Σάββας Μεταξάς, Σπύρος Εμμανουηλίδης, Βασίλης Λιόλιος & Άρης Γκιάτας, απάντησαν σε μερικές ερωτήσεις μας, βασισμένες στο δελτίο τύπου της επικείμενης συναυλίας τους στον Βόλο: αναφερθήκαμε έτσι στα ηλεκτρονικά μέσα της ομάδας –όπως τους modular («αρθρωτούς») και αναλογικούς συνθετητές, τις τεχνικές no-input («χωρίς είσοδο») και τις ηχογραφήσεις πεδίου, που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κυρίαρχη τάση στην ηλεκτροακουστική μουσική και όχι μόνο– συζητήσαμε όμως και σχετικά με το δίπολο που προκύπτει από το γεγονός ότι οι ίδιοι άνθρωποι αποτελούν ένα μουσικό σχήμα, αλλά και μια δισκογραφική εταιρεία.
Η συναυλία των V.I.A. στον κινηματογράφο Αχίλλειον πραγματοποιείται στα πλαίσια του φεστιβάλ «Αιχμές», το οποίο διευθύνεται καλλιτεχνικά από τον Ανδρέα Μιμαίο και τον Κωστή Δρυγιανάκη και διοργανώνεται από τη Διεύθυνση Πολιτισμού του Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π. - Δη.Πε.Θε. του Δήμου Βόλου. Καθώς όλο το Φεστιβάλ έχει και μια εκπαιδευτική απόχρωση, η συναυλία θα συμπληρωθεί από ένα εργαστήρι, που θα πραγματοποιηθεί την επόμενη ημέρα...
Αν και είστε φίλοι και συνεργάτες από πολλά χρόνια, σπάνια εμφανίζεστε και οι τέσσερις μαζί, ως V.I.A.· αντίθετα προτιμάτε τις σόλο εμφανίσεις, τα ντούο και τη συλλογικότητα της δισκογραφικής σας εταιρείας Granny Records. Τι διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στα σχήματα αυτά;
H Granny Records ξεκίνησε αρχικά μέσα από τα δύο σχήματα στα οποία συμμετέχαμε τον καιρό εκείνο, τους Good Luck Mr. Gorsky και τους Eventless Plot. Με το πέρασμα των χρόνων, δύο από τα βασικά μέλη των σχημάτων αυτών μετακόμισαν μόνιμα στο εξωτερικό οπότε υπήρξε μία μεγάλη αλλαγή στην καθημερινότητά μας, αλλά και στη λειτουργία της Granny. Καθώς πλέον ήταν δύσκολη η καθημερινή μουσική τριβή όπως την είχαμε συνηθίσει, γεννήθηκε η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου σχήματος, με το οποίο θα μπορούσαμε πλέον οι εναπομείναντες να εκφραστούμε συλλογικά. Έτσι βγήκε το project V.I.A.
Οι V.I.A. αποτελούν μία μόνο μορφή της μουσικής μας έκφρασης. Ο καθένας από εμάς ασχολείται με τα δικά του προσωπικά project, οι Eventless Plot υπάρχουν και λειτουργούν έστω και από απόσταση, με τον δικό τους τρόπο. Αυτομάτως οι V.I.A. ενεργοποιούνται τις περιόδους που υπάρχει «σιγή» στα προσωπικά μας project, αλλά είναι πάντα κάτι ευχάριστο και δημιουργικό. Οι διαφορές ανάμεσα στα project άλλες φορές είναι ευδιάκριτες και άλλες λιγότερο, αλλά το στοιχείο που μας αρέσει όταν βρισκόμαστε για να παίξουμε οι τέσσερίς μας, είναι εκείνο της έκπληξης και του αυτοσχεδιασμού.
Η δουλειά σας κινείται στον πειραματικό χώρο, αλλά χαρακτηρίζεται από μια διακριτική χρήση μελωδικών στοιχείων (που γενικά θεωρείται ταμπού από τους σκληροπυρηνικούς του πειραματισμού). Ποιες είναι οι ιδέες σας για τη σχέση της μελωδίας με την πειραματικότητα;
Γενικά η διαδικασία ενός παιξίματος, ενός αυτοσχεδιασμού ή μίας ηχογράφησης είναι κάτι που ξεκινάει πάνω σε ένα λευκό χαρτί, χωρίς να προϋπάρχει κάποια συγκεκριμένη ιδέα που θα έχει να κάνει με την αποκλειστική χρήση είτε θορύβου, είτε μελωδίας, είτε βόμβου, είτε κάτι άλλου. Μέσα από την πορεία του παιξίματος είναι πολύ πιθανό από κάτι αρκετά αφηρημένο να προκύψει ένα μελωδικό πέρασμα ή και όχι. Το γεγονός ότι κάποιες φορές συμβαίνει, έχει να κάνει αρκετά με το ότι συνδυάζονται τα ακούσματα και οι επιρροές τεσσάρων διαφορετικών ανθρώπων. Οι οποίοι τείνουν να είναι κοντά, όμως την ίδια στιγμή –ευτυχώς– έχουν και την τάση να απέχουν αρκετά. Όλη αυτή η διαφορετικότητα βγαίνει και στη μουσική των V.I.A. Κάποιες φορές, μέσα σε μία 40λεπτη πειραματική σύνθεση, το μικρό μελωδικό πέρασμα μπορεί να χρωματίσει με πολύ ιδιαίτερο τρόπο το τελικό αποτέλεσμα.
Πού εστιάζετε το ενδιαφέρον σας στη χρήση της τεχνολογίας; Τα παλιά όργανα, όπως τα αναλογικά συνθεσάιζερ, έχουν έρθει ξανά στο προσκήνιο;
Το κομμάτι των μηχανημάτων και γενικότερα της τεχνολογίας στη μουσική παραγωγή είναι ένας τεράστιος λαβύρινθος, στον οποίον πολλές φορές μπαίνεις και δεν βγαίνεις ποτέ. Αυτό που μπορείς να κάνεις είναι, από ένα σημείο και μετά, να καταλήξεις στο κομμάτι της τεχνολογίας που σου ταιριάζει και μπορείς με εκείνο να εκφράσεις καλύτερα τις ιδέες σου. Πιστεύουμε ότι μπορείς να κάνεις κάτι εξίσου όμορφο, είτε χρησιμοποιώντας μία σειρά ακριβών αναλογικών συνθεσάιζερ, είτε αποφασίσεις να παίξεις μουσική με ένα παλιό κασετόφωνο κι ένα μικρόφωνο.
Δεν είναι καλό να νιώθουμε ή να γινόμαστε δέσμιοι της τεχνολογίας και των συνεχιζόμενων τεχνολογικών επιτευγμάτων. Το θέμα της αναβίωσης και χρήσης του «παλιού» στη μουσική παραγωγή, πρέπει να το δούμε στο γενικότερο πλαίσιο της κοινωνίας όπου ζούμε: οι γρήγοροι ρυθμοί και η ένταση η οποία επικρατεί παντού γύρω μας, αντισταθμίζεται σε συναισθηματικό επίπεδο με την επιστροφή μορφών και αντικειμένων από το παρελθόν. Έτσι συμβαίνει και με την αναβίωση-αναπαλαίωση μουσικών μηχανημάτων από το παρελθόν, που συνδυάζουν τον ήχο μίας συγκεκριμένης εποχής κι ένα αίσθημα αθωότητας που επικρατούσε τότε.
Μιλήστε μας λίγο για τις τεχνικές σας. Τι είναι οι τεχνικές no-input («χωρίς είσοδο»), οι modular («αρθρωτοί») συνθετητές και οι ηχογραφήσεις πεδίου; Εκτός από τα ηλεκτρονικά, τι άλλα μέσα χρησιμοποιείτε για τη μουσική σας;
Σε γενικές γραμμές, χρησιμοποιούμε οτιδήποτε παράγει ενδιαφέρον ήχο και μπορούμε με κάποιον τρόπο να το αξιοποιήσουμε στη μουσική μας. Αυτό συνήθως το επιτυγχάνουμε με τους καταγραφείς πεδίου, οι οποίοι μας επιτρέπουν να συλλάβουμε έναν ήχο και να τον χρησιμοποιήσουμε αργότερα μετά από επεξεργασία (ή και όχι). Δεν αποτελεί αυτοσκοπό η αυστηρή και πιστή αποτύπωση/καταγραφή ενός πεδίου ή ενός γεγονότος, αλλά η παραγωγή ήχων που θα ταιριάζουν αισθητικά στα πλαίσια της εκάστοτε σύνθεσης. Επιπλέον, παράγουμε ήχους από μια πληθώρα ηλεκτρονικών οργάνων –όπως modular synths, samplers, analog synths– αλλά και αναλογικών: κρουστά, κύμβαλα και πνευστά.
Η τεχνική no-input επικεντρώνεται στη χρήση μιας κονσόλας μίξης, η οποία δεν δέχεται κάποιο εξωτερικό σήμα από όργανο ή άλλη πηγή. Η έξοδός της επαναφέρεται πίσω σε κάποιο κανάλι αυτής, ανατροφοδοτώντας το ίδιο σήμα και παράγοντας ουσιαστικά ένα βραχυκύκλωμα, το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία αιχμηρών μουσικών τόνων.
Modular μπορεί να θεωρηθεί οτιδήποτε λειτουργεί σαν «σύστημα», σαν συνεργασία μονάδων που δημιουργούν ένα γενικότερο «σύστημα». Ο διεθνής διαστημικός σταθμός είναι λοιπόν ένα «modular», καθώς αποτελείται από μικρότερα «modules», τα οποία συνδέονται και συνεργάζονται. Στη μουσική, το modular synthesizer διαφέρει από τα παραδοσιακά synths, καθώς σου δίνει τη δυνατότητα να επιλέξεις ποιο ακριβώς στοιχείο (module) θα χρησιμοποιήσεις ώστε να στήσεις ένα synthesizer αρκετά προσωπικό και επικεντρωμένο στις συγκεκριμένες σου ανάγκες. Ξεφεύγεις με αυτόν τον τρόπο από το τυποποιημένο synthesizer κι έχεις την ευκαιρία να φτιάξεις το όργανο όπως το φαντάζεσαι. Η τεχνολογία προσφέρει έτσι ένα πλαίσιο.
Τι σημαίνει να κάνεις πειραματική μουσική, και μάλιστα δισκογραφικές εκδόσεις, στη Θεσσαλονίκη; Αισθάνεστε ότι η πόλη έχει δική της ταυτότητα σε αυτόν τον χώρο; Και σε ποιον βαθμό;
Είναι σαν να ψαρεύεις στον πάγο: έχεις μικρά περιθώρια ελιγμών και σχετικά περιορισμένη ορατότητα. Αλλά φανταζόμαστε πως είναι όμορφη διαδικασία το ψάρεμα στον πάγο, ιδιαίτερη.
Η πειραματική μουσική είναι μια μορφή έκφρασης, η οποία ασχέτως της έδρας των μουσικών που την παράγουν, συνήθως έχει περιορισμένο κοινό. Κάτι που φυσικά προκύπτει από την ιδιαιτερότητά της και συνήθως μεταφράζεται και σε περιορισμένο αριθμό υποστηρικτών των δισκογραφικών εκδόσεων.
Η πόλη της Θεσσαλονίκης έχει μία μεγάλη ιστορία με μέταλ/πανκ καταβολές, ενώ κουβαλάει στις πλάτες της το εκτόπισμα σπουδαίων συγκροτημάτων. Σαν κλασική Θεσσαλονίκη, όμως, είναι μία πόλη πολύ αργή και χαλαρή, απρόθυμη για αλλαγές και καινοτομία και, τελικά, βαθιά συντηρητική. Το μουσικό ραδιόφωνο της πόλης κάνει κακό στις νέες γενιές, γιατί δεν έχει την εκπαιδευτική διάσταση που θα έπρεπε να έχει. Γενικά το ραδιόφωνο δεν εκπληρώνει κάποιον σκοπό, πέρα από την προσφορά μασημένης τροφής στο ακροατήριό του. Ό,τι νέο και κυρίως πειραματικό, ξεκινάει λοιπόν από την περιέργεια του ενός –και πολλές φορές τελειώνει κι εκεί.
Πάντως τα τελευταία χρόνια οι μουσικοί που ασχολούνται με τον πειραματικό ήχο στη Θεσσαλονίκη έχουν αυξηθεί, με αποτέλεσμα να συναντώνται διάφορες εκφάνσεις αυτού, όπως η ηλεκτρονική σύνθεση, η techno, ως και πολύωρα αυτοσχεδιαστικά σετ ή αποδομήσεις του hardcore punk. Μια τέτοια ποικιλομορφία, μαζί με τη συνύπαρξη αυτοδιαχειριζόμενων χώρων που φιλοξενούν τα δρώμενα της πειραματικής σκηνής, έχει δημιουργήσει μια αισθητή αύξηση του κοινού το οποίο στηρίζει τις σχετικές προσπάθειες. Είναι κάτι που μας χαροποιεί ιδιαίτερα.
Με δεδομένη την υπερπροσφορά πληροφοριών και καλλιτεχνικών έργων στις μέρες μας (δισκογραφία, συναυλίες, διάδοση μουσικής στο διαδίκτυο κλπ.), πώς αισθάνεται ο νέος δημιουργός; Έχει περισσότερες ευκαιρίες ή η φωνή του χάνεται μέσα στον κυκεώνα του πλήθους;
Σίγουρα οι ευκαιρίες για προβολή είναι πολύ περισσότερες από ό,τι στο παρελθόν, κυρίως μέσω των social media –κάτι που για κάποιους μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά, ενώ για κάποιους άλλους όχι. Το σωστό φιλτράρισμα των πληροφοριών μπορεί να οδηγήσει τους δημιουργούς σε νέες αποκαλύψεις. Έχουμε αρκετά παραδείγματα δημιουργίας ομάδων από καλλιτέχνες που προέρχονται από διαφορετικές περιοχές και σε αρκετές περιπτώσεις δεν έχουν συναντηθεί ποτέ μεταξύ τους από κοντά: συνδετικός κρίκος ήταν η διάδοση μουσικής και απόψεων μέσω διαδικτύου. Φυσικά, θα ήταν ευχής έργον αν η αύξηση του αριθμού συναυλιών, μουσικών blogs/sites και δισκογραφικών εταιρειών συνοδευόταν και από αύξηση ακροατών. Ο χρόνος θα δείξει… Πάντως, η δημιουργική διαδικασία είναι κάτι που προσφέρει χαρά και όμορφες στιγμές και ο νέος δημιουργός δεν έχει λόγους να φοβάται ή να αγχώνεται, παρά να απολαύσει το ταξίδι που μόλις ξεκινάει.
Το εργαστήριο που αναγγέλθηκε στο πρόγραμμα των «Αιχμών» τι θα περιλαμβάνει;
Θα περιλαμβάνει μια μικρή αναδρομή στις δράσεις και στη δημιουργία της Granny, όπως και συζήτηση για την πειραματική μουσική και τους τρόπους της δημιουργίας. Θα θέλαμε το κοινό να συμμετέχει με ερωτήσεις και φυσικά θα έχουμε μαζί μας και μουσικά όργανα για να παρουσιάσουμε μεθόδους δημιουργίας καινούριων ήχων, όπως τα no-input, τα modular synth κ.ά.
Τι να περιμένουμε από την παρέα σας στο μέλλον;
Τα χειρότερα, ήτοι, ένα μικρό ανοιξιάτικο event σε εξωτερικό χώρο με αρκετό θόρυβο και πιθανώς πολλούς ενοχλημένους. Μέσα στη διάρκεια της χρονιάς θέλουμε να επαναλάβουμε και το διήμερο φεστιβάλ της Granny. Δισκογραφικά, προς το παρόν, ετοιμάζουμε κυκλοφορίες από τους Bjarni Gunnarson, Κωστή Δρυγιανάκη και τους θορυβώδεις Neither/Nor.
