2008, Τεύχος 31, περιοδικό Wax Poetics. Η ιστορία για τον DOOM στον πρόλογο του Andrew Mason ξεκινούσε να παραθέτει περιληπτικά στοιχεία για έναν από τους πιο μυστήριους, παρερμηνευμένους και σπουδαίους ραπ μουσικούς των τελευταίων 20 ετών. Viktor Vaughn, King Geedorah, Metal Fingers, Zev Love X, Daniel Dumile Thompson. MF DOOM. Στο δεύτερο σκέλος, υπήρχε μια συνέντευξη, ευτυχώς κοινοποιημένη και στη σελίδα της νέας ζωής του σημαντικού αμερικάνικου μουσικού περιοδικού (που στα χρόνια που έτρεχε υπό τον Andrés Torres, αποτέλεσε την απόλυτη καταγραφή της soul, jazz, latin, hip hop, underground και μη κουλτούρας του παρελθόντος και τότε παρόντος), η οποία εξελίχθηκε λίγο πριν την ολοκλήρωση του Born Like This, 6ου και τελευταίου solo LP του MF DOOM. Μιλούσε για τα παιδιά του, για τα 70s funk δισκάκια, τον Bambaataa, τον Gil Scott Heron, το Nas. Έφτανε μέχρι τους Wu Tang, για να εξάρει ότι κατόρθωνε να τον ιντριγκάρει, υποστήριζε πως η περσόνα του DOOM, ήταν μια υπερβολική έκφανση κομματιού του χαρακτήρα του, αλλά τελικώς ξεχωριστή από εκείνον. Έφτιαχνε και έψαχνε τα όρια στο σενάριο για αυτόν τον supervillain, εκείνη την αυτόνομη υπόσταση με τη μεταλλική μάσκα.
«Δεν έχω σκοπό να αλλάξω τη ζωή μου για το rap. Αφού μπορώ να κάνω και τα δύο. Μου αρέσει να κάνω μουσική, να βγάζω χρήματα από αυτή, να τη μοιράζομαι, αλλά ακόμη κι έτσι, χρειάζεται να έχεις τη ζωή σου».
Στο βίντεο των 3rd Bass για το “The Gas Face”, μεταξύ των τύπων και των crew που εμφανίζονται, σκάνε και οι KMD. O Zev Love X ραπάρει φορώντας τα γυαλάκια του, έτη φωτός μακριά από τη μάσκα, στα χρόνια που μαζί με το μικρό του αδερφάκι, τον Subroc, και τον Onyx The Birthstone Kid, παρέδιδαν για λογαριασμό της Elektra, τα πρώτα τους βήματα. Έμελλε να αποδειχτούν λιγοστά, μιας και τον Απρίλιο του 1993, ο Subroc θα κατέληγε νεκρός από αυτοκίνητο που τον παρέσυρε, καθώς διέσχιζε τον Long Island Expressway. Ήταν 19 χρονών. Το μισοτελειωμένο Black Bastards θα κυκλοφορούσε 7 χρόνια μετά, η Elektra θα έκοβε παρτίδες με τους εναπομείναντες, ο γεννημένος στο Λονδίνο, μα μεγαλωμένος στο Long Beach, Daniel Dumile, θα προσπαθούσε να μαζέψει τα κομμάτια του ανάμεσα σε παγκάκια, δρόμους και ζοφερές σκέψεις.
Από τα open mic με τα χέρια μπροστά στο πρόσωπο, θα έφτανε στην κομιξάδικη μάσκα για τον εξής λόγο. Η εικόνα έπρεπε να έχει ελάχιστη σημασία, δίχως όμως να αποκόπτεται από την έννοια της θεατρικότητας επάνω στη σκηνή. Οι corporate ιδέες και το lifestyle, η αντικειμενική θέαση του κόσμου που εκφράστηκε από την εικόνα, για να πιαστούμε κι από το υλικό της Κοινωνίας του Θεάματος, έπρεπε να καταργηθεί. Η μάσκα του DOOM (υλικό από WWF prop, αγορασμένη από την αλυσίδα Toys R Us και κατεργασμένη από τον graffiti θρύλο Blake Lethem, αλλιώς Keo) υποδηλώνει πως δεν έχει σημασία η όψη, επιδιώκει πως πρέπει μονάχα να ακούς το ρυθμό και τις ρίμες. Πρώτα το beat και μετά τα λόγια, όπως αντιστοιχούσε στον τρόπο που έγραφε τα κομμάτια του.
Το Cosby sweater κι η μάσκα, ως αναφορά στον Dr.Doom, τον χαρακτήρα των Stan Lee και Jack Kirby που πρωτοεμφανίστηκε στο πέμπτο Fantastic Four της Marvel, τον Ιούλιο του 1962 (Ιούλιο γεννήθηκε κι ο Doom, 9 χρόνια αργότερα). Πίσω από το προσωπείο, θα μπορούσε να είναι ένα οποιοδήποτε πρόσωπο, οποιουδήποτε φύλου ή χρώματος έλεγε, όμως αυτό είναι μάλλον ψευδές αν αναλογιστεί κανείς τον αφροπυρήνα των ιστοριών του, που τραβάει τους κόμπους από τα δεσίματα των Last Poets. Κι όμως. Αυτός ο old school villain που έφτιαξε, κόντρα στις επιταγές της εικονολατρίας της εποχής, μπορεί να θέριζε τα πάντα εμπρός του, έτοιμος για εκδίκηση, αλλά είχε χρυσή καρδιά. DOOM is for the children.
1999 κι ο Bobbito Garcia με την Fondle ‘Em Records, κυκλοφορεί το Operation: Doomsday που ενώ δικαίως αποτιμάται ως ορόσημο, κουβαλά μια άδολη απλότητα, περίφημο χιούμορ, και τις μνήμες από τις ακροάσεις του Zulu Beat Show του WHBI, όταν ανάμεσα στα breaks τύπου Apache, έπεφταν ατάκες από τους Monty Python. Μέσα σε μια ζωηρή μουντάδα, στο πνεύμα του «εδώ και τώρα», όταν κι έπρεπε να ειπωθούν τα προφανή, ο DOOM “came to destroy rap”, μέσα από ένα -σωστά διατυπωμένα συνομολογούμενη θέση στον ξένο τύπο- υπόγεια leftfield old school ντεμπούτο. Έπειτα, King Geedorah παρένθεση (από τον τρικέφαλο χαρακτήρα που αντιμετώπιζε τον Godzilla), με το Take Me To Your Leader του 2003. Phil Collins, Eric B. & Rakim, Whatnauts, Hall/Oates, Roy Budd και μπόλικες μάχες του γιαπωνέζικου, γιγάντιου τέρατος, είναι τα κομιξάδικα καρέ για μια παραγωγή σφιχτοδεμένη και ρέουσα, ύστερα Vaudeville Villain ως Viktor Vaughn, ένα χρόνο πριν ξεστομίσει τον προφητικό στίχο “Living off borrowed time/The clock tick faster” (“Accordion”, Madvillainy, 2004. MF DOOM/Madlib). Σε commercial όρους, η πιο ολοκληρωμένη δουλειά του, φορμαλιστικά και στιχουργικά, το Madvillainy, η συνεργασία των DOOM και Madlib, αν και οριακή, εντούτοις αποτελεί απόρροια ενός βιαστικού διαλόγου τον οποίο ο DOOM στρώθηκε να ολοκληρώνει όσο πιο γρήγορα γινόταν για να επιστρέφει στα πιτσιρίκια του. Με τα μπρος πίσω, ένεκα των διαρροών της κυκλοφορίας, η ιδέα του Egon (ή του Peanut Butter Wolf; Κρατήστε το για το πρώτο υστερόγραφο. Όπως έχουμε πει, οι ιστορίες μεταξύ προσώπων έχουν τρεις όψεις. Τη δικιά μου, τη δική σου και την αλήθεια), για τη σύμπραξη των εθνολογικών samples του Madlib, με τους τηλεγραφικούς γρίφους του DOOM, υπήρξε μια λαμπρή σύλληψη που απέφερε ένα δίσκο με την κληρονομιά του να εκτείνεται πέρα από τα hip hop όρια, φτιάχνοντας ένα σύμπαν παράλληλο. Σε αυτόν ή και στο Marvel κόσμο! (το Δεκέμβριο του 2024, σηματοδοτούνται τα 20 χρόνια, κι η Stones Throw θα κυκλοφορήσει σε βινύλιο τα Demos του Madvillainy).
Mm…Food (κι αυτό εσχάτως επανεκδοθέν από τη Rhymesayers Entertainment), λίγο μετά την underground καταβύθιση με το VV:2 (πάλι ως Viktor Vaughn), Danger Doom με τον Danger Mouse και το The Mouse and The Mask το 2005 (με το απίθανο τρυκ κατά την press καμπάνια του, όπου έστειλε το φίλο/σωματοφύλακα Big Benn Klingon να κάνει συνεντεύξεις και φωτογραφήσεις, όντας εκείνος πίσω από τη μάσκα. Αυτό το παιχνίδι θα συνεχιζόταν και για τις live εμφανίσεις του, μετέπειτα), παραγωγές για Ghostface Killah, Born Like This με Bukowski στη φαρέτρα. Άλλωστε ο Pete Nice των 3rd Bass, το είχε διαπιστώσει απ’ όταν ήταν στα μικράτα του. «Στις μικρές ρίμες του, σε παρέπεμπε σε τόσα πράγματα, που δεν το πίστευες ότι είναι δυνατό να ξεπεταχτούν όλα αυτά από εκεί μέσα». Οπότε, για να επανέλθουμε και στο Mm…Food, το εν λόγω σερβίρισμα φαγητών αποκαλύπτει θέσεις και προθέσεις απέναντι στη σκηνή και τα rap battles, δε χαλάει τη μανέστρα, σιγοβράζει 70s soul γκρούβες, ανακατεύοντας, κοινωνιολογώντας και σατυρίζοντας, αναζητήσεις υπαρξιακές αλλά και περισσότερο ανάλαφρες. Ο DOOM είναι αυτός ο υπέροχος υπερκακός που αγαπά την ανθρωπότητα, αλλά μισεί τους ανθρώπους, όπως έγραφαν στο Wire, 19 χρόνια πίσω.
Gazzilion Ear, Expektoration και κάπου γύρω στο 2010, έπειτα κι από την ευρωπαϊκή του περιοδεία, αδυνατεί να επιστρέψει στις ΗΠΑ, μιας και παρέμενε βρετανός υπήκοος. Για σχεδόν δύο χρόνια, θα έβλεπε την οικογένεια του σε βιντεοκλήσεις ή μονάχα όταν εκείνοι τον επισκέπτονταν στο Λονδίνο. Έκτοτε δεν επέστρεψε ποτέ μέχρι το πρόωρο τέλος, μόλις στα 49 του χρόνια, τον Οκτώβριο του 2020. Έχασε ένα γιο, 14 ετών, το 2017, και στην ουσία μετά από αυτό το τραγικό γεγονός, παρέδιδε σποραδικά παραγωγικό σημάδια. Τα μάτια πίσω από τη μάσκα έπεσαν σε λήθαργο, ο Dumile δε θα ξεσκάλιζε μέσα στον πάντοτε αποδιοργανωμένο του νου, απλό και δύσκολο συνάμα, για περαιτέρω γρίφους. Άφησε μπόλικους μικρούς, διαφορετικής δυσκολίας, λαβύρινθους - για να ξεψαχνίσουν οι ενδιαφερόμενοι ακροατές, μίμοι, hip hop nerds και fans. “He's the villain with the million dollar voice-throw trick/ He’s like a ventriloquist, with his fist in the speaker's back” (“Red and Gold”), ο απόλυτος θριαμβευτής, κανονικά κι εκ του δρόμου, MF DOOM!
Υστερόγραφο 1: Μετά το θάνατό του, στο εξωμουσικό σκέλος, η χήρα του DOOM μήνυσε τον Egon (Eothen Alapatt), φίλο και συνεργάτη του στα Stones Throw χωράφια. Υποστηρίζει πως ο DOOM άφησε 31 “rhyme books” (στίχους, ιδέες, ρίμες και άλλο πρωτόλειο ή ολοκληρωμένο υλικό) πίσω στις ΗΠΑ, για τα χρόνια που έλειπε, και πως ο Egon τα αγόρασε από τον ιδιοκτήτη του studio που ηχογραφούσε, για 12.500 δολάρια. Καθώς μέσα στα χρόνια, ο DOOM ζητούσε επιτακτικά να του επιστραφούν, ο συλλέκτης, record dealer, A&R, παραγωγός και γραφιάς (όλες αυτές οι εν πολλοίς ρομαντικοποιημένες ιδιότητες), έκανε κατά το κοινώς λεγόμενο, την πάπια. Ο τελευταίος υποστηρίζει ότι εφόσον αυτά βρέθηκαν στο studio, μιας και πολλά ενοίκια έμειναν απλήρωτα, νομική κυριότητα των εγγράφων είχε πλέον ο ιδιοκτήτης του χώρου, και όχι ο DOOM. Κουτοπόνηρες τσιριτσάντσουλες, μιας και στο μεσοδιάστημα βγήκαν στη φόρα και emails, ενώ εσχάτως κι ο Madlib, πάλαι ποτέ συνεργάτης του ιδιοκτήτη της Now Again (o Egon τρέχει αποκλειστικά το label, από το 2011, κοινώς απ’ όταν έφυγε από τη Stones Throw), του βάρεσε μια μήνυση για απόκρυψη χρηματικών ποσών κατά τη συνεργασία τους στο Rappcats και στο Medicine Show. O Egon έχει ανάλογα ανοιχτά μέτωπα με την οικογένεια του J Dilla αλλά και τον Talib Kweli. Κάποιος θα έλεγε πως σε αυτή τη δουλειά, είναι τελικώς αμέτρητες οι συμπεριφορές που καθορίζονται από ζωτικά ψεύδη (ακόμη και προς τον ίδιο τον εαυτό των ψευδολόγων) και σχετικοποιήσεις οι οποίες προσπαθούν να βαφτίσουν το ψάρι, κρέας…
Υστερόγραφο 2 (προσωπικό): Όταν ο MF DOOM έπαιξε στη σκηνή του Bios, 12 χρόνια πριν, η στρατιωτική θητεία, ως γενικότερος βραχνάς, μου στέρησε εκείνη τη συναυλία. Ελπίζω πως ο Yasiin Bey (FKA Mos Def), τηρουμένων των συνθηκών θα φτιάξει μια «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι» performance, στις 21 Δεκεμβρίου του 2024, με το project BEYONDOOM που θα παρουσιαστεί στο Universe από το Plisskën κι αποτέλεσε την αφορμή για το παραπάνω κείμενο. Αν μη τι άλλο, κι αυτό είναι το ελάχιστο αλλά καίριο, με γνώμονα και τη διαμάχη με τον Egon, τα έσοδα αυτής της περιοδείας πηγαίνουν στην οικογένεια του. Τώρα που ο ξανασκέφτομαι, είμαι βέβαιος πως θα τα καταφέρει. Κάποτε ο Questlove, έλεγε πως ο Mos Def, προκειμένου να τον πείσει για την αξία του DOOM, 24 χρόνια πριν, είχε απομνημονεύσει το Operation: Doomsday, σα να εξαρτιώταν ολόκληρη η ζωή του απ’ αυτό. Για 40 λεπτά του μιλούσε σα να ήταν μάρτυρας του Ιεχωβά, προκειμένου να τον προσηλυτίσει στην MF DOOM θρησκεία. Εις το όνομα του DΟΟΜ και του Zev Love X και του Daniel Dumile, Αμήν!
O Yasiin Bey (aka Mos Def) παρουσιάζει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, την δική του ερμηνεία στη μουσική του αείμνηστου MF DOOM το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου στο Universe. Περισσότερα για το BEYONDOOM εδώ.
