Επιστρέφω με ιδιαίτερη χαρά στο καθήκον της δισκοκριτικής, φλερτάροντας με το «μαχαίρι» των λατρεμένων ιθυνόντων του Avopolis (ένας καλός λόγος, ποτέ δεν βλάπτει!). Κινητήρια δύναμη της επιστροφής είναι το A Moon Shaped Pool, ο καινούριος δίσκος των Radiohead. Επέλεξα δε αυτή την κίνηση επειδή, πολύ απλά, οι Radiohead δεν αποτελούσαν ποτέ λατρεμένο καλλιτεχνικό όχημα. Δεν υπήρξε δηλαδή ποτέ ταύτιση με το όραμά τους, παρά το γεγονός ότι (φυσικά) το OK Computer αποτελεί τον σημαντικότερο δίσκο της δεκαετίας του 1990 και το Kid A τον πιο απροσχημάτιστο τρόπο να αποκαλύψεις την απέχθειά σου για τον κόσμο ετούτο.
Συζητήθηκε πολύ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το A Moon Shaped Pool. Ο τρόπος που προωθήθηκε, σε συνδυασμό με το απρόσμενο (για τους ανυποψίαστους) του ερχομού του, παρήγαγαν το κατάλληλο πεδίο για να ξεσπάσουν κόντρες μεταξύ ακροατών για την ποιότητα των δύο πρώτων τραγουδιών που αποκαλύφθηκαν. Υπέροχοι όροι για μια συζήτηση, στην οποία μπορείς να τοποθετηθείς ακόμα κι αν δεν ακούσεις καθόλου το ίδιο το ηχογράφημα: ένας απλός αφορισμός μπορεί να σου λύσει τα χέρια και παράλληλα να πουλάς και μούρη στα πιξελιασμένα παιδάρια εκεί έξω.
{youtube}zbKQPqs-cqc{/youtube}
Προσπαθώντας να διαβάσω τι ακριβώς γράφτηκε στην Ελλάδα για το A Moon Shaped Pool, έπεσα πάνω σε ένα (τουλάχιστον) κίβδηλο μανιχαϊστικό κείμενο για το αν πρόκειται περί αριστουργήματος ή για τον ορισμό της απόλυτης βαρεμάρας. Διάολε, η μουσική –και κάθε μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης– δεν είναι δυνατόν να υπόκειται σε τέτοιου είδους βάσανα. Πόσο μάλλον οι αναγνώστες. Αν δεν έχεις τη διάθεση να επιδείξεις τον απαραίτητο σεβασμό απέναντι σε εκείνον που θα ανοίξει την ιστοσελίδα σου, τότε παράτα το «άθλημα» και ασχολήσου με το αθλητικό πεδίο, όπου τα πράγματα είναι πιο γήινα και σαφή.
Επί του θέματος. Το A Moon Shaped Pool αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για τους Radiohead, καθώς κάνουν ένα τρομερά ενδιαφέρον βήμα δια της αξιοποίησης της London Contemporary Orchestra, της οποίας προϊστάμενος έχει υπάρξει ο τρομερός Jonny Greenwood. Γιατί; Η απόσταση που χώριζε τον κόσμο των Radiohead από τον πραγματικό κόσμο μπορεί να μετρηθεί σε ηλεκτρικό σήμα 0 και 1, καθώς η τεχνολογία έπαιζε (κυρίως στη μετά-The Bends εποχή τους) βασικό ρόλο στην ανάπτυξη των ιδεών. Ακόμα και όταν άφηναν στην άκρη τα ηλεκτρονικά, η παραγωγή τους ποτέ δεν άρπαζε τα κλασικά όργανα. Όταν όμως απλώς τα ακουμπούσε, με αποκορύφωμα το τεράστιο "Pyramid Song", η δυναμική τους εξελισσόταν ιδιαίτερα θετικά. Απογειωνόταν, για την ακρίβεια.
Η πρόκληση λοιπόν, παραπάνω από ευπρόσδεκτη. Η υλοποίηση; Εδώ μπαίνουμε σε ένα πεδίο εξόχως υποκειμενικό. Σιγά το νέο... Ας το εξετάσουμε το θέμα βήμα-βήμα. Τραγούδι-τραγούδι δηλαδή.
Το "Burn The Witch" δεν είναι όσο σπουδαίο παρουσιάστηκε. Η χρήση των εγχόρδων έξυπνη, αλλά σε καμία περίπτωση ιδιοφυής. Και τα στοιχεία κλιμάκωσης τίποτε το εξαίσιο, αφού το μοτίβο τους υπακούει στους κανόνες της συνθετικής δεινότητας των Radiohead. Το "Daydreaming" είναι υπερβολικά φλύαρο. Και ούτε οι στίχοι του μπορούν να επιβραβεύσουν τη μακρά προσπάθεια. Το "Decks Dark", αντιθέτως, είναι όμορφο, λόγω των χορωδιακών φωνητικών. Και σε εγκλωβίζει ωσάν λαβύρινθος. Στο "Desert Island Disk" ο Yorke μοιάζει να έχει επηρεαστεί υπερβολικά από το αμερικάνικο ραδιόφωνο. Στο "Ful Stop" συναντάμε μια πτυχή που θυμίζει έντονα τις kraut rock αναζητήσεις των Portishead. Ενδιαφέρον απλά.
Και συνεχίζουμε. Το "Glass Eyes" είναι το καλύτερο κομμάτι του δίσκου. Εύθραυστο. Και τα έγχορδα απλά υπέροχα. Στο "Identikit" την παράσταση κλέβει εύκολα η κιθάρα –πολύ εύκολα όμως. Στο "The Numbers" η ορχήστρα στο πίσω μέρος κάνει περιπετειώδες ένα κατά τ' άλλα ανώφελο ταξίδι. Ο διάλογός της πάντως με το μπάσο είναι πρωτοφανώς εξαίσιος. Το "Present Tense" μοιάζει να ξεπήδησε από τα outtakes κάποιας παλιάς πρόβας και να ενδύθηκε τα νέα ρούχα της παραγωγής. Το δε "Tinker Tailor Soldier Sailor Rich Man Poor Man Beggar Man Thief" είναι περιπετειώδες όπως μας έχουν συνηθίσει τόσα και τόσα χρόνια οι Radiohead: η κορύφωσή του πραγματικά επιβεβαιώνει γιατί οι μεγάλες ορχήστρες μπορούν να αποδώσουν με μοναδικό τρόπο τα συναισθήματα.
Άφησα τελευταίο το επαναδιατυπωμένο "True Love Waits". Θα έπρεπε να λείπει από τον δίσκο. Όχι μόνο λόγω της απαράδεκτης μεταχείρισης ενός τραγουδιού που με μια κιθάρα παλιότερα έμοιαζε απλά υποδειγματικό. Αλλά επειδή η επανάληψη απλά δεν αρμόζει σε μια μπάντα σαν τους Radiohead. Ακόμα και αν η πλειονότητα των τραγουδιών ήταν γνωστή στους αμετανόητους fans τους.
Και λοιπόν; Είναι καλός δίσκος το A Moon Shaped Pool. Εδώ να υπογραμμίσουμε ότι η μορφή της δισκογραφίας σε σύνολο τραγουδιών, μπορεί να αποτέλεσε μια καλή οικονομική ιδέα, έχει όμως τελικά επιβληθεί από την ίδια τη ζωή ως ο ενδεδειγμένος καλλιτεχνικός τρόπος να αντιληφθούμε τη θέση και το όραμα του εκάστοτε δημιουργού. Το εν λόγω λοιπόν δημιούργημα των Radiohead είναι ένας καλός δίσκος, χωρίς όμως να σφραγίζει ούτε την πορεία τους, ούτε και τον ακροατή. Το σύνολό του «ρέει» πολύ όμορφα και ακούγεται απνευστί. Λίγοι δίσκοι το κάνουν αυτό, χωρίς να σε αναγκάσουν σε κάποια φάση της ακρόασής τους να ξεχάσεις τα ακουστικά για να απαντήσεις το τηλέφωνο.
Ακούστε το A Moon Shaped Pool, προσεκτικά όμως. Και αν διαφωνείτε με έναν φίλο ή φίλη σας, ακούστε τον ακόμα πιο προσεκτικά. Και εστιάστε στα έγχορδα. Είναι, γενικά μιλώντας, υπέροχη εφεύρεση.
