Στυλιανός: Η αλήθεια είναι ότι δεν μας ενδιαφέρει· και δεν το λέω από «εστετισμό». Ξέρουμε ότι αυτό που παίζουμε, είναι κάτι ξεχωριστό. Δεν λέμε ότι ένας παραδοσιακός ρόκερ ή ένας οπαδός του indie δεν έχει τα εφόδια να μας ακούσει, απλά θεωρούμε ότι έχουμε ξεχωριστό στυλ για τα αυτιά του. Εξαρχής ξέρουμε ότι θα επικοινωνήσουμε καλύτερα με κόσμο που γνωρίζει τους Soft Machine και τον Captain Beefheart ή τον σύγχρονο αυτοσχεδιασμό.
Μιχάλης: Εγώ πιστεύω ότι αυτό είναι ένα ερώτημα που αφορά όλες τις μορφές τέχνης, από τη ζωγραφική και τη φωτογραφία, μέχρι την ποίηση. Δεν υπάρχει κώδικας προσέγγισης. Αν σου μιλήσει κάτι όταν το βλέπεις ή όταν το ακούς, τότε αξίζει να δώσεις χρόνο. Αν δεν σου πει τίποτα, το προσπερνάς. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να δώσουμε ερμηνείες και κατευθύνσεις.
Ανδρέας: Αυτό συμβαίνει και από την πλευρά μας. Δεν προαποφασίσαμε θεωρητικά τι θα παίξουμε. Εμείς απλά παίξαμε και προέκυψε αυτό το αποτέλεσμα.
Στυλιανός: Πολλοί κολλάνε τη λέξη «σουρεαλισμός» για να περιγράψουν οτιδήποτε διαφορετικό από τα συνηθισμένα, κι αυτό είναι κάτι που έχω υποστεί και στις προσωπικές δουλειές μου και με ενοχλεί. Ο σουρεαλισμός δεν είναι τρέλα, είναι κάτι άλλο, το οποίο ο κόσμος αγνοεί: υπάρχει η διαφορετικότητα της συνειρμικότητας.
Εμείς είμαστε της λογικής του ιμπρεσιονισμού. Με αυτό το κίνημα μπορούσε εύκολα να επικοινωνήσει όποιος γνώριζε τον κώδικα της τέχνης· ταυτόχρονα, όμως, περιείχε κι εκείνο το άνοιγμα του φωτός σε ανθρώπους που δεν καταλάβαιναν πολλά, αλλά ήξεραν πότε έβλεπαν κάτι το οποίο τους εντυπωσιάζει. Ο φωβισμός ή ο πουαντιγισμός, δεν το έκαναν αυτό. Ακόμη και ο κυβισμός, δεν το έκανε. Αλλά ο ιμπρεσιονισμός είχε μια τέτοια αμεσότητα. Επομένως θεωρώ ότι, αν υπάρχει ένα κλειδί κατανόησης του ακροατή, βρίσκεται σε αυτήν την αμεσότητα: στον τρόπο με τον οποίον παίζουμε στη σκηνή και στον τρόπο που αντιδρούμε στα live.
Όλοι σας έχετε χρόνια πορείας στη μουσική. Αυτή η συνεργασία ήταν κάτι που περίμενε το ιδανικό τάιμινγκ για να συμβεί; Ή ήταν κάτι που προέκυψε χωρίς ιδιαίτερο σχεδιασμό;
Στυλιανός: Είναι σημαντικό το ότι ο Ανδρέας και ο Μιχάλης συνεργάζονται πολλά χρόνια. Είναι φίλοι από παιδιά και δρουν πάντα μαζί. Εγώ ήμουν σε μπάντες που έπαιξαν μαζί τους, όταν είχαν τους Bad Mathematics. Έχω κάνει μάλιστα και παραγωγή στους Bad Mathematics. Ήμασταν πάντα κοντά, καθώς γνωρίζονταν και οι οικογένειές μας.
Μιχάλης: Με τον Ανδρέα είχαμε σχήματα εδώ και 30 χρόνια, τα οποία εξερευνούσαν τις μουσικές ιδέες των ΜΑΣ σε πρωτόλεια μορφή –όπως τους Γκομπιντίμπου, που σε πολλούς θύμιζαν τον Scott Walker. Η μουσική μας τότε βασιζόταν στο ελεύθερο παίξιμο και στον αυτοσχεδιασμό. Αυτός ο κύκλος έκλεισε και συνεχίσαμε κατόπιν με άλλα πράγματα, όπως τους Bad Mathematics.
Σκεφτήκαμε λοιπόν ότι έπρεπε να επισκεφτούμε ξανά εκείνη την περίοδο και να συνεχίσουμε την εξερεύνηση, με κάποιον που να εμπιστευόμαστε. Η πρώτη μας σκέψη –και των δυο μας– ήταν ο Τζιρίτας. Ήταν ο μοναδικός με τον οποίον θα μπορούσαμε να δουλέψουμε πάνω σε αυτό το κόνσεπτ. Μιλήσαμε τον περασμένο Σεπτέμβριο και η πρώτη μας πρόβα έγινε μόλις τον Οκτώβριο. Το συγκρότημα πήρε μπρος πολύ γρήγορα.
Στυλιανός: Εκείνη την περίοδο είχε ναυαγήσει μια άλλη πρόταση από ένα παλιό μου συγκρότημα για να ξαναδουλέψουμε και ήμουν σε φάση που ήθελα να ξεκινήσω κάτι καινούριο δικό μου ή να ενταχθώ σε κάποιο γκρουπ. Η στιγμή δηλαδή που με πήραν τηλέφωνο, ήταν ιδανική. Βέβαια, όταν πήγαινα στο στούντιο για να παίξουμε, φοβόμουν μήπως το αποτέλεσμα δεν ήταν το επιθυμητό· και ένιωθα αμήχανα γιατί τα παιδιά τα γνωρίζω τόσα χρόνια και δεν ήθελα να πάει στραβά. Όμως τελικά δεν υπήρχε καμιά αμηχανία.
Και πώς ξεχώρισαν οι ρόλοι μέσα στο σχήμα;
Στυλιανός: Εγώ κουβαλούσα μαζί μου ένα μπομπινόφωνο κι έναν σωρό πράγματα. Ο ρόλος που μου δόθηκε, ήταν πρωτόγνωρος. Συνήθως είχα το μικρόφωνο ή την κιθάρα ή το κλαρινέτο κι έκανα συγκεκριμένα πράγματα. Τώρα, όμως, απόκτησα πιο σύνθετο ρόλο με τις μαγνητοταινίες κτλ. Και μάλιστα χωρίς να υπάρχει μπάσο, που είναι πολύ βασικό, καθώς έπρεπε και να υποστηρίζω και να γράφω πράγματα πάνω στις μελωδίες του Ανδρέα. Στο μυαλό μου πήγα συνειρμικά να κάνω κάτι σαν τον Ray Manzarek των Doors, ο οποίος επίσης έκανε πράγματα ταυτόχρονα. Μπορεί να φανεί λίγο αστείο, αλλά στις πρώτες μας πρόβες θυμίζαμε έντονα Doors.
Ανδρέας: Στους Γκομπιντίμπου είχαμε μόνο κιθάρα, τύμπανα και φωνή. Επομένως εμείς οι δύο γνωρίζαμε πού θα πηγαίναμε με αυτό τα παίξιμο και ξέραμε πώς λειτουργεί μια τέτοια δομή, χωρίς δηλαδή μπάσο.
Μιχάλης: Σίγουρα ξέραμε και είχαμε καθαρά στο μυαλό μας τι θέλουμε να πετύχουμε, ελπίζοντας να φτάσουμε στον στόχο μας.
Στυλιανός: Και προχωρούσαμε καταθέτοντας ιδέες. Ούτε κατά διάνοια δεν σκεφτήκαμε να παίξουμε ροκ ή να διασκευάσουμε τραγούδια. Βασιστήκαμε σε καθαρό αυτοσχεδιασμό.
Ανδρέας: Κάποιες φορές εκείνο που ξεκινούσαμε να παίζουμε δεν είχε απολύτως καμία σχέση με αυτό στο οποίο καταλήγαμε. Ήταν όλα ελεύθερα να ανατραπούν.
Υπάρχει η αντίληψη, στη μουσική αλλά και στην υποκριτική, ότι αυτοσχεδιασμός σημαίνει πως κάνω ό,τι θέλω...
Μιχάλης: Φυσικά δεν είναι καθόλου αυτό. Ο αυτοσχεδιασμός είναι μια πολύ παρεξηγημένη έννοια. Απαιτεί πειθαρχία, υπομονή και απόλυτο σεβασμό στον άλλον. Πρέπει να γνωρίζεις καλά τον συνεργάτη σου και σαν άνθρωπο. Οι ισορροπίες είναι απίστευτα λεπτές.
Στυλιανός: Και εύκολα χάνονται οι ισορροπίες. Για παράδειγμα, έχω πιάσει τον εαυτό μου να ξεφεύγει ή να τρέχει να μαζέψει τους άλλους. Όμως σε αυτήν τη μπάντα βιώνω κάτι πρωτόφαντο: ενώ έχω παίξει με πολλούς καλούς μουσικούς, είναι το πρώτο σχήμα που δεν έχει καθόλου εγωισμούς. Με έναν τρόπο, λοιπόν, τούτοι οι δυο έχουν υπάρξει σχολείο για εμένα. Αυτή τη φορά, επίσης, δεν δίνω το όνομά μου στο σχήμα και δεν έχω το φορτίο που φέρνει μια τέτοια επιλογή. Αποφορτισμένος λοιπόν από αυτό, έμαθα να συνεργάζομαι καλύτερα και να μη διστάζω να κάνω μια υπόδειξη –πράγμα που δεν το κάνεις εύκολα σε μουσικούς, γιατί δεν το δέχονται και στο κρατάνε. Μάλιστα βάζω και τον εαυτό μου μέσα σε αυτό. Ίσως δηλαδή ήταν ένας λόγος που μετά τους Κοψωκέφαλους έκανα μπάντες με το όνομά μου, ακριβώς για να μην έχω δερβέναγα πάνω από το κεφάλι μου.
{youtube}C5zGl_zlC3E{/youtube}
Το τραγούδι "Σερβιτόρος" έχει και μια αφηγηματικότητα με την ειρωνική ιστορία του επαρχιώτη, που ήρθε στην πόλη για να πιάσει την καλή. Πώς προέκυψε;
Στυλιανός: Αυτό που άκουσες στον δίσκο, ήταν μόλις η δεύτερη φορά που παίξαμε το κομμάτι. Το παίξαμε την πρώτη μέρα, γελάσαμε πολύ και την επόμενη το ξαναπαίξαμε και το γράψαμε κατευθείαν πάνω στην πρόβα.
Ανδρέας: Αυτή ήταν μια ιστορία που την αφηγήθηκε ο Στέλιος, εμείς απλά την ακούσαμε. Δεν το είχαμε προαποφασίσει. Απλά την αφηγήθηκε και ακολουθήσαμε.
Μιχάλης: Το χιούμορ είναι απαραίτητο για εμάς. Όπως και οι κοινωνικές αναφορές. Δεν γίνεται να κάνεις οτιδήποτε πάνω στην τέχνη χωρίς να υπάρχει σχόλιο για το τι γίνεται γύρω σου. Είτε με σαρκαστικό τρόπο, είτε με καταγγελτικό ύφος… Όπως σου βγαίνει. Ο "Σερβιτόρος" είναι μια τέτοια περίπτωση κοινωνικού σχολίου, με το οποίο παίρνουμε ξεκάθαρη θέση.
Στο στούντιο είστε εσείς οι κριτές του αποτελέσματος, της ελεύθερης τεχνικής και του αυτοσχεδιασμού. Στα live σας, πώς αξιολογείτε ότι πήγαν καλά ή όχι, όταν έχετε να αντιμετωπίσετε θεατές;
Στυλιανός: Αν θυμάσαι τους Holy Fuck, όταν είχαν παίξει στο Synch Festival στην Τεχνόπολη, μου είχε κάνει εντύπωση ότι έπαιζαν κυκλικά, ότι δηλαδή τα μέλη κοιτάζονταν μεταξύ τους, σχηματίζοντας έναν κύκλο. Έχουμε σκεφτεί να παίζουμε κάπως έτσι, λοιπόν: όχι γυρισμένοι στο κοινό, αλλά χωρίς να το βλέπουμε κατάματα. Καταλαβαίνουμε ότι αυτό μπορεί να είναι λίγο «αντιτουριστικό», όμως έτσι θα δείξουμε τι μπάντα είμαστε.
Μιχάλης: Είναι ο μόνος τρόπος, καθώς δεν είμαστε συγκρότημα που ο καθένας ξέρει τι ακριβώς έχει να κάνει και ανεβαίνει στη σκηνή για να το δείξει. Εμείς έτσι θα δείξουμε πώς δουλεύουμε μεταξύ μας και το πώς επηρεάζεται η ενέργεια των μελών. Ταυτόχρονα, βέβαια, οφείλουμε να δείξουμε κι έναν σεβασμό στον κόσμο που είναι από κάτω και μας βλέπει.
Υπάρχει κάποια «δήλωση» πίσω από την κυκλοφορία του άλμπουμ μόνο σε κασέτα, με Α και Β πλευρά;
Στυλιανός: Αυτή ήταν η σύμβαση του δικού μου label (A Man out of A Man) και τα παιδιά ήξεραν ότι κυκλοφορώ κασέτες.
Μιχάλης: Εμείς δεν είχαμε σκεφτεί καν την κυκλοφορία του υλικού, πόσο μάλλον σε φυσικό προϊόν όταν ξέρουμε ότι όλοι όσοι είναι να σε ακούσουν, θα αναζητήσουν το streaming.
Στυλιανός: Δεν υπήρχε η σκέψη προηγουμένως, αλλά έριξα την ιδέα να ηχογραφήσουμε τις πρόβες μας για να ελέγχουμε τον εαυτό μας. Έτσι προέκυψαν οι ηχογραφήσεις. Όλα τα τραγούδια είναι παιγμένα live και ο Γιώργος Χριστοφορίδης απλά μας ηχογραφούσε, πειράζοντας λίγο τις νομές, όπως έπαιρνε τις πηγές μέσα από το στούντιο. Όλοι μας φέραμε κάτι παραπάνω από μουσική. Η κυκλοφορία σε κασέτα προήλθε από εμένα και το εξώφυλλο προήλθε από μια φωτογραφία του Ανδρέα σε ένα κάδρο που υπήρχε στο στούντιο στο οποίο παίζαμε. Γι’ αυτό λέμε ότι είναι απόλυτα στουντιακός δίσκος το Σκεπτικισμός Και Ζωώδης Πίστη, γιατί τα πάντα σε αυτόν προήλθαν μέσα από το συγκεκριμένο στούντιο.
Υπάρχει περίπτωση λοιπόν αυτό που θα ακούσουμε στη σκηνή να είναι εντελώς διαφορετικό από την ηχογράφηση;
Μιχάλης: Φυσικά. Όλη αυτή η προσπάθεια είναι πολύ καινούρια και μπορεί να πάει οπουδήποτε.
Στυλιανός: Έχουμε κάποιος «φάρους» για να μας κρατάνε μέσα στη δομή όσων έχουμε γράψει, αλλά από εκεί και πέρα μπορεί να πάμε σε διαφορετικές κατευθύνσεις και ο ένας να ακολουθεί τον άλλον, με απρόσμενα αποτελέσματα. Για να το εξηγήσω καλύτερα, οι φάροι δεν υποδεικνύουν το πού πάνε οι μελωδίες, αλλά το πού πάμε εμείς.
Άρα μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα ακούσουμε την εξέλιξη της ιστορίας του "Σερβιτόρου";
Στυλιανός: Ναι και μπορώ να στην πω από τώρα. Ο ήρωας επιστρέφει σπίτι του και καλλιεργεί άνηθο!
{youtube}9QA-DtbBoYM{/youtube}
