40 χρόνια δισκογραφεί και διακρίνεται ο Βασίλης Σκουλάς, έχοντας αναγνωριστεί και εκτός Κρήτης ως μία από τις εκφραστικότερες ανδρικές φωνές που βγήκαν από το μεταπολεμικό παραδοσιακό τραγούδι. Το Avopolis Greek συνδέθηκε λοιπόν απευθείας με τη Ντελίνα, το μαγαζί του στους πρόποδες του Ψηλορείτη, ώστε να μιλήσει μαζί του, με αφορμή τη νέα του κυκλοφορία-αναδρομή, Στο Ξέσπασμα Του Φεγγαριού...
Σχεδιάσατε τον δίσκο Στο Ξέσπασμα Του Φεγγαριού ως μια αναδρομή-γιορτή στα 40 σας χρόνια στη δισκογραφία. Γιατί όμως αποφασίσατε να ηχογραφήσετε ζωντανά στο στούντιο, έχοντας ως κοινό φίλους και γνωστούς, αντί να ακολουθήσετε τη δεδομένη συνταγή μιας «κανονικής» ζωντανής ηχογράφησης;
Ήθελα να στηθεί κάτι ζεστό και με ατμόσφαιρα παρέας – κι αυτό δεν μπορούσε να γίνει με μια μεγάλη συναυλία. Το Studio Sierra, όπου ηχογραφήθηκε ο δίσκος, αποτέλεσε ιδανικό χώρο για κάτι τέτοιο, γιατί είναι ευρύχωρο. Και μπορεί έτσι και κάποιον κόσμο να χωρέσει άνετα, αλλά και το άμεσο επικοινωνιακό στοιχείο που έψαχνα να εξυπηρετήσει.
Ομολογώ πάντως πως περίμενα να δω κάπου ανάμεσα στις επιλογές και τη “Ντελίνα” – το 45αράκι με το οποίο ξεκίνησαν όλα. Γιατί δεν το συμπεριλάβατε στο άλμπουμ;
(Γελάει)... Ξέρετε, είναι τόσα πολλά πια... Τι να πρωτοδιάλεγα; Ήθελα να μπουν περισσότερα τραγούδια στο Ξέσπασμα Του Φεγγαριού, αλλά δεν γινόταν – ήδη κι έτσι πρόκειται για έναν διπλό δίσκο.
Το μαγαζί σας στα Ανώγεια με το όνομα Ντελίνα πώς τα πάει; Συνεχίζετε φαντάζομαι να εμφανίζεστε εκεί;
Παίζω μόνο στις αρχές κάθε Αυγούστου στη Ντελίνα, όταν έχουμε τις μουσικές εκδηλώσεις. Το μαγαζί βρίσκεται στους πρόποδες του Ψηλορείτη και λειτουργεί όλο τον χρόνο, ως ταβέρνα και ως ξενοδοχείο. Φιλοξενούμε δε εκεί διάφορες εκδηλώσεις, όχι μόνο μουσικές. Να ’ρθειτε αν σας δοθεί η ευκαιρία.
Επτά χρονών πρωτοπιάσατε τη λύρα. Να υποθέσω ότι σας παρακίνησε τόσο η παράδοση της οικογένειάς σας στη μουσική, όσο και ο γενικότερος μουσικός πολιτισμός της ιδιαίτερης πατρίδας σας;
Ασφαλώς ο κοινωνικός χώρος έπαιξε κι αυτός ρόλο, αλλά για μένα ήταν η οικογένεια η καθοριστική αιτία. Τόσο ο παππούς μου, όσο και ο προπάππους μου, ήταν λυράρηδες στα Ανώγεια. Στο καφενείο που είχε στο χωριό ο πατέρας μου θυμάμαι από παιδάκι να μαζεύονται οι λυράρηδες. Έχω πολύ ζωντανές αναμνήσεις από τα γλέντια τους.
Πώς έβγαιναν αλήθεια τότε οι γάμοι και τα πανηγύρια, δίχως όλη αυτή την τεχνολογία που υπάρχει στις μέρες μας;
Ήταν μια διαφορετική διαδικασία από τη σημερινή. Δεν υπήρχε τότε ούτε καν η δυνατότητα κάποιας καλωδίωσης. Κάθε εκδήλωση, γάμος και πανηγύρι, είχε γύρω του μόνο τους ήχους της φύσης και τις μυρωδιές της. Αντηχούσαν τότε τα στενά των χωριών από τις καντάδες και μοσχομύριζαν τα πλατύσκαλα από τους βασιλικούς που διατηρούσαν οι νοικοκυρές στις γλάστρες. Είχες μια άλλη αίσθηση για το όλο πράγμα.
Έχω διαβάσει ότι και πριν τη “Ντελίνα” (1968) είχατε μπει σε στούντιο προκειμένου να κάνετε την πρώτη σας ηχογράφηση. Τι συνέβη τότε και δεν υπήρξαν αποτελέσματα;
Ναι, πράγματι, αυτό είχε συμβεί το 1964. Και πρόκειται για μια πολύ κακή εμπειρία. Δεν είχα υπογράψει κάποιο συμβόλαιο και υπήρξε σοβαρή διένεξη, η οποία οδήγησε στο να μην κυκλοφορήσουν ποτέ εκείνες οι ηχογραφήσεις.
Ήδη πολλά χρόνια προτού ανθίσει μια σχετική μόδα, πραγματοποιήσατε μια στροφή προς τον λεγόμενο «έντεχνο» ήχο. Τι σας ώθησε προς τα εκεί;
Ξέρετε, όλη αυτή η ιστορία με το «έντεχνο» δεν υπήρχε παλιότερα. Τον όρο τον πρωτάκουσα κάπου στη δεκαετία του 1970 και μετά τον είδα να καθιερώνεται. Αλλά τι πάει να πει «έντεχνο»; Γιατί δηλαδή ένα παραδοσιακό τραγούδι, εάν ασφαλώς ενορχηστρωθεί σωστά, δεν είναι κι αυτό «έντεχνο»; Κατά καιρούς είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με μεγάλους συνθέτες – τους οποίους και ευγνωμονώ γι’ αυτό. Δεν ένιωσα όμως ότι εκπροσωπούν κάτι άλλο από μια συνέχεια της παράδοσης την οποία γνώριζα, ή ότι έπρεπε να αλλάξω κάτι στον τρόπο που τραγουδούσα.
Παρακολουθείτε το σημερινό μουσικό σκηνικό στην Κρήτη; Τι γνώμη έχετε για τη νεότερη γενιά μουσικών;
Ο λαός βρίσκεται εδώ σε άμεση σχέση με την παράδοση. Βλέπω έτσι ελπιδοφόρα τις προσπάθειες των νεότερων, γιατί διακρίνονται από αγάπη για αυτή την παράδοση. Όχι ότι δεν υπάρχει αυθορμητισμός ότι δεν γίνονται και λάθη ή ότι δεν υπάρχουν κάποιες ταλαντεύσεις σε ορισμένους. Κατά καιρούς δοκιμάζονται ας πούμε κάποιες προσθαφαιρέσεις, τις οποίες μόνα τους τα νέα παιδιά θα οδηγηθούν πιστεύω στο σημείο να αφαιρέσουν. Υπάρχουν κι αυτά, αλλά όσο υπάρχει και μια στάση ζωής απέναντι στην παράδοση είμαι αισιόδοξος.
Τι σχεδιάζετε δισκογραφικά και συναυλιακά για το μέλλον;
Είναι νωρίς ακόμα... Πάντως σχέδια υπάρχουν και κάποιες συζητήσεις γίνονται. Θα δούμε...