Coti K

Τελευταία όλο και περισσότερα περιοδικά προβάλλουν την electronica στην χώρα μας. Πιστεύεις οτι υπάρχει electronica σκηνή; Αν οχι τι είναι αυτό που σχηματίζει μια σκηνή και κατά τη γνώμη σου πρέπει να γίνει ώστε να θεωρίσουμε υπαρκτή μια σκηνή; (Kατερίνα από Liverpool)

Η ύπαρξη ή οχι της electronica δεν με απασχολεί και πολύ. Με ενδιαφέρει η ενασχόληση του τύπου, με σκοπό την γνωστοποίηση και διεύρυνση του ακούσματος. Η λέξη “σκηνή” περικλείει έναν ομαδικό χαρακτήρα ο οποίος δεν με απασχολεί. Πιστεύω στην προσωπική δουλειά του καθενός. Είμαι σε επαφή με ανθρώπους του χώρου μου, χωρίς αυτό να σημαίνει οτι συμπορευόμαστε. Εφόσον υπάρχουν και άλλοι, η σκηνή υπάρχει.

Αν έπρεπε να επιλέξεις μεταξύ παραγωγού και δημιουργού ποιο θα έβρισκες πιο ενδιαφέρον; Γιατί συνήθως ως παραγωγός ασχολείσαι περισσότερο με το rock ενώ ως δημιουργός με την ηλεκτρονική μουσική. Τι σε τραβάει πιο πολύ; (Γιάννης Γιακουμέλος)

Ανταπάντηση: Αν έπρεπε να διαλέξεις μεταξύ του αριστερού και του δεξιού σου ποδιού πιο θα διάλεγες; Δεν επιλέγω τις παραγωγές βάσει των δικών μου ακουσμάτων. Αν η δουλειά είναι αξιόλογη και πιστέψω ότι μπορώ να προσφέρω σε αυτήν, είμαι διαθέσιμος.

Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ή γεγονότα που σε οδήγησαν στο χώρο της electronica; (John Smith?!)

Πάντα με έκφραζε ο πειραματισμός πέρα των δεδομένων μουσικών οργάνων (κιθάρα, ηλεκτρικά μουσικά όργανα). Στο χώρο της electronica μπόρεσα να τους εντάξω στη μουσική μου και να δημιουργίσω με αυτούς νέα ακούσματα.

Τι μουσικές σπουδές ακολούθησες και ποια είναι τα βήματα που πρέπει κανείς να ακολουθήσει για να γίνει ένας επιτυχημένος παραγωγός; (Βαγγέλης Κάουλας)

Μέχρι προ ολίγων ετών η θέση του παραγωγού ήταν μια θέση υπάλληλου της δισκογραφικής εταιρίας που εμφανιζόταν μόνο κατα την ηχογράφηση στο studio. Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο δεν υπάρχουν εξειδικευμένες σπουδές μουσικού παραγωγού. Σίγουρα είναι απαραίτητη η μουσική και τεχνική γνώση. Υπάρχουν παραγωγοί που είναι μηχανικοί ήχου ή ηχολήπτες και στη συνέχεια φτάνουν να γίνουν παραγωγοί, υπάρχουν και παραγωγοί που βασίζονται στις μουσικές τους γνώσεις ανπτύσσοντας εν καιρώ τις τεχνικές τους ικανότητες. Είναι αυτονόητο ότι χρειάζονται και μουσικό αυτί και ατελείωτες ώρες δουλειάς. Προσωπικά πέρα κάποιων βασικών μαθημάτων είμαι αυτοδίδακτος μουσικός ενώ οι σπουδές μου αφορούν τον τομέα της ηχοληψίας σε Ελλάδα και Αγγλία (σσ. αρχισυντάκτη: στο ένδοξο Manchester)...

Νοιώθεις παραγωγός ή μουσικός και κατα πόσο αλληλεπιδρούν στη δημιουργικότητα σου αυτές οι δυο δραστηριότητες; (Νατάσα Γιανναράκη)

Είναι πραγματικά αναπόφευκτο να αλληλεπιδρούν. Κυρίως η ενασχόληση μου ως παραγωγός περιορίζει τον ελεύθερο μου χρόνο και κατά προέκταση το χρόνο που μπορώ να αφιερώσω στην προσωπική μου δουλειά. Αγαπάω πολύ την δραστηριότητα μου ως παραγωγός γιατί διευρύνει το μουσικό μου πεδίο με ακούσματα που ποτέ δεν θα είχα ασχοληθεί προσωπικά.

Στα κομμάτια σου χρησιμοποιείς και φυσικά όργανα. Πιστεύεις οτι αυτό δίνει ιδιαίτερο χαρακτήρα στον ήχο σου; (Νατάσα Γιανναράκη)

Το καλό με την ηλεκτρονική μουσική - όπως την αντιλαμβάνομαι, είναι ότι αποτελεί ενα πολύ ανοιχτό πεδίο. Τα φυσικά όργανα, παύουν να είναι φυσικά αφού ηχογραφούνται και εφόσον συμβαίνει αυτό, μπαίνουν πλέον στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής μουσικής. Όλα τα ηχογραφημένα ακούσματα γίνονται μέρος της προσωπικής παλέτας του κάθε δημιουργού.

Πιστεύεις οτι κάποιος που έχει καλή σχέση με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές μπορεί να συνθέσει –ηλεκτρονική- μουσική;

Ο οποιοσδήποτε μπορεί να συνθέσει μουσική είτε έχει σχέση με υπολογιστές είτε όχι. Αυτό που έχει σημασία είναι το κατα πόσο θα είναι καλή ή όχι.

Νοιώθεις οτι στα κομμάτια σου αποκρυσταλώνεις αναμνήσεις; Είναι ένας τρόπος μνήμης; (Νατάσα Γιανναράκη)

Ναι είναι.

Ποιά είναι η γνώμη σου για την εξέλιξη της dance μουσικής; Νομίζεις ότι βρίσκεται σε στασιμότητα τελευταία; (Γιάννης Γρηγορόπουλος)

Την dance μουσική την θεωρώ σαν ενα παράρτημα της ηλεκτρονικής. Δεν την παρακολουθώ ιδιαίτερα εκτός απο τις στιγμές που ακούω κάτι πραγματικά ενδιαφέρον. Πιστεύω ότι αυτό που προωθείται είναι κατα κύριο λόγο εμπορικό και προσωπικά δεν με ενδιαφέρει.

Φήμες μιλούσαν για συνεργασία με τους Ψόφιους Κοριούς κάτι το ποίο τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Αληθεύει αυτό και ποιά είναι τα κριτήρια σου για μια παραγωγή; (Γιώργος Καραιορδαννίδης)

Με τους Ψόφιους Κοριούς έγινε κάποια επαφή η οποία τελικά δεν συνεχίστηκε και ως συνεργασία για καθαρά μουσικούς λόγους. Κριτήρια για την συνεργασία είναι το να μου αρέσει η μουσική που παίζει το group και να νιώθω ότι μπορώ να προσφέρω στον ήχο σαν παραγωγός. Στην περίπτωση των Ψόφιων Κοριών, πολύ απλά, δεν ίσχυε κάτι τέτοιο.

Θα αναλάμβανες ποτέ την παραγωγή σε κάποιο πρωτοεμφανιζόμενο άγνωστο group; (Εύα Αγγελίδου)

Πολύ ευχαρίστως. Τα νέα ακούσματα με ενθουσιάζουν. Ακόμα και με group με τα οποία συνεργάζομαι καιρό όπως η Ονειροπαγίδα, προσπαθούμε να βγάλουμε καινούργια πράγματα στον ήχο. Δημιουργείται πλέον ένα πολύ στενό δέσιμο. Είναι όμως πολύ αισιόδοξο ένα νέο άκουσμα που παρουσιάζει ενδιαφέρον.

Τι μουσική ακούς τις ώρες που δεν δημιουργείς; Ποιά τα μουσικά σου ακούσματα; (Άγγελος Τζελέπης)

Electro ακούσματα, χωρίς αυτό να αποκλείει άλλες επιρροές. Δεν θέλω να βάλω τη μουσική σε καλούπια.

Τι εξοπλισμό χρησιμοποιείς και πόσα νομίζεις οτι πρέπει να ξοδέψει κάποιος για να αρχίσει να πειραματίζεται με τέτοιους ήχους; (Κώστας Παραράς)

Η τεχνολογία βοηθάει πάρα πολύ σε αυτόν τον τομέα. Χωρίς να φτάσουμε στο ποσόν ενος εξειδικευμένου audio υπολογιστή μπορεί κάποιος με απλά μηχανηματάκια να παράγει κάτι πραγματικά πρωτότυπο αρκεί να έχει διάθεση για δουλειά και φαντασία. Θα αναφέρω απλά ότι το ‘97 ηχογραφήσα το 90% του Quasi βασισμένος σε ενα μηχάνημα 100.000 δραχμών.

Ποιά η γνώμη σου για τη μέχρι τώρα πορεία της Ελληνικής σκηνής και ποιές οι προβλέψεις σου για το μέλλον της; (Σωτήρης Γκανιας)

Δεν έχω την απαίτηση – ψευδαίσθηση οτι πρέπει να πηγαίνει πάντα προς το καλύτερο. Γενικά πιστεύω ότι είναι αναπόφευκτη η θετική πορεία. Προσωπικά πάντως με απασχολεί περισσότερο το παρόν και το άμεσο μέλλον και δεν κάνω τόσο μακροχρόνιες σκέψεις. Είναι βασικό το να ζούμε το τώρα.

Πώς θα χαρακτήριζες ο ίδιος τη μουσική σου; (Μαρίνα Ξένου)

Σε μια ελεύθερη απόδοση του αγγλικού “electronic listening music” θα την χαρακτήριζα ως “ηλεκτρονική μουσική δωματίου”.

Παραγωγοί μουσικής συνήθως σχετίζονται με instrumental μουσική. Κατα πόσο θα σε ενδιέφερε να αναλάβεις την παραγωγή ενος soundtrack;

Αν πρόκειται να γίνει με τις σωστές προϋποθέσεις θα ήταν πολύ ενδιαφέρον. Μου έχει γίνει πρόταση για κινηματογραφική παραγωγή και αρνήθηκα γιατί δεν εκπληρούνταν οι προϋποθέσεις μου. Για κάτι τέτοιο βασίζεσαι στη σχέση που σου δίνει ο σκηνοθέτης και χρειάζεται συνεχή επαφή παράλληλα με τα γυρίσματα. Έχω δουλέψει πάντως πάνω σε αυτό, για μια σειρά ντοκυμαντέρ της ΝΕΤ, την “Εξ Ομονοίας” όπου έκανα την μουσική.

Πιστεύεις ότι η ηλεκτρονική μουσική με τις ευκολίες που παρουσιάζει οδηγεί σε τυποποίηση και έλλειψη αυθεντικότητας;

Το πρόβλημα της τυποποίησης είναι πάρα πολύ σοβαρό και η αλήθεια είναι ότι υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Οι preset ήχοι στα synths βοηθάνε αλλά όσοι ασχολούνται λίγο παραπάνω φτιάχνουν εξολοκλήρου την προσωπική τους παλέτα. Κάτι τέτοιο όμως ισχύει και για τα ριφάκια στην κιθάρα. Όπως όλα είναι θέμα προσωπικής δουλειάς.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας οδηγεί σε όλο και πιο εύκολη “σπιτική παραγωγή” μουσικού υλικού, ενώ μέσω internet είναι πλέον εύκολη και προώθηση παρακάμπτοντας όλο το δικτυο των μεσαζόντων (ίσως ως ένα σημείο και των δισκογραφικών εταιριών) -με ότι επιπτώσεις θετικές ή αρνητικές μπορεί να σημαίνει αυτό. Ποιά η γνώμη σου;

Πιστεύω ότι είναι πάρα πολύ καλό το να μην υπάρχει πλέον μεσάζοντας μεταξύ πομπού και δέκτη. Είναι σαν να μην υπάρχει φίλτρο το οποίο μπορεί να ενισχύσει την δουλειά κάποιου που δεν αξίζει και να “κόψει” κάποιον, απλά και μόνο γιατί δεν είναι εμπορικός. Κάτι τέτοιο θα καταλύσει το star system, με την έννοια της ανωτερότητας που πουλάνε οι δισκογραφικές εταιρίες.

Όσον αφορά την αποδοχή του κοινού που προσλαμβάνεις, σε ενδιαφέρουν περισσότερο οι πωλήσεις σε δίσκους ή η ανταπόκριση του κοινού στις ζωντανές εμφανήσεις σου;

Ο αριθμός των ανθρώπων που ακούν τη μουσική σου έχει σημασία μέχρι ενός σημείου. Όταν φτάνεις στο σημείο να πουλάς πάνω απο 5000 δίσκους στην Ελλάδα ξέρεις εκ των πραγμάτων ότι δεν είναι απαραίτητα άνθρωποι που ασχολούνται στενά με τη δουλειά σου αλλά καταναλωτές -πράγμα το οποίο δεν είναι κακό, απλά όταν οι αριθμοί αυξάνουν ξέρεις πλέον ότι δεν απευθύνεσαι μόνο στο ακροατήριο σου. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει στις ζωντανές εμφανίσεις –όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό τουλάχιστον.

Ηλεκτρονική μουσική και live εμφανισεις. Αντίφαση;

Η αλήθεια είναι ότι είναι ενα πολύ μεγάλο κεφάλαιο. Η ηλεκτρονική μουσική δεν γεννιέται σε real time ζωντανά. Είναι πιο κοντά σε κάποιες εικαστικές τέχνες όπως παραδείγματος χάριν η γλυπτική όπου σμιλεύεις ατελείωτα ενα έργο μέχρι να φτάσεις να το παρουσιάσεις. Το να δώσεις σε ένα ηχογραφημένο υλικό μια ζωντανή υπόσταση είναι σίγουρα κάτι το ανάποδο. Το έχω κάνει στο παρελθόν σε εμφανίσεις μου μαζί με τον Dj Lo-Fi, όπου εξελίξαμε υλικό ειδικά σχεδιασμένο να χρησιμοποιηθεί σε ζωντανή εμφάνιση, το οποίο ποτέ δεν απέκτησε μια συγκεκριμένη μορφή.

Κατι τέτοιο υπάρχει και γενικά όμως έτσι δεν είναι;

Τα ίδια κομμάτια που παίζεις πρίν γράψεις το δίσκο και μετά διαφέρουν ...έχεις ανακαλύψει μια άλλη διάσταση. Περνώντας απο τη διαδικασία της παραγωγής και της εγγραφής αλλάζουν κάποια πράγματα. Και πλέον με αυτό σα δεδομένο όταν το ξαναπαίξεις ζωντανά ενσωματώνεις στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν στην ηχογράφηση. Απο την άλλη το live και η ηχογράφιση είναι δυο διαφορετικά πράγματα. Συνήθως κάνω τον παραλληλισμό ανάμεσα στο studio και στο live όπως ανάμεσα στον κινηματογράφο και το θέατρο. Στο live είναι σαν να παίζεις μια θεατρική παράσταση ενώ στο studio σαν μια κινηματογραφική. Μπορεί να είναι το ίδιο έργο αλλά το πώς θα το κινηματογραφίσεις με το πως θα παιχτεί την εκάστοτε φορά στο θέατρο είναι δυο διαφορετικά πράγματα.

Η συνεργασία με τον Κωσταντίνο Β ή το Μιχάλη Δ, έχει κάποιες ιδιαιτερότητες αφού και οι δύο είναι και παραγωγοί (στις προσωπικές τους δουλειες);

Η αλήθεια είναι ότι είναι μια ξεχωριστή περίπτωση. Έρχομαι σε επαφή με κάποιον που μιλάει ακριβώς την ίδια γλώσσα με εμένα, κάτι το οποίο κάνει την συνεννόηση πολύ πιο εύκολη και άμεση. Αυτό ακρίβως όμως είναι το ενδιαφέρον σε όλλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις. Να προσπαθείς να ανακαλύψεις τον κόσμο των άλλων δημιουργών και να τους βοηθήσεις να τον αποδόσουν όπως θέλουν αυτοί.

Ποιά είναι η διαδικασία που ακολουθείται συνήθως σε μια συνεργασία;

Τα groups έχοντας ακούσει τη δουλειά μου έρχονται για τη συνεργασία και ούτε εγώ ούτε αυτοί ξέρουν πως θα ακουστούμε τελικά. Ανακαλύπτουμε πράγματα καθ’οδόν, ανακαλύπτουμε μαζί τον ήχο που κρύβουν μέσα τους. Γίνονται προτάσεις απο μέρους μου και τα υπόλοιπα είναι θέμα δουλειάς.

Πόσα DATA DATA χωράνε σε ενα AMONIAC; (Γιώργος Λυγεράκης)

Όσα ακριβώς χωράνε και σε ενα σουρεαλιστικό μουστάκι.

Σαν παραγωγός ποια η γνώμη σου: Digital ή Analog;

Και τα δυο μέσα είναι. Το καθένα έχει τα δικά πλεονεκτήματα. Υπάρχουν πάντως στιγμές που δυσανασχετώ στην ιδέα του να επιστρέψω σε μπομπίνες. Τα χρησιμοποιώ και τα δυο.

Η συζήτηση συνεχίστηκε για αρκετή ώρα με ποικίλη θεματολογία. Αφού τον ευχαρίστησα για τον χρόνο που διάθεσε, αποσύρθηκα αφήνοντας τον να επιστρέψει στις υποχρεώσεις του. Τα υπόλοιπα εξάλου θα τα ακούσουμε την Πέμπτη στο Αν.