Φωτογραφία Θάνου Ανεστόπουλου: Σμαρώ Μπότσα
Η πρώτη στιγμή, ο πρώτος φθόγγος, το πρώτο σύμφωνο ή φωνήεν. Αυτό το ελάχιστης διάρκειας χρονικό θραύσμα, κατά το οποίο ξεκινά η ερμηνεία των λέξεων και των στίχων, είναι το σημείο που στον δικό μας εκφραστικό κόσμο αποδεικνύεται αν ο τραγουδιστής είναι σπουδαίος. «Μονάχα έχουν περάσει χίλια χρόνια». Ποιός θα μπορούσε να πει αυτήν την ακολουθία λέξεων καλύτερα από τον Θάνο Ανεστόπουλο; Ουδείς. Γι' αυτό και ο εκλιπών καλλιτέχνης ήταν ένας σπουδαίος.
Η συζήτηση για τη σχέση μεταξύ στίχου και μουσικής στα τραγούδια είναι αέναη. Δεν καταλήγεις ποτέ σε συμπέρασμα. Άλλωστε τα δύο συστατικά στοιχεία αλληλοσυμπληρώνονται, συγκρούονται, ερωτεύονται και μισούνται. Η δε επιλογή χρήσης μιας σκληρής και αδυσώπητης γλώσσας όπως η ελληνική, είναι στοιχείο γενναιότητας. Πόσο μάλλον η επιλογή οι στίχοι σου να «διολισθαίνουν» στην ποίηση. Τα Διάφανα Κρίνα έκαναν ακριβώς όλες τις δύσκολες επιλογές.
{youtube}f36KRgSopRk{/youtube}
Δεν συμβιβάστηκαν. Όσο κλισέ κι αν μοιάζει μια τέτοια διαπίστωση, τα Διάφανα Κρίνα –το καθένα ξεχωριστά και εν συνόλω– δεν παρέδωσαν εκατοστό από τον χώρο τον οποίον διεκδικούσαν. Συγκρίνετε τα δύο ομορφότερα δημιουργήματά τους με τη δισκογραφία εκείνης και της κατοπινής εποχής: Το Κάτι Σαράβαλες Καρδιές (1998) και το Ευωδιάζουν Αγριοκέρασα Οι Σιωπές (2000) αποτελούν μνημεία σπουδαίας έκφρασης. Τα οποία παραμένουν ανέγγιχτα. Κανείς δεν μπορεί να προσεγγίσει τον τρόπο των Διάφανων Κρίνων. Από κανένα ιδιώμα. Κανείς δεν μπορεί να πει τα τραγούδια τους. Κανείς δεν μπορεί να τους αντιγράψει. Κανείς δεν μπορεί να αποτυπώσει τις ιδέες τους. Κανείς δεν μπορεί να αφομοιώσει τις δηλώσεις τους.
Ο Θάνος Ανεστόπουλος ήταν ο βασικός λόγος για όλα αυτά. Τραγουδούσε τους στίχους και ερμήνευε. Με εκείνη τη σοκαριστική φωνή του. Τη βαθιά, αυθύπαρκτη έκφρασή του. Την παθιασμένη φωνή, που έφερε το άρωμα του αλκοόλ και της έγνοιας. Το άγχος της έκφρασης. Την εγγενή της μελαγχολία.
Όλα τα μέλη των Διάφανων Κρίνων, με προεξάρχοντα τον Θάνο Ανεστόπουλο που κρατούσε την «προνομιακή» και συνάμα καταραμένη θέση πίσω από το μικρόφωνο, υπερέβαιναν εαυτούς σε όλα τα πεδία. Δεν ήταν σπουδαίοι μουσικοί. Παιδιά από εργατικές περιοχές της Δυτικής Αθήνας κυρίως, μεροκαματιάρηδες, μα με μια μεγάλη λατρεία για τη δημιουργία. Τη δημιουργία των άλλων, των επιφανών ή των περιθωριοποιημένων σήμερα. Διάβαζαν πολύ και προσπαθούσαν να μεταγγίσουν τις σκέψεις που προέκυπταν σε τραγούδια. Ο Ανεστόπουλος ήταν βασικός παράγοντας στο να πλάσουν ένα δικό τους εκφραστικό μίγμα, παράτολμο για την τρελή εποχή στην οποία ξεπήδησαν.
Ποιος διάβαζε ακόμα Καρυωτάκη το 1996; Ποιον εντυπωσίαζε ο Λαπαθιώτης ή η Πολυδούρη; Ας μη γελιόμαστε, σχεδόν κανέναν: όλοι υπάκουαν στα θέλγητρα της συνθηματολογίας και της αφαίρεσης. Εν αντιθέσει με το τι έγραφαν ο Παντελής Ροδοστόγλου και ο Θάνος Ανεστόπουλος. Και με το πώς τραγουδούσε τους στίχους ο Ανεστόπουλος. Να το θυμόμαστε αυτό, για να αντιληφθούμε τη συνεισφορά της μπάντας. Που έπαιρνε έναν μεγάλο λεκτικό όγκο και προσπαθούσε να τον φέρει στα μέτρα της μουσικής.
Η διάλυση του γκρουπ, με μια θλιβερή μάλιστα απομυθοποίηση, έμοιαζε κοσμικά προδιαγεγραμμένη. Ο ίδιος ο Ανεστόπουλος, προσκεκλημένος σε τηλεοπτική εκπομπή το 2011 από τον σημαντικότατο Βασίλη Βασιλικό, παραδεχόταν ότι υπήρχε εποχή κατά την οποία είχε χάσει τον δρόμο του λόγω της τοξικότητας. Επανήλθε τότε στην επιφάνεια, έβγαλε το κεφάλι του να αναπνεύσει μετά από πολλή προσπάθεια. Παραδέχτηκε την υλική του υπόσταση και έθεσε εαυτόν στο κάλεσμα της εποχής. Στηλίτευε τα κάθε λογής καθεστώτα, αμφισβητούσε δια της δημιουργίας του. Κι εμείς τον κοιτούσαμε με το σεβασμό που αρμόζει σε έναν άνθρωπο ο οποίος δεν ανεβαίνει σε άμβωνα για να κηρύξει.
Ο Θάνος Ανεστόπουλος, με αυτήν την τρομακτικά υπέροχη φωνή του, με αυτό το τεράστιο εκφραστικό του χάρισμα, θα παραμένει πάντοτε εκεί, απέναντί μας. Θα ξεπηδά μέσα από τη σκονισμένη παραγωγή των δύο πρώτων δίσκων των Κρίνων, μέσα από τον φροντισμένο ήχο των επόμενων δημιουργιών, μέσα από τις γραμμές του ύστερου μεταιχμίου, να τραγουδά και να σε σέρνει στην ταύτιση. Να βλέπεις τον εαυτό σου σε έναν στίχο ή μια λέξη.
Και τώρα; Μένουμε εμείς, όσοι λατρέψαμε τον ίδιο και τα Διάφανα Κρίνα, να καλούμαστε να κάνουμε τον απολογισμό. Με ένα μυαλό και μια συνείδηση που ακολουθεί μοτίβο παρόμοιο με τα "Παράξενα Νέα Από Κάποιο Άλλο Άστρο". Με ένα κομμάτι που ο Ανεστόπουλος δεν τραγουδά. Αιωρούμαστε στο σημείο εκείνο όπου η κιθάρα φτάνει στον υψηλό τόνο. Εκεί όπου, για λίγες στιγμές, ακούγεται μόνο η ηχώ. Τότε που όλα τα όργανα για λίγο παύουν. Και κατόπιν παίρνουν ξανά τον κατήφορο. Τη συνηθισμένη τους διαδρομή. Στη συνηθισμένη ζωή.
