Το Avopolis Greek συνάντησε τον Χρίστο Θεοδώρου με αφορμή την κυκλοφορία του δίσκου του με τη Βικτωρία Ταγκούλη και τις κοινές τους παραστάσεις στο Αγγέλων Βήμα, υπό τον τίτλο «Απόψε Κάνεις Μπαμ». Πρόσφατα έγινε μάλιστα και κοινή παρουσίασή του με τον Δημήτρη Μαραμή, σε ρεσιτάλ τραγουδιών των δύο συνθετών με ερμηνευτές την Ταγκούλη και τον Θανάση Χουλιαρά, στον Ιανό. Φυσικά, αφορμή από μόνη της αποτέλεσε η ίδια η προσωπικότητα του δημιουργού, ο οποίος αγαπά να γράφει από μουσική για θέατρο έως μουσική για τις προσωπικές στιγμές του καθενός μας...
Ποιο είναι το πιο βασικό προσόν για έναν δημιουργό; Ποια η καλύτερη στάση ζωής του;
Να είναι πάντα πιστός σε ό,τι θεωρεί ως καλλιτεχνική εντιμότητα, να μην κάνει εκπτώσεις, χωρίς από την άλλη να αδιαφορεί εντελώς για το κοινό στο οποίο θα φτάσει το καλλιτεχνικό προϊόν του. Να είναι σταθερός στον δρόμο που υπηρετεί. Και, το πιο σημαντικό από όλα, να εκφράζει τον εαυτό του αλλά και να τον αμφισβητεί, όπως και τα γύρω του πράγματα – να βρίσκεται σε διαρκή αναζήτηση και ανασύνταξη.
Μήπως όμως η διαρκής αμφισβήτηση δημιουργεί μια συνεχή ρευστότητα;
Έτσι όμως εξελίσσεσαι, γιατί δεν θεωρείς τίποτα δεδομένο. Είμαι αντίθετος στον καλλιτεχνικό εφησυχασμό και πιστεύω στη διαρκή εξέλιξη μέσω της συνεχούς δουλειάς.
Ένας συνθέτης, τώρα τελευταία, μου είπε ότι οι εμμονές, από την άλλη, είναι χρήσιμες για έναν καλλιτέχνη.
Ναι, είναι. Αλλά πρέπει να βρίσκεις συνεχώς νέους τρόπους για να τις εκφράζεις.
Ποια δουλειά σου εκφράζει αυτό που ονειρεύεσαι να κάνεις;
Η μουσική στο έργο Ευτυχισμένος Prince, ένα νέο εξ’ ολοκλήρου μιούζικαλ σε μουσική δική μου, σκηνοθεσία του Γρηγόρη Χατζάκη και λιμπρέτο του Χρήστου Κανελλόπουλου. Εκεί παντρέψαμε την ιστορία του παραμυθιού του Όσκαρ Γουάιλντ με ένα φουτουριστικό περιβάλλον όπου κανείς δεν νιώθει τίποτα και επαναστάτες είναι όσοι νιώθουν. Ενώ η μουσική ήταν λυρική, ο Τάρεκ Σουλεϊμάν ανέλαβε να την ενορχηστρώσει με ένα industrial και θορυβώδη τρόπο. Αυτός ο συνδυασμός των φαινομενικά πιο ετερόκλιτων πραγμάτων βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντός μου, γιατί πιστεύω ότι είναι η πορεία από τον πιθηκισμό στη δημιουργική αφομοίωση των επιρροών που έρχονται από έξω. Και αποδείξαμε ότι δεν είναι απίθανο να γίνει.
Αλήθεια, σε έχουμε συνδυάσει με το πιάνο. Είναι το αγαπημένο σου όργανο;
Ναι, μάλλον είναι! Πρώτον, γιατί μου δίνει πληρότητα και, δεύτερον, γιατί μου δίνει ελευθερία. Είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο στοίχημα να συνοδεύεις μόνο εσύ ένα τραγούδι, προσπαθώντας να μπεις στη διαδικασία της αφαίρεσης, καθώς στο πιάνο, λόγω της φύσης του, η ανάγκη για μουσική φλυαρία είναι μεγάλη.
Πιστεύεις δηλαδή ότι ένας δημιουργός πρέπει να ξέρει να αφαιρεί;
Κατά ένα μέρος, ναι. Πρέπει να μένει στο τέλος ο κύριος κορμός, η ουσία, χωρίς τα περιττά στολίδια. Να μένει το σαφές, το καθαρό. Θέλει πολύ χρόνο να κατανοήσεις τι είναι αυτό που χρειάζεται και τι όχι.
Αυτό με το καθαρό μου θυμίζει την πλατωνική θεωρία, από αισθητικής άποψης...
Ναι, κατά μία έννοια, πιστεύω στο συγκεκριμένο, το οποίο ακτινοβολεί φως.
Αυτό πάλι μου θυμίζει μια θρησκευτική διαδικασία...
Υπάρχει και αυτό! Γιατί εκείνη την ώρα, όταν παράγεις μουσική, τελετουργείς εκφράζοντας τον εαυτό σου. Για να γίνει αυτό πρέπει να είσαι νηφάλιος και άδειος.
Νηφάλιος; Αλήθεια, ποια η άποψή σου για όλους όσους δεν ήταν καθόλου νηφάλιοι – από τον Τζιμ Μόρισον έως τον Μπουκόφσκι;
Τον Τζιμ Μόρισον τον λατρεύω. Η εποχή όμως έχει αλλάξει...
Τι εννοείς; Δεν ζούμε και εμείς σε μία αυτοκτονική εποχή;
Η σημερινή εποχή είναι αυτοκτονική, αλλά δεν μπορούμε να το αντέξουμε αυτό και για αυτό το θάβουμε. Επίσης, ο σημερινός άνθρωπος φοβάται τον πόνο. Φοβούμαστε να βγάλουμε έξω ό,τι μας πονάει και να το αντιμετωπίσουμε, πράγμα που δημιουργεί μια κατάσταση νερόβραστη και ψεύτικη.
Για να επιστρέψουμε στην προηγούμενη ερώτηση, ποιο άλλο όργανο αγαπάς πέρα από το πιάνο;
Την άρπα! Και ό,τι έχει σχέση με τις άρπες, από τις κέλτικες έως τις αφρικάνικες.
Γιατί αυτό;
Ίσως να φταίει ο αιθέρας...
Ο αιθέρας;!
Ναι, το άυλο με το οποίο επικοινωνεί το πέρα από μας...
Τώρα που είπες για τον αιθέρα, θυμήθηκα το theremin...
Τρελαίνομαι για αυτό το όργανο, το γνωστό και ως αιθερόφωνο.
Σε ενδιαφέρει να γράψεις μουσική για μεγάλα σύνολα ή για μικρότερα; Τι θα φέρει το μέλλον;
Μπορώ να εκφραστώ με ποικίλους τρόπους? από πιάνο-φωνή μέχρι σύνολα 4 έως 5 οργάνων. Ο επόμενος δίσκος θα είναι όμως πολύ πιο διαφορετικός. Πέρα από το μπάσο, τα τύμπανα, την κιθάρα, το πιάνο και ίσως κάποιο ηλεκτρονικό υπόβαθρο, θα υπάρχει κι ένα κουαρτέτο εγχόρδων και σαξοφώνων αντίστοιχα. Την ενορχήστρωση θα την κάνουμε όλοι μαζί και θα τραγουδάει η Βικτωρία Ταγκούλη σε στίχους Διαμαντή Γκιζιώτη – ενός νέου στιχουργού, λιμπρετίστα και θεατρικού συγγραφέα.
Ποιες θα θεωρούσες ότι είναι οι επιρροές σου;
Χατζιδάκις, Τομ Γουέιτς, Θεοδωράκης, Κραουνάκης, Στήβεν Σόντχαϊμ, Nick Cave, Mozart, Bach, Schubert, Andrew Lloyd Weber, Puccini, Philip Glass, Archive, Arvo Part, Nyman, η βυζαντινή και η ανατολική μουσική.
Η ανατολική μουσική; Ακόμα και η κινέζικη όπερα;
Μου αρέσει πολύ η κινέζικη όπερα!
Πολλές από τις επιρροές σου έχουν σχέση με το μουσικό θέατρο και την όπερα...
Είναι επιρροές οι οποίες με καθόρισαν. Το μουσικό θέατρο είναι ουσιαστικά μια μουσική φόρμα που περιέχει όλες τις τέχνες μαζί: μουσική, ενορχήστρωση, λόγος, εικαστικά, υποκριτική, χορός, κίνηση. Στη μιούζικαλ γραφή νιώθω την απόλυτη ελευθερία της έκφρασης, καθώς πλάθεις μουσικά τους χαρακτήρες και η μουσική γίνεται ουσιαστικά σκηνοθέτης της παράστασης.
Ποια είναι για σένα η σημαντικότερη μουσική φόρμα;
Το τραγούδι. Γιατί είναι η πιο άμεση μουσική φόρμα και έχει να κάνει με την κυρίαρχη ανάγκη του ανθρώπου να εκφραστεί, έχει να κάνει με την πρωταρχική κραυγή, με την αρχή της επικοινωνίας.
Πώς κρίνεις τον ελληνικό τραγούδι, αυτό τον καιρό;
Είμαι αισιόδοξος. Είναι σίγουρο ότι κάτι τελειώνει και κάτι καινούργιο έρχεται. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν ελπιδοφόρες προσπάθειες. Η οικονομική κρίση δεν θα εμποδίσει το τραγούδι να ανθοφορήσει. Το τραγούδι ανθοφορεί μόνο σε δύσκολες εποχές.
Ναι... Όμως, από την άλλη, κλείνουν δισκογραφικές εταιρείες...
Δεν θεωρώ καθόλου τυχαία την πτώση των εταιρειών. Λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης, κάτι τελειώνει και κάτι αρχίζει. Πάντα αυτό δεν συνέβαινε στην ιστορία;