Ο AblayeCissoko κατάγεται από τη Σενεγάλη, παίζει κόρα και τραγουδάει, προεκτείνοντας στο παρόν μια μακρά μουσική (και όχι μόνο) παράδοση. Μαζί με τον Γερμανό τρομπετίστα VolkerGoetze συνθέτουν ένα πολύ ενδιαφέρον δίδυμο, το οποίο αναζητά ενώσεις μεταξύ αυτής της παράδοσης και της τζαζ. Θα εμφανιστούν στο αίθριο του Παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου στην Πάτρα το ερχόμενο Σάββατο 31 Μαΐου, κλείνοντας τις φετινές εργασίες του –πάντοτε ενδιαφέροντος– φεστιβάλ Jazz+Πράξεις (το οποίο ξεκινά Πέμπτη, 29 του μήνα). Ευκαιρία λοιπόν για μία σύντομη συζήτηση...
Η συνεργασία σας με τον VolkerGoetze έχει αποδειχθεί αρκετά σταθερή τα τελευταία χρόνια. Πώς ξεκίνησε και πώς θεωρείτε ότι έχει εξελιχθεί;
Γνωριστήκαμε το 2001 στο St. Louis της Σενεγάλης. Συμμετείχαμε και οι δύο στην Jazz Euro Afrique Orchestra, η οποία συνίστατο από νεαρούς Αφρικανούς και Ευρωπαίους τζαζίστες. Αργότερα παίξαμε μαζί στο Παρίσι και αποφασίσαμε να γράψουμε κι έναν δίσκο. Τελικά γράψαμε δύο!
Είστε δύο μουσικοί με διαφορετικές πολιτισμικές προσλαμβάνουσες. Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να βρείτε έναν κοινό τόπο;
Ναι βέβαια, καταγόμαστε από διαφορετικές ηπείρους και άρα από διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο, ενώ έχουμε λάβει και διαφορετικής μορφής εκπαίδευση. Αλλά η μουσική έχει κάτι το μοναδικό· ακόμα και αν δεν μοιράζεσαι την ίδια κουλτούρα με κάποιον, όταν συναντιέστε κι αρχίζουν να παίζουν τα όργανα, είναι σαν να ήσασταν μαζί για χρόνια. Δεν υπάρχει εξήγηση, είναι κάτι που το ζεις.
Έχετε συνεργαστεί και με άλλους μουσικούς από την Ευρώπη ή την Αμερική; Γενικότερα πώς τα πάτε με «Δυτικά» μουσικά είδη όπως η τζαζ;
Έχω συνεργαστεί με αρκετούς φημισμένους μουσικούς της τζαζ και όχι μόνο. Λ.χ με τον Simon Goubert, φτιάχνοντας τον δίσκο AfricanJazzRoots, με τον Emmanuel Bex, τον François Verly, τον Randy Weston ή τον François Jeanneau. Όπως επίσης με τη Mireille Podeur, η οποία παίζει τσέμπαλο, ή με το Ensemble La Chimera που ασχολείται με μπαρόκ μουσική. Γενικά μου αρέσει να διασχίζω μουσικούς κόσμους και να βρίσκω τρόπους με τους οποίους αυτοί μπορούν να ενωθούν. Ειδικότερα με την τζαζ, σου θυμίζω πως οι ρίζες της βρίσκονται στη μαύρη και την αφρικανική μουσική. Επομένως, παρ' όλο που προέρχομαι από ένα πιο παραδοσιακό μουσικό περιβάλλον, είμαι σε θέση να καταλάβω και να «μιλήσω» την τζαζ γλώσσα. Επιπλέον στην πόλη στην οποία ζω, στο St. Louis, λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο ένα μεγάλο τζαζ φεστιβάλ. Στο οποίο συμμετέχω κι εγώ, ποικιλοτρόπως.
Αναφέρεστε συχνά στη μακρά παράδοση των Griot. Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε τον ρόλο τους στη σενεγαλέζικη κουλτούρα;
Οι Griot είναι φορείς και συνεχιστές της παράδοσης. Είναι η φωνή του Βασιλιά, αλλά είναι επίσης και η φωνή του λαού. Η αφρικανική παράδοση βασίζεται στην προφορική μετάδοσή της, όχι στη γραπτή. Αυτή η μετάδοση γίνεται λοιπόν μέσω των Griot. Έχουν έναν σαφώς κοινωνικό ρόλο σε κάθε δυτικοαφρικανική κοινωνία, ακόμα και στις πιο μοντέρνες.
Στο ντοκιμαντέρ του Goetze (με τον τίτλο Griot), λέτε σε κάποια φάση πως «Griot δεν γίνεσαι, γεννιέσαι». Τι αξίες πρέπει να ενσωματώνει ένας Griot;
Ένας Griot πρέπει να έχει υπομονή και σοφία. Δεν είναι ένας άνθρωπος που απλά παίζει μουσική, τραγουδάει και μιλάει. Είναι φορέας μυστικών, αλλά και φορέας σοφίας. Αν ο πατέρας σου είναι Griot, αυτό κάνει κι εσένα Griot. Αν δεν έχεις υπομονή και σοφία δεν μπορείς να εξασκήσεις τη λειτουργία σου ως Griot.
Έχετε παίξει τη μουσική σας σε όλον τον κόσμο. Πόσο δύσκολο είναι να την επικοινωνήσετε σε ένα κοινό που ίσως να μην είναι τόσο εξοικειωμένο με τη σενεγαλέζικη κουλτούρα εν γένει;
Όταν παίζω σε μέρη εκτός της δυτικής Αφρικής, ο κόσμος δεν μπορεί να καταλάβει τη γλώσσα την οποία μιλώ (mandinka). Νομίζω όμως ότι μπορούν να την αισθανθούν και να αντιληφθούν τα συναισθήματα τα οποία θέλω να μεταδώσω.
Γνωρίζω πως σε ορισμένα σημεία της δυτικής Αφρικής (και όχι μόνο), όπως το βόρειο Μάλι, εκδηλώνεται τον τελευταίο καιρό μια χρόνια αναταραχή. Στη Σενεγάλη πώς είναι τα πράγματα;
Η Σενεγάλη είναι μια σταθερή χώρα. Δεν υπάρχουν προβλήματα όπως αυτά στο Μάλι. Βέβαια, το Μάλι είναι πολύ κοντά στη Σενεγάλη, επομένως και ο λαός της Σενεγάλης έχει «τραυματιστεί» από τα γεγονότα εκεί, όπως και από όσα γίνονται στη Γουινέα, στη Γκάμπια ή στη Μαυριτανία. Η γνώμη μου είναι πως όλες οι χώρες θα πρέπει να συνεργαστούν και να μείνουν ενωμένες, για την ασφάλεια όλων.
Η εμφάνισή σας στην Πάτρα θα είναι η πρώτη σας στην Ελλάδα; Τι να περιμένει το κοινό που θα έρθει στην τελευταία μέρα του φετινού Jazz +Πράξεις;
Ναι, αυτή θα είναι η πρώτη μου φορά στη χώρα σας. Προσκαλώ με θέρμη τους ανθρώπους στην Ελλάδα να έρθουν να μας δουν, δεδομένου ότι εγώ και ο Volker θα βρεθούμε εκεί ειδικά για αυτούς!
{youtube}KFqfflQnSQM{/youtube}
