«Τι είναι για σένα Οξυγόνο;»: Ένα rave party, ένας ασταμάτητος βακχικός ρυθμός, ένα μανιφέστο γενεών. Πλάσματα που δονούνται στη μουσική των DJ, αναζητώντας μια χαμένη θρησκευτικότητα και δίνοντας την εντύπωση ότι, αν σταματήσουν να χορεύουν, θα σταματήσουν να αναπνέουν, προσπαθούν να μιλήσουν στο κοινό παράλληλα με τη μουσική που φέρνει τα σώματα σε έκσταση. Δύο DJ στα decks, 11 ηθοποιοί και 12 χορευτές. Όλοι τους μέλη της Generation Z. Χορεύουν ασταμάτητα, μεθάνε, ερωτεύονται και κάποιοι αρπάζουν τα μικρόφωνα και μιλάνε. Με όχημα το έργο του Ivan Vyrypayev, «Οξυγόνο», θα ζήσουμε την ιστορία του Σάσα και της Σάσα, που ανοίγουν τις ψυχές τους –όλη τη βρομιά, τη σκληρότητα και την ομορφιά της ανθρώπινης φύσης– αναζητώντας τι είναι οξυγόνο, τι μας κάνει να αναπνέουμε και τι μας στερεί τον αέρα.
Λίγο πριν από την πρεμιέρα της θεατρικής παράστασης «Οξυγόνο» του Γιώργου Κουτλή που ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, από 21 Νοεμβρίου 2024 μέχρι 12 Ιανουαρίου 2025, μιλήσαμε με τους ανθρώπους που έχουν επιμεληθεί τη μουσική του έργου για να μας ξεναγήσουν στο ηχητικό τοπίο που δημιούργησαν. Βρεθήκαμε με τον Jeph Vanger που υπογράφει τη μουσική σύνθεση και τον σχεδιασμό ήχου και τους Reign Of Time που θα είναι οι DJs επί σκηνής και έχουν επίσης συνδράμει στη σύνθεση και είχαμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για την πορεία τους, τη μουσική, αλλά και τη δική τους συμμετοχή στο «Οξυγόνο».
Ο Jeph Vanger ξεκίνησε να εργάζεται στο πεδίο του χορού και του θεάτρου το 2017 στην Αγγλία όταν, ενώ ήταν ακόμα φοιτητής Ηχητικών Τεχνών στο πανεπιστήμιο, μια φίλη του, η Κυριακή Νασιούλα, του ζήτησε να δουλέψει μαζί της σε μια παράσταση χορού. Από τότε και μέχρι σήμερα, έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτες και χορογράφους, όπως οι Χαρά Κότσαλη, Κάντυ Καρρά, Χρήστος Παπαδόπουλος, Μάριο Μπανούσι, Σαβίνα Γιαννάτου, Μάρθα Πασσακοπούλου & Άρης Παπαδόπουλος, Γιώργος Κουτλής, Άρης Μπινιάρης, Αναστασία Βαλσαμάκη, Μιχάλης Θεοφάνους, Γιάννης Παναγόπουλος, Ερμίρα Γκόρο, Maria Hassabi, Γεωργία Τέγου.
Οι Reign of Τime ξεκίνησαν το 2015 με αφετηρία την κοινή αγάπη τους για την ηλεκτρονική μουσική και την έμπνευση που άντλησαν από την κουλτούρα ελευθερίας και τον πρωτοποριακό χαρακτήρα των κλαμπ του Βερολίνου. Στόχος τους ήταν να δημιουργήσουν τη δική τους μουσική ταυτότητα και να δώσουν μια νέα πνοή στην τοπική σκηνή. Η αρχή έγινε διοργανώνοντας τα δικά τους πάρτι με το όνομα Alt-grounds, όπου πρόσφεραν την ευκαιρία σε νέους καλλιτέχνες της Αθήνας να δείξουν την τέχνη τους, τα πάρτι αυτά μετουσιώθηκαν στα events Neoclassical Grounds στo νεοκλασικό της οδού Κεραμεικού 28, σε συνεργασία με την αγαπημένη τους ομάδα, το Communitism, και την πολύτιμη στήριξη της φίλης τους Νατάσσας Δουρίδα, η οποία πίστεψε στο projects τους από την αρχή.
Σε αυτά τα events, δημιουργήσανε μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, διαφορετική για τα δεδομένα της Ελλάδας, συνδυάζοντας μουσική και τέχνη, με τρόπο που ενθάρρυνε την αλληλεπίδραση και την ελευθερία έκφρασης. Αυτό το μοναδικό στοιχείο τους έφερε κοντά σε ένα ευρύ κοινό, το οποίο αγκάλιασε τη δουλειά τους και τους άνοιξε τον δρόμο για να παίξουν σε κάποιες από τις σημαντικότερες σκηνές της Ευρώπης, παρουσιάζοντας την ελληνική ηλεκτρονική σκηνή στην παγκόσμια σκηνή αρκετές φορές τον χρόνο. Από τις πιο αλησμόνητες εμπειρίες τους είναι αυτές όπου το μέρος και ο κόσμος όπου έπαιζαν εξέφραζαν με αυτοπεποίθηση τις αρχές της rave culture. Ο τρόπος που συνδέεται το κοινό και οι ίδιοι με τη μουσική σε αυτές τις στιγμές ήταν κάτι μοναδικό και δύσκολο να αποδοθεί με λόγια.
Πιο συγκεκριμένα, μια από τις πιο αξέχαστες στιγμές τους ήταν φέτος το καλοκαίρι στο φεστιβάλ Bucht der Träumer στη Γερμανία. Εκεί βρέθηκαν μαζί με όλους τους στενούς τους φίλους, συμπεριλαμβανομένου του Γιώργου Κουτλή, και έπαιξαν σε ένα ιδιαίτερο εξωτερικό stage μέσα στο δάσος, το οποίο μπορούσε να φιλοξενήσει μέχρι και 5.000 άτομα. Η ατμόσφαιρα ήταν μαγική, η ενέργεια του κόσμου εξαιρετική και το γεγονός ότι έπαιξαν σε ένα μέρος που σέβεται τις αρχές της rave κουλτούρας σε αυτό το τεράστιο stage, μπροστά σε τόσο κόσμο, ήταν πραγματικά κάτι που δεν θα ξεχάσουν ποτέ.
Μιλώντας για το έργο Οξυγόνο στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το τι σημαίνει «Οξυγόνο» για εκείνον, ο Jeph Vanger μας επισήμανε ότι το μεγαλύτερο κίνητρο στο να δουλέψει σε αυτό το έργο ήταν η απολαυστική προηγούμενή του συνεργασία με τον σκηνοθέτη Γιώργο Κουτλή, για τη μουσική της παράστασης «Ο Σκύλος, η Νύχτα και το Μαχαίρι», πριν από περίπου 3 χρόνια. «Οξυγόνο» για τον ίδιο σημαίνει εσωτερική κάθαρση και ελευθερία.
Αντίστοιχα, για τη δική τους συμμετοχή, οι Reign Of Time μας είπαν ότι γνώρισαν τον Γιώργο Κουτλή το 2018 στη Μόσχα, όταν σπούδαζε σκηνοθεσία στο GITIS και ο δίδυμος αδερφός του Δημήτρη (1/2 Reign of Time), που σπούδαζε επίσης στη Μόσχα, τους τον σύστησε την ημέρα που έπαιζαν σε ένα παλιό κτήριο Μοσχοβίτικων λουτρών προστατευμένο από τη UNESCO. Εξηγούν περαιτέρω ότι ο Κουτλής, είχε την ιδέα να ενώσει την ηλεκτρονική μουσική με το θέατρο και το 2020, το δοκίμασαν μαζί σε μία πρώιμη εκδοχή του Οξυγόνου στο Ωδείο Αθηνών για τους τελειόφοιτους της σχολής. Τρία χρόνια αργότερα εμφανίστηκε το ενδιαφέρον της Στέγης και η συνέχεια είναι πλέον γνωστή σε όλους. Για τους Reign Of Time, το έργο Οξυγόνο είναι μια ευκαιρία να εξερευνήσουν τα όρια της σύνδεσης της μουσικής με τη θεατρική εμπειρία, αλλά και να αγγίξουν ζητήματα που αφορούν την κοινωνία σήμερα —κλιματική αλλαγή, ταυτότητα, δικαιοσύνη. Όπως τονίζουν, είναι ένα έργο που τους ενθουσιάζει, γιατί τους βγάζει από τη δημιουργική νόρμα του σύγχρονου dj.
Μιλώντας για τη συνεργασία τους με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, δηλώνουν ότι η εμπειρία τους μέχρι στιγμής είναι εξαιρετική, καθώς τους έχουν προσφερθεί όλα τα απαραίτητα εργαλεία και η υποστήριξη για να τελειοποιήσουν κάθε πτυχή του Οξυγόνου. Αυτό είναι κάτι που τους επιτρέπει να αναπτύξουνε την καλλιτεχνική τους έκφραση στο μέγιστο δυνατό. Επιπλέον, αυτό που τους έχει εντυπωσιάσει ιδιαίτερα είναι η ισορροπία που επιτυγχάνει η Στέγη ανάμεσα στην τυπικότητα και την υποστήριξη. Υπάρχει ακρίβεια στις προσδοκίες και σεβασμός στις διαδικασίες, αλλά ταυτόχρονα ο τρόπος προσέγγισης είναι πάντα υποστηρικτικός, κάτι που τελικά συμβάλλει στο να επιτύχουν οι δημιουργοί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την παράσταση και τους θεατές. Η Στέγη έχει χτίσει μία παράδοση στην υποστήριξη νέων καλλιτεχνών σε πρωτοποριακά πρότζεκτ. Ως πολιτισμικός οδηγός, θεωρούν ότι έχει βοηθήσει την ελληνική κοινωνία να καταλάβει θέματα όπως τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας (φυσικά χρειάζεται αρκετή δουλειά ακόμα). Δίνοντας χώρο στο «Οξυγόνο» είναι σίγουροι πως η Στέγη θα βοηθήσει την ελληνική κοινωνία να καταλάβει και τη rave culture.
Στη συνέχεια της κουβέντας μας, αναφερθήκαμε στην εξέλιξη της μουσική τους με τα χρόνια και συζητήσαμε το πού βλέπουν να οδηγείται το μουσικό τοπίο στο μέλλον. Ο Jeph Vanger πιστεύει πως η εξέλιξη της μουσικής του δραστηριότητας συνδέεται άμεσα με τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεται. Κάθε νέο του έργο, όπως σχολιάζει, είναι μια «τσουλήθρα» με νέες προκλήσεις, όπου στην αρχή του δεν μπορεί ακριβώς να φανταστεί πού θα καταλήξει να βρίσκεται ηχητικά.
Αντίστοιχα, οι Reign Of Time βλέπουν την techno σκηνή παγκοσμίως να έχει χάσει κάπως την έννοια της σύνδεσης ανθρώπων και του community που υπήρχε τα παλιότερα χρόνια, και θεωρούν ότι έχει γίνει πολύ πιο εμπορική. Στην πραγματικότητα, πιστεύουν, ότι η techno είναι πλέον ίσως από τις πιο εμπορικές μουσικές παγκοσμίως, κάτι που την έχει κάνει να χάσει τη σύνδεση της με τη rave culture. Ωστόσο, τονίζουν ότι αυτό δεν τους επηρεάζει, καθώς τα πάρτι τους και οι κινήσεις τους παραμένουν πάντα ποιοτικές, με στόχο την ελευθερία έκφρασης και την ποιότητα της μουσικής (και όχι του brand) και sense of community. Μάλιστα, θα μπορούσαν να πουν στα θετικά, ότι μέσα από αυτή την τεράστια μαζική είσοδο ανθρώπων στην ηλεκτρονική μουσική, κάποιο ποσοστό αυτών των καινούριων ανθρώπων συνεχίζει να καταλαβαίνει και κυρίως να σέβεται τη rave κουλτούρα. Οπότε, στο τέλος της ημέρας, εξαρτάται πώς το βλέπουμε, για εκείνους η ουσία παραμένει στις αυθεντικές και ποιοτικές εμπειρίες που δημιουργούν, ανεξάρτητα από τις ευρύτερες εξελίξεις στη σκηνή.
Αναφερόμενοι στα μελλοντικά τους σχέδια, ο Jeph Vanger είναι πολύ ενθουσιασμένος με μια επερχόμενη συνεργασία του που αφορά τη συμμετοχή του (μουσικά) στο νέο έργο του Μάριο Μπανούσι που θα παρουσιαστεί στη Στέγη τον Φεβρουάριο του 2025, καθώς και για τη δημιουργία μουσικής για τον Φάουστ, σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, που θα παρουσιαστεί επίσης την επόμενη χρονιά. Ανυπομονεί, επίσης, και για τη συνέχεια της περιοδείας των έργων για τα οπόια έχει γράψει τη μουσική και συμμετέχει ηχητικά, των Ερμίρα Γκόρο, Χαρά Κότσαλη, Μάριο Μπανούσι, Χρήστου Παπαδόπουλου.
Αρκετά ενθουσιασμένοι είναι και οι Reign Of Time καθώς λίγες μέρες πριν έκλεισαν ένα tour στη Λατινική Αμερική αμέσως μετά το τέλος των παραστάσεων τον Φεβρουάριο του 2025. Είναι κάτι που ήθελαν να κάνουν καιρό και είναι πολύ χαρούμενοι.
Εμείς προς το παρόν ανυπομονούμε για το θεατρικό ανέβασμα του «Οξυγόνο» και δίνουμε ραντεβού στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, από 21 Νοεμβρίου 2024 μέχρι 12 Ιανουαρίου 2025.
Περισσότερα: Οξυγόνο | Γιώργος Κουτλής | Κείμενο: Ivan Vyrypaev — Θέατρο | ίδρυμα ωνάση
Credit photo: Freddie F. (Jeph Vanger), Panos Kefalos (cover, σκηνές παράστασης και Reign Of Time)
