Πιανίστας και συνθέτης που επιμένει να μην θεωρεί τον εαυτό του συνθέτη, μύστης σε έναν πιανιστικό διαλογισμό, ο γνωστός «προφήτης» του πιάνου που άργησε να αναγνωριστεί, αλχημιστής που καταφέρνει να μετατρέψει την τέχνη σε μια μοναδική μεταφυσική εμπειρία, αφού μύησε στη δεξιοτεχνία του το ελληνικό κοινό στην Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Παύλου το 2017, στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσού το 2018 και ακύρωσε λόγω Covid την εμφάνισή του στο Παλιό Αμαξοστάσιο τον Αύγουστο 2021, επιστρέφει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, για μία και μοναδική συναυλία την Τετάρτη 18 Οκτωβρίου.
O Ουκρανός μουσικός, Lubomyr Melnyk [Λούμπομυρ Μέλνυκ] με περισσότερα από 120 έργα θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους πιανίστες και συνθέτες της εποχής μας, αγαπά το πιάνο με κάθε μόριο της ύπαρξής του, το αντιμετωπίζει σαν πολεμική τέχνη και προετοιμάζει καθημερινά το σώμα και το μυαλό του για αυτό. «Το σώμα μου και το πιάνο είναι ένα. Το πιάνο παίζει εμένα. Μου έμαθε όλα όσα χρειάζεται να ξέρει κανείς. Ένα μέρος του μυαλού μου πρέπει να κινεί τα δάχτυλα, ένα άλλο να αποφασίζει τι θα παίξει και ένα τρίτο να τα συνδυάζει όλα αυτά!»
Να μην τον χάσεις γιατί:
1. Είναι εμπνευστής μιας νέας γλώσσας στο πιάνο, η οποία ονομάζεται Continuous Music («συνεχής μουσική») και βασίζεται σε μια νέα τεχνική που απαιτεί υψηλού επιπέδου δεξιότητες προκειμένου να απελευθερωθεί η «φυσική φωνή» του οργάνου. Η ιδιόμορφη αυτή τεχνοτροπία συνδυάζει την ελεύθερη ροή των φθόγγων σε μεγάλες, ως επί το πλείστον, ταχύτητες, οι οποίες, με τη βοήθεια του πεντάλ, μετασχηματίζονται σε υπνωτικά «κύματα» ήχου που συσχετίζονται με μινιμαλιστικές τεχνικές και κυριαρχούν στις δημιουργίες του Melnyk.
2. Χρησιμοποιώντας την εκπληκτική του ικανότητα να παράγει δεκαεννιάμισι νότες το δευτερόλεπτο σε κάθε χέρι, ο Melnyk είναι πλέον και επίσημα ο πιο γρήγορος πιανίστας που έχει ηχογραφηθεί ποτέ.
3. Η μουσική που συνθέτει είναι ένα υβρίδιο, ένα κράμα από μοντέρνες ρομαντικές αρμονίες και μελωδίες στο οποίο συναντιούνται κλασικοί συνθέτες όπως ο Lizst και ο Brahms , η ανατολική φιλοσοφία και η μινιμαλιστική μουσική. Η ινδική μουσική του Ravi Shankar, ο μινιμαλισμός του Steve Reich και του Philip Glass, η trance του Terry Riley, τα πιανιστικά clusters που εισήγαγε στην τζαζ ο πρωτοπόρος Cecil Taylor ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 είναι στοιχεία που θα αναγνωρίσεις στις συνθέσεις του Melnyk.
4. Για μεγάλο διάστημα κέρδιζε τα προς το ζην παίζοντας πιάνο στις πρόβες της χορογράφου Carolyn Carlson για την Όπερα του Παρισιού, ενώ πέρασε περιόδους που δεν είχε να φάει. Η εμπειρία αυτή ήταν αποκαλυπτική, καθώς μέσα από τις κινήσεις των χορευτών ο πιανίστας «έβλεπε» ρυθμούς και ήχους που τον οδηγούσαν σε μια νέα μουσική –ή, έστω, τεχνοτροπία–, βασισμένη στο στοιχείο του αυθόρμητου και τη δημιουργική ελευθερία του αυτοσχεδιασμού. Έτσι γεννήθηκε στο μυαλό και στο σώμα του η έννοια της «συνεχούς μουσικής».
5. Θεωρεί το πιάνο «ζωντανή ύπαρξη», την πιο υψηλή κατασκευή του ανθρώπινου είδους και θεωρεί «έγκλημα» το γεγονός ότι καθημερινά στον σύγχρονο κόσμο καταστρέφονται και πετιούνται τέτοιου είδους μουσικά όργανα. «Ανάμεσα στο 1880 και το 1930 η τεχνική κατασκευής ενός πιάνου έφτανε σε τέτοια επίπεδα δεξιοτεχνίας που συγκρινόταν με την κατασκευή ενός σπαθιού Σαμουράι. Κανείς δεν θα μπορούσε να διανοηθεί να πετάξει ένα γνήσιο σπαθί Σαμουράι, ίσως γιατί αξίζει μια περιουσία σε αντίθεση με ένα παλιό πιάνο», αναφέρει χαρακτηριστικά.
6. Ο σκοπός του στις ζωντανές του εμφανίσεις είναι να δημιουργήσει γύρω από το κοινό έναν ηχητικό ωκεανό και να φέρει το ακροατήριο σε κατάσταση έκστασης. Μια αίθουσα συναυλιών δεν είναι ο χώρος που η μουσική του μπορεί να βρει την απόλυτη έκφραση της. Προτιμά τις εκκλησίες, τις γκαλερί και τους βιομηχανικούς χώρους. Η «συνεχής μουσική» λειτουργεί σε χώρους που αφήνουν ελεύθερο το πνεύμα. Ο Melnyk αναφέρει μάλιστα ότι θεωρεί ιδανικούς τους χώρους, στους οποίους το κοινό μπορεί ακόμα και να ξαπλώσει, να περιπλανηθεί, να αλλάξει θέση και να ακούσει από διαφορετικό ύψος την μουσική, ώστε να επιλέξει τον ήχο που του ταιριάζει. «Αν κάθεσαι σε μια βελούδινη καρέκλα μαζί με 500 ακόμα ανθρώπους σε έναν χώρο με γυμνούς τοίχους κι ένα φως στη σκηνή, παραμένει βέβαια όμορφη η μουσική, αλλά αυτή μπορεί να γίνει ακόμα πιο όμορφη και σημαντική, όταν κινείται ελεύθερη σε έναν χώρο με παράθυρα και ξεχωριστή αρχιτεκτονική.»
7. Η βασική διαφορά ανάμεσα στην κλασσική μουσική και τη «συνεχή μουσική», σύμφωνα με τον Melnyk, είναι ότι η πρώτη σου προσφέρει τη δυνατότητα να «τρέχεις σαν άλογο σε κούρσα», ενώ η δεύτερη «ελεύθερος σαν άλογο σε λιβάδι». Σύμφωνα με τον Melnyk και τα δύο είναι απαραίτητα και κανένα δεν προσφέρει ικανοποίηση μόνο του.
8. Ο σκοπός της μουσικής του, αν και δεν είναι με την αυστηρή έννοια πολιτικός, είναι η αφύπνιση του ανθρώπου, η προσπάθεια να του υπενθυμίσει το νόημα της ζωής, το οποίο δεν βρίσκεται στα όπλα και στα πλούτη. «Ο άνθρωπος δεν είναι στρατιώτης, δεν είναι ρομπότ, δεν μπορεί να θέτει καθημερινά το σώμα και την ψυχή του στην υπηρεσία των άλλων. Το χρήμα σκοτώνει την ομορφιά. Τα μάτια του ανθρώπου αλλάζουν στη θέα των διαμαντιών και των όπλων. Είναι πολύ δύσκολο να γευτούμε την ομορφιά του κόσμου, όταν ζούμε σαν στρατιώτες. Δεν γεννηθήκαμε για να πατάμε κουμπιά και να σκοτώνουμε ανθρώπους. Η μουσική είναι ο εχθρός της σφαίρας κι αν ο άνθρωπος μυηθεί στην ομορφιά της, θα αποτινάξει την ανοησία.»
9. Λατρεύει τα αυτοκίνητα, το μέταλλο, να στρίβει βίδες για να φτιάξει πράγματα, να αφαιρεί τη σκουριά από το μέταλλο, να επαναφέρει στη ζωή ένα σκουριασμένο γαλλικό κλειδί, ένα παλιό πιάνο, μια ξεχασμένη ψυχή.
10. Δηλώνει μεγάλος θαυμαστής του Stanley Kubrick, τον οποίο δεν θεωρεί “film director”, αλλά “music director” γιατί δεν χρησιμοποίησε απλώς κλασικές συνθέσεις στις ταινίες του, αλλά κατάφερε να τις ερμηνεύσει, να κατανοήσει τους συνθέτες τους και τις ενέταξε στις ταινίες του όχι για να ενισχύσει το κινηματογραφικό του εγχείρημα, αλλά για να αποδώσει τη σημασία τους. «Ο Handel και ο Schubert έλαμψαν στα χέρια του Kubrick ακριβώς γιατί απέδωσε το κρυφό τους νόημα μέσα από κινηματογραφικές εικόνες που μας βοήθησαν να καταλάβουμε τι κρύβεται τόσα χρόνια μέσα σε αυτές.»
Η συναυλία του Lubomyr Melnyk στο Μέγαρο Μουσικής πραγματοποιείται στο πλαίσιο της σειράς Γέφυρες (επικεφαλής: Δημήτρης Μαραγκόπουλος).
