Όσοι ασχολούνται με την Τέχνη ούτε τον ίδιο βαθμό ικανοτήτων έχουν, ούτε είναι απαραίτητα και καλλιτέχνες.
Υπάρχουν αυτοί που οδηγήθηκαν στη δημιουργία επειδή πολύ αγάπησαν την τέχνη, πολύ επηρεάστηκαν από κάποιους καλλιτέχνες και θα ήθελαν «να γίνουν σαν κι αυτούς», καταλήγοντας συνήθως στο να γίνουν «συμπαθείς» αντιγραφείς χωρίς ποτέ να ξεπεράσουν την μετριότητα.
Υπάρχουν κι αυτοί που έχουν ένα ακατέργαστο ταλέντο. Κάποιοι από αυτούς βρίσκουν τρόπο να το καλλιεργήσουν, να το εξελίξουν, να το βελτιώσουν και να φτάσουν να γίνουν πραγματικοί καλλιτέχνες και σπουδαίοι δημιουργοί, ενώ άλλους, ο εγωισμός και η έπαρση αυτού του ταλέντου τους καταπίνει αμάσητους και τους φτύνει στα αζήτητα.
Τέλος, υπάρχουν κι αυτοί οι πολύ λίγοι που έχουν (ας το πούμε) «θείο χάρισμα». Ένα είδος ταλέντου που ξεπερνάει τα ανθρώπινα, συναντάται σπανιότατα και γι’ αυτό βαραίνει απίστευτα αυτούς που -αργά ή γρήγορα- συνειδητοποιούν πως το έχουν και συχνά τους δημιουργεί πολλά προβλήματα, μετατρέποντας την ευλογία σε κατάρα.
Κοινοί θνητοί με ένα θείο χάρισμα. Δεν είναι και εύκολο…
Φωνητικά ο Στέλιος Καζαντζίδης είχε ένα τέτοιο θεό χάρισμα. Ένα τεράστιο ηχείο μέσα στο στέρνο και στο στομάχι που έβγαζε αβίαστα και απλά έναν «μεγάλο ήχο» απλώς ανοίγοντας το στόμα του. Όπως έλεγε και η Amy Winehouse: «Θέλω να τραγουδάω απλά, σαν να μασάω μια τσίχλα». Ο Καζαντζίδης τραγουδούσε ακριβώς έτσι, σαν να μασούσε τσίχλα. Δεν έχει να κάνει με το ρεπερτόριο που μπορεί να μην σου αρέσει, δεν έχει να κάνει με το ότι ήταν ένας μάλλον δυσάρεστος και ιδιότροπος άνθρωπος αλλά με την φωνή αυτή καθ’ αυτή. Και γι’ αυτήν κανείς -νομίζω- δεν μπορεί να φέρει αντίρρηση.
Κανείς μας δεν σκέφτεται ότι ο Πικάσο ήταν ένας περίεργος και κακότροπος άνθρωπος όταν κοιτάζει την Γκουέρνικα, κανείς δεν σκέφτεται πόσο δυσάρεστος άνθρωπος ήταν ο Mark E. Smith ακούγοντας Fall ή πόσο στραβόξυλο είναι ο Blixa Bargeld ακούγοντας Einstürzende Neubauten.
Το τι ήταν ο Phil Spector δεν μας εμπόδισε να μνημονεύουμε ακόμη και σήμερα το Wall of Sound (και όχι μόνο).
Η Τέχνη είναι γεμάτη από μοναδικούς καλλιτέχνες που η σπουδαιότητα της δημιουργίας τους δεν συνάδει με την ανθρώπινη συμπεριφορά τους.
Προφανώς όταν ακούς Βάγκνερ δεν μπορείς να μην σκεφτείς τις αντισημιτικές, ξενοφοβικές απόψεις του αλλά και το ότι υπήρξε μια μεγαλοφυής περίπτωση μουσικού δημιουργού. Το ότι δεκαετίες μετά τον θάνατο του «υιοθετήθηκε» από τον Χίτλερ, ως το κατάλληλο άκουσμα για τους γνήσιους Γερμανούς, κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα.
Με αφορμή την μακροχρόνια κόντρα του με τον (εβραϊκής καταγωγής) Μάτσα και την δισκογραφική του εταιρία (αλλά ίσως όχι μόνο) και ο Καζαντζίδης εξέφρασε αντισημιτικές απόψεις που εξελίχθηκε σχεδόν σε μανία καταδίωξης από τους Εβραίους.
Φυσικά κι εδώ πρέπει να γίνει ένας διαχωρισμός. Είναι άλλο πράγμα να είναι ένας σπουδαίος καλλιτέχνης απλώς δυσάρεστος, ιδιότροπος και κακότροπος και είναι άλλο να είναι κακοποιητικός, αντισημίτης, ξενοφοβικός, μισογύνης ή με φασιστικές απόψεις.
Όπως και να ‘χει, μπορεί να αναγνωρίζουμε το «θείο χάρισμα» όταν υπάρχει, γιατί είναι λίγο σαν να βλέπουμε ένα εξαιρετικά σπάνιο φυσικό φαινόμενο από αυτά που εμφανίζονται μια φορά στο τόσο από την άλλη όμως είναι και απολύτως ανθρώπινο να υπάρχει ένα «τράβηγμα από το μανίκι» κάθε φορά που ακούμε, βλέπουμε, διαβάζουμε κάτι από μία ιδιοφυία με «ανάρμοστη συμπεριφορά» και «όχι αποδεκτές απόψεις» ακριβώς γιατί διαπιστώνουμε εμπράκτως και εμφατικά ότι η σπουδαία τέχνη του δεν μπόρεσε να κάνει ούτε καν τον ίδιο τον δημιουργό της καλύτερο άνθρωπο.
