Μία διπλή συνέντευξη-μαραθώνιος. Ένα ερωτηματολόγιο που ιντριγκάρει και προκαλεί. Δύο μέλη από Mr. Highway Band, ο Γρηγόρης (φωνή) και ο Γιάννης (κιθάρα), και ένας από Empty Frame, ο Χρήστος (κιθάρα), βρίσκονται στον ίδιο χώρο και ανακρίνονται για όλα όσα αφορούν στην προσεχή, κοινή συναυλιακή τους εμφάνιση στο Temple (Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου) στα πλαίσια αυτού που οι ίδιοι αποκάλεσαν No Headline Session –θα τους βρει μάλιστα και μαζί επί σκηνής, για μέρος της βραδιάς. Αν η συναυλία είναι τόσο ενδιαφέρουσα, όσο οι απαντήσεις τους, τότε μάλλον δεν πρέπει να την χάσετε!
«No headline show» διαβάζω και απορώ. Υπάρχει κάτι κακό στο να είσαι headliner; Ειδικότερα στο underground, θεωρείτε ότι ως «αρχή» αναιρεί το «ίσοι μεταξύ ίσων», που άλλωστε κηρύττεται και ως θεμελιώδης ιδεολογία του DIY, στο οποίο –κακά τα ψέματα– όλες οι rock μπάντες στην Ελλάδα ανήκουν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο;
Χρήστος (Empty Frame): Εμείς θέλουμε να στείλουμε ένα μήνυμα, ότι δεν έχει σημασία ποιος παίζει πρώτος, εφόσον υπάρχει ενέργεια και διάθεση για συνεργασία, στήριξη, αλληλεγγύη. Το ελληνικό underground βασίζεται στο DIY και από άποψη και επειδή είναι αναγκασμένο από τις καταστάσεις που βιώνουμε. Επειδή λοιπόν βρισκόμαστε πολλά χρόνια στον χώρο και έχουμε δει πολλά, αυτό ακριβώς φωνάζουμε: «Τι σημασία έχουν οι μαρκίζες, οι βεντετισμοί και οι πρωτιές, όταν δεν υπάρχει διάθεση να στηρίξεις και να ανεβάσεις τη σκηνή στην οποία ανήκεις και εντός της οποίας λειτουργείς καλλιτεχνικά;».
Γρηγόρης (Mr. Highway Band): Ο τίτλος και η θεματική που δώσαμε για τη συγκεκριμένη συναυλία είναι κατά βάση ειρωνικός, αν και περιέχει και κάποια δόση αλήθειας. Δεν είναι κακό να είσαι headliner, κακό είναι όταν το γεγονός σε «ψωνίζει» και σε κάνει να θεωρείς τον εαυτό σου καλύτερο, ανώτερο (ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο), σε σχέση με ανθρώπους και μπάντες που όλοι βράζετε στο ίδιο καζάνι, τραβάτε τα ίδια άγχη και κάνετε τους ίδιους αγώνες. Κάτι τέτοιο θεωρούμε πως δεν χωράει και δεν αρμόζει σε μία μουσική και καλλιτεχνική κοινότητα, ειδικά σε μια μικρή σκηνή και αγορά, όπως αυτή της χώρας μας. Δυστυχώς, πολλές μπάντες διέπονται από έναν όχι υγιή ανταγωνισμό μεταξύ τους, αλλά από έναν ανταγωνισμό του θεαθήναι και των εντυπώσεων. Για εμάς –και σαν μπάντα, μα και σαν διοργανωτές του Music Highway Festival– τέτοιες στάσεις και πρακτικές δεν έχουν νόημα. Οπότε, όταν μας πρότειναν οι Empty Frame να παίξουμε μαζί τους, σκεφτήκαμε να κάνουμε μια βραδιά που να καταρρίπτει το όλο φαινόμενο, καταδεικνύοντας την ισότητα, την αλληλεγγύη και τον αμοιβαίο σεβασμό: και να μας βρει δηλαδή για αρκετό χρόνο όλους μαζί επάνω στη σκηνή, αλλά και το κάθε σχήμα να μπλέκεται μέσα στα μουσικά μονοπάτια του άλλου.
Δεν μπορώ λοιπόν παρά να ρωτήσω: υπάρχει mainstream διέξοδος στην Ελλάδα για τη σκληρή και εναλλακτική σκηνή; Φαίνεται πως ακόμη και mainstream media (τηλεόραση/ραδιόφωνο κλπ.) έχουν κάνει μια πιο ενεργή στροφή σε όλο αυτό, τώρα ειδικότερα που (όπως όλα δείχνουν) φέρνει τον κόσμο στα venues ή όπου αλλού αυτή η μουσική έχει παρουσία. Μπορεί κάτι τέτοιο να αλλάξει το τοπίο, ή –όπως γίνεται και σε κάθε άλλη περίπτωση– απλά απομυζά όσο μπορεί ό,τι συμβαίνει, μέχρι να στραφεί σε κάτι άλλο, ανεξαρτήτως αισθητικής κατεύθυνσης;
Χρήστος (Empty Frame): Δεν βλέπουμε κάποια ιδιαίτερα «θερμή» στροφή από τα mainstream media· ίσως μία προσπάθεια να πέσει φως και σε αυτό το κομμάτι της κουλτούρας, με διάθεση τυχοδιωκτισμού όμως. Δηλαδή ό,τι αρπάξουμε και από τους εναλλακτικούς για να βγαίνουν τα νούμερα κλπ. κλπ. Η undergound σκηνή και οι undeground μπάντες πάντα θα υπάρχουν, γιατί πάντα κάτι θα βράζει στα πιο σκοτεινά σημεία της κοινωνίας μας. Στην εποχή άλλωστε του διαδικτύου και των social media η διέξοδος δεν χρειάζεται να είναι mainstream εντός Ελλάδος. Mπορούν οι καλλιτέχνες να ανοιχθούν με επιτυχία στο εξωτερικό, εφόσον το αποφασίσουν και το κυνηγήσουν. Υπάρχουν αρκετά επιτυχημένα παραδείγματα εντός του μουσικού χώρου που ανέφερες.
Γιάννης (Mr. Highway Band): Υπάρχει όντως μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την εναλλακτική σκηνή τελευταία. Υπάρχουν μπάντες που ματώσανε τα προηγούμενα χρόνια για να παίξουν τη μουσική τους και να συνεχίσουν το έργο τους, σε δύσκολες εποχές και σε άσχημες συνθήκες. Μερικές λοιπόν από αυτές τις ιστορικές μπάντες είναι αναμενόμενο να καρπωθούν κάποιου είδους αναγνώριση και επιτυχία. Νέες επίσης μπάντες που αποτελούνται από πολύ καλούς μουσικούς πιάνουν τον παλμό της εποχής –ίσως και την μόδα– και στήνουν σχήματα που κι εκείνα πετυχαίνουν. Παρ’ όλα αυτά, η εναλλακτική σκηνή παραμένει πάντα προς το underground, καθώς το λεγόμενο mainstream συνεχίζει (και θα συνεχίσει) να μονοπωλείται από μουσικές και καλλιτεχνικές εκφράσεις άλλων ειδών· πιο εύπεπτες, πιο εύκολες, πιο μαζικές και πιο εκμεταλλεύσιμες.
Αισθητική υπάρχει στην Ελλάδα γενικά ή λίγο-πολύ ισχύει ακόμη αυτό που λέγαμε, ότι αντιμετωπίζουμε τη μοντέρνα «τέχνη» την οποία εξάγουμε όπως και το σουβλάκι μας (δίπιτο με απ’ όλα);
Χρήστος (Empty Frame): Σε γενικές γραμμές στα «κάτω» και πιο underground στρώματα έχουν γίνει τεράστια βήματα στο κομμάτι της αισθητικής. Ειδικά εάν μιλάμε για τη μουσική παραγωγή, βλέπεις συνέχεια εξαιρετικές και ολοκληρωμένες δουλειές και στα εξώφυλλα και στο artwork, αλλά και στις αφίσες. Εντάξει, η «επίσημη» γραμμή που βγάζει η χώρα προς τα έξω, δεν αλλάζει τόσο εύκολα. Τώρα τελευταία έχουμε προσθέσει μάλιστα και τις περικεφαλαίες, μαζί με το δίπιτο...
Γρηγόρης (Mr. Highway Band): Αν μιλήσουμε γενικά για την Ελλάδα, από την πρωτεύουσα μέχρι το τελευταίο χωριό, δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει αισθητική. Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα ή οι άλλες δύο μεγάλες πόλεις της. Είναι και τα χωριά της και τα νησιά της. Εκεί δύσκολα θα ακούσεις να παίζει rock 'n' roll, αλλά εύκολα σκυλάδικο. Παρ’ όλα αυτά, εμείς στα ταξίδια μας έχουμε γνωρίσει μικρές κοινότητες που αντιστέκονται στη μαζική σαβούρα στην οποία μας προστάζουν τα ΜΜΕ, που δυστυχώς διαμορφώνουν χαρακτήρες και συνειδήσεις. Με λίγα λόγια υπάρχουν πυρήνες, οι οποίοι προβάλλουν και προάγουν μία αισθητική, αλλά και γενικότερη ποιότητα. Έχουν όμως να αντιμετωπίσουν ένα γενικό, κυρίαρχο και κατεστημένο καθεστώς πολύ χαμηλής αξίας.
Υπάρχει αλήθεια κάτι που μπορεί να φέρει τη νέα γενιά κοντά σε αυτές τις εναλλακτικές μορφές έκφρασης; Η ποιότητα αρκεί ή κάπου στην πορεία έχουμε αμελήσει λίγο τη μεθοδολογία διάδοσης, που είναι εξίσου –αν όχι περισσότερο– σοβαρή;
Χρήστος (Empty Frame): Εμένα εκείνο που μου φαίνεται ως βασικό αρνητικό είναι η απουσία ενός σημείου αναφοράς, μέσα από το οποίο θα δημιουργηθεί μία ευρύτερη κίνηση, από την οποία θα ξεπηδήσουν οι ανάλογες διαδικασίες. Αυτό μπορεί να είναι ένα ή περισσότερα σχήματα, ένα φεστιβάλ ή (ακόμη καλύτερα) ένας χώρος, ο οποίος θα λειτουργήσει ως σημείο συνάντησης της σκηνής και ως μήτρα για τις επόμενες γενιές. Στην Αθήνα του 2018 τέτοια πράγματα προφανώς δεν είναι εύκολα, όμως ένα μεγάλο κομμάτι των καλλιτεχνών δεν έχει δείξει προθυμία να εργαστεί μέσα σε ένα πιο συλλογικό πλαίσιο. Από εκεί και πέρα σε κάθε γενιά θα υπάρχουν εκείνοι που θα αναζητήσουν κάτι πιο εναλλακτικό, πάντα όμως με βάση τις εκάστοτε κοινωνικές προσλαμβάνουσες, ανησυχίες και αντιλήψεις. Δεν μπορείς δηλαδή αυτή τη στιγμή να μην διακρίνεις τη μεγάλη απήχηση που έχει το χιπ χοπ ή η stoner σκηνή σε νεαρότερα άτομα. Σημειώνω, πάντως, ότι και η ερώτηση και η απάντηση με κάνουν να αισθάνομαι ελαφρώς ηλικιωμένος...
Γιάννης (Mr. Highway Band): Η κάθε μορφή έκφρασης, πέραν του να προσπαθεί πάνω απ’ όλα να είναι ποιοτική, θα πρέπει να μην είναι τόσο εσωστρεφής και να αναζητά όλους τους πιθανούς τρόπους να εξωτερικευθεί. Στο θέμα της μεθοδολογίας διάδοσης του έργου τους, νομίζουμε ότι οι νεότερες γενιές καλλιτεχνών έχουν όλο και περισσότερη γνώση και θέληση να εκμεταλλευτούν τα καινούρια μέσα και τις δυνατότητες που αυτά προσφέρουν.
Θα σας βάλω κάτι δύσκολο. Θέλω η μία μπάντα να μου περιγράψει την άλλη με λιγότερες από 10 λέξεις. Μουσικά, αισθητικά ή και πιο προσωπικά –ό,τι θέλετε.
Χρήστος (Empty Frame): Οι Mr. Highway Band είναι δυναμικοί, δραστήριοι, rock, πραγματικά αδέρφια.
Γρηγόρης (Mr. Highway Band): Μπάντα σαν βιβλίο ή ταινία, που σε σημαδεύει.
Ειπώθηκε πιο πάνω ότι στο όλο ...κόλπο Empty Frame + Mr. Highway Band θα παίξει και ένα σενάριο επί σκηνής σύμπραξης. Πώς ακριβώς θα γίνει αυτό; Θα χωρέσετε κατ' αρχάς, ειδικότερα με την πληθωρική σύνθεση που αμφότεροι έχετε ως μπάντες (10+ άτομα σύνολο);
Χρήστος (Empty Frame): Θα χωρέσουμε. Υπάρχει σχετικό σχεδιάγραμμα... δουλεμένο στην προπόνηση. Επίσης ορισμένοι από εμάς έχουν διαταχθεί να πραγματοποιήσουν αυστηρή δίαιτα! (γέλια).
Γιάννης (Mr. Highway Band): Η πρώτη νότα και η τελευταία που θα ακουστούν στη βραδιά, θα βρουν όλους τους μουσικούς επι σκηνής. 13 άτομα. Με τόση αγάπη και αλληλοεκτίμηση που τρέφουμε μεταξύ μας, λίγο στρίμωγμα δεν φαντάζει πρόβλημα.
Επιστρέφω λιγάκι στα...κοινά. Είμαστε στην πιο δύσκολη ίσως (ή και όχι, πείτε μου κι εσείς τι πιστεύετε) περίοδο της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας, με πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα να έχουν χτυπήσει ταβάνι. Ακούω διάφορες απόψεις σχετικά με το κατά πόσο αυτό ενθαρρύνει ή αποθαρρύνει την έκφραση μέσω των τεχνών και τις εναλλακτικές δραστηριότητες γενικότερα. Θέλω να μου πείτε πώς το βιώνετε και –αν μπορείτε από τη θέση σας– τι θα συμβουλεύατε έναν νέο άνθρωπο που έχει βρεθεί στο δικό του προσωπικό αδιέξοδο, μέσω αυτής της κατάστασης...
Χρήστος (Empty Frame): Θα σου πω μία «μητρική» συμβουλή που έδινε η μάνα μου σε νεότερες γυναίκες και στις φίλες μου ως μέλλουσες μητέρες. «Όταν μπει στην εφηβεία, παρ' του ένα όργανο» έλεγε ορθά-κοφτά. Κι εγώ αυτό ακριβώς θα πω: «Πάρε ένα όργανο, σκίστο, χτύπα το, εκφράσου, μην το φοβάσαι και θα βρεις τον δρόμο σου. Μην κλείνεις όμως τα μάτια απέναντι στην πραγματικότητα».
Γρηγόρης (Mr. Highway Band): Εμείς, αν δεν είχαμε τη μπάντα μας και γενικά την τέχνη για διέξοδο σ' αυτά τα δύσκολα χρόνια, ίσως να μη νιώθαμε σήμερα –που όλα είναι πολύ δύσκολα– τόσο αισιόδοξοι για το μέλλον· χωρίς να παραγνωρίζουμε τους κόπους και τους αγώνες που πρέπει να πραγματοποιηθούν. Θεωρούμε ότι η τέχνη ενθαρρύνεται στις δύσκολες συνθήκες, γιατί δίνει στους ανθρώπους κουράγιο και δύναμη, εναλλακτικές και προοπτικές για κάτι το διαφορετικό και νέο. Η συμβουλή μας σε κάποιον θα ήταν, αντί να τα σκάσει σε ψυχολόγους, να μάθει ένα μουσικό όργανό, να πιάσει ένα πινέλ, τελοσπάντων να αναζητήσει τρόπους διαφυγής από τα αδιέξοδά του που να είναι δυναμικοί, δημιουργικοί, ευφάνταστοι, αγωνιστικοί.
Βλέπω λοιπόν –και συνδέω με τα παραπάνω– στην αφίσα της συναυλίας το σήμα της νίκης. Είναι εν τέλει η μουσική και η τέχνη γενικότερα μια νίκη απέναντι σε όσα συμβαίνουν γύρω μας; Ή αργά ή γρήγορα όλοι μας θα ...νικηθούμε τελικά; Πού αρχίζει και που τελειώνει η προσπάθεια ψυχικής επιβίωσης του σύγχρονου ανθρώπου;
Χρήστος (Empty Frame): Βάζεις πολλά θέματα μαζεμένα και είναι δύσκολο να απαντηθούν σε περιορισμένο χώρο. Η μουσική είναι μια διέξοδος και μπορεί να γίνει και μέσο για να μεταφερθεί το μήνυμα, αλλά μέχρι εκεί. Τα υπόλοιπα πρέπει να τα κάνουμε οι ίδιοι: να είμαστε ενεργοί, ριζοσπαστικοποιημένοι και να μην ζούμε στη δική μας προσωπική φούσκα. Η ζωή είναι εκεί έξω, με την ομορφιά και την ασχήμια της· πρέπει να τη δούμε κατάματα και να την «τιθασεύσουμε» όπως εμείς νομίζουμε.
Γιάννης (Mr. Highway Band): Η αφίσα δημιουργήθηκε από τον Γρηγόρη και όντως ήθελε να περάσει αυτό ακριβώς το μήνυμα. Το σήμα της νίκης σε συνδυασμό με την ελευθερία που έχουν τα πουλιά έρχεται σε αντιδιαστολή με τον ειρωνικό τίτλο. Αισιόδοξοι κι ενωμένοι θα κερδίσουμε ακόμα και τη μιζέρια. Και αν τελικά νικηθούμε, θα έχουμε σίγουρα παλέψει όσο μπορούμε και με όλα μας τα όπλα. Και η τέχνη είναι σίγουρα ένα από αυτά!
Πάω σε κάτι στερεοτυπικό που όμως νομίζω πως αξίζει να ρωτήσω. Θεοί για μία μέρα λοιπόν ή ένα τζίνι για 3 ευχές: Τι αλλάζετε, τι αφήνετε ίδιο, τι εξαφανίζετε από τον πλανήτη μας;
Χρήστος (Empty Frame): Εξαφανίζουμε τους φασίστες, τους νοικοκυραίους, τους ισαποστασίτες. Μετά τα πράγματα μάλλον θα πάρουν τον δρόμο τους.
Γρηγόρης (Mr. Highway Band): Εξαφανίζουμε κάθε είδους φασισμό. Ελπίζουμε σε ακόμα δυνατότερα κινήματα και κοινωνικούς αγώνες. Παλεύουμε για ειρήνη και δικαιοσύνη, ισότητα κι αλληλεγγύη για όλο τον κόσμο.
Όταν λέμε «σύγχρονη μουσική» ποιο είναι το πρώτο πράγμα (τραγούδι/δίσκος/καλλιτέχνης/είδος) που έρχεται στο μυαλό σας; Υπάρχει περιθώριο έκφρασης και καινοτομίας ή τελικά έχουν όλοι μπει στη μανιέρα της επανάληψης, της ασφαλούς αναπαραγωγής, της τυποποίησης, της αναβίωσης κλπ.;
Χρήστος (Empty Frame): Εμένα σαν σχήμα μου έρχονται στο μυαλό τα τελευταία χρόνια οι All Them Witches. Δεν τους λες πρωτεργάτες, όμως είναι συγκρότημα που συνδυάζει όλα τα στοιχεία που ξεχωρίζω στη μουσική και τα πάει ένα βήμα παραπέρα, με τον δικό του τρόπο. Οι μανιέρες, η τυποποίηση, η αναπαραγωγή είναι συνήθως στόχευση όχι των καλλιτεχνών, αλλά όλων των «τριγύρω»· εκείνων που δεν έχουν δηλαδή σχέση με τη δημιουργία. Προφανώς ορισμένοι καλλιτέχνες δεν είναι άμοιροι ευθυνών.
Γιάννης (Mr. Highway Band): Τίποτα δεν είναι απόλυτα καινούριο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλα είναι πλέον τυποποιήσεις ή αντιγραφές. Το θέμα για κάθε καλλιτέχνη είναι, στο ήδη δοσμένο, να προσθέσει το δικό του προσωπικό στοιχείο· να πάει τα πράγματα παρακάτω, να καινοτομήσει και να ανοίξει νέους δρόμους.
20 Δεκεμβρίου λοιπόν στο Temple συναντιέστε επί σκηνής. Ήδη έχω αποσπάσει κάποιες πληροφορίες για όλο αυτό το εγχείρημα, αλλά θα ήθελα να μου δώσετε μια σύνοψη. Τι θα δούμε, τι θα ακούσουμε, γιατί να έρθουμε, τι να ...προσέξουμε ή ό,τι άλλο νιώθετε πως θέλετε να πείτε...
Χρήστος (Empty Frame): Δύο εξαιρετικές μπάντες, που αποδίδουν πάντα στο υψηλότερο επίπεδο, έχουν ιδιαίτερη αισθητική και χαίρονται πραγματικά να παίζουν μαζί live. Έντεκα εν δυνάμει φίλοι και συνοδοιπόροι επί σκηνής. Επαναλαμβάνω: εμείς θέλουμε να στείλουμε το δικό μας μήνυμα αλληλεγγύης και συνεργασίας και μακάρι να το ακούσει και να το αγκαλιάσει και το κοινό και η σκηνή εν γένει!
Γρηγόρης (Mr. Highway Band): Θα παρουσιάσουμε από κοινού κάποιες διασκευές πολύ αγαπημένων καλλιτεχνών και των δύο συγκροτημάτων. Επίσης, μέλη του ενός θα έχουν συμμετοχές σε κομμάτια του άλλου. Αξίζει να έρθει κάποιος, γιατί είναι μια σύμπραξη που δουλεύεται με αρκετές πρόβες μόνο για τη συγκεκριμένη βραδιά...
Θέλω τέλος έναν εναλλακτικό τίτλο για το σόου της Πέμπτης. Αν δεν λεγόταν No Headline, πώς θα λεγόταν;
Χρήστος (Empty Frame): All Together Now!
Γιάννης: «If you 're with me, then we can carry on», που λέει κι ένα τραγούδι μας.
***
Οι Empty Frame εμφανίζονται ζωντανά, μαζί με τους Mr. Highway Band, την Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου στο Temple (Ιάκχου 17, Γκάζι, δίπλα στο μετρό Κεραμεικός) στα πλαίσια ενός “No Headline Session” που θα βρει τις δύο μπάντες να μοιράζονται, όχι μόνο ετεροχρονισμένα, αλλά και ταυτόχρονα τη σκηνή. Στον σύνδεσμο μάλιστα παρακάτω, μπορείτε να ακούσετε και το "In The Fire Of Time" των Mr. Highway Band, το οποίο μόλις βγήκε.
► Ηλεκτρονική προπώληση: www.viva.gr/tickets/music/temple/empty-frame-mr-highway-live-at-temple
► Περισσότερες πληροφορίες: www.facebook.com/events/526447284494821
{youtube}wm0D3vhBN-s{/youtube}
