Στο μυαλό ενός τίμιου παρατηρητή της ποπ και εναλλακτικής μουσικής κουλτούρας των τελευταίων τριών δεκαετιών, υπάρχουν τραγούδια που θυμίζουν Χριστούγεννα, ακόμα κι αν αυτά δεν σχετίζονται καν με την σημαντικότερη γιορτή του χρόνου. Ναι, υπάρχουν. Και μάλιστα γίνονται αντιληπτά με σχεδόν αντικειμενικά κριτήρια. Δηλαδή, ακριβώς όπως χαρακτηρίζουμε ένα κομμάτι «καλοκαιρινό χιτάκι» αν έχει μια φωτεινή ξεσηκωτική μελωδία, μερικές μαρίμπες ή latin ρυθμό, έτσι ακριβώς υπάρχουν κομμάτια από την εναλλακτική και κυρίως την ποπ παραγωγή, που από τις μελωδίες μέχρι την ενορχήστρωση (και ενίοτε με λίγη περισσότερη χρήση από κουδουνίστρες, έγχορδα και ξυλόφωνο ή glockenspiel, αν προτιμάτε), δημιουργούν χριστουγεννιάτικο κλίμα ακόμα και αν δεν έχουν την παραμικρή αναφορά σε γιορτινό κλίμα.
Ξέρω, το θέμα είναι φουλ υποκειμενικό. Ευελπιστώ δε, τα σχόλια αυτού του άρθρου να γεμίσουν από ανάλογες αναφορές τραγουδιών ή από κράξιμο επίπεδου «η πιο άκυρη Xmas λίστας στην ιστορία του ίντερνετ»,γιατί είναι όντως, το Google δεν βγάζει σχετική αρθρογραφία. Πρώτα, όμως, να ξεκαθαρίσω ότι θα διαβάσετε για τα «δικά μου» 10 τραγούδια. Αυτά που μου θυμίζουν Χριστούγεννα ακόμα και αν ουδεμία σχέση έχουν στιχουργικά με το εορταστικό κλίμα. Μόνο ένα ίσως, λόγω συσχετισμού με ανάλογο φιλμ, να παραπέμπει συνειρμικά στην αγαπημένη μου εορταστική εποχή του χρόνου.
Και αφού ξεκαθαρίστηκε το προσωπικό κίνητρο της λίστας παραπάνω, με την σημείωση της σημασίας των Χριστουγέννων για μένα, ας λειτουργήσει σαν ελαφρυντικό υπέρ της λίστας, το γεγονός ότι ανά πάσα στιγμή τις φετινές γιορτές μπορείτε να απολαύσετε:
α) αυτή την επτάωρη Spotify λίστα του εγχώριου μετρ του είδους, Μάκη Παπασημακόπουλου:
β) τη θρυλική, πλέον, χριστουγεννιάτικη κασέτα του συγχωρεμένου Lux Interior των Cramps με τίτλο Jeezus Fuck, It’s Christmas εδώ
γ) ολόκληρο το Christmas των Low από το μακρινό 1999:
και δ) ολόκληρο το Charlie Brown Christmas, εννοείται μαζί με το soundtrack του Vince Guaraldi Trio:
Δύο ακόμη σκέψεις πριν πάμε στην λίστα:
- Αλήθεια θα είχατε ανάγκη ένα ακόμη κείμενο τύπου «Οι καλύτερες διασκευές σε χριστουγεννιάτικα θέματα»; Αφού, ποτέ κανένας δεν θα ξεπεράσει την «Άγια Νύχτα» του Nathan Fake ή την καλά κρυμμένη διαστροφή στα κάλαντα όπως την έφερε στο φως ο Ζωής Χαλκιόπουλος για τα Just Gazing Xmas:
(Το Just Gazing Xmas II βγήκε φέτος στο Bandcamp).
-Παρατείνοντας λίγο ακόμα την αγωνία πριν το top 10, να το κάνουμε πενηνταράκια. Αν έχεις πάει στο σούπερ μάρκετ, είναι άνοιξη ή φθινόπωρο και παίζει το “Only Time” της Enya και δεν έχεις μονολογήσει «που το θυμήθηκαν αυτό, θυμίζει Χριστούγεννα» μάλλον δεν θα συγκινηθείς με τα παρακάτω.
1. Bleachers feat. Bruce Springsteen - "Chinatown"
Αυτό το κομμάτι ήταν η αφορμή για το άρθρο. Για όλους τους προσωπικούς λόγους, σχεδόν συγκινητικό, ειδικά στο σημείο που ο «θείος» Bruce αγκαλιάζει με την ώριμη φωνή του στο δεύτερο ρεφραίν την επική μελωδία του Jack Antonoff (ναι, ο σούπερ σταρ συνθέτης-παραγωγός) και παίρνει υπό τη προστασία του έναν από τα ταλέντα-θησαυρό της σύγχρονης ποπ. Καθόλου τυχαίο που βγήκε Νοέμβριο, δηλαδή λίγο πριν τις γιορτές. Μπορεί να γίνει κλασικό στη στιγμή, ενώ στέκει άνετα δίπλα σε indie Xmas κομμάτια όπως το "The Christmas Song” των Raveonettes.
Υπάρχει και το παραπάνω καλοστημένο live βίντεο από την ταράτσα των Electric Lady Studios στη Νέα Υόρκη που αν ο καιρός τους έκανε λίγο χιόνι, τώρα δεν θα το συζητάγαμε καν.
2. East 17 - "Stay Another Day"
Από εδώ ξεκίνησαν όλα. Αυτό είναι το πρώτο κομμάτι που το παιδικό προς εφηβικό μυαλό μου συνέδεσε ασυναίσθητα με τα Χριστούγεννα, ακόμα κι αν δεν έχει αυτή την θεματική. Θυμάμαι βγήκε στο τελευταίο τρίμηνο του 1994, μπήκε στην εορταστική έκδοση των συλλόγων Now, That’s What I Call Music, αλλά έπρεπε να περάσει εκείνες τις γιορτές στο νο.1 των βρετανικών charts και έπειτα να έρθει το -ψεύτικο -χιόνι -φορέστε -γούνες-βίντεο για να γράφουν πλέον στα YouTube comments ότι το κομμάτι θυμίζει Χριστούγεννα όσο τίποτα άλλο. Να σημειωθεί ότι πήρε το Brit Award σαν single της χρονιάς, ενώ η προσέγγισή του στην ενορχήστρωση των φωνητικών παραπέμπει (χωρίς καν να γίνονται συγκρίσεις) στο “Always” των Erasure που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς.
3. Mogwai - "Waltz for Aidan"
Το «ευαγγέλιο» Come On Die Young των σκοτσέζων post rockers Mogwai σχεδόν έκλεινε με το 10 λεπτό “Christmas steps” αλλά λίγη από τη μαγεία και τη μελαγχολία που έχουν οι γιορτές, είχαν φροντίσει να μεταφέρουν με τον πιο α λα “Low” τρόπο στο βαλς τους για τον Aidan. Όλο το παρεάκι της Chemikal Underground μαζί με τους ιδιοκτήτες του label Delgados αλλά και τους Arab Strap έστηνε άλλοτε μουντές και άλλοτε folk ατμόσφαιρες που παρέπεμπαν σε βουκολικά χριστουγεννιάτικα σκηνικά.
4. Badly Drawn Boy - "Something To Talk About"
Από το soundtrack της ταινίας About A Boy. Αν θυμάστε ο χαρακτήρας που ενσαρκώνει ο Hugh Grant στο φιλμ είναι γόνος ενός μουσικού που έχει γράψει ένα δημοφιλέστατο Xmas hit εξού και το γεγονός ότι αρκετή από την ένταση της ταινίας κλιμακώνεται κοντά στις γιορτές. Το σενάριο σε συνδυασμό με τις έτσι και αλλιώς ονειρικές μελωδίες που σκάρωνε τότε ο καλύτερος BDB ever, δίνουν ένα ακόμη κομμάτι που στέκεται στα Χριστούγεννα, χωρίς να είναι γραμμένο για αυτά.
5. Eels - "Flyswatter"
Ήρθε η ώρα για λίγο glockenspiel. Ο Mark Oliver Everett γνωστός και ως Ε, το μυαλό πίσω από τους Eels, χρησιμοποίησε το ξυλόφωνο για να μπει στο μάτι της βιομηχανίας με το ντεμπούτο των Eels, Beautiful Freak (επίσης φιλικό στα Χριστούγεννα άκουσμα), αλλά είναι στο τρίτο τους άλμπουμ, Daisies Of The Galaxy, που μας δίνει τις πιο παραμυθένιες του στιγμές και πλασάρεται αυτόματα δίπλα σε τροβαδούρους όπως ο Beck.
6. Wet Wet Wet - "Love Is All Around"
Περισσότερο Hugh Grant παρακαλώ. Λίγο οι 4 Γάμοι και 1 Κηδεία, πολύ περισσότερο όμως το Love Actually (υπεύθυνο φιλμ και για την καθιέρωση της Norah Jones ως χριστουγεννιάτικης ερμηνεύτριας) είναι που μετατρέπουν σε αυτόματα εορταστικό κλάσικ τη δυναμική ροκ μπαλάντα (έτσι τις λέγανε το 1995) των Wet Wet Wet, που περιοδεύουν ακόμα πάνω στην φήμη αυτού του κομματιού.
7. Busta Rhymes & Mariah Carey - "I Know What You Want"
Για όλες τις Mariah, τις Toni Braxton, τις Janet Jackson και τις Whitneys που έφεραν το r’n’b σε στενή επαφή με τα Χριστούγεννα, ευτυχώς υπάρχει και αυτό το jam, με τον Busta Rhymes να προσπαθεί να τραγουδήσει και τα ρυθμικά να είναι μια ανάσα πριν τα sleigh bells (χριστουγεννιάτικα κουδουνάκια).
8. Sigur Rós - "Svefn-g-englar"
Τον Φεβρουάριο του 2000 το NME άλλαζε χιλιετία και μοίραζε το cd Come On Try Young, με τη συμμετοχή, μεταξύ άλλων, και της πιο αλλοπρόσαλλης post rock μπάντας που έβγαλε ποτέ η παγωμένη Ευρώπη. Λίγο η δίκη τους γλώσσα, λίγο η μαγική ατμόσφαιρα από το ebow guitar και πολύ το γεγονός ότι στην Ισλανδία έχουν πάντα Χριστούγεννα, το 2000 οι γιορτές κράτησαν λίγο παραπάνω συντροφιά με το δεκάλεπτο έπος Svefn - G- Englar ενώ τα πραγματικά Χριστούγεννα για τους απανταχού μουσικόφιλους εκείνη την χρόνια ήρθαν με την κυκλοφορία του Agaetis Byrjun. Του μοναδικού άλμπουμ με ορίτζιναλ συνθέσεις που στέκεται με άνεση κάθε Χριστούγεννα δίπλα στις one take ηχογραφήσεις του νονού του είδους Frank Sinatra.
9. Bruno Mars - "Marry You"
Στα χρόνια που ακολούθησαν το “Marry You”, οι διαφημιστές κάθε Σεπτέμβρη έπαιρναν τηλέφωνο τους μουσικούς παραγωγούς και ζητούσαν για τις εορταστικές καμπάνιες κάτι που να ακούγεται τόσο δυναμικό και χριστιανικό/εβραϊκό όσο αυτό το κομμάτι του Bruno Mars από το οριακό Doo Wops & Holligans. Το κομμάτι τελειώνει με καμπάνες, δεν περιγράφω άλλο.
10. Angel Bat Dawid - "We Are Starzz"
Για το τέλος, η εξαίρεση. Βλέπετε, άπειρα κομμάτια από τους jazz καταλόγους θυμίζουν Χριστούγεννα αλλά για ευνόητους λόγους (τόσο ευνόητους όσο και οι αναμενόμενες αναφορές στην δισκογραφία της Enya, στο Spirit Of Eden των Talk Talk, στη Norah Jones ή στο "Tender" των Blur και το “Man With The Child In His Eyes” της Kate Bush) απέφυγα να τα καταγράψω προκειμένου να διατηρήσω τον pop και εναλλακτικό χαρακτήρα της εισαγωγής. Το “We Are Starzz” μπήκε στην λίστα ακριβώς γιατί εκπροσωπεί όλα όσα απέφυγα. Είναι jazz με μια σχεδόν new age προσέγγιση, έχει ποπ ρεφραίν με τις σωστές gospel πινελιές και έρχεται από μια σπουδαία φωνή νέας κοπής. Οι στίχοι του μας συνδέουν με τα αστέρια και αυτά είναι που τέτοιες μέρες μας οδηγούν.
+1 ελληνόφωνο κομμάτι που αξίζει αναφοράς:
To «Εγώ και Εσύ Μαζί» (δηλαδή η ελληνική εκδοχή του "You've Got A Friend In Me" του Randy Newman) με τις φωνές του Αλκίνοου Ιωαννίδη και του Τζίμη Πανούση από το μεταγλωττισμένο Toy Story, πάντα θα ανάβει τα λαμπάκια του δέντρου και θα βάζει τα «σπόρια» για ύπνο.
Και αν έπρεπε να μπει και ένα ολοκληρωμένο άλμπουμ που έχει αυτή την οικεία, μερικές φορές ταλαιπωρημένη από τη ζωή αλλά αισιόδοξη αύρα, αυτό θα ήταν το The Greatest της Cat Power. Από το ομώνυμο γεμάτο θαλπωρή εναρκτήριο single μέχρι το καταπονημένο "Lived in Bars" και το απολογητικό "After It All”, η καλύτερη Cat Power που ακούσαμε ποτέ, παραδίδει μαθήματα στιχουργίας και ακουστικής ενορχήστρωσης, σε ένα από τα λίγα αληθινά, βγαλμένα από την ζωή άλμπουμ, που είναι φτιαγμένα για τον συνδυασμό βινύλιο και ουίσκι (brandy), δίπλα από το δέντρο.
