Αν υπάρχει αυτό που λένε «η καλύτερη στιγμή» για να δεις ένα συγκρότημα, για τους Ocean η παρούσα συγκυρία μάλλον συγκεντρώνει αρκετές προδιαγραφές. Σχεδόν πέντε χρόνια αφότου η βερολινέζικη κολεκτίβα η οποία γύριζε γύρω από τον κιθαρίστα Robin Staps σταθεροποιήθηκε σε ένα συμπαγές κουιντέτο (με ό,τι σημαίνει αυτό για τις εσωτερικές δομές ενός συγκροτήματος) και κάποιους μήνες μετά την κυκλοφορία του πιο απαιτητικού ίσως δίσκου τους (Pelagial), το παρόν των Ocean μοιάζει δελεαστικότερο από ποτέ. Τη Δευτέρα 25 του τρέχοντος στο Gagarin (Τρίτη 26 στο Eightball για Θεσσαλονίκη), θα έχουμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε από κοντά την αλήθεια των παραπάνω. Μέχρι τότε, μια ωραία συζήτηση με τον Staps ακούγεται καλή για ορεκτικό…
Το όνομα του συγκροτήματος, ο τίτλος του νέου δίσκου, το concept στο οποίο βασίζεται, ακόμα και κάποιες promo φωτογραφίες σας είναι μέσα στο νερό! Στοιχηματίζω ότι έχεις δεχθεί μια παρόμοια ερώτηση αρκετές φορές, ωστόσο θα στην κάνω κι εγώ: πώς εξηγείται αυτή η στενή σχέση νερού και μουσικής;
Ο ωκεανός, με κάποιον τρόπο, ήταν πάντα ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μου και η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης. Όταν ήμουν μικρός κόντεψα μια φορά να πνιγώ, αλλά έχω επίσης περάσει και μερικές από τις πιο έντονες στιγμές μου μέσα ή κάπου κοντά στον ωκεανό. Παρόλο που δεν έχω ζήσει ποτέ κοντά στη θάλασσα, ο δεσμός μου μ’ αυτήν ήταν πάντοτε στενός. Κάνω επίσης scuba diving, ενώ και η πτυχιακή μου εργασία στο πανεπιστήμιο είχε να κάνει με την παρακολούθηση κοραλλιογενών υφάλων.
Όσο αφορά τη μπάντα, αρχικώς διαλέξαμε αυτό το όνομα γιατί δεν μας δέσμευε με κάτι συγκεκριμένο. Θέλαμε να έχουμε την ελευθερία, να φθάσουμε τη μουσική μας όπου μπορούσαμε να την φανταστούμε –σε ήσυχα, ακουστικά κομμάτια ή σε ογκώδεις, επικές εξάρσεις. Το όνομα The Ocean περικλείει το συγκεκριμένο εύρος ήχων και συναισθημάτων. Βλέπεις, μπορείς να σκεφτείς τον ωκεανό ως το σκηνικό ενός ιδανικού ηλιοβασιλέματος, αλλά μπορείς να τον σκεφτείς και ως την τρομακτική δύναμη μιας φουρτουνιασμένης θάλασσας, ικανής να καταπιεί οτιδήποτε κινείται μέσα της. Αν κι αυτή η δεύτερη μεταφορά είναι μάλλον πιο ταιριαστή για το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής μας…
Το κόνσεπτ του Pelagial έχει να κάνει με μια σταδιακή καταβύθιση από την επιφάνεια στα βάθη του ωκεανού. Έχεις αναφέρει ότι άντλησες μέρος του σκεπτικού από το Stalker του Αντρέι Ταρκόφσκι. Πώς λοιπόν αυτή η καταβύθιση συνδέεται με το Δωμάτιο του Ταρκόφσκι;
Το Δωμάτιο είναι το τέλος του ταξιδιού –ο πάτος της θάλασσας, για να κάνω τον άμεσο παραλληλισμό. Είναι, για τον Ταρκόφσκι, το μέρος όπου οι πιο ενδόμυχες ευχές σου γίνονται πραγματικότητα. Μια συναρπαστική και δελεαστική ιδέα στην αρχή, η οποία γίνεται κάπως τρομακτική αν τη σκεφτείς στο βάθος της. Γιατί δεν είναι μόνον οι «πολιτισμένες» ευχές και επιθυμίες σου που θα πραγματοποιηθούν, αλλά επίσης και οι άσχημες, οι κρυφές ή υποσυνείδητες –ευχές τις οποίες θα ευχόσουν να μην είχες.
Το κόνσεπτ λοιπόν του άλμπουμ στηρίζεται σε δύο παράλληλες οπτικές. Η πρώτη –η κυριολεκτική– είναι το ταξίδι από την επιφάνεια στην άβυσσο της βαθύτερης θάλασσας. Η δεύτερη είναι μεταφορική και αντανακλάται στους στίχους: ένα ταξίδι από την επιφάνεια στην άβυσσο του ανθρώπινου μυαλού και της ανθρώπινης ψυχής· ένα ταξίδι προς την πηγή των ευχών και των επιθυμιών μας. Και εδώ είναι που έρχεται το Δωμάτιο του Ταρκόφσκι –είναι το τέλος του ταξιδιού της δεύτερης οπτικής. Σε αναλογία με τον πάτο της θάλασσας, που είναι το τέλος του ταξιδιού με την πρώτη οπτική.
Υπάρχει μια τάση, τόσο στο Pelagial, όσο και στα -centric άλμπουμ (σ.σ.: τα Heliocentric και Anthropocentric, αμφότερα κυκλοφορίες του 2010), να μπλέκεις αρκετή θεωρία: αναφορές λ.χ. στον Ταρκόφσκι, τον Ντοστογιέφσκι, τον Νίτσε ή τον Φρόιντ. Θεωρείς ότι υπάρχει ένα ρίσκο όλα αυτά να υποσκελίσουν τη σημασία της μουσικής;
Νομίζω πως πάντοτε ήμασταν μια μπάντα η οποία προκαλούσε τους ακροατές της με πολλά συμφραζόμενα, με απαιτητικά κόνσεπτ ή artwork και με «nerdy» θεματολογία. Συχνά και με στίχους που αγγίζουν φιλοσοφικά ζητήματα, που ίσως κάνουν ορισμένους να μας θεωρούν υπερβολικούς (και ίσως σε άλλους να φαίνονται απλώς αδιάφοροι). Κάτι τέτοιο είναι ΟΚ για μένα. Όπως το βλέπω, κάνουμε μια είδους προσφορά προς όσους ανθρώπους θα μπορούσαν δυνητικά να μας ακούνε· το αν και κατά πόσο θα τη δεχτούν, είναι θέμα του καθενός. Εκτιμώ πραγματικά όσους έρχονται στις συναυλίες μας μόνο για να «χτυπηθούν» με τη μουσική μας. Είναι κι αυτό 100% αποδεκτό, ακόμα κι αν δεν δίνουν δεκάρα για τραγούδια όπως ας πούμε το “Almightiness Contradiction”. Αλλά όσοι θέλουν να σκάψουν λίγο βαθύτερα, θέλω να πιστεύω ότι μπορούν να αντλήσουν ένα νόημα από τους στίχους ή τις ιδέες μας πίσω από τα άλμπουμ.
Προσωπικά, πάντοτε με γοήτευαν συγκροτήματα που προσέφεραν κάτι παραπάνω από απλή μουσική· που είχαν δηλαδή μια ολιστική προσέγγιση της μουσικής τους (ή και της τέχνης γενικότερα), η οποία περιέκλειε τα πάντα –από το κόνσεπτ ενός άλμπουμ, τους στίχους, το artwork μέχρι τα επί σκηνής visual, τις φωτογραφίες τους στον Τύπο, ή τα μπλουζάκια και τα λοιπά παράπλευρα προϊόντα. Συγκροτήματα τέλος πάντων τα οποία ακολουθούσαν μια συγκεκριμένη αισθητική στα πάντα, όπου όλα διέθεταν νόημα και τίποτα δεν αφηνόταν στην τύχη. Υπό μία έννοια, λοιπόν, προσπαθώ να δώσω πίσω στη μουσική ό,τι μου έδωσε κι αυτή –ήδη από τις πρώτες ημέρες που ασχολήθηκα μαζί της.
Θεωρείς όμως ότι το πράγμα μπορεί τελικά γίνει υπερβολικό για τα δεδομένα ενός ροκ/μέταλ δίσκου;
Υπερβολικό… Αν με ρωτάς για το κατά πόσο είναι υπερβολικό να φτιάχνεις έναν δίσκο βασισμένο σε μια ταινία σαν το Stalker, ή αν το να φτιάχνεις έναν δίσκο που φιλοδοξεί να αποτελέσει κριτική στον Χριστιανισμό (όπως δηλαδή τα δύο -centric) είναι στομφώδες, τότε θα σου απαντήσω πως φυσικά και είναι! Εμείς τουλάχιστον το ενστερνιζόμαστε. Προσωπικά νομίζω πως ένας βαθμός στόμφου είναι αναγκαίος για να προκαλέσεις τον βαθύ συντηρητισμό που υπάρχει στη hardcore, στην πανκ ή στη μέταλ κουλτούρα. Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να υπερβάλλουμε, να παίζουμε με ιδέες και θέματα τα οποία δεν είναι συνηθισμένα· που βρίσκονται έξω από την ασφάλεια την οποία προσφέρουν τα όσα έχουν ήδη γίνει από άλλους. Νέες ιδέες –ή παλιές ιδέες υπό μια νέα οπτική– οι οποίες θα μας θέσουν αντιμέτωπους με το μη οικείο. Και αν κάτι τέτοιο εμπεριέχει το ρίσκο να φανούμε στομφώδεις, τότε πρόκειται για ένα ρίσκο το οποίο είμαι διατεθειμένος να πάρω.
Μιλώντας για τέτοιου είδους δίσκους, ποιο είναι εκείνο που έρχεται πρώτα; Η ιδέα στην οποία θα στηριχθεί ή η μουσική;
Μέχρι και το Anthropocentric, η μουσική γραφόταν πάντοτε πρώτη. Ακολουθούσαν οι γραμμές της φωνής και οι στίχοι ως το τελευταίο στοιχείο. Αλλά με το Pelagial ήταν διαφορετικά: εδώ η ιδέα προηγήθηκε και η μουσική γράφτηκε ειδικά για να υπηρετήσει την ιδέα. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, γιατί ήθελα η μουσική να «ακουστικοποιεί» το ταξίδι από την επιφάνεια στα βάθη της θάλασσας. Ήθελα δηλαδή ο ακροατής να μπορεί να αισθανθεί (σχεδόν να βιώσει) το τι συμβαίνει στη διάρκεια ενός τέτοιου ταξιδιού· το πώς αυτό γίνεται όλο και πιο σκοτεινό, όλο και πιο κρύο, το πώς η πίεση αυξάνεται και πώς το φως αλλά και η ζωή αραιώνουν σε τέτοια βάθη. Η μουσική λοιπόν γράφτηκε με τις συγκεκριμένες κατευθυντήριες και με κριτήριο το ότι έπρεπε να συμβαδίζει με μια προϋπάρχουσα ιδέα. Ήταν –αν θες– και το στοιχείο που διαφοροποιεί το Pelagial από τις προηγούμενες δουλειές μας.
Πόσο καιρό πήρε αλήθεια η υλοποίησή του;
Είχα την ιδέα για αυτόν τον δίσκο εδώ και αρκετό καιρό –από το 2008 ίσως ή το 2009, πριν ακόμα ιδρύσω το label, την Pelagic Records. Δεν ήξερα όμως πώς να την προσεγγίσω. Φοβόμουνα την πρόκληση του να γράψω μία ώρα μουσικής σε ένα κομμάτι (σ.σ.: το Pelagial είναι μια σουίτα σπασμένη σε 11 υποενότητες). Δίσταζα για καιρό και στο μεταξύ έδινα βάση σε άλλα, ευκολότερα πράγματα, όπως τα -centric άλμπουμ.
Η αισθητική του ήχου κρύβει πολλές επιρροές. Ποιες θα παρέθετες ως τις σημαντικότερες;
Θα έλεγα μπάντες όπως οι Swans, οι Neurosis, οι Refused, οι Unbroken, οι Melvins, οι King Crimson, οι Meshuggah, οι Bohren & Der Club Of Gore, οι Black Heart Procession ή τρίο όπως αυτό του Esbjörn Svensson ή του Tord Gustavson. Και έναν σκασμό ακόμα…
Πώς επέδρασε η μετάβαση από μια ρευστή κολεκτίβα στον σταθερό σχηματισμό του κουιντέτου, στον τρόπο λ.χ. με τον οποίον λειτουργείτε;
Επηρέασε γενικώς πολλά πράγματα... Οι μουσικοί που βρίσκονται στο συγκρότημα από το 2008 (ή γύρω απ’ αυτό τέλος πάντων), εμπλέκονται πλέον περισσότερο στη γραφή των μερών των δικών τους οργάνων. Καμιά φορά συνεισφέρουν και ολόκληρα κομμάτια, όπως τα τέσσερα κομμάτια που έγραψε ο Jona (σ.σ.: Jona Nido/κιθάρα) για το Anthropocentric. Το Pelagial το έγραψα μόνος μου, αλλά ο Luc (σ.σ.: Luc Hess/τύμπανα) και ο Loic (σ.σ.: Loic Rossetti/φωνητικά), βοήθησαν σημαντικά στα δικά τους μέρη. Γενικά πάντως, δεν έχει αλλάξει το ότι εγώ είμαι εκείνος που φροντίζω για τα περισσότερα, μέσα και γύρω από τη μπάντα.
Βρίσκεστε σε βαρύ πρόγραμμα περιοδείας. Πώς είναι να δίνεις συναυλίες σχεδόν καθημερινά;
Όχι σχεδόν, βάσει προγράμματος έχουμε 33 συναυλίες σε 33 ημέρες! Μερικές φορές είναι δύσκολο, ειδικά όταν οι διοργανωτές δεν τηρούν τις συμφωνίες, κάτι που συμβαίνει κάπου-κάπου. Θέλω να πω, τώρα βρισκόμαστε σε μια περιοδεία με 2 λεωφορεία, ταξιδεύουμε 28 άνθρωποι – 4 μπάντες συνολικά. Υπάρχει λόγος που φτιάχνουμε συγκεκριμένες λίστες λ.χ. για τις μερίδες φαγητού που θα πρέπει να μας εξασφαλίσει ο διοργανωτής. Κάποιοι όμως κοιτάνε να τη βγάλουν όσο φθηνότερα γίνεται και κόβουν από διάφορα. Κι έτσι μερικές φορές δεν υπάρχει φαγητό για όλους ή το φαγητό είναι κακό. Και φθάνουμε σε ακραίες καταστάσεις• όπως πρόσφατα στην Ιταλία, όπου κάποιοι από τη μπάντα μου και το crew δεν είχαν φάει τίποτα για 36 ώρες. Προφανώς κάτι τέτοιο δεν δημιουργεί και την καλύτερη διάθεση...
Για τον Loic είναι επίσης δύσκολο, γιατί πρέπει να τραγουδάει κάθε βράδυ και, αντίθετα με τους υπόλοιπους από εμάς, το όργανό του είναι το σώμα του. Εγώ αν αρρωστήσω θα μπορώ ακόμα να παίξω κιθάρα, αν αρρωστήσει αυτός, η φωνή του θα γαμηθεί. Επομένως πρέπει να προσέχει την υγεία του, πράγμα όχι τόσο εύκολο, με το γενικά ανθυγιεινό περιβάλλον μιας περιοδείας.
Εκτός από Ευρώπη κι Αμερική, έχετε περιοδεύσει και σε μέρη τα οποία δεν βρίσκονται ακριβώς στις προτεραιότητες μιας Δυτικής μπάντας –μέρη όπως η Σιβηρία ή η Κίνα. Τι αναμνήσεις έχεις από εκεί;
Μόνο τις καλύτερες… Η περιοδεία και στα δύο αυτά μέρη, υπήρξε μια εκπληκτική και μοναδική εμπειρία και σίγουρα νιώθω ευγνώμων που μου δόθηκε η ευκαιρία να παίξω εκεί, να γνωρίσω τους ανθρώπους, να δοκιμάσω τις γεύσεις τους… Οι άνθρωποι στη Σιβηρία είναι τρελοί· οι συναυλίες μας ήταν αρκετά μεγάλες για τα δεδομένα μας, οι χώροι όλοι πολύ καλοί και γενικά περάσαμε φοβερά! Η Κίνα στάθηκε επίσης μια ενδιαφέρουσα εμπειρία. Φάγαμε εκεί το καλύτερο φαγητό της ζωής μας (καμία σχέση με τα κινέζικα εστιατόρια της Ευρώπης), δώσαμε πολλές καλές συναυλίες. Θα σου πρότεινα να δεις το DVD μας Collective Oblivion, αν θέλεις περισσότερο λεπτομερή εικόνα των περιπετειών μας σε τέτοια μέρη…
Το Pelagial πώς το αντιμετωπίζετε στα λάιβ; Το παίζετε ολόκληρο ή σε κομμάτια;
Αυτό εξαρτάται από το είδος του λάιβ που κάνουμε. Το περασμένο καλοκαίρι για παράδειγμα συμμετείχαμε στο Summer Slaughter Tour στις Η.Π.Α., ως μέρος ενός πακέτου 11 συγκροτημάτων. Καταλαβαίνεις πως ο χρόνος μας ήταν περιορισμένος (25 λεπτά) και προφανώς δεν μπορούσαμε να παίξουμε ολόκληρο το άλμπουμ, μόνο μερικά αποσπάσματα. Στην τωρινή περιοδεία μας είμαστε headliners, επομένως τις περισσότερες βραδιές παίζουμε όλο το άλμπουμ ή μερικές φορές απλώς προσπερνούμε ορισμένα κομμάτια που δεν επηρεάζουν τόσο τη ροή. Μετά από αυτό παίζουμε και κάποια παλαιότερα τραγούδια μας, τα οποία μας αρέσει να εναλλάσσουμε από μέρα σε μέρα…
{youtube}_WkizMWOFpw{/youtube}
