Υπάρχει μια καρδιά που ακόμη χτυπάει πολύ δυνατά πίσω από τα τραγούδια του Ten. Όταν κυκλοφόρησε αυτό το σαρωτικό ντεμπούτο, το πνιγηρό προαστιακό τοπίο του Seattle δεν έμοιαζε ακόμα ελκυστικός προορισμός για το MTV και τα κεντρικά γραφεία των μεγάλων δισκογραφικών. Εκεί λοιπόν, μέσα από τις στάχτες των πρόωρα χαμένων Mother Love Bone, γεννήθηκε ένα γκρουπ που άφησε πολύ γρήγορα το όνομα Mookie Blaylock για να μετονομαστεί σε Pearl Jam. Το συγκρότημα αγκάλιασε το ανέμελο στυλ των slackers, πάντρεψε αριστοτεχνικά το punk με το metal και χώρεσε στα τραγούδια του όλους τους μώλωπες, τα δάκρυα και τα απωθημένα της μπερδεμένης generation X.
Με το Ten, οι Pearl Jam κατάφεραν να ηχογραφήσουν ένα μπουκέτο οργισμένων τραγουδιών που εξέφραζαν την εφηβική εσωστρέφεια και τα ρημαγμένα όνειρα στις άχαρες πόλεις, αλλά και την κοινωνική ανησυχία μιας γενιάς που αντιδρούσε σε ένα σύστημα ροκ ψυχαγωγίας τσακισμένο από τη μακροχρόνια επιτυχία του hair metal και του εμπορικού heave rock. Οι Pearl Jam με αυτόν το δίσκο έγιναν εκφραστές της εσωτερικής καταχνιάς των πιτσιρικάδων που το όνειρό τους δεν ήταν ποτέ η αναρρίχηση των αγαπημένων τους albums στην κορυφή του Billboard.
Κυρίαρχο όχημα γι’ αυτόν τον θρίαμβο ήταν ο χαρισματικός μπροστάρης Eddie Vedder, με όλη την αφηνιασμένη παρουσία και την ταπεινότητα που διαφαίνονταν από τότε στο νεφελώδες βλέμμα του. Με τη μανία του Vedder να σκαρφαλώνει σε σκαλωσιές και να ξεθυμαίνει σε οργιώδες stage diving, με την καθηλωτική κιθάρα του Mike McCready που γκρέμιζε στάδια και με την εργατική παρουσία του Stone Gossard και του Jeff Ament, οι Pearl Jam άφησαν ανεξίτηλα το αποτύπωμά τους στα παιδιά με τις φαρδιές τζιν βερμούδες και τα και τα ξεχειλωμένα t-shirt και για κάποια χρόνια θα αποτελούσαν το ποιοτικό αντίβαρο απέναντι στη χημικά πολύχρωμη γενιά του rave και τον σοφιστικέ σνομπισμό της brit pop.
Τα εφηβικά αδιέξοδα που οπλίζουν εφηβικά χέρια και αιματοκυλούν τα σχολεία δεν εκφράστηκαν ποτέ τόσο σπαρακτικά όσο στο "Jeremy". Και αυτό ήταν μόνο η αρχή. Η παρανοϊκή οργή του "Once", η υποτονική μεγαλοπρέπεια του "Even Flow", η συγκινησιακή δύναμη του "Alive" (που αποκτά άλλη διάσταση με τα χρόνια όταν το τραγουδάει ο Eddie αν αναλογιστούμε τον Staley και τον Cornell), το ευοίωνο μετά-punk του "Why Go" και του "Porch", τα αυτοκαταστροφικά ερωτικά απωθημένα του "Black", η υψηλής αισθητικής ευαισθησία του "Garden", ο ψυχεδελικός ρομαντισμός του "Oceans" και η επικοινωνιακή δύναμη του sing-a-long στο "Release", όλα συντελούν σε ένα, ιστορικό πλέον, ντοκουμέντο που κατέγραψε την αθωότητα του αυθεντικού grunge προτού έρθει το καταστροφικό hype και γεμίσει τον κόσμο ρέπλικες.
Το συγκρότημα ωστόσο δεν πρόδωσε ποτέ τις ιδέες του, δεν έχασε την πειθώ και την εντιμότητά του και δεν αλλοτριώθηκε. Ακόμη και μετά από 30 χρόνια τα πρώτα τραγούδια τους ακούγονται πλούσια, μεστά και ζωντανά. Χωρίς υπέρβαρα ρεφρέν και χωρίς λίπος στην παραγωγή. Οι Pearl Jam εκπέμπουν ακόμη εκείνη τη στιβαρότητα του ροκ συγκροτήματος που ήταν το 1991. Του συγκροτήματος που μπαίνει στο στούντιο για κάποιο λόγο της προκοπής. Και έχουν ακόμη καθαρό το κούτελο, απαλλαγμένοι από γραφικές rawwwckkk τοξικότητες.
