Η συνέντευξη έγινε στον κήπο του Mεγάρου Μουσικής αρκετό καιρό πριν, καθώς η δημοφιλής ερμηνεύτρια θα αναχωρούσε στο εξωτερικό και δεν θα ήταν διαθέσιμη στο άμεσο διάστημα πριν τη συναυλία της "Τραγούδια Της Αγάπης Και Της Μεσογείου" (στον εν λόγω χώρο, αυτήν την Παρασκευή, 25 Ιουλίου). Καθόμασταν λοιπόν σε ένα τραπεζάκι με καταπληκτική θέα προς τον Υμηττό και –λες και η Αθήνα δεν ήταν πνιγμένη στο μπετόν αρμέ και στις σιδηρόβεργες– η Γλυκερία αναφώνησε: «να ήταν λέει αυτός ο κήπος του σπιτιού σου, ε;». Δεν μπορούσα να πάρω καλύτερη πάσα για να ξεκινήσω την κουβέντα μας...
Πώς λειτουργεί το σπίτι για έναν καλλιτέχνη; Ειδικότερα όταν μιλάμε για έναν αεικίνητο άνθρωπο, όπως εσείς...
Όσο δεν υπήρχε το ίντερνετ, ή, μάλλον, όσο δεν είχα μπει εγώ στη φάση αυτή, να γίνω τζάνκι...
(τη διακόπτω) Δηλώνετε δηλαδή τζάνκι του ίντερνετ;
Ναι, αλλά θα το κόψω! Τα πάντα έχω κόψει, αν εξαιρέσουμε το τσιγάρο. Πριν από αυτήν τη φάση, λοιπόν, μου άρεσε πάρα πολύ να μαγειρεύω, να διορθώνω πράγματα στο σπίτι, ακόμα και να αλλάζω λάμπες, να ασχολούμαι με τον κήπο… Τώρα, με την κρίση που περνάμε –η οποία με έχει χτυπήσει κι εμένα ψυχολογικά– έχω κολλήσει στο ίντερνετ: παίζω κάτι παιχνίδια, ξεχνιέμαι όλη μέρα. Όλα βέβαια είναι περαστικά και το ίντερνετ είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο.
Φαντάζομαι αναφέρεστε και στη δουλειά σας...
Ακριβώς, μέσω του YouTube για παράδειγμα, μα και από άλλες πλατφόρμες, μαθαίνεις για καλλιτέχνες στους οποίους δύσκολα θα είχες πρόσβαση διαφορετικά. Παλιά διάβαζα 2-3 βιβλία την εβδομάδα. Τα είχα κόψει λιγάκι, τώρα το ξεκίνησα πάλι σιγά-σιγά. Δεν αντικαθίσταται το βιβλίο…
Δεν υπάρχει πάντα και ο έλεγχος της υπογραφής στο ίντερνετ...
Βέβαια, υπάρχουν άλλοι από πίσω τους όμως που υπογράφουν –και διασφαλίζεται έτσι η εγκυρότητα.
Πάντως οι άνθρωποι με τους οποίους θα σας δούμε στις 25 Ιουλίου μόνο τυχαία δεν βρέθηκαν μπροστά σας. Έχετε δουλέψει πολύ μαζί τους, δεν χρειάστηκε το ίντερνετ για να βρεθείτε, έτσι δεν είναι;
(γελάει) Όχι, ούτε όσον αφορά την ορχήστρα, ούτε όσον αφορά τους καλεσμένους! Με τη Dilek Koç από την Τουρκία έχω κάνει μέχρι και περιοδεία μαζί –εξαιρετικό παιδί και καλή καλλιτέχνης. Τον Πορτογάλο της παρέας, τον André Maia τον γνώρισα πέρυσι και το πρόγραμμα αυτό το έχουμε ήδη δοκιμάσει μαζί, οπότε δεν θα πέσουμε σε άγνωστα νερά. Και τέλος έχουμε και τον Dasho Kurti, έναν εξαιρετικό συνθέτη και μουσικό από την Αλβανία, με τον οποίον έχουμε πια καταπιεί πολλά συναυλιακά σανίδια μαζί. Η ορχήστρα τώρα θα έχει και σύγχρονα και παραδοσιακά όργανα.
Στην πορτογαλική μεριά της συναυλίας, θα δούμε και συνύπαρξη των Koç & Kurti επί σκηνής; Ή εμφανίζονται μόνο με εσάς;
Όχι, όλοι δένουμε με όλους. Όλοι μαζί δοκιμάζουμε το πώς δένουν οι παραδόσεις και οι μουσικές μας.
Θα πρέπει να δώσω τα εύσημα στον τίτλο της συναυλίας σας, «Τραγούδια Της Αγάπης Και Της Μεσογείου»: σε 6 λέξεις καταφέρατε και χωρέσατε τους δύο πόλους ανάμεσα στους οποίους κινείται το ρεπερτόριό σας. Ασχολείστε δηλαδή από τη μία με την αγάπη και τον έρωτα, από την άλλη με τις ρίζες –τόσο τις μουσικές, όσο και τις εθνικές/εθνολογικές. Είναι ένα δίπολο που χαρακτηρίζει και τους στίχους, μα και τους ήχους σας…
Πολύ ωραία, χαίρομαι που γίνεται φανερό και σε ευχαριστώ που το θέτεις έτσι. Όντως, έτσι ακριβώς είναι. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον η ενασχόληση με τις τοπικές και εθνικές μουσικές· διότι δεν λαμβάνεις μόνο την πληροφορία που περνάει ο στίχος, μα και πολλά άλλα σημεία της κουλτούρας ενός λαού. Η πυκνότητα ενός τραγουδιού περικλείει ανάλογη πληροφορία. Δεν σου κρύβω λοιπόν ότι μεγάλο μέρος της ενασχόλησής μου με το διάβασμα έχει να κάνει με αναζητήσεις που αφορούν τις θρησκείες, τα ήθη και τα έθιμα λαών ανά τον κόσμο.
Δόξα τω Θεώ, έχετε πει πολλά τέτοια τραγούδια. Ακόμα κι αν ο κόσμος σας έμαθε με την Όμορφη Νύχτα, μια έστω επιφανειακή ματιά στο ρεπερτόριό σας φανερώνει άμεσα την ενασχόλησή σας με μουσικές του κόσμου.
Δεν γινόταν διαφορετικά. Ασχολούμαι επαγγελματικά με τη μουσική από το 1974 –δισκογράφησα για πρώτη φορά το 1978. Η επιτυχία της Όμορφης Νύχτας έδωσε τη δυνατότητα να πειραματιστώ και με άλλα είδη τα οποία μου άρεσαν.
Χρωστάτε όντως πολλά στην Όμορφη Νύχτα. Δεν νομίζω οτι υπήρχε ελληνικό γλέντι τη δεκαετία του 1980 χωρίς τον συγκεκριμένο δίσκο και τα Νησιώτικα του Γιάννη Πάριου...
Α! Έχουμε κάψει πολλές κασέτες μαζί με τον Γιάννη!
(μεσολαβούν γέλια)
Ναι! Τους χαλούσαν είτε οι εμπορίου, είτε εκείνες που είχαν γράψει από τον δίσκο και πήγαιναν και τις ξανάπαιρναν! Ή έγραφαν και πάλι από την αρχή.
Αμφότεροι δίσκοι εξάλλου είναι από τους πλέον επιτυχημένους σε πωλήσεις στην εγχώρια δισκογραφία, σωστά;
Μέσα στους 5 πρώτους στη δισκογραφική μας ιστορία.
Εσείς ακολουθήσατε πάντως διαφορετική πορεία από τη συνηθισμένη. Ξεκινήσατε δηλαδή από μια ευρέως διαδομένη μουσική φόρμα όπως το λαϊκό τραγούδι και πήγατε κατόπιν σε υλικό που έχρηζε μεγαλύτερης αναζήτησης από μεριάς του κοινού...
Σωστά, αλλά αυτό έγινε επειδή δεν μου είχε ζητηθεί, είτε από τους καιρούς και τους ήχους που φέρνουν μαζί τους, είτε επειδή δεν είχε έρθει τέτοιο ρεπερτόριο στα χέρια μου. Δεν το είχα δηλώσει ουσιαστικά ότι μπορώ να τραγουδήσω διαφορετικά πράγματα. Ως τραγουδίστρια είμαι όμως έτοιμη να αντιμετωπίσω οποιοδήποτε είδος. Επίσης να πούμε ότι με τον καιρό έρχονται και αλλαγές στα πράγματα και πρέπει να αλλάξεις κι εσύ για να παραμείνεις μέσα σε αυτό που γίνεται.
Ασφαλώς, κάποια στιγμή επιστρέφεις στη βάση σου. Η δική μου είναι το λαϊκό τραγούδι, λαϊκό τραγούδι όμως δεν είναι μόνο ο Καζαντζίδης και ο Διονυσίου: ξεκινάει από τον Τσιτσάνη και φτάνει μέχρι τον Χατζιδάκι και τον Θεοδωράκη, οι οποίοι έκαναν επίσης σπουδαία λαϊκά πράγματα. Για να μην αναφερθώ δηλαδή στον Νικολόπουλο, στον Πολυκανδριώτη... Η Ελλάδα έχει σε κάθε στενό και σε κάθε συνοικία διαφορετική μουσική –τρομακτική πολυμορφία στα ακούσματα και στους ήχους. Σπάνια το συναντάς σε άλλες χώρες. Πώς θα μπορούσα λοιπόν να μείνω ασυγκίνητη απέναντι σε όλον αυτόν τον πλούτο; Θες να πεις και το παραδοσιακό και το σμυρνέικο και το λαϊκό και το έντεχνο, ακόμα και το λούμπεν όπως το λέμε. Ο Μουσαφίρης, για παράδειγμα, έγραψε μερικά σπουδαία κομμάτια.
Αν ήμασταν φίλοι θα σας έλεγα με την αναφορά του Τάκη Μουσαφίρη να κολλήσουμε πέντε στον αέρα!
(γελάει) Χαίρομαι, έχει γράψει μερικά καταπληκτικά τραγούδια, τι να λέμε τώρα; Παραμύθια;
Με τον αγαπητό Τάκη Μουσαφίρη με φέρνετε –λόγω της αμεσότητας που κουβαλάνε οι συνθέσεις του– σε κάτι που μου έχει πει η μάνα μου: ότι σας συμπαθεί διότι σας βλέπει σαν τη γυναίκα της διπλανής πόρτας. Και μάλιστα μου έφερνε τα "Λερωμένα Τ' Άπλυτα" σαν παράδειγμα για να ενισχύσει τα λεγόμενά της...
Να 'ναι καλά η μανούλα σου. Έτσι ακριβώς αισθάνομαι. Και είναι κάτι που δεν σου φεύγει ως αίσθηση από πάνω σου, παρά μόνο αν το θελήσεις εσύ.
Ακόμα και όταν ανεβαίνει κανείς τις σκάλες του κοινωνικού στάτους;
Αυτά είναι πράγματα –η απόσχιση από τη ρίζα σου δηλαδή και να το παίζεις πως βρίσκεσαι κάπου αλλού– τα οποία φανερώνουν άνθρωπο με ελλείψεις. Άμα κάνεις κάτι τέτοιο, πάει να πει ότι κάτι σου λείπει και το ψάχνεις. Δεν κατηγορώ το καβάλημα του καλαμιού: συμβαίνει, άσχετα αν κι αυτό δηλώνει ότι υπάρχουν κενά μέσα σε όποιον το κάνει. Είμαι πάντως τυχερή διότι ήρθα στον κόσμο άρτια, χωρίς πολλές ελλείψεις. Δεν εννοώ ότι είχα εκ των προτέρων πλεονεκτήματα απέναντι στους υπόλοιπους, εννοώ πως έτσι γαλουχήθηκα, πως έτσι ήταν οι γονείς μου. Συναισθηματική αυτάρκεια, δώσιμο (διότι μόνο τότε παίρνεις). Αυτό είναι η ζωή. Ανταλλαγή. Όλοι είμαστε ένα. Από την ίδια πηγή προερχόμαστε. Τι έχουμε να χωρίσουμε;
{youtube}p281t9VLGyg{/youtube}
