Μπαίνουμε σιγά σιγά σε εκείνην την περίοδο της χρονιάς που, φυσιολογικά, ξυπνάει μέσα μου η απολογιστική διάθεση (κυρίως) για την καλλιτεχνική παραγωγή της. Όμως, φέτος πιάνω τον εαυτό μου να μην έχει ιδιαίτερη όρεξη για όσα προηγήθηκαν. Ίσως να φταίει πως κάπως πλέον έχει μπερδευτεί ο χρόνος και στιγμές από το 2021 μοιάζουν σα να συνέβησαν το 2020 -και το ανάποδο. Ίσως, απλώς είναι μία φυσική ανάγκη του οργανισμού να ξεφύγει από το οτιδήποτε έχει συνδέσει με την πανδημία. Ίσως, τελικά, να είναι πως δεν με ενθουσίασε τίποτα πραγματικά φέτος και η ιστορία τελειώνει κάπου εκεί.
Τα σκεφτόμουν όλα αυτά με αφορμή - τι άλλο; - τις πρώτες μουσικές λίστες που δημοσίευσαν κατά χρονική σειρά το Uncut, που πρώτη φορά στα χρονικά προλαβαίνει το παραδοσιακά πρώτο Rough Trade, και τέλος το Mojo. Καταλαβαίνω πως πωρώνομαι με το απολογιστικό παιχνίδι, όταν ψαχουλεύω τις λίστες και συμβαίνουν δύο πράγματα: 1) Βρίσκω δίσκους που με ξετρέλαναν και σταματάω τα πάντα γιατί θέλω να τους ακούσω ξανά και ξανά επειγόντως 2) ανακαλύπτω δίσκους για τους οποίους δεν είχα ιδέα και κάπως μου ξέφυγαν μέσα στον ρου της χρονιάς, και τους δίνω ευκαιρίες ακρόασης μέχρι να φτάσω να πω κιόλας για κάποιους “μακάρι να τους είχα ακούσει νωρίτερα για να τους έβαζα στη λίστα μου”. Μέχρι στιγμής το πρώτο συνέβη ελάχιστα ως καθόλου, ενώ για το δεύτερο ούτε λόγος. Ραντεβού στα δύο εναπομείναντα Snap(shots) της χρονιάς για να δούμε αν θα έχει αλλάξει κάτι μέσα μου μέχρι τότε. Σε κάθε περίπτωση, νικήτρια ως τώρα βγαίνει η Weather Station με το Ignorance.
Δεν μπορώ να πω, όμως, ότι δεν ενθουσιάστηκα με το Wheel of Fortune and Fantasy, τη νέα ταινία του Ryusuke Hamaguchi που παρακολούθησα πριν δέκα μέρες και τη σκέφτομαι ακόμη. Ο κινηματογράφος που δημιουργεί ο Ιάπωνας σκηνοθέτης είναι σαν οπτική απάτη: σε οδηγεί να αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα με έναν συγκεκριμένο τρόπο εμπιστευόμενος τις αισθήσεις σου, μέχρι να ανοίξει μία νέα οπτική γωνία θέασης που ανατρέπει κάθε πραγματικότητα που έχει σχηματιστεί ως τώρα. Οι τρεις σπονδυλωτές ιστορίες που συνδιαμορφώνουν αυτήν την ταινία - ανθολόγιο αντιμετωπίζουν τη ζωή, πράγματι, ως έναν τροχό της τύχης, στην οποία οι επιλογές και οι αποφάσεις των πρωταγωνιστών πρέπει συνεχώς να αναπροσαρμόζονται για να ταιριάξουν στη ρευστή φύση της πραγματικής ζωής. Είναι μία ταινία ανατρεπτική και αντισυμβατική ως προς τη τέχνη και την παράδοση του ιαπωνικού κινηματογράφου, αλλά και προς τον ίδιο τον θεατή, ο οποίος βιάζεται να διαμορφώσει εικόνα για το τι βλέπει, μέχρι να αναγκαστεί να αλλάξει θέση μέσα του για να βγάλει νόημα. Οι αδιάκοποι διάλογοι είναι αριστοτεχνικά γραμμένοι και η δραματουργία κλιμακώνεται αλλά και πεθαίνει μα αθόρυβο τρόπο. Μία ταινία φτιαγμένη απ’ όλα τα υλικά που μας κάνουν ανθρώπους.
H Sally Rooney έχει γίνει γνωστή στο μυαλό των αναγνωστών ως η συγγραφέας που κατανόησε και έγραψε καλύτερα για τη γενιά μου, τη γενιά των millennials, παρόλο που η ίδια αντιλαμβάνεται τα βιβλία της όχι μόνο ως millennial μυθιστορήματα, αλλά και ως μυθιστορήματα για τη γυναικεία φύση. Μετά τις μεγάλες της επιτυχίες “Normal People” και “Conversation With Friends”, στις αρχές του φθινοπώρου κυκλοφόρησε το “Beautiful World, Where Are You”, ένα βιβλίο που αφηγείται την ιστορία δύο κοριτσιών, της Alice και της Eileen, και δύο αγοριών, του Simon και του Felix. Όλοι τους είναι γύρω στα 30 και όλοι τους μοιράζονται κάτι κοινό: προσπαθούν να καταλάβουν τι θέλουν από τις ζωές τους για να είναι ευτυχισμένοι σε έναν κόσμο που μέσα στην πολυπλοκότητα του μπορεί να βγάλει νόημα. Δεν έχει νόημα να μπω στις λεπτομέρειες της υπόθεσης και του κάθε χαρακτήρα, παρά να καταθέσω πως πρόκειται για ένα ακόμη εξαιρετικό βιβλίο της Ιρλανδής λογοτέχνιδας, με όλες τις αρετές και τα πταίσματα που απολαύσαμε και στα δύο προηγούμενα της. Ίσως στο συγκεκριμένο καταβάλει λίγη παραπάνω προσπάθεια να σχηματίσει το πλαίσιο της εποχής μέσα στην οποία υπάρχουν οι πρωταγωνιστές της, τικάροντας με διακριτικό, και μάλλον πρόχειρο τρόπο, ζητήματα που βρίσκονται σίγουρα στην ατζέντα των αναγνωστών της. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί τη μαγεία που βρίσκεται στα μικρά πράγματα που φωτίζει η Rooney μέσα από τις περιεκτικές περιγραφές και τους πολύ αληθινούς διαλόγους που συλλαμβάνει, αλλά και τους ανθρώπινους αντι-ήρωες/ χαρακτήρες που επιλέγει να σκιαγραφήσει αυτή τη φορά. Αξίζει να σημειωθεί πως ο χαρακτήρας της Alice φαντάζει πως είναι εμπνευσμένη από την ίδια τη συγγραφέα, παρόλο που η ίδια το αρνήθηκε. Το “Beautiful World, Where Are You” είναι κυρίως ακόμη ένα βιβλίο της Sally Rooney που αντιμετωπίζεται σαν λογοτεχνική γιορτή από τους αναγνώστες, κι αυτό είναι κάτι που λείπει από την εποχή μας. Η φωνή της Ιρλανδής συνεχίζει να γραπώνει την αλήθεια της μπερδεμένης γενιάς της, γεμάτη από αγόρια και κορίτσια που δεν έγιναν ποτέ οι άντρες και γυναίκες που νομίζουν ότι είναι, με την ίδια γλυκόπικρη διαύγεια.
