.
Από τις σημαντικότερες σύγχρονες φωνές του πορτογαλικού fado, η Cristina Branco συγκαταλέγεται στα μεγάλα ονόματα του φετινού Athens World Music Festival, το οποίο θα διεξαχθεί 15 με 19 Ιουλίου στην Τεχνόπολη –με τη Δευτέρα να είναι αφιερωμένη στην Πορτογαλία, την Τρίτη στην Ιταλία, την Τετάρτη στην Ιρλανδία, την Πέμπτη στην Ελλάδα και την Παρασκευή στην Ισπανία. Λίγο πριν φτάσει στα μέρη μας, μας μιλάει για το πρόσφατο άλμπουμ της (Alegria) και μας εξηγεί ορισμένα πράγματα γύρω από την τέχνη της...
Έχω διαβάσει πως πριν γίνεις μουσικός, είχες ως σκοπό τη δημοσιογραφία. Ισχύει; Κι αν ναι, πώς από το ένα έφτασες στο άλλο;
Ναι, ισχύει. Σπούδαζα δημοσιογραφία, αλλά η ροπή μου προς τη μουσική φαίνεται πως αποδείχθηκε μεγαλύτερη. Σε τελική ανάλυση, βέβαια, μπορείς να δεις και τη μουσική ως μία μορφή επικοινωνίας...
Έχεις στο παρελθόν εκδηλώσει τον θαυμασμό σου προς την Amalia Rodriguez με πολλούς τρόπους. Τι αντίκτυπο είχε στη δική σου μουσική; Αισθάνεσαι με κάποιον τρόπο ως διάδοχός της;
Σε καμία περίπτωση! Κανείς δεν μπορεί να αντικαταστήσει την Amalia Rodriguez –ή να αντικαταστήσει τον οποιονδήποτε εδώ που τα λέμε. Έχω πάντως επηρεαστεί αρκετά. Από εκείνη έχω μάθει να μεταφέρω τον θυμό μου μέσα στις λέξεις, την αναγκαιότητα να «χαρτογραφώ» συναισθήματα μέσω της μουσικής και μέσω του τραγουδιού.
Διαβάζοντας για το fado στο ίντερνετ, καταλαβαίνω πως μέχρι πρόσφατα δεν ήταν και τόσο δημοφιλές μεταξύ των νέων. Τι άλλαξε αυτήν την τάση;
Εμφανίστηκαν νέες φωνές, νέοι κιθαρίστες, ένα καινούριο αίμα γενικά. Οι νέοι ενεπλάκησαν δημιουργικά με το fado κι έτσι αυτό έχασε την παράλογη σύνδεση με ένα περίκλειστο, ανέμπνευστο, κουραστικό και παλιομοδίτικο στυλ –σύνδεση την οποία είχε αποκτήσει στα χρόνια της δικτατορίας.
Πόσο δύσκολο είναι αλήθεια να εκμοντερνίσεις μια παραδοσιακή μουσική έκφραση όπως τα fados; Να κάνεις τα παλιά μοτίβα να αφορούν την πραγματικότητα γύρω σου;
Το fado είναι κατά βάση ένα αστικό, κοινωνικό τραγούδι. Είναι επομένως εύκολο να σκεφτείς πως μια τέτοια μουσική συνοδεύει τις εξελίξεις της κοινωνίας. Η παράδοση παραμένει μέσα στη μουσική, ανάμεσα στις εκατοντάδες στυλιστικές εκδοχές της. Τα υπόλοιπα εξαρτώνται από το κατά πόσο είναι κανείς διατεθειμένος να αναμειχθεί ο ίδιος με τις απολήξεις της ιστορίας και να τις εμπλέξει στη μουσική του.
Εξ ου λοιπόν και οι πολλές αναφορές του νέου σου άλμπουμ σε προβλήματα των καιρών μας (φτώχια, μετανάστευση κ.ά.);
Ναι. Όπως σου είπα πριν, είναι σύνηθες για το fado να ασχολείται με κοινωνικά ζητήματα. Τουλάχιστον ήταν. Στην αρχή, όταν το είδος άρχισε να διαδίδεται, επιχειρούσε αυτήν την επέμβαση στα πράγματα της καθημερινότητας. Με την ουσιώδη όμως κοινωνική αλλαγή που ακολούθησε (σ.σ.: φαντάζομαι αναφέρεται στη μακροχρόνια δικτατορία του Σαλαζάρ), έγινε –ας το πούμε– λιγότερο ανυπάκουο.
Σχετικά με το Alegria, λες σε μια συνέντευξη στο YouTube πως έχει μια «διαφορετική εικόνα» σε σχέση με τις προηγούμενες δουλειές σου. Υπό ποια έννοια;
Υπάρχει μια τάση. Την έχω αντιληφθεί στις δικές μου δουλειές, αλλά και γενικότερα όποτε γίνεται συζήτηση για κάποια γυναίκα τραγουδίστρια: πάντοτε κάτι συνδέει την κουβέντα με έναν αισθησιασμό, μ’ ένα είδος φιληδονισμού. Αντιθέτως, στο Alegria έβαλα μπροστά ένα δυνατό μήνυμα. Θέλησα να κατευθύνω την εστίαση προς αυτό ακριβώς το μήνυμα, αποφεύγοντας τα οποιαδήποτε σχόλια σχετικά με την εικόνα μου ή με επιφανειακά και εξω-μουσικά συναισθήματα.
Μιας που αναφερόμαστε σε κοινωνικά ζητήματα, πώς είναι τα πράγματα στην Πορτογαλία μετά από δύο χρόνια «διάσωσης»;
Τα πράγματα είναι άσχημα και όπως φαίνεται θα γίνουν χειρότερα... Νομίζει κανείς πως το σώμα των πολιτικών που χειρίζεται τις τύχες της χώρας, την επιβλέπει μέσα από κρυστάλλινα παλάτια. Δεν μπορούν με τίποτα να αντιληφθούν τη μιζέρια και την απόγνωση των ανθρώπων. Είναι καταστροφικό...
Φέτος, το Athens World Music Festival έχει τον υπότιτλο PIIGS. Θεωρείς πως η μουσική έχει να προσφέρει κάποιες ενδείξεις σχετικά με το πώς οι λαοί μπορούν να αντιστρέψουν την εις βάρος τους ροή των πραγμάτων;
Στα σίγουρα, ναι! Η μουσική έχει μια τέτοια δυνατότητα, γιατί δημιουργεί ασυνείδητα το κίνητρο να εστιάσεις στο τι είναι λάθος. Έχει επίσης τη δύναμη να κινητοποιήσει τους ανθρώπους. Ήταν πάντοτε ένα κοινωνικό όχημα.
Αν δεν κάνω λάθος έχεις ξαναβρεθεί στην Αθήνα από το 2010. Τι αναμνήσεις έχεις από τότε;
Είδα την Ελλάδα –λίγο ως πολύ– ως αντανάκλαση της Πορτογαλίας. Τότε, το 2010, μπορούσαμε να ακούσουμε την καταιγίδα που ερχόταν, να δούμε την απογοήτευση στα μάτια των ανθρώπων. Και να καταλάβουμε πως και η δική μας ώρα της κατάρρευσης πλησίαζε.
{youtube}W9X8_gycTUY{/youtube}
