Ακόμη ένα ζεστό καλοκαιρινό βράδυ με βρήκε στον όμορφο κήπο του Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων «Φοίβου Ανωγειανάκη», στους Αέρηδες της Πλάκας. Αυτή τη φορά η θερμοκρασία κυμαινόταν σε λίγο χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα τέλη Ιουνίου, όταν απήλαυσα εκεί τη Φωτεινή Βελεσιώτου και τον Βαγγέλη Καζαντζή (δες εδώ). Ένα ελαφρύ αεράκι περνούσε μέσα από τις φυλλωσιές των ψηλών δέντρων ολόγυρα, δροσίζοντας ευχάριστα τον σχετικά λιγοστό κόσμο που άρχισε να καταφθάνει από νωρίς, με αφορμή την εμφάνιση του τραγουδοποιού/τραγουδιστή Θοδωρή Κοτονιά και του γκρουπ Μακρινά Ξαδέρφια.
Αφού βρήκα ένα σημείο πλησίον της μικρής σκηνής, κι ενώ το κοινό συνέχισε να συρρέει στον κήπο κάνοντας τις συνθήκες όλο και πιο ιδανικές για να ξεκινήσει η συναυλία, οι μουσικοί εμφανίστηκαν 10 λεπτά πριν τις 9 το βράδυ: ο Θοδωρής Κοτονιάς να προΐσταται του συγκροτήματος και οι Νίκος Βερύκκοκος (βιολί), Νίκος Γεωργουσάκης (κιθάρες), Διονύσης Θεοδώσης (κλαρίνο), Κώστας Μαυριδάκης (ηλεκτρικό μπάσο) και Θανάσης Αρχανιώτης (κρουστά) ν' αποτελούν τα Μακρινά Ξαδέρφια. Ο Κοτονιάς μας καλωσόρισε με ένα διακριτικό χαμόγελο και η μουσική ήταν έτοιμη να ξεδιπλωθεί στον χώρο.
Ξεκινώντας με παλαιότερα τραγούδια, τα Μακρινά Ξαδέρφια έμειναν αφοσιωμένα στο πρωτότυπο υλικό τους, χωρίς να συμπεριλάβουν σχεδόν καθόλου διασκευές στο πρόγραμμά τους, εκτός ίσως από μία-δύο μετά τη μέση του σετ. Άρχισαν με το "Παμ Παμ", την "Ονειροχαμένη Πόλη", μα και το "Κάνε Μια Ευχή", διατηρώντας σαφές δέσιμο μεταξύ τους κι έχοντας εμφανή όρεξη για αυτοσχεδιασμό. Καθώς τους άκουγα –για πρώτη φορά ζωντανά– να απλώνουν τις συνθέσεις τους αφήνοντας χώρο πότε στο βιολί, πότε στο κλαρίνο, πότε ακόμα και στην ηλεκτρική κιθάρα ώστε να αναπτύξουν τα σολιστικά τους μέρη, η οπισθοφυλακή της πολύ δεμένης rhythm section αποδεικνυόταν στα αυτιά μου ολοένα και πιο στιβαρή. Με ένα πολύ οικείο και φιλικό κλίμα επάνω και κάτω από τη σκηνή, το γκρουπ συνέχισε με πιο πρόσφατες συνθέσεις, από το τελευταίο του άλμπουμ Τα Κλειδιά (το οποίο έδωσε και τον τίτλο στη θεματική της συναυλίας). Από τα νέα αυτά τραγούδια ξεχώρισε ο "Ναυαγός", το οποίο, ομολογώ, είναι και το αγαπημένο μου: ο πολύ απλός αλλά αισθαντικός στίχος και η εξαιρετική μελωδική γραμμή, νιώθω πως έχουν τη δύναμη να στοιχειώσουν τον ακροατή.
Τη μία κρατώντας ένα ιδιότυπο κρουστό –κάτι μεταξύ μπεντίρ και μεγάλου ντεφιού (δεν γνωρίζω την ονομασία του ακριβώς)– την άλλη κάνοντας μικρές εισαγωγές στα εκάστοτε τραγούδια με ένα γιουκαλίλι, ο Κοτονιάς οδήγησε τη μπάντα στο επόμενο μέρος του προγράμματος. Πρόκειται για έναν πολύ καλό τραγουδιστή και στιχουργό, ο οποίος ξέρει πώς να πάει το λεγόμενο «έντεχνο» ελληνικό τραγούδι ακόμα παραπέρα, μπολιάζοντάς το επιτυχώς με πιο Δυτικότροπες φόρμες τραγουδοποιίας. Έτσι, πότε τα Μακρινά Ξαδέρφια μας έφερναν στο μυαλό τα Υπόγεια Ρεύματα, πότε το μέταλλο του Κοτονιά θύμιζε τον Νίκο Πορτοκάλογλου, όμως με πιο παραδοσιακά αλλά και με πιο τεχνικά γυρίσματα στη φωνή του, το σχήμα σύσσωμο κατάφερνε τελικά να μας προτείνει ένα ιδιόμορφο μουσικό στίγμα, πέρα ως πέρα καλοδεχούμενο. Καθώς δε χαρακτηριζόταν και από ένα γερό δέσιμο μεταξύ των μελών του, με δεξιοτέχνες μουσικούς, το αποτέλεσμα αποδείχθηκε άρτιο και, σε πολλές στιγμές κορύφωσης, συναρπαστικό.
Τα νησιώτικα ηχοχρώματα μπλέχτηκαν με την παράδοση της Μακεδονίας και της Ιρλανδίας(!), ενώ οι ρυθμικές διαφοροποιήσεις των κρουστών και του μπάσου εναλλάσσονταν πλουραλιστικά. Χάρη σε αυτά τα στοιχεία, τα Μακρινά Ξαδέρφια καταφέρνουν περίτρανα να δημιουργήσουν μια δική τους ηχητική περιοχή μεταξύ του jazz rock, όπως το γνωρίσαμε κυρίως στη δεκαετία του 1970, και της εγχώριας, αλλά και γειτνιάζουσας γεωγραφικά μουσικής παράδοσης (Βαλκάνια, Μεσόγειος, Εγγύς Ανατολή κ.ο.κ.).
Λίγο αργότερα τη σκυτάλη στο μικρόφωνο πήραν αφενός ο κιθαρίστας Νίκος Γεωργουσάκης, αφετέρου η νέα τραγουδίστρια Αναστασία Μαλανδρενιώτη. Ο Γεωργουσάκης, όντας ο ίδιος τραγουδοποιός (με προσωπική δισκογραφική δουλειά στα σκαριά), έπαιξε και είπε ένα δικό του κομμάτι, θυμίζοντάς μας πολύ έντονα –μα ευχάριστα!– τον Φώτη Σιώτα, γνωστό μας από τη μπάντα του Θανάση Παπακωνσταντίνου και του Σωκράτη Μάλαμα (μεταξύ άλλων). Η Μαλανδρενιώτη ανέβηκε λίγο μετά στη σκηνή, ύστερα από πρόσκληση του Κοτονιά, συνοδεύοντάς τον σε δύο συνθέσεις, αλλά και χαρίζοντάς μας μια λιτή εκδοχή του "Αερικού" του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Αν και σωστή τεχνικά, έχει δρόμο ακόμη μπροστά της ώστε να βρει εκείνο το στοιχείο που θα τη διαφοροποιήσει ως ερμηνεύτρια. Φαίνεται πάντως πως κάνει τα πρώτα της βήματα και επ' ουδενί δεν αποτελεί «μία από τα ίδια»: στάθηκε επάξια, έως και συγκινητικά σε στιγμές, στο πλάι του Κοτονιά και των Εξαδέλφων γι' αυτό το μικρό εμβόλιμο σετ 3 τραγουδιών το οποίο μας παρουσίασε.
Καθώς σιγά-σιγά πλησιάζαμε προς το τέλος, ο Κοτονιάς έδωσε το σύνθημα για να παιχτούν ακόμα δύο τραγούδια σε πιο χαμηλές εντάσεις, καθ' ότι είχε παρέλθει η ώρα που συνήθως λήγουν οι συναυλίες στο Μουσείο. Το γνωστό μας "Σ' Το 'Πα Και Στο Ξαναλέω" με γιουκαλίλι και συνοδεία ακουστικής κιθάρας, αλλά και το "Θαλασσάκι Μου", εκδοχή παραδοσιακού τραγουδιού διασκευασμένο από τον Αντώνη Απέργη, ήταν τα δύο αποχαιρετιστήρια νεύματα της βραδιάς.
Τα αισθήματα που με συντρόφευσαν ύστερα από το «αντίο» του Θοδωρή Κοτονιά και του πολύ δεμένου σχήματος Μακρινά Ξαδέρφια, ήταν κυρίως ικανοποίησης και ολοκλήρωσης. Ένιωσα πως παρακολούθησα μία πραγματικά μεστή εμφάνιση, με πληθώρα εναλλαγών και με σωστή κατανομή στα κομμάτια του προγράμματος. Επίσης, η αισθαντικότητα του Κοτονιά στο τραγούδι, αλλά και οι προσεκτικές δυναμικές του γκρουπ –που άλλοτε λες και ψιθύριζαν τις μελωδικές γραμμές τους κι άλλοτε ξεσπούσαν σε κορυφώσεις σχεδόν Διονυσιακές– με άφησαν μ' ένα όμορφο συναίσθημα αδημονίας να τους ξανατιμήσω στο μέλλον. Κατά τη γνώμη μου, ο Κοτονιάς και τα Ξαδέρφια χρήζουν την προσοχή όλων μας, τόσο συναυλιακά, όσο και συνθετικά.
{youtube}wKEMCceTtjc{/youtube}
