Τον ξέρω πολλά χρόνια –και κάτω και πάνω από τη σκηνή. Και ήμουν έτσι σίγουρος ότι η κουβέντα θα κυλήσει αβίαστα· και διατηρώ την εντύπωση ότι τροχοδρόμησε αβίαστα. Για την ακρίβεια, μεταξύ μιας σαλάτας (από μεριάς του) κι ενός ελληνικού καφέ (από δικιάς μου). Ένας νέος δίσκος (TheManFromManagra) στο επίκεντρο και ο Coti να δίνει σαφείς απαντήσεις για τις «ρίζες», αλλά και τον «κορμό» του...
Φωτογραφίες: Χρήστος Λαϊνάς
Να ξεκινήσουμε φροϋδικά… Οι ιταλικές σου ρίζες πώς/πόσο έχουν επηρεάσει την ίδια τη δημιουργία της μουσικής σου;
Εικόνες δεν έχω πολλές από το Μιλάνο, από τη φάση που έμενα εκεί μόνιμα. Μόνο το πού πηγαίναμε για παιχνίδι. Από εκεί και πέρα, βέβαια, πηγαινοερχόμουν πολλές φορές. Τα ιταλικά με έχουν επηρέασει στους τίτλους. Τους τίτλους των δίσκων. Οι περισσότεροι είναι δηλαδή ιταλικοί ή σχεδόν ιταλικοί. Έχω μάλιστα την εντύπωση πως το κάνω για να αποφύγω τα αγγλικά. Αν και αυτή την περίοδο προσπαθώ να φτιάξω και στίχους στα ιταλικά.
Ο δίσκος βέβαια που αποτελεί αφορμή γι' αυτήν τη συζήτηση έχει τη στιχοπλοκία του στα αγγλικά…
Ναι, όντως, δεν ξέρω πώς προέκυψε. Το σίγουρο είναι ότι ήθελα να κάνω τον δίσκο λίγο 1970s.
Ακούγεται αυτό...
Χαίρομαι! Ήθελα να τον κάνω άχρονο. Σίγουρα να μην είναι μοντέρνος ή σύγχρονος.
Δεν σε καταδιώκει τέτοιο άγχος, το δείχνει και η κατασκευή του δίσκου;
Όχι, στα σίγουρα...
Εξάλλου ούτε οι Μουχαμάδες καταδιώκονται από αυτό το άγχος, σωστά;
Οι Mohammad θα μπορούσαν να είναι ένα παρανοϊκό 1970s σχήμα, αυτοσχεδιασμός και τα γνωστά. Και σ' εκείνους αλλά και στο TheManFromManagra έχω χρησιμοποιήσει σύγχρονη τεχνολογία, όμως έχω την εντύπωση ότι ξεφεύγουν από τη χρονική σημαία. Δεν με νοιάζει άλλωστε το στιλιστικό. Με νοιάζει ένας δίσκος να είναι εύστοχος σε σχέση με ό,τι θέλω να κάνω. Το ζήτημα είναι δηλαδή αισθητηριακό, για να το πω έτσι. Με τους Mohammad στο SomSakrifis είπαμε να κάνουμε κάτι μονολιθικό. Με τον Μαναγραίο ήθελα να γράψω τραγούδια…
Γίνεται φανερή η στόχευση για κατασκευή τραγουδιών...
Για μένα είναι folk. ΟΚ, μπορεί να μην είναι κιθάρα αλλά μπάσο, πάντως ο Άνθρωπος από τη Μανάγρα παραμένει ένας τύπος με ένα όργανο ο οποίος τραγουδάει. Και όλη η δομή χτίζεται γύρω από τη συγκεκριμένη λογική. Μπορεί να υπάρχουν μερικές συνθέσεις ελαφρώς πιο δουλεμένες, γενικά όμως δεν είναι υπερπαραγωγή.
Καταλαβαίνει νομίζω ο ακροατής ότι, ενώ έχει προϋπάρξει σκέψη στη μορφολογία του δίσκου, εντούτοις στη φάση της ηχογράφησης και παραγωγής το πράγμα κύλησε νεράκι…
Αυτό ακριβώς. Δεν ήθελα τίποτα το περίπλοκο στην ηχογράφηση. Να φανταστείς στην αρχή συζητούσα με τον Χρήστο τον Λαϊνά και του έλεγα «ρε συ, να μην τα μιξάρω καθόλου, να τα παίξω έτσι» (γέλια εκατέρωθεν). Ε, μετά έκανα μια μικρή υποχώρηση…
Ο Χρήστος έπαθε όταν το άκουσε;
Όχι του άρεσε η ιδέα. Του άρεσε μάλιστα ότι τραγουδάω στον δίσκο.
Ο Χρήστος είναι από τις ωραίες μορφές του ηχοληπτικού χώρου...
Ναι, πράγματι. Είμαι υπεύθυνος που βγήκε στο κουρμπέτι. Η πρώτη δουλειά που του ανέθεσα ήταν να τον στείλω στην Πάτρα να ηχογραφήσει εκείνο τον δίσκο των Raining Pleasure.
Στην εμπροσθοφυλακή δηλαδή!
Κανονικά! (γέλια)
Κι έτσι μου δίνεις την ευκαιρία να σε ρωτήσω κάτι σχετικό με την απάντηση που έδωσες σε μια άλλη συνέντευξη περί του δίσκου. Ότι δηλαδή θέλεις πια, αν κάνεις την παραγωγή, να μην αναλαμβάνεις και την ηχογράφηση...
Είναι κουραστικό. Και ο Χρήστος έκανε δύο δουλειές τώρα και –ασχέτως αν τις ευχαριστήθηκε– τα έφτυσε. Δεν γίνεται να τα κάνεις όλα, έχει ένα κόστος. Όχι μόνο στον προσωπικό χρόνο. Και το ότι έκανα το TheManFromManagra με έναν ωμό τρόπο, έχει να κάνει με το ότι σκέπτομαι πως οι λεπτομέρειες δεν έχουν σημασία, παρά μόνο η αίσθηση και η κατεύθυνση. Δεν θέλω να μπαίνω στη λεπτομέρεια. Εκτός του ότι στα λάθη βρίσκεις να αναδείξεις τελικά τα πιο ωραία πράγματα, στη λεπτομέρεια χάνεις μερικές φορές το πραγματικό κέντρο του δίσκου.
Την ίδια στιγμή το άλμπουμ μου θύμισε και την περίοδο του BrianEno στις αρχές των 1970s. Τον τρόπο που εφορμούσε στη σύνθεση τραγουδιών.
Μου το είπε και ο Blaine Reninger αυτό, σε ένα mail που ανταλλάξαμε. Εγώ πάλι δεν το αντιλαμβάνομαι, καθόλου. Δεν με δυσαρεστεί, απλά δεν το αντιλαμβάνομαι.
Και το "HailToTheSea" έχει μια πολύ έντονη οσμή από VelvetUnderground…
Δεν με δυσαρεστούν καθόλου αυτές οι αναφορές.
Στο "TimeToMove" είναι όντως βατράχια αυτά που κοάζουν από πίσω;
Ναι, είναι ηχογραφημένα πριν από χρόνια, κάπου στην παραλία Μαραθώνα, μαζί με το φίλο μου τον Πάνο. Ήθελα να υπάρχει μια υποβόσκουσα νυχτερινή ατμόσφαιρα. Είναι το μόνο κομμάτι στο οποίο έχω χρησιμοποιήσει κάποιο field recording.
Με τη Σtella πώς προέκυψε η συνεργασία;
Δεν την ήξερα τη Σtella. Την άκουσα σε ένα live και μου άρεσε. Από την άλλη, είχα κάνει όλα τα φωνητικά στον δίσκο και είχα την ανάγκη για κάποια νοηματικά γυναικεία φωνητικά στο "Promise".
Εξήγησέ μου πώς τοποθετείς αυτό το «νοηματικά»...
Τα κουπλέ είναι σε στίχους που έπρεπε να πει μια γυναίκα, μιλάει μια γυναίκα. Είχαμε κάποιους κοινούς γνωστούς με τη Σtella και της το πρότεινα. Βλακεία μου που δεν το έχω κάνει και σε άλλους δίσκους, για διάφορες φωνές. Ντρέπομαι λίγο να ζητήσω κάτι τέτοιο... Ήταν οπότε κι ένα άνοιγμα από την πλευρά μου η κίνηση αυτή, όπως και όλος ο δίσκος. Όταν ήρθε στο στούντιο την έβαλα τελικά να κάνει φωνητικά και σε ένα άλλο τραγούδι, στο οποίο κόλλαγε κάτι τέτοιο.
Είπες τη λέξη στούντιο. Πώς ηχογραφήθηκε ο δίσκος;
Εξ ολοκλήρου στην Τήνο. Έχω ένα σπίτι εκεί –ένα μικρό, μη φανταστείς καμιά υπερπαραγωγή– και εκεί ηχογραφήθηκε όλο. Το λάπτοπ μου, ένα κημπορντάκι, αυτά…
Η Σtella βέβαια μπήκε σε στούντιο στην Αθήνα για τα φωνητικά, έτσι δεν είναι;
Ναι, ναι. Και σε κλασικό στούντιο έκανα κι εγώ τη μίξη.
Και από πλευρά χρόνων; Δούλεψες το προηγούμενο καλοκαίρι;
Αν και ο δίσκος βγήκε σε τρεις δόσεις, εντούτοις όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Πρέπει να πήγα πέρυσι τέτοια εποχή λίγο πριν ή λίγο μετά το Πάσχα, δεν θυμάμαι: κάθισα 4-5 μέρες μόνος μου και μου βγήκαν 4-5 τραγούδια και είπα «Ουάου! Τι έγινε εδώ;»… Ξαναπήγα λοιπον μετά από καμιά 20αριά μέρες, έγραψα άλλα τόσα κομμάτια και χρειάστηκε και ακόμα μία φορά, για τα φινιρίσματα. Ο δίσκος βγήκε τελικώς σε τρεις δόσεις μέχρι τον Αύγουστο.
Σκέφτεσαι να τον παρουσιάσεις live;
Έκανα ήδη μια συναυλία σε κλειστό κύκλο, στο σπίτι μου, για τους φίλους που βρίσκονται στις ευχαριστίες του άλμπουμ. Τελείως κλειστός κύκλος. Υπάρχει όμως μια σκέψη που θα γίνει πραγματικότητα: θα κάνω μερικές συναυλίες σε σπίτια. Έχω κανονίσει ήδη μία στο Χαλάνδρι και μία στα Εξάρχεια. Αλλά και εκεί κλειστός κύκλος, δεν χωράνε πολλοί. Επίσης το θέλω πιο εστιασμένο. Να μην είναι οι μισοί άσχετοι στο κοινό. Είναι τέτοιο το υλικό.
Μιας και το αναφέρεις αυτό: μια παραγωγή που παραγνωρίζει το ψυχολογικό φορτίο του καλλιτέχνη, μπορεί να ευδοκιμήσει;
Η παραγωγή οφείλει να εντάξει το ψυχολογικό φορτίο του συνθέτη αλλιώς είναι αποτυχημένη, δεν το συζητάμε αυτό. Διαφορετικά πλέει αλλού.
Ο συγκεκριμένος δίσκος τι ψυχολογικό φορτίο μεταφέρει στα ενδότερά του;
Ας πούμε ότι γράφτηκε σε μια εποχή κατά την οποία είχα μεγάλη ανάγκη για κάποιο είδος αυτοψυχανάλυσης, γι' αυτό και τα πιο πολλά τραγούδια έχουν έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία. Δεν θέλω όμως να μπω σε λεπτομέρειες…
Προς Θεού, δεν σου ζητώ κάτι τέτοιο…
Το ξέρω, απλά λέω κι εγώ με τη σειρά μου ότι μερικά τραγούδια έχουν πυκνά θέματα, που είναι δύσκολα για μένα. Γι' αυτό και νομίζω ότι ήθελα να γράψω τραγούδια στο TheManFromManagra. Γιατί το τραγούδι είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να εκφράσεις συναισθήματα. Το να γράψεις ένα συμφωνικό έργο για το όποιο εσωτερικό συναίσθημα, είναι κατά τη γνώμη μου πιο αποτυχημένο μέσο έκφρασης. Ενώ το τραγούδι είναι άμεσο. Και γι' αυτό άφησα και τελείως λιτή την παραγωγή: μόνο ο στίχος και η μελωδία.
Ποιος είναι αυτός ο Άνθρωπος από τη Μανάγρα; Κι αυτό θυμίζει 1970s: TheManfromUNCLE, ο Άνθρωπος από τη Μαντζουρία... Μονό που εσύ έχεις τον κλασικό κυριούλη, τον ναυτικό με την πίπα. Είναι φανταστική η κατασκευή, ή κάποια τυχαία διακόσμηση;
Είναι φανταστική. Ο κυριούλης βρισκόταν από την αρχή στο μυαλό μου, από όταν αποφάσισα ότι ο δίσκος θα λέγεται TheManFromManagra. Κάπου εκεί λοιπόν έπεσα πάνω σε ένα παλιό στερεοφωνικό, του πατέρα της φίλης μου, έβαλα και μια παλιά υδρόγειο του παππού μου στο κάδρο, φώναξα και τον Χρήστο και το φωτογραφίσαμε…
Και ποιος είναι τελικά ο κοσμογυρισμένος Μαναγραίος;
Τον έχω πάνω από 15 χρόνια τον τίτλο στο μυαλό μου, πραγματικά. Να φανταστείς κάποια στιγμή αναγκάστηκα και άλλαξα όλα τα password μου, διότι ήταν αυτός σε όλα! (γέλια μέχρι δακρύων εκατέρωθεν)…
{youtube}kus0ynHjkfk{/youtube}
