε άλλο ύφος αλλά επίσης αποτελώντας μια μουσική αποκάλυψη, η Farida Amadou αριστοτεχνικά κι εντελώς απρόβλεπτα μετέτρεψε το ηλεκτρικό της μπάσο σε κιθάρα, ντραμς, συνθεσάιζερ δημιουργώντας ένα ανατρεπτικό ηχοσύνολο που όμοιο του μπορεί να μην είχες ξανακούσει και το σίγουρο είναι ότι δεν είχες ξαναδεί να «παίζουν» ένα μουσικό όργανο με τέτοιον τρόπο. Με το μπάσο να αποτελεί φυσική προέκταση της Amadou ή ένα έξτρα ανθρώπινο μέλος, ήταν και οπτική απόλαυση το να την βλέπεις να δημιουργεί μουσική με τόσο προσωπικό, ιδιαίτερο και βιωματικό τρόπο. Η ορμή και το πάθος της ήταν τόσο μεταδοτικά και ενθουσιώδη που ακόμα και ένα απαίδευτο μουσικά αυτί ή κάποιος που δεν έχει εκπαιδευτεί στην πειραματική μουσική μπορούσε να αφεθεί και να απολαύσει αυτή την αναπάντεχη εμπειρία. Από τις εμφανίσεις του Φεστιβάλ που σίγουρα ξεχώρισαν και συζητήθηκαν.
Για την Εθνική Ορχήστρα της ΕΡΤ και τη διεύθυνση του Ilan Volkov είναι κάτι για το οποίο οι μυημένοι του φεστιβάλ ανυπομονούν έτσι κι αλλιώς, καθώς η επιλογή των συνθέσεων και η εκτέλεσή τους σε βάζει στη διαδικασία να αναθεωρήσεις τη σχέση σου αλλά και την άποψή σου για το τι σημαίνει συμφωνική μουσική σήμερα – αν έλειπε και το λιποθυμικό επεισόδιο ενός μουσικού που δημιούργησε ανησυχία και εντέλει οδήγησε και στη λήξη της παράστασης όλα θα ήταν εξαιρετικά και αυτή τη φορά, με τον Αυστραλό πολυοργανίστα Oren Ambarchi να δημιουργεί εξαιρετικές μουσικές εντυπώσεις.
Η Park Jiha από την Κορέα μας ταξίδεψε σε μια διαφορετική Ανατολή όπου το αρχέγονο και το μυστικιστικό συνάντησε το νέο, το πρωτότυπο και πειραματικό. Σε ένα live όπου η παράδοση κατάφερε να συνομιλήσει με το μέλλον σε μια εξερεύνηση ήχων και συνθέσεων και χρήσης οργάνων.
Σε μια διαφορετική συνομιλία μεταξύ υπάρχοντος ηχητικού υλικού και μελλοντικού είδους μουσικής, η Mariam Rezaei κατάφερε να κάνει τον πειραματισμό μια αριστοτεχνική πράξη άρτια εκτελεσμένου αυτοσχεδιασμού, δημιουργώντας πολλές αφορμές για σκέψη στο ακροατήριο αλλά και διάθεση να εξερευνήσει και να ανοιχθεί περισσότερο σε αυτό το νέο είδος μουσικής.
Η τρίτη μέρα του φεστιβάλ ήταν μια πραγματική έκπληξη. Πρώτα με την περφόρμανς της Ryoko Akama που μας έβαλε στη διαδικασία να αφουγκραστούμε τον ήχο της θερμότητας, τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων, σε ένα ηχητικό πρότζεκτ πρωτότυπο και ξεχωριστό. Ενώ η συνέχεια του φεστιβάλ ήταν Ό,τι και να είχες διαβάσει, όσο και να σε είχε προϊδεάσει ο τίτλος “At Least One Hundred Devices Being Turned On And Off” το να το ακούς και να το βλέπεις στην πράξη ήταν εντυπωσιακό. Οι WHI ensemble τόσο στο πρώτο όσο και στο δεύτερο μέρος της πρόσφεραν μια ιδιαίτερη μουσική εμπειρία.
Μια μουσική εμπειρία που έκαναν ακόμα πιο ιδιαίτερη οι Supersilent. Ακούγοντάς τους αναρωτιέσαι για το τι μπορεί να είναι μουσική. Η σιωπή; Ο θόρυβος; Η σύνθεση; Το ηχητικό αποτέλεσμα σε ξαφνιάζει, σε κινητοποιεί, σε μαγνητίζει και καταφέρνει να σε κερδίσει ώστε να του παραδοθείς και να του αφιερώσεις πλήρως την προσοχή σου.
Γράφοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα, συνειδητοποιείς πόσο δύσκολο είναι να βάλεις σε λέξεις το αποτύπωμα που σου άφησαν όλες αυτές οι διαφορετικές μουσικές εμπειρίες. Η διάθεση επανερμηνείας του μουσικού τοπίου αλλά και η δημιουργία ενός κόσμου καινούργιου ήταν διάχυτες στα περισσότερα πρότζεκτ και ο απόηχος είναι σίγουρα θετικός και χρειάζεσαι χρόνο για να εντυπωθεί περισσότερο μέσα σου. Κάθε συνάντηση με το Tectonics γίνεται αφορμή για να γνωρίσεις καλλιτέχνες που είτε έχεις ακούσει στο παρελθόν είτε ακούς για πρώτη φορά, αλλά με κάθε επαφή θες να ψάξεις και να ακούσεις περισσότερο. Αυτή τη διάθεση για τριβή, για ανακάλυψη και για να εκπαιδεύσεις το αυτί σου σε νέους ήχους είναι τα δώρα που κουβαλάς και σε κάνουν να ανυπομονείς για το επόμενο Tectonics.
Onassis.org: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ
ILAN VOLKOV, ANNE HILDE NESET, ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΟΣΧΟΥΤΗΣ
