Video Game Συναυλίες: Το μέλλον ή το ευκαιριακό παρόν;

Τις τελευταίες ημέρες του περασμένου Απρίλη, οι παίκτες του δημοφιλούς παιχνιδιού Fortnite ανά τον κόσμο είχαν την ευκαιρία να «ξεσκάσουν» λίγο από την κλεισούρα της καραντίνας, βάζοντας τους εικονικούς τους εαυτούς να χορέψουν υπό τα beats του Astroworld απολαμβάνοντας ένα ψηφιακό avatar του Travis Scott να ραπάρει σ’ ένα διαγαλαξιακό video game tour. Σύμφωνα με την εταιρία παραγωγής του Fortnite, Epic Games, το Astronomical παρακολούθησαν την πρώτη φορά 12.3 εκατομμύρια παίκτες -εύλογα πολύ περισσότεροι από όσους θα μπορούσαν να το παρακολουθήσουν σε πραγματικές συνθήκες σε κάποιο συναυλιακό venue- καταρρίπτοντας το ρεκόρ on line φιλοξενίας του Fortnite, ενώ συνολικά το event προσέλκυσε περίπου 28 εκατομμύρια θεατές. Παράλληλα, σε κάποιους άλλους servers και κονσόλες όχι και πολύ μακριά, το Square Garden, ένα εικονικό μουσικό φεστιβάλ συνολικής διάρκειας τεσσάρων ωρών, γεννιόταν στην πλατφόρμα του Minecraft, με headliner την pop star Charli XCX ^. ενώ ακόμα και εκπρόσωποι του πιο «σκληρού» ήχου, όπως οι Idles, μπήκαν στη διαδικασία να αναπληρώσουν μερικώς την ακύρωση της φετινής τους περιοδείας με ένα video game set, συμμετέχοντας στο Block by Block West -ένα ακόμα φεστιβάλ Minecraft συγκέντρωσης χρημάτων για την αντιμετώπιση του Covid-19.

Σε ένα συμβατικό πιστό συναυλιών παλιάς κοπής, η ιδέα του να δεις μια μπάντα όπως τους Idles, μεταμορφωμένη σε χαρακτήρες από την Lego Movie, μέσα στο τρισδιάστατο περιβάλλον μιας οθόνης, ηχεί επιεικώς χαζή. Από την άλλη, μια ματιά στο Astronomical Tour του Travis Scott στο Fortnite σε πείθει κάπως ότι οι περίεργες αυτές προεκτάσεις των νέων ψηφιακών ηθών που ενισχύθηκαν με τον καταλύτη του lockdown ίσως και να έχουν μια πιο στέρεη αισθητική και οργανωτική βάση, από όσο τουλάχιστον αρχικά φαίνεται.

Πράγματι, το event hosting μέσα από on line video game πλατφόρμες δεν είναι κάτι το εντελώς καινούριο, μιας κι έχει ξανασυμβεί -σε μικρότερη βέβαια κλίμακα- για διάφορους, κυρίως προωθητικούς λόγους- με αξιοποίηση των δυναμικών «κοινωνιών» που αναπτύσσονται και λειτουργούν μεταξύ των gamers. «Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μιλάμε για κλειστού τύπου video games αλλά για αναπτυγμένους κόσμους, τους οποίους οφείλουμε να προσεγγίζουμε σαν νέα πεδία δράσης και έρευνας. Ο βαθμός ελευθερίας του παίκτη και αλληλεπίδρασης του με το περιβάλλον εξαρτάται φυσικά από το παιχνίδι, αλλά συνήθως προσφέρεται ένα σημαντικό πεδίο ελευθερίας Γι’ αυτό και έχουμε δει, σε αρκετές περιπτώσεις, παίκτες να παρακάμπτουν την λογική και τους κανόνες του παιχνιδιού, και να εκφράζονται ακόμα πιο ελεύθερα, οργανώνοντας ακόμα και πολιτικές διαδηλώσεις on line μέσα από τις πλατφόρμες. Έτσι, οι παίκτες δημιουργούν κοινότητες, το παιχνίδι γίνεται γι’ αυτούς τρόπος ζωής, εντάσσεται στην καθημερινότητά τους δημιουργώντας ένα lifestyle – οι παίκτες γίνονται netizens», εξηγεί η Ελίνα Ροϊνιώτη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, στον τομέα των ψηφιακών παιχνιδιών και business developer στο game studio Pixel Reign. «Η ψηφιακή κοινότητα και η κοινότητα των gamers είναι εξαιρετικά προσαρμοστική και ιδίως αυτό το τελευταίο διάστημα της πανδημίας, είδαμε να στήνονται σε χρόνο dt ψηφιακά συνέδρια μεγάλης κλίμακας και να αναπληρώνονται on line πολλές παρόμοιες δραστηριότητες. Οπότε, δεν ήταν έκπληξη η διοργάνωση μιας τέτοιας συναυλίας ή ενός φεστιβάλ», συνεχίζει.

Πώς ακριβώς, όμως, ενθέτεις μια συναυλία στο περιβάλλον ενός ψηφιακού παιχνιδιού; «Εξαρτάται από την εκάστοτε πλατφόρμα. Το Fortnite, ας πούμε και το Minecraft αποτελούν δυο πολύ διαφορετικά περιβάλλοντα και ψηφιακά μοντέλα. Στο Fortnite υπάρχει συγκεκριμένη εταιρία από πίσω που θέτει τους κανόνες και το πλαίσιο αναφοράς και είναι η διοργανώτρια ουσιαστικά της συναυλίας. Οπότε, θα προσέξει ιδιαίτερα προκειμένου το event να είναι επιτυχημένο, όπως αυτό του Travis Scott, όπως θα έκανε οποιοσδήποτε concert manager, λαμβάνοντας υπόψιν το κοινό στο οποίο απευθύνεται, τις ιδιαιτερότητες του μέσο, και ακολουθώντας γενικά ένα αμιγώς business μοντέλο. Σε "ανοιχτά", όμως, περιβάλλοντα, όπως αυτό του sandbox game Minecraft, όπου μπορεί πρακτικά ο καθένας να στήσει τη δική του συναυλία, υπάρχει πιο μεγάλο πεδίο πειραματισμού, με πιο αμφίβολο, ωστόσο, αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η διεξαγωγή ενός τέτοιου event έχει μεγάλα προωθητικά πλεονεκτήματα, καθώς εμφανίζει χαμηλό κόστος, αυτό είναι προσβάσιμο από πολύ περισσότερο κόσμο, ενώ, μπορούν να αξιοποιηθούν τα διάφορα κανάλια του παιχνιδιού για προωθητικούς σκοπούς».

Και πόσο βιώσιμο τελικά θα είναι αυτό το trend; Για την Βίκυ Φυσίκα, sound designer στο Pixel Reign Studio και συνθέτρια – τραγουδίστρια με την μπάντα των C.O.D.E., όχι και πολύ: «Αν μη τι άλλο, τα in-game concerts έχουν και περιορισμένο πεδίο εφαρμογής. Μουσική με πιο dance και ηλεκτρονικό προσανατολισμό μπορεί, ίσως, να περάσει στην pop κουλτούρα του gamer, αλλά, για τα διάφορα είδη ακουστικής μουσικής, το rock, το metal θα είναι πολύ δύσκολο να ενταχθούν σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Δεν ξέρω και για τους παίκτες τους ίδιους τι ενδιαφέρον μπορεί να έχει, και πόσο θα κρατήσει –να μπαίνεις σας ανθρωπάκι και να βλέπεις το αντίστοιχο avatar του καλλιτέχνη ^. μου φαίνεται απλώς ένα trend της εποχής».

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η μουσική και ο ήχος είναι ένα αναπόσπαστο μέρος των video games, καθώς, σύμφωνα με την Βίκυ Φυσίκα «παιχνίδι χωρίς ήχο, είναι πάνω-κάτω σαν να βλέπεις βωβό κινηματογράφο». Η Ελίνα Ροϊνιώτη, πάντως, υπογραμμίζει πως η σχέση ψηφιακού παιχνιδιού και μουσικής δεν είναι νέοκοπη, καθώς «ήδη από το 1990, είχαμε το αντίστροφο φαινόμενο: συμβατικά κονσέρτα αφιερωμένα στην μουσική που έχει συντεθεί για video games. Οπότε, το ερώτημα που έθετα με την αφορμή των in-game concerts, είναι κατά πόσο πρόκειται για κάτι που ήρθε για να διευρύνει ουσιαστικά και να επεκτείνει την ψηφιακή κουλτούρα ή θα δράσει περιορισμένα, ευκαιριακά και συμπληρωματικά με μια απλή εργαλειοποίηση του χώρου του παιχνιδιού ως χώρου φιλοξενίας. Το πραγματικά ενδιαφέρον θα είναι να δούμε συναυλίες όντως ενταγμένες στο παιχνίδι, σε μια ουσιαστική σύγκλιση του ψηφιακού και του πραγματικού κόσμου. Τελικά, μπορεί τα in-game concerts να είναι λίγο διαφορετικά και hip αλλά αν δεν ενταχθεί στην video game κουλτούρα δεν ξέρω κατά πόσο θα μπορέσει να επιβιώσει».