Η ανθρώπινη φύση είναι ριζικά καταδικαστέα. Κάπου ενδόμυχα, όλοι γνωρίζουμε πως θα επιστρέψουμε με γεωμετρική ακρίβεια στις ίδιες εμμονές, αλλά περιοδικά θα επιλέξουμε να τις επαναπροσδιορίζουμε, ώσπου να ξεκλειδώσουμε μια αραχνοΰφαντη αφετηρία. «Γράφεις δύσκολα...», μου ανέφερε φιλικό πρόσωπο τις προηγούμενες μέρες, όταν συζητήσαμε περί αμεσότητας, αλλά και ανάπλασης του συγγραφικού λόγου. Δυστυχώς, το συνήθες ύφος γραφής μου δεν προορίζεται για ανθρώπους που βιάζονται στη ζωή τους –πόσο μάλλον όταν ο περίγυρός μας βαδίζει γενικά υπό μια τάση υποσυνείδητα νευρική: τρέχει να προφτάσει το τρένο, το επόμενο κατάστημα ανοιχτό, τη διασκέδασή του στα συνοικιακά μπαρ. Μερικές φορές, είναι καλύτερα να αγκαλιάσεις μια κούπα με καφέ, για να ανασκαλίσεις το νόημα μεταξύ των λέξεων.
Στο προηγούμενο τεύχος (διότι «τεύχος» θα ονομάζεται κάθε καινούριο άρθρο της στήλης), αναφερθήκαμε στο πώς το black metal εξαπλώθηκε, εξακολουθώντας να παρουσιάζει νέα πρόσωπα, λίαν ανανεωμένα σε χαρακτήρα. Οι αιτίες εντοπίζονται στην ίδια την Ανησυχία της φύσης του, καθώς ξεκίνησε να διαγράφει λογοτεχνικές διαδρομές από τα 1990s δρώμενα· το avant-garde είναι το πιο εύκολο παράδειγμα. Στην ουσία βέβαια της avant-garde προσέγγισης, βρίσκεται μια μουσική δύσπεπτη, αν και κάλλιστα λυρική. Δεν είναι παράδοξο, έτσι, που οι συγγραφείς-λάτρεις του φέρουν έναν πιο ιδιαίτερο τρόπο έκφρασης. Είναι άλλωστε πάγια διαχρονικός κανόνας στην τέχνη: εσύ ο ίδιος αποτελείς ό,τι επιλέξεις επιμελώς με τη σειρά σου να σμιλεύσεις.
Κάπου εδώ θα θυμηθώ μια δεύτερη, πρόσφατη συζήτηση με έναν Αρχαιότερο Συνοδοιπόρο, άριστο χρήστη της Ελληνικής Γλώσσας: «Λίγο-πολύ, όλα είναι black metal σήμερα... Κάτι τέτοιο αντιλαμβάνομαι από τα σχόλια που διαβάζω». Του απάντησα ότι είναι αλήθεια «αν και έχει απλωθεί, όπως το βούτυρο στο πολύ ψωμί». Αυτή, στην πραγματικότητα, είναι και μια ετυμηγορία προερχόμενη από τον 1ο τόμο της τριλογίας του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Συχνά-πυκνά επιλέγω να την ενθυμούμαι, αναφορικά με όσα μεταλλάχθηκαν σε βαθμό ξένο της αρχικής τους φύσης.
Η αλήθεια βέβαια είναι πως οι Δύσκολοι Άνθρωποι τείνουν πολλάκις να γράφουν και Δύσκολες Μουσικές. Είναι δε Ξεδιάντροπο Ψέμα ο μύθος ότι «όλα έχουν παιχτεί εκεί έξω». Αυτή είναι μια δικαιολογία για άτομα δίχως όνειρα, με διαθέσεις οκνηρές –εν αντιθέσει με έτερους εκπροσώπους, οι οποίοι άφησαν ένα στίγμα νωπό σε προσωπικό επίπεδο. Κι αν παραδείγματα της τάξης των Negative Plane δεν επιδέχθηκαν της αποδοχής που δικαιούνταν στο LSD-ικό Et In Saecula Saeculorum (2006), η ψυχοτροπική διαύγεια του Stained Glass Revelations (2011) αντικατόπτρισε Διαστρεβλωμένες Αναλαμπές από κάποιο Μακρινό Υπερπέραν. Και τα project τους (Funereal Presence, Ominous Resurrection, Occulation, αλλά και Agrath) επιβεβαίωσαν το προφανές: ότι η εξάπλωση του ενδιαφέροντος καλύπτει ένα φάσμα αρκετά ευρύ σε ήχους.
{youtube}bfRqB0hQNPc{/youtube}
Το ότι η επιρροή του Nameless Void διαφαινόταν από την εποχή των Lunar Reign –παρότι άγουροι και εφηβικοί– δεν φέρει καμία ριζοσπαστική χροιά, δυστυχώς. Το USBM άλλοτε προκαλούσε γέλωτα (καθότι οι σοβαροί εκπρόσωποί του ήσαν μετρημένοι σε αποτρεπτικό βαθμό), ενώ τώρα προξενεί φόβητρο ισχυρό, αποτελώντας αστείρευτη πηγή έμπνευσης για σωρεία ακολούθων. Δεν πρόκειται να διαφωνήσουμε, βέβαια, πως οι 1990s επιρροές της τάξης του Bergtatt υπήρξαν δομικές για τα ρηξικέλευθα θεμέλια εμπνευστών όπως οι Agalloch· ούτε και ότι ο δόκιμος ατμοσφαιρικός ήχος της Αμερικής ιδρύθηκε στην ουσία από τους αγέρωχα αμαυρωμένους Weakling. Παρόλα αυτά, κάτι τέτοιο δεν εμπόδισε να ξεπεταχτούν ποικίλα post-infused παρακλάδια της κατηγορίας των Wolves In The Throne Room, αλλά και πιο demoesce εκπροσώπων της τάξης των Ash Borer, Fell Voices, Threnos, ή Addaura.
Η ατμόσφαιρα αποτελεί λοιπόν ριζοσπαστικό χαρακτηριστικό στην επίκαιρη κατεύθυνση του black metal. Για την ακρίβεια, υπάρχουν εκείνες οι μπάντες οι οποίες εμμένουν σε αμαυρωμένα πρότυπα, αλλά μπολιάζουν τον ήχο τους μεθοδικά (όπως οι Negative Plane που προαναφέραμε, αλλά και πιο Γαλαξιακοί ακόλουθοι της φύσης των Darkspace). Από την άλλη, εμφανίζονται επικριτές με νοθευμένο τον βασικό τους πυρήνα –διότι η φυσιολατρεία δεν ζέχνει Θάνατο, μήτε Αιώνια Καταδίκη. Παρά ταύτα, η μελωδικότητα παραμένει γενικώς ως ό,τι ανανεωτικότερο, μιας και σωρεία ερευνητών ανασκοπεί πώς θα εστιάσει πιο σωστά τον στρατευμένο ήχο της. Ο πυρήνας άλλοτε νοθεύεται, μα πολλάκις επικρατεί, οπότε η ζυγοσταθμισμένη μελωδικότητα διατηρεί μια καίρια κόψη.
Ως οδηγοί-κλειδιά, υφίστανται δύο λεπτά σημεία αναφοράς: ριφφολογία και αισθητική. Κι αν τα hot topics των ημερών μας (όπως οι Ισλανδοί Misþyrming) δεν επενδύουν στη λογική του riff, υπάρχουν οι συνδεσμίτες τους Naðra με τις απυρόβλητες lead αναφορές, να βγουν στο προσκήνιο να καθοδηγήσουν. Η πλειονότητα πάντως των αναφερθέντων (και μη) παραδειγμάτων αποδεικνύει μια ξάστερα ξεδιάντροπη αποδοχή: ότι τέτοια συγκροτήματα υποστηρίζονται περισσότερο από την αισθητική, παρά από τα διαχρονικά guitar riffs. Άλλωστε, η αρεστή αυτή demoesce θολούρα –όπως αντίστοιχα και η πηγαδήσια μα ανάλαφρη δίνη των ατμοσφαιρικών τους αισθήσεων– δύναται να γοητεύσει ακόμη και τα πιο απαίδευτα αυτιά. Κάπως έτσι δεν εισήλθαν άλλωστε στον συγκεκριμένο ήχο πλήθη ακροατών που δεν είχαν επαφή έως πρότινος;
Σταματάμε όμως το namedropping, διότι δεν έγκειται εκεί ο κυρίαρχος στόχος. Όπως πλέον γίνεται αντιληπτό, η σύγχρονη ατμοσφαιρική διάσταση του black metal δεν αποτελεί κάτι το ενιαίο, μήτε μεταφράζεται σε ρητές κατευθύνσεις. Η αισθητική, οι εμπειρίες, τα ακούσματα, ακόμα και η καταγωγή πολλές φορές ενός συνθέτη, συγκροτούν ένα παζλ με διαφορετικό τρόπο ολοκλήρωσης κάθε φορά. Και όπως αναφέραμε και στο πρώτο Dead As Dreams τεύχος, υπάρχουν μερικά πράγματα που είναι black-metal-μαζί-με-κάτι-άλλο, όπως και αρκετοί εκπρόσωποι οι οποίοι επαναπροσαρμόζουν μια σκοτεινή αισθητική (έστω κι αν παρεκλίνουν ελαφρώς από το Αρχικό Μονοπάτι). Ως άξιο απορίας μένει, έτσι, το εξής φαινόμενο: πώς, ενώ περιγράφουμε τη γέννηση ενός πολύπτυχου, διαστελλόμενου σύμπαντος, η Ελλάδα παραμένει ένα αποκομμένο Γαλατικό Χωριό, εν συγκρίσει;
{youtube}PJcxnJYXxno{/youtube}
Η αλήθεια είναι ότι τέτοιες διαφοροποιήσεις δεν έχουν φτάσει στα μέρη μας, ούτε έπειτα από 2 σχεδόν δεκαετίες. Και είναι πραγματικά αξιοπερίεργο, από τη στιγμή που αποτελούμε ένα κατεξοχήν black κράτος στον ευρύτερο μεταλλικό χάρτη. Ενδεχομένως να οφείλεται στη heavy metal λογική του λαού μας, η οποία μοιάζει άρρηκτα συνδεδεμένη με τις καταβολές της 1990s σκηνής. Παραμένει ωστόσο γεγονός ότι ελάχιστοι επιδόθηκαν σε σχετικής εμβέλειας πρότυπα –φαντάζει επομένως πιθανό να επηρρεάστηκαν από την ίδια τους τη γεωγραφική κουλτούρα. Ξεχωριστό παράδειγμα μάλλον αποτελεί ο Ayloss των Spectral Lore, με το EP Gnosis (2015) να καταδεικνύει μια πιο ελαφρολαϊκή λογική ως προς τα θεμέλια. Ο ίδιος, άλλωστε, δοκιμάζει και εξωθεί με ολοένα και ισχυρότερη επιμονή τα όρια του ambient black metal ήχου, με κάθε νέο κεφάλαιο να προσθέτει λίθους διαφορετικούς σε φύση.
Σε απολογισμό, ίσως και να μένει προτιμητέο το μη-γενόμενο: ότι, δηλαδή, ορισμένες μόδες δεν εξαπλώθηκαν ομοιογενώς στα μέρη μας, με αποτέλεσμα να αποφεύγεται μια παρωπισμένη κοπαδοποίηση. Δεν θα σας κρύψω όμως ότι θεωρώ άδικο να υπάρχουν στην αφάνεια άνθρωποι με έμπνευση, ικανότητες, τεχνογνωσία, αλλά και μέσα επ' ουδενί κατώτερα αντίστοιχων συναδέλφων του εξωτερικού. Η έλλειψη πειραματισμού υπό το κάλυμμα της επανάπαυσης είναι ένα φρούτο γλυκό, μα δηλητηριώδες: διότι ελάχιστοι επένδυσαν στη διαφορετικότητα μιας πιπεράτης μίξης ή μιας ατμόσφαιρας καθόλα ονειρικής. Η Επανάσταση όμως θα Έλθει κάποια στιγμή και το πιθανότερο είναι πως θα ξεκινήσει εκ των Έσω. Και εάν δεν συμβεί σε μια μέρα, μια εβδομάδα ή ακόμη και σε διάστημα μερικών μηνών, τα Διαδήματα των Νεκρών Αστεριών θα λάμψουν Παγερά στον Χρόνο, αφυπνίζοντας πλήθη ομοϊδεατών αραιά διασκορπισμένα.
{youtube}HY_IO9eGzSk{/youtube}
