«Μα πώς μπορείς να δηλώνεις Αριστερός και να μου χρεώνεις το μπουκάλι 140 ευρώ»; Αυτό είναι το πρώτο σχόλιο που θα ακούσεις σήμερα για τον Πανούση. Και παρ’ ότι μπορείς να αντιτείνεις πολλά στο παραπάνω επιχείρημα (ουδείς σε αναγκάζει να πας, κανένας μαγαζάτορας δεν λέει όχι σε λίγα περισσότερα έσοδα αν η υψηλή προσέλευση μοιάζει εξασφαλισμένη κλπ.), η ουσία είναι ότι το θέαμα που προσφέρει ο Πανούσης δεν μοιάζει με κανένα άλλο. Είναι κάτι το μοναδικό, κάτι θαρραλέο και αυτόφωτο.
Αποτελεί λάθος, νομίζω, να κρίνεις μια παράσταση και κατ’ επέκταση έναν καλλιτέχνη με κριτήρια καθαρά ποσοτικά, δηλαδή όχι με βάση το έργο αλλά με βάση το πόσο χρεώνεται αυτό. Όσοι δεν αγαπούν τίποτα στ’ αλήθεια, όσοι κλαίνε τα ευρουλάκια τους επειδή αντιλαμβάνονται μια έξοδο στον Πανούση σαν μία ακόμα πρόταση διασκέδασης, είναι φρονιμότερο να απέχουν. Τέλος, για τους μη έχοντες, υπάρχει πάντα η επιλογή που λέγεται όρθιος στο μπαρ και κοστίζει 25 ευρώ. Συμπεριλαμβάνω το δεύτερο ποτό, καθώς μου φαίνεται αδιανόητο το να μείνει κάποιος τρεις με τέσσερις ώρες όρθιος μόνο με ένα.
Με αυτές τις σκέψεις ξεκίνησα να πίνω κι εγώ το ποτάκι μου στο πολυτελές, τεράστιο αλλά και κατάμεστο Troika Club το περασμένο Σάββατο. «Έχει μείνει μισός ο Πανούσης», μου επισήμανε ο φωτογράφος μας Χάρης Σφακιανάκης με το που συναντηθήκαμε, αναφερόμενος προφανώς στην πρόσφατη περιπέτεια υγείας του μέχρι πρότινος συμπαγή καλλιτέχνη. Λίγα λεπτά νωρίτερα, τον είχε δει απ' έξω να τραγουδάει για τους ερχόμενους πελάτες, στο πλαίσιο του γνωστού κόνσεπτ «Δείγμα Δωρεάν». Σβήνουν τα φωτά λοιπόν, βγαίνουν οι καπνοί και με ανοιχτό το στόμα διακρίνω επί σκηνής μια λυπητερή μικρογραφία Πανούση να τραγουδά με τη γνώριμη φωνή. Σύντομα συνειδητοποιώ ότι πρόκειται περί νάνου καλοδουλεμένης ομοιότητας. Και κάπου εδώ τελειώνουν τα spoilers, για χάρη όσων σκοπεύουν να παρακολουθήσουν την παράσταση στο άμεσο μέλλον.
Πράγματι, ο Πανούσης ήταν εμφανώς αδυνατισμένος και αδύναμος, κάτι όμως που δεν επηρέασε ούτε στο ελάχιστο τη φωνητική του αρτιότητα, τη γνωστή ταχύτητα στις ατάκες, τις υπέροχα άτσαλες χορευτικές φιγούρες. Βέλη κοφτερής σάτιρας έφυγαν ξανά προς κάθε κατεύθυνση: προς τον Σαμαρά, τη Μακρυπούλια, τις εθιμοτυπικές εβδομαδιαίες διαδηλώσεις της Αριστεράς, τη Χρυσή Αυγή, την εύσωμη κυρία του πρώτου τραπεζιού η οποία έκρυβε στην τσάντα της βεντάλια σε περίπτωση που πιάσει ζέστη. Αρκετά τα κοινά στοιχεία με προηγούμενες παραστάσεις, αλλά και πολλές οι προσθήκες, που επιτέλους δικαίωσαν τους μυημένους. Μοναδικό φάουλ η αναφορά στο θέμα των αντιδράσεων που προκάλεσε στην ελληνοεβραϊκή κοινότητα η αφίσα της παράστασης, η οποία συνδυάζει το άστρο του Δαβίδ με τη χιτλερική σβάστικα. Γιατί ο Πανούσης αρκέστηκε να πει πως τα δύο σύμβολα του ταίριαζαν όταν τα έβαλε μαζί στον υπολογιστή. Θα ήταν καλύτερο ίσως να παραδεχόταν πως του αρέσει να προκαλεί ή/και να υπενθυμίσει ότι η παραποίηση των συμβόλων αποτελεί μια παλιά κατάκτηση της σάτιρας. Στα μουσικά τώρα, οι πατροπαράδοτοι χαρντροκίζοντες δρόμοι υποστηρίχτηκαν από τυπικά σφιχτοδεμένη μπάντα, με μπροστάρη τον κιθαρίστα Στέλιο Φράγκο, ο οποίος παραμένει μια επιβλητική ροκ φιγούρα επί σκηνής, στον απόηχο της συνεργασίας του με την Άννα Βίσση. Μαζί με τα διαχρονικά hits ακούσαμε μετά από καιρό το "Vivere Pericolosamente" (το πιο εύστοχο ελληνικό τραγούδι για τη συζυγική μιζέρια), ενώ ο αληθινός δυναμίτης έσκασε στην αρχή του δεύτερου μέρους με το "Για Τη Γιορτή Της Μητέρας", που φέρει θυμίζω τον ανατριχιαστικό στίχο «μικροαστοί, θα σας φάνε τα παιδιά σας». Αξίζει νομίζω να υπογραμμιστεί εδώ πως ο Πανούσης διαθέτει αυτή τη στιγμή τη μόνη μπάντα που παίζει σκληρό ροκ σε τόσο μαζικό επίπεδο εν Ελλάδι, αν και η λογική της φιάλης και των στραγαλιών στην οποία υπακούν χώροι όπως το Troika Club ομολογουμένως στερεί λίγη αίγλη από αυτήν του την κατάκτηση.
Μας κάνει η σάτιρα του Πανούση πιο αφυπνισμένους και πνευματικούς πολίτες; Γιατρεύει το πρόβλημά μας; Αμφιβάλλω... Ο απελπισμένος καταφεύγει στη σάτιρα όχι επειδή του εξηγεί τι πήγε στραβά, όχι επειδή του προτείνει λύσεις, αλλά επειδή δεν έχει πουθενά αλλού να καταφύγει. Κι όταν ένας λαός υποφέρει όσο ο ελληνικός, το να του ζητάς να μην παρασυρθεί από την αυταπάτη μιας πρόσκαιρης ψυχικής ανάτασης, όσο διφορούμενη κι αν φαίνεται η λογική της βάση, είναι πάρα πολύ. Στο δικό μου το μυαλό, ο εξηντάρης αυτός με τα μακριά γένια, που φοράει τη μπλούζα μέχρι τα γόνατα σαν παιδάκι με ρούχα μεγάλου και προφέρει το «ρο» γλυκά σαν νηπιαγωγός, επιχειρεί δύο μόνο πράγματα: να υπερασπιστεί την απόλυτη ελευθερία του λόγου και να μας κάνει να γελάσουμε. Τα καταφέρνει και τα δύο.
{youtube}omIbuYro_Os{/youtube}
