Δεν είναι απαραίτητα τα καλύτερα, είναι τα πιο επιδραστικά.
Δεν είναι απαραίτητα τα καλύτερα, είναι τα πιο επιδραστικά.
Δεν είναι απαραίτητα τα καλύτερα, είναι τα πιο επιδραστικά.
Το γράφουμε τρεις φορές για να εμπεδωθεί και να αποφευχθούν οι παρεξηγήσεις και το συνακόλουθο «ξύλο» στα social media.
Είναι 21 άλμπουμ του 21ου αιώνα, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο εμπορικά, που με το έναν ή τον άλλον τρόπο σχημάτισαν μουσικές τάσεις, αλλά και συλλογικές συνειδήσεις. Άλμπουμ χωρίς τα οποία η εξέλιξη της μουσικής δεν θα ήταν αυτή που γνωρίζουμε σήμερα. Είτε γιατί επηρέασαν άλλους καλλιτέχνες σε ηχητικό επίπεδο, είτε επειδή πυροδότησαν συγκλίσεις ιδιωμάτων αλλάζοντας τον τρόπο που ακούμε μουσική, είτε διότι αποτέλεσαν ορόσημα της εποχής τους σε επίπεδο κουλτούρας (ή και υποκουλτούρας).
Η σειρά είναι χρονολογική και όχι αξιολογική.
2000
Radiohead – Kid A
Οι Radiohead το 2000, σκαρφαλωμένοι στην κορυφή της alternative rock σκηνής χάρη στο OK Computer του 1997, εξέπληξαν άπαντες επιλέγοντας να στραφούν σε έναν υβριδικό ήχο που πατούσε με το ένα πόδι στην «έξυπνη» ηλεκτρονική μουσική του Aphex Twin και με το άλλο στο λυρικό rock παρελθόν τους. Αυτή η κίνηση μίκρυνε το χάσμα ανάμεσα στους δύο ηχητικούς κόσμους, χτίζοντας γέφυρες που κρατούν μέχρι και σήμερα.
2001
Daft Punk – Discovery
Οι Daft Punk είχαν ήδη γίνει επηρεάσει κόσμο με την electro του Homework (1996), αλλά και με την εμπλοκή του Thomas Bangalter στους Stardust και στο dance megahit “Music Sounds Better With You”. Ήταν όμως το Discovery του 2001 που τους καθιέρωσε ως βασικούς αρχιτέκτονες του EDM ήχου των 2000s. Τα περισσότερα από τα singles που χαρακτήρισαν τη σκηνή πάτησαν λίγο ή πολύ στον ήχο των Daft Punk (σαν αυτό ή αυτό).
The Strokes – Is This It
Στην περίπτωση του ντεμπούτου των Strokes έχουμε να κάνουμε με την απαρχή της έκρηξης των garage (και λίγο αργότερα post-punk) αναβιώσεων που χαρακτήρισαν το indie rock στα 2000s, τάση που ακόμα και σήμερα, 21 χρόνια μετά, δεν έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της. Η κυκλοφορία του Is This It αποτέλεσε σημείο καμπής στη rock γενεαλογία, τονώνοντας θεαματικά την κινητικότητα του είδους, πλην όμως με όρους ανακύκλωσης.
2004
Madvillain – Madvillainy
Η επιδραστικότητα του Madvillainy που κυκλοφόρησαν ο MF Doom με τον Madlib το 2004 δεν θα γινόταν ιδιαίτερα αντιληπτή, μέχρι την έλευση της επόμενης δεκαετίας. Πάνω στον άχρονο (και όχι φουτουριστικό) ήχο του θεμελιώθηκε ουσιαστικά ολόκληρη η alternative rap σκηνή των 2010s (Tyler, The Creator, Earl Sweatshirt, Danny Brown, κτλ), που ήταν και μια από τις πλέον δημιουργικές της δεκαετίας. Ο δίσκος έχει πλέον αποκτήσει το status του κλασικού.
Arcade Fire – Funeral
Με την άφιξη των Arcade Fire, η τότε καρπερή indie rock κοινότητα απέκτησε έναν εναλλακτικό μπούσουλα σε σχέση με εκείνους που είχαν εισάγει οι Strokes ή οι Interpol. Ο εμπλουτισμός των ενορχηστρώσεων με λιγότερο προφανείς επιλογές (βιολιά, τσέλο, βιόλες, γαλλικό κόρνο, μέχρι και ακορντεόν), η απενοχοποίηση του δραματικού λυρισμού, αλλά και οι ανθεμικές μελωδίες τραγουδισμένες με παρατεταμένα φωνήεντα, ήταν στοιχεία που άρχισαν να εμφανίζονται μαζικά μετά την κυκλοφορία του Funeral.
2006
Justin Timberlake – FutureSex/LoveSounds
Ο Timbaland είχε ήδη χτίσει το προφίλ του trendsetter με τις παραγωγές του σε δίσκους της Missy Elliot, της Aaliyah και άλλων, όμως η δουλειά του στο FutureSex/LoveSounds έμελλε να είναι η πιο καθοριστική για την εξέλιξη της pop στα 2000s. Τα καθαρά ηχογραφημένα κρουστά, οι «ζεστές» παραγωγές και η συμβατική οργανικότητα αντικαταστάθηκαν από αλλόκοτα εφέ, ανορθόδοξες δομές, αλλά και μια φουτουριστική electro διάθεση που άνοιξε τον δρόμο για τη Lady Gaga και άλλους που ακολούθησαν.
My Chemical Romance – The Black Parade
Η αναβίωση του emo την περίοδο 2004-2008 αποτέλεσε μια από τις χαρακτηριστικότερες νεανικές κουλτούρες των 2000s, ενώ και σε μουσικό επίπεδο διαφοροποιήθηκε αισθητά από τους προπάτορες των προηγούμενων δεκαετιών. Το The Black Parade ήταν το μεγαλύτερο δισκογραφικό γεγονός εκείνης της σκηνής, λαμβάνοντας οριακά mainstream αναγνώριση. Σήμερα θεωρείται ορόσημο για το emo, συστήνοντας το είδος στις επόμενες γενιές και δίνοντάς του έτσι την ώθηση να μετεξελιχθεί και να φτάσει σήμερα συνομιλεί ακόμα και με τη rap.
Amy Winehouse – Back To Black
Η κολοσσιαία επιτυχία του Back To Black, ενός δίσκου μοντερνοποιημένης jazz σε pop κάδρο, ήταν εντελώς απροσδόκητη, αν αναλογιστεί κανείς τις ηχητικές τάσεις της εποχής του. Η ποιότητα του δίσκου, αλλά και ο χορός των αντιφάσεων της ίδιας της Amy Winehouse –τόσο ρετρό ήχος, αλλά τόσο σύγχρονη περσόνα– την ανήγαγε σε σημείο αναφοράς για την pop κουλτούρα των 2000s. Άνοιξε έτσι ο δρόμος για αντίστοιχες τραγουδοποιούς με παροδική επιτυχία (Duffy) ή και με αντοχή στον χρόνο (Adele).
2007
Radiohead – In Rainbows
Η επιδραστικότητα του In Rainbows δεν έγκειται στην ηχητική του κατεύθυνση, όσο κι αν πρόκειται για σπουδαίο έργο. Μπορεί σήμερα η αποκλειστικά ψηφιακή κυκλοφορία ενός δίσκου (αρχικά τουλάχιστον) ή η δωρεάν διάθεση του με εθελοντική πληρωμή να ακούγεται τετριμμένη, όταν όμως το έκαναν οι Radiohead το ημερολόγιο έδειχνε 2007 και ως concept ήταν επαναστατικό. Αποτέλεσε έτσι εγγενές στοιχείο της μυθολογίας του δίσκου, ενώ έδειξε τον δρόμο για ένα μέλλον στο οποίο η απευθείας πληρωμή για πρόσβαση σε μουσική σπανίζει.
Burial – Untrue
Το Untrue συχνά χαρακτηρίζεται ως ο σημαντικότερος ηλεκτρονικός δίσκος του 21ου αιώνα. Δεν είναι μόνο η συνεισφορά του στην εδραίωση της (εκκολαπτόμενης τότε) dubstep, που οδήγησε στον Skrillex -ο οποίος με τη σειρά του άλλαξε την EDM και εν μέρει την pop των early 2010s. Είναι και η λοξή προσέγγισή του στο είδος: η γκριζόχρωμη μελαγχολία του, η λεπτοκομμένη εσωτερικότητά του, ο βγαλμένος από σκονισμένα καταγώγια ήχος του. James Blake, Mount Kimbie και Grimes είναι μερικά μόνο από τα πνευματικά παιδιά του Burial.
2008
Kanye West – 808s & Heartbreak
Η πρώτη ακρόαση του 808s & Heartbreak ήταν σοκ: ένας ήχος που έσυρε το hip hop στα όριά του (ή μάλλον τα επέκτεινε), με ελάχιστες ρίμες, πολύ τραγούδι και ακόμα περισσότερο auto-tune. Με electro υφές, άφθονη μελωδικότητα και διάχυτη μελαγχολία. Ήταν ένας δίσκος κόντρα σε όλες τις νόρμες του hip hop της εποχής (ηχητικές, αισθητικές, θεματικές), χάρη στον οποίον προέκυψαν, μεταξύ άλλων, δύο από τα μεγαλύτερα ονόματα της επόμενης δεκαετίας (Drake και The Weeknd), το καθένα με τη δική του τεράστια επιρροή. Χωρίς υπερβολή, ένας δίσκος που άλλαξε τη μουσική.
2009
The xx – xx
Η τρίτη μεγάλη ηχητική μετατόπιση στο indie των 2000s (μετά τους Strokes και τους Arcade Fire) ήρθε με τους xx. Η απροσδόκητη επιρροή του ντεμπούτου των Bρετανών στις ηχητικές τάσεις που θα ακολουθούσαν συνοψίζεται σε μια λέξη: μινιμαλισμός. Οι xx δημιούργησαν σχολή στην εναλλακτική σκηνή της εποχής φτιάχνοντας μουσική λιτή-όσο-δεν-πάει, με απλές συνθέσεις, υποτονικά φωνητικά και αφαιρετικές ενορχηστρώσεις. Η πρότασή τους σύντομα ξέφυγε από τα όρια της indie κοινότητας και ο μινιμαλισμός έφτασε να αποτελεί τη νόρμα για μεγάλο τμήμα της pop της επόμενης δεκαετίας.
2010
Kanye West – My Beautiful Dark Twisted Fantasy
Αν το 2000 οι Radiohead με το Kid A έμαθαν το alternative rock κοινό να ακούει ηλεκτρονική μουσική, δέκα χρόνια αργότερα ο Kanye West μύησε στο hip hop τους ταγμένους εναλλακτικούς μουσικόφιλους, σε μια ανάλογη σύγκλιση. Το φιλόδοξο αυτό project του μεγαλομανούς μουσικού έδωσε εξαρχής τον τόνο των 2010s: μιας δεκαετίας κορεσμού του rock και δημιουργικής έκρηξης της μαύρης μουσικής. Η ευρηματικά πολυσυλλεκτική φύση του δίσκου μαγνήτισε ακροατές διαφόρων καταβολών και νομιμοποίησε το hip hop στα μάτια ορκισμένων εχθρών του. Έκτοτε το είδος έφτασε να κλέψει τα σκήπτρα του πιο εμπορικού μουσικού ιδιώματος.
2012
Lana Del Rey – Born To Die
Η Lana Del Rey επιβιβάστηκε στο βαγόνι της ρετρομανίας και παρουσιάστηκε σαν μετενσάρκωση κάποιας ντίβας από άλλη γενιά, ενώ η ερμηνευτική της προσέγγιση ήχησε οικεία και μοναδική ταυτόχρονα. Το Born To Die προκάλεσε συζητήσεις για τη μόνιμη ρετρο-νοσταλγική του διάθεση και την εσωστρέφειά του, ενώ η νωχελικότητά του υιοθετήθηκε κατά κόρον ως αισθητική κατεύθυνση. Τελικά όμως είναι η αυτοπυροδοτούμενη άνοδός του ως ιντερνετικό φαινόμενο διχασμού, η ακροβασία του ανάμεσα στο indie και στην pop και βέβαια η μεγάλη του επιτυχία που καθιστούν το Born To Die έναν από τους δίσκους-σύμβολα των 2010s.
2013
Lorde – Pure Heroine
Η άφιξη της Lorde στα μουσικά πράγματα το 2013 ήταν μια πνοή φρεσκάδας για την pop. Όχι τόσο για το επίπεδο του υλικού στο ντεμπούτο της (το Melodrama του 2017 ήταν μακράν καλύτερος δίσκος άλλωστε), αλλά γιατί εισήγαγε μια νέα οπτική, μακριά από την υπερ-σεξουαλικοποιημένη γυναικεία pop της εποχής του. Ήταν ένα 16χρονο κορίτσι που κατάφερε να κάνει παγκόσμια εμπορική επιτυχία με indie pop συνθέσεις, παιχνιδιάρικη mid-tempo ρυθμολογία, ανορθόδοξα φωνητικά και σχετικά σοφιστικέ ύφος. Ακόμα και σήμερα εμφανίζονται πρωτοκλασάτα ονόματα άμεσα επηρεασμένα από τον ήχο της, με την Olivia Rodrigo να είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα.
2015
Kendrick Lamar – To P.I.M.P. A Butterfly
Το αποτύπωμα του αριστουργηματικού τρίτου δίσκου του Kendrick Lamar δεν αποτιμάται τόσο με ηχητικούς όρους, αν και υπήρξαν rappers που υιοθέτησαν στοιχεία του (Saba, Little Simz και άλλοι). Είναι κυρίως η κοινωνική του διάσταση που χρωμάτισε την κυκλοφορία του. Η έλευση του #BlackLivesMatter με αφορμή τα γεγονότα στο Ferguson το καλοκαίρι του 2014 βρήκε στο To P.I.M.P. A Butterfly την καλύτερη καλλιτεχνική έκφραση που θα μπορούσε να ζητήσει, ενώ οι προβληματισμοί που έθεσε ο δίσκος έφτασαν μέχρι και τα ακαδημαϊκά αμφιθέατρα. Έκτοτε κυκλοφόρησαν πολλοί δίσκοι μαύρης υπερηφάνειας, κανείς όμως δεν συνδέθηκε με το κίνημα όσο αυτός.
Justin Bieber – Purpose
Καλά διαβάσατε, Justin Bieber. Το Purpose παραδόξως είχε τεράστια, αλυσιδωτή επίδραση στην εξέλιξη της pop, κάνοντας trend τα tropical house στοιχεία στον ήχο της περιόδου εκείνης με singles σαν το “Sorry”, το “What Do You Mean?” και το “Where Are Ü Now”. Τα επόμενα δύο χρόνια, τα ανά τον κόσμο ραδιόφωνα κατακλύστηκαν από μοσχοπουλημένα κομμάτια που πάτησαν στη συγγενική dancehall τάση (το “Work” της Rihanna, το “Shape of You” του Ed Sheeran και άλλα). Και κάπως έτσι άνοιξε η κερκόπορτα για τον επίσης συγγενικό λατινοαμερικάνικο ήχο στη συνέχεια, προκειμένου να περάσει το “Havana”, το “Despacito” και το όλο reggaeton ρεύμα στον δυτικό ακροατή.
2016
Beyoncé – Lemonade
Το Lemonade ήταν ένα 2010s άλμπουμ στα όλα του: από την αιφνιδιαστική του κυκλοφορία, τη δισυπόστατη φύση του (visual album) και την αρχικά αποκλειστική του διάθεση μέσω Tidal, μέχρι τις θεματικές του, την πολυαναφορικότητα στις ηχητικές κατευθύνσεις, το ψαγμένο sampling και τις βγαλμένες από την indie δεξαμενή στιχουργικές αναφορές. Η βασικότερη επιρροή του, όμως, ήταν το γεγονός ότι έκανε mainstream τον φεμινισμό (και ιδιαίτερα τον «μαύρο» φεμινισμό), εκλαϊκεύοντάς τον και αποσπώντας τον από τις ριζοσπαστικές του καταβολές. Έστρωσε, έτσι, τον δρόμο για την ευρεία κοινωνική στήριξη του κινήματος #MeToo ενάμιση χρόνο αργότερα, ενώ έκτοτε η σχετική θεματολογία επανέρχεται όλο και συχνότερα στο προσκήνιο της εμπορικής τέχνης.
Frank Ocean – Blonde
Το Blonde, γύρισε την πλάτη όχι μόνο στη συμβατική R&B, την οποία αναμόρφωσε ριζικά χάρη στον φουτουριστικό μινιμαλισμό του, αλλά και στα στερεότυπα της μουσικής βιομηχανίας, τα οποία και εξευτέλισε με αξιοζήλευτο στιλ. Το κορπορατικό drama γύρω από την άφιξή του, η μόλις μία μέρα χρονική απόσταση της κυκλοφορίας του από το Endless, το πρωτοφανές marketing που το συνόδευσε˙ κάθε τι πάνω στον δίσκο φωνάζει «ανατροπή». Και το πιο ενδιαφέρον είναι ότι ενώ στοιχεία του ήχου του συναντάμε επανειλημμένα στην μετέπειτα δισκογραφική χρονοσειρά, δίνει την αίσθηση ότι ακόμα δεν έχει φανερώσει την επιρροή του σε όλη της την έκταση.
2018
SOPHIE – Oil of Every Pearl's Un-Insides
Η Sophie επί σειρά χρόνων επηρέαζε υπόγεια τις pop τάσεις, με τη σύνθεση και την παραγωγή κομματιών για ονόματα μεγάλου βεληνεκούς: από την Charli XCX και την MØ, μέχρι τον Vince Staples και τη Madonna. Ο χαρακτηριστικός, avant-garde ηλεκτρονικός ήχος της έλαμψε περισσότερο από ποτέ στο πρώτο (και μοναδικό) LP της. Ο ήχος της, αλλά και η περσόνα της συνολικά, διαμόρφωσαν μια ολόκληρη εναλλακτική κουλτούρα, κάνοντάς την πηγή έμπνευσης για τα ανά τον κόσμο clubkids και τη non-binary κοινότητα. Ο αιφνίδιος θάνατός της το 2021 προκάλεσε το θρήνο της δημιουργικής αφρόκρεμας του μουσικού κόσμου και ανέδειξε με τον πιο μακάβριο τρόπο το εντονότατο στίγμα που άφησε με το σύντομο πέρασμά της από τον χώρο.
2019
Billie Eilish – When We All Fall Asleep, Where Do We Go?
Η επιτυχία της Lorde στα μέσα των 2010s άνοιξε τις πόρτες της mainstream αρένας σε νεαρές μουσικούς με αντισυμβατική ματιά και με διάθεση να σκάψουν λίγο πιο βαθιά. Η Billie Eilish είναι το τέλειο παράδειγμα. Στο υπερεπιτυχημένο ντεμπούτο της ενσωμάτωσε ένα σωρό υπόγεια (ή και λιγότερο υπόγεια) μουσικά trends χωρίς να ταυτίζεται ακριβώς με κανένα τους. Καταπιάστηκε με μαύρες θεματικές και έκλεισε το μάτι στον σκοτεινό ήχο χωρίς να αποκλίνει ούτε μοίρα από τον pop άξονα. Έγραψε μουσική μέσα σε μια κρεβατοκάμαρα, αλλά έφτασε να γεμίζει στάδια. Έγινε star με το να είναι αντί-star. Η ανορθόδοξη προσέγγισή της (σε ηχητικό, αισθητικό και πολιτισμικό επίπεδο) πολύ σύντομα έγινε σημαία μιας νέας γενιάς καλλιτεχνών και έδωσε τον τόνο για τη δεκαετία των 2020s.
