Όταν κάποια στιγμή, στα τέλη της περασμένης χρονιάς, έχασα εντελώς τη φωνή μου και έντρομος έκανα νοήματα στον γιατρό για το πότε θα ξαναμιλήσω, εκείνος παρομοίασε την κατάστασή μου με αυτήν της ρήξης πρόσθιου χιαστού ενός ποδοσφαιριστή. Είτε γιατί πρέπει, για να αποφύγω τα χειρότερα, είτε γιατί δεν θα αισθανόμουν και ο ίδιος έτοιμος για άμεση επιστροφή στην κανονικότητα, η διαδικασία αυτή θα ήταν αργή και τον ρυθμό επιστροφής σίγουρα δεν θα τον επέβαλλα εγώ. Για όλους όσοι δεν παρακολουθούν ομαδικά αθλήματα και είναι εξοικειωμένοι με την ορολογία, έρχεται μια (τυχαία) στιγμή στη ζωή ενός αθλητή που ένα τραύμα ενός συνδέσμου που βρίσκεται στο γόνατο, μπορεί να του αλλάξει τη ζωή. Θα τον αφήσει σίγουρα εκτός επίσημων αθλητικών δραστηριοτήτων για 6 μήνες και ενδεχομένως η επιστροφή του, αργή και σε βήματα, να μην είναι πλήρης ποτέ. Όχι μόνο για φυσικούς, σωματικούς λόγους, αλλά και για ψυχολογικούς. Κάπως έτσι είναι τα πράγματα με τις συναυλίες και τα μεγάλα φεστιβάλ. Έρχεται ένα τυχαίο, σημαντικό γεγονός, που σου κόβει τα πόδια και αρχικά αρνείσαι να δεχτείς την κατάσταση. Στη συνέχεια, καταλαγιάζει μέσα σου η πληροφορία και ανυπομονείς να επανέλθεις, έστω και μήνες αργότερα, σε αυτό που σε γεμίζει, τη ζωντανή επαφή δηλαδή με τον καλλιτέχνη. Κατόπιν, μουδιάζεις, ξεσυνηθίζεις, βγαίνεις εκτός φόρμας και ο φόβος και οι γιατροί/ειδικοί κάνουν αυτή την επάνοδο αργή και με κάποιο τρόπο ταυτόχρονα... φυσιολογική. Αλλά τίποτα δεν είναι εντελώς ίδιο.
Στον τομέα των συναυλιών, όπως και σε οτιδήποτε ζούμε τον τελευταίο καιρό, μάθαμε να ζούμε με ηλεκτρονικά υποκατάστατα. Μερικοί εξ ημών νιώθουμε ότι δεν υπάρχει κάποια μαγεία σε μια online διασκευή που παίζουν τέσσερις νοματαίοι -καλά συγχρονισμένοι- από τα σπίτια τους, αλλά είναι ό,τι καλύτερο έχουμε ως εναλλακτικό μιας κονσέρβας - συναυλιών του παρελθόντος που παρακολουθούμε από την οθόνη μας. Αλλά, λίγο-πολύ, οι περισσότεροι έχουμε αντιληφθεί ότι οι συναυλίες θα είναι το τελευταίο βήμα πριν την επιστροφή στην κανονικότητα και πιθανότατα κάτι που θα στερηθούμε για πολύ καιρό. Το «από Σεπτέμβρη και βλέπουμε», που φάνηκε υπερβολικό όταν γράφτηκε για πρώτη φορά εδώ, πλέον δεν μας κάνει καθόλου εντύπωση. Αρκετοί, μάλιστα, εκτιμούν ότι η επιστροφή στις συναυλίες δεν θα γίνει πριν την άνοιξη του 2021.
Photo: Νίκος Ζαραγκόπουλος
Εδώ και ένα μήνα, τα μουσικά venues παραμένουν κλειστά μέχρι νεωτέρας και τα μεγάλα φεστιβάλ παίρνουν σειρά και ακυρώνουν ένα-ένα τις διοργανώσεις τους: Glastonbury, Roskilde, SXSW, Rock am Ring κ.α.. Αλλά και όσοι δεν έχουν ακυρώσει (συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών μεγάλων φεστιβάλ), απλώς είναι σε στάση αναμονής, γιατί δεν είναι καθόλου εύκολη και η διαχείριση της κατάστασης. Τη στιγμή που έχουν εισπραχθεί χρήματα μελλοντικών διοργανώσεων -μέσω των προπωληθέντων εισιτηρίων- και έχουν επενδυθεί σε προκαταβολές καλλιτεχνών και άλλα έξοδα, δεν είναι καθόλου ανώδυνη όχι μόνο η διαχείριση, αλλά και η επιβίωση κάποιων διοργανωτών. Αν τα φετινά line-up αναβληθούν για του χρόνου το καλοκαίρι, οι προκαταβολές θα ισχύσουν για του χρόνου, επομένως τα cash flow των διοργανωτών ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πολύ μεγάλα θέματα αν αναγκαστούν να επιστρέψουν χρήματα για φέτος.
Άλλοι διοργανωτές υπόσχονται φεστιβάλ το φθινόπωρο. Και είτε το κάνουν επειδή το πιστεύουν, είτε για να κερδίσουν χρόνο, το φθινόπωρο φαντάζει πολύ μακριά από τώρα και τα νερά του είναι ακόμα πιο αχαρτογράφητα. Ακόμα κι αν όλα πάνε σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο (αλλά μάλλον μη ρεαλιστικό) σενάριο και το φθινόπωρο επιτραπούν οι συναυλίες, υπάρχουν οι κανόνες και οι περιορισμοί των διεθνών μετακινήσεων που δεν είναι ξεκάθαρο πότε και πώς θα αρθούν. Οι δύο εβδομάδες καραντίνας από την άφιξη από μία άλλη χώρα, δεν επιτρέπουν επίσης την πραγματοποίηση διεθνών tours, ακόμα κι αν επιτρέπονταν συναυλίες με περιορισμένο κοινό. Αλλά και για τα tour, δεν πατάει κανείς το κουμπί για να ξαναξεκινήσουν και όλα γίνονται αμέσως.
Ένα “festival-free” καλοκαίρι
Στο πολύ καλό ρεπορτάζ της Τάνιας Σκραπαλιώρη για το Avopolis, o Κώστας Θελούρας, executive director της High Priority Promotions, φάνηκε σίγουρος ότι οδεύουμε προς ένα “festival-free” καλοκαίρι, με τη συναυλιακή δραστηριότητα να μετατίθεται κατά το δυνατόν αυτούσια στο επόμενο έτος. «Σε όλη την Ευρώπη αυτή τη στιγμή σημειώνονται ακυρώσεις ή αναβολές των συναυλιών μέχρι και το τέλος του φετινού καλοκαιριού», σημειώνει, θεωρώντας δεδομένο ότι το ίδιο σκηνικό θα δούμε να επαναλαμβάνεται και εντός συνόρων. «Στην High Priority είμαστε σε αναμονή feedback προθέσεων και σχεδιασμών και από το εξωτερικό, για να δούμε πώς θα κινηθούμε και με το Athens Rocks Festival, ωστόσο έχω την αίσθηση ότι θα είναι φύσει αδύνατον να πραγματοποιηθεί», λέει με ειλικρίνεια.
Photo: Αφροδίτη Ζαγγανά
Παρόμοιο ήταν το πνεύμα των δηλώσεων του Σταύρου Στριλιγκά, εκ της Detox Events (διοργανώτριας του Ejekt Festival), στον Νικόλα Ζώη και την Καθημερινή: «Έχει σταματήσει να υφίσταται το αντικείμενο», είπε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε «Όλο το 2020, ως χρονιά, έχει τελειώσει. Λογικά, δεν θα έχει δοθεί άδεια για συναυλίες το καλοκαίρι, επομένως το Ejekt Festival θα είναι πρακτικά δύσκολο να πραγματοποιηθεί στις 5 Ιουνίου. Μην ξεχνάμε και ότι μιλάμε για συναυλίες “εισερχόμενες”, από χώρες όπου η εξέλιξη της πανδημίας έχει άλλους ρυθμούς».
«Οι μεγάλες συναυλίες ίσως θα πρέπει να περιμένουν μέχρι το Φθινόπωρο του 2021»
Σύμφωνα με το Bloomberg, οι agents έχουν αρχίσει να πληροφορούν τους πελάτες τους ότι δεν θα πρέπει να περιμένουν περιοδείες μέσα στο 2020. Πριν λίγες μέρες, μάλιστα, ο καθηγητής Βιοηθικής και Διοίκησης Μονάδων Υγείας, Δρ. Zeke Emanuel, δήλωσε στους New York Times ότι δεν μπορεί να καταλάβει πώς οι διάφορες εταιρείες σκέφτονται ήδη τις επόμενες ημερομηνίες των συναυλιών των καλλιτεχνών τους, ενώ φαίνεται πως κάτι τέτοιο θα πρέπει να θεωρείται απίθανο να γίνει μέσα στο 2020. «Μεγάλες συναθροίσεις όπως συναυλίες, συνέδρια και μεγάλα αθλητικά γεγονότα ίσως θα πρέπει να περιμένουν μέχρι το Φθινόπωρο του 2021. Στην καλύτερη περίπτωση». Στο ρεπορτάζ, δε, του Γιώργου Νάστου για «Το Βήμα» της περασμένης Κυριακής, ο Φοίβος Δεληβοριάς, πρόεδρος και του διοικητικού συμβουλίου της ΕΔΕΜ (Ένωση Δικαιούχων Έργων Μουσικής), είπε ότι «οι μουσικοί θα είμαστε οι τελευταίοι που θα επιστρέψουν στις θέσεις τους, αφού σύμφωνα με τις ρεαλιστικές προβλέψεις, οι μουσικές σκηνές δεν θα ανοίξουν πριν από τον Απρίλιο του 2021».
Σημαντικός παράγοντας... το εμβόλιο
Από τα λόγια του Δρ. Zeke Emanuel, πάντως, ίσως είναι σημαντικότερο να κρατήσουμε ότι η κανονικότητα είναι δύσκολο να επανέλθει χωρίς εμβόλιο. Ο ίδιος, όχι μόνο βοηθά, αλλά και προτείνει έναν οδικό χάρτη για την επιστροφή στην κανονικότητα. Το πρώτο στάδιο είναι οι κοινωνικές συνευρέσεις με μάσκες προσώπου. Στο δεύτερο στάδιο, και με δυνατότητα εκτεταμένων τεστ, θα μπορούμε να έχουμε (για παράδειγμα) events με 500 άτομα σε χώρο 2.000 ατόμων. Για να το πούμε πιο απλά, τα άτομα θα πρέπει να είναι αρκετά απλωμένα στον συναυλιακό χώρο, τηρώντας τις δέουσες αποστάσεις. «Για να επανέλθουμε σε προ-COVID εποχές θα πρέπει να έχει εμβολιαστεί το 70% του πληθυσμού και ίσως και πάλι χρειαστεί να κλείσουν επιχειρήσεις που θα έχουν στο μεταξύ ανοίξει», είπε. Παρομοίωσε, μάλιστα, την κατάσταση που θα βιώσουμε (λόγω ίσως και μιας πιθανής αναζοπύρωσης του αριθμού των κρουσμάτων το φθινόπωρο) με ένα roller coaster - και αυτό που έχει σημασία είναι να βιώσουμε όσο το δυνατόν πιο ήπια τα αναμενόμενα ανεβοκατεβάσματα.
Photo: Χαρά Γερασιμοπούλου
Δομικές αλλαγές θα χρειαστούν για την επιστροφή των παραστάσεων κάθε είδους, κάποιες από τις οποίες μπορεί να μην είναι καθόλου ευχάριστες στο συναυλιακό κοινό: ο έλεγχος της θερμοκρασίας, για παράδειγμα, οι μάσκες σε κάποιες χώρες ή η προσοχή για την τήρηση των αποστάσεων, αν εφαρμοστούν, θα μας υπενθυμίζουν ότι τίποτα δεν είναι όπως πριν. Το δε Variety, σε πρόσφατο δημοσίευμά του, μιλάει για ένα ρεαλιστικό σενάριο που του μεταφέρουν experts της αγοράς, για μια σταδιακή αποκλιμάκωση που θα ξεκινήσει από μικρότερους χώρους και θα επεκταθεί σε μεγάλους χώρους και στάδια αφού το εμβόλιο έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί. Προσέξτε το τελευταίο: αφού το εμβόλιο έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί.
Κι αυτές δεν είναι οι μοναδικές εκτιμήσεις που ασπάζονται το απαισιόδοξο -για όλους μας- σενάριο. Ο δήμαρχος του Λος Άντζελες, Έρικ Γκαρσίτι, δήλωσε πρόσφατα ότι μεγάλες συγκεντρώσεις ανθρώπων, όπως συναυλίες αλλά και αθλητικές εκδηλώσεις, δεν θα επιτραπούν στην πόλη μέχρι το 2021, εξαιτίας της εξάπλωσης της COVID-19. «Είναι δύσκολο να μας φανταστώ να συγκεντρωνόμαστε κάπου όλοι μαζί σύντομα, οπότε πιστεύω πως θα πρέπει να προετοιμαστούμε πως κάτι τέτοιο θα συμβεί τον επόμενο χρόνο» ανέφερε ο δήμαρχος, μιλώντας στο CNN.
Ξεκίνησε η σταδιακή άρση των μέτρων, γιατί όχι και για τις συναυλίες;
Παρά τις απαισιόδοξες προβλέψεις, είναι δύσκολο να μην μπερδευτεί κάποιος ακούγοντας τα μηνύματα για αποκλιμάκωση των μέτρων στην Ευρώπη. Καταστήματα και επιχειρήσεις θα ανοίξουν, πλάνα για τον τουρισμό είναι στο τραπέζι των κυβερνήσεων που εξαρτώνται από την τουριστική βιομηχανία, ενώ και τα σχολεία κάποιων βαθμίδων θα ξανανοίξουν τις πόρτες τους. Γιατί να μην ξεκινήσουν και οι συναυλίες; Απ' ό,τι φαίνεται, ακόμα και στις χώρες που ο χάρτης της σταδιακής αποκλιμάκωσης των μέτρων είναι πιο σαφής (και ίσως και πιο μπροστά χρονικά στην υλοποίησή του) από τον δικό μας, οι μαζικές συναθροίσεις είτε έχουν ρητά απαγορευτεί μέχρι την 31η Αυγούστου, είτε είναι ξεκάθαρα εκτός άμεσων πλάνων.
Στη Γερμανία, για παράδειγμα, υπάρχει μια διστακτική επιστροφή στην κανονικότητα. Από τη Δευτέρα του δικού μας Πάσχα άνοιξαν εμπορικά καταστήματα με συνολική επιφάνεια πώλησης μικρότερη των 800 τ.μ. Ωστόσο, τα events απαγορεύτηκαν έως την 31η Αυγούστου. Συναυλίες, φεστιβάλ, ποδοσφαιρικοί αγώνες με κοινό δεν υπάρχει περίπτωση να πραγματοποιηθούν. Και δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι την 1η Σεπτεμβρίου, όλα θα είναι όπως πριν. Για παράδειγμα, οι επόμενοι μήνες -και ανάλογα με τις εκτιμήσεις για δεύτερο κύμα κρουσμάτων- θα δείξουν αν μπορεί (και πώς) να πραγματοποιηθεί το πασίγνωστο Oktoberfest του Μονάχου. Στο μεταξύ, οι διοργανωτές των καλοκαιρινών φεστιβάλ έχουν ήδη ξεκινήσει να ανακοινώνουν τις ακυρώσεις και να κάνουν πλέον πλάνα για τον επόμενο χρόνο.
Photo: Χάρης Σφακιανάκης
Στη Δανία, αν και ανοίγουν αυτή την εβδομάδα τα σχολεία του Δημοτικού, περιορισμοί συνόρων, bar, εστιατορίων, συνευρέσεων άνω των 10 ατόμων, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και σε κάποιες περιπτώσεις θα κρατήσουν μήνες (ναι, μήνες), σύμφωνα με την κυβέρνησή της. Στη Γαλλία, η σταδιακή επάνοδος στην πραγματικότητα θα ξεκινήσει στις 11 Μαϊου, με το άνοιγμα κάποιων σχολείων. Αλλά... πανεπιστήμια, bar, εστιατόρια και σινεμά θα παραμείνουν πιθανότατα κλειστά. Για τις συναυλίες, ούτε λόγος. Στην Ιταλία, ένας περιορισμένος αριθμός καταστημάτων και επιχειρήσεων επετράπη να ανοίξουν, όχι όμως για κάποιες περιοχές όπου το πρόβλημα ήταν και είναι μεγαλύτερο και σίγουρα όχι για events. Στην Ισπανία, επίσης έχει ξεκινήσει αποκλιμάκωση των μέτρων, αλλά bar, εστιατόρια, σχολεία και άλλες υπηρεσίες είναι κλειστά και οι κανόνες αυτοί πιθανότατα θα παραμείνουν σε ισχύ και τον Μάιο. Πλάνο για συναυλίες και φεστιβάλ δεν υπάρχει ακόμα και εκεί, ενώ στο Βέλγιο ήδη η κυβέρνηση ανακοίνωσε την απαγόρευση όλων των μαζικών συναθροίσεων μέχρι τις 31 Αυγούστου. Ακριβείς ημερομηνίες και χρονοδιαγράμματα μπορεί να αλλάζουν από εβδομάδα σε εβδομάδα, αλλά αυτή είναι η μεγάλη εικόνα.
Κάτι που φαίνεται πιθανό, επίσης, είναι η σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων να έχει ένα είδος κατεύθυνσης (έστω και με τη μορφή προτάσεων) από την Κομισιόν, η οποία στα μέσα της περασμένης εβδομάδας δήλωσε ότι το άνοιγμα καταστημάτων σε μια χώρα μπορεί να προκαλέσει τους πολίτες μιας γειτονικής χώρας και επιφυλάχθηκε για πιο σαφείς ανακοινώσεις προσεχώς. Μια δυσανάλογη άρση των μέτρων από χώρα σε χώρα, σύμφωνα με όσα λέγονται από την πλευρά της, μπορεί να διασπείρει τον κορονοϊό και να δημιουργήσει πολιτικά και οικονομικά προβλήματα, ειδικά σε χώρες που γειτνιάζουν.
Το πλάνο της ελληνικής κυβέρνησης
Στη χώρα μας, φαίνεται ότι υπάρχει ένα σχέδιο που επεξεργάζεται πολύ σοβαρά η κυβέρνηση εδώ και τουλάχιστον δύο εβδομάδες, με επικρατέστερη ημερομηνία για αρχή της εφαρμογής του, την 4η Μαΐου.
Photo: Θάνος Λαϊνας
Πάντως, μεγάλες συναυλίες και αθλητικές διοργανώσεις με κόσμο είναι ξεκάθαρα εκτός κάδρου. Δεν συζητιούνται καν από τον πρωθυπουργό και το επιτελείο του μέχρι 31 Αυγούστου - κάτι που είχαμε πει έγκαιρα.
Η άρση των μέτρων θα ξεκινήσει από κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής και λιανεμπόριο, με την έναρξη της λειτουργίας τους στις 4 Μαΐου. Μεταγενέστερο θα είναι το άνοιγμα των μεγάλων εμπορικών κέντρων που προσδιορίζεται μετά τις 20 του μήνα. Το διάστημα από 25 Μαΐου έως 5 Ιουνίου σχεδιάζεται η επαναλειτουργία καφετεριών, εστιατορίων και μπαρ, με περιορισμούς. Σύμφωνα επίσης με το ρεπορτάζ του Σπύρου Μουρελάτου για τον τηλεοπτικό σταθμό Open, τον Ιούνιο αναμένεται να ανοίξουν υπό όρους αυστηρής τήρησης των κανόνων υγιεινής και αποστάσεων, οι εξής χώροι: πολιτιστικοί χώροι και μουσεία. Από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου ενδέχεται να ξεκινήσουν να επιτρέπονται εκδηλώσεις μικρού αριθμού συμμετεχόντων με πολλούς περιορισμούς που δεν έχουν ακόμα ξεκαθαριστεί. Θα είναι πολύ αυστηροί οι έλεγχοι για τραπεζοκαθίσματα και θέσεις που απαραίτητα θα πρέπει να απέχουν μεταξύ τους δύο μέτρα, ενώ και ο περιορισμός των τετραγωνικών που ισχύουν σήμερα για τα super market, θα ισχύσει για όσα καταστήματα ή χώρους υποδέχονται κόσμο. Μέσα σε όλο αυτό το πλαίσιο, καταστάσεις με αποστάσεις που δεν μπορούν να ελεγχθούν, όπως αυτές των μεγάλων συναυλιών και φεστιβάλ, είναι εκτός συζήτησης.
Και γιατί, λοιπόν, δεν ανακοινώνεται η ακύρωση ή η αναβολή πολλών μεγάλων φεστιβάλ στην Ελλάδα;
Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Καταρχάς χωρίς κυβερνητική απόφαση είναι δύσκολο να υπάρξουν επίσημες ανακοινώσεις. Σε επικοινωνία μας με τον Γιάννη Λυμπέρη, από την διοργάνωση του Release Festival, μας έγινε ξεκάθαρο ότι θα υπάρξει άμεση και λεπτομερής ανακοίνωση, μόλις ανακοινωθεί η επέκταση απαγόρευσης συναθροίσεων από την πλευρά της κυβέρνησης. Η ανησυχία τόσο των ανθρώπων του Release, όσο και των υπόλοιπων διοργανωτών είναι «μήπως η απαγόρευση επεκταθεί πολύ περισσότερο, με τα “μαύρα” σενάρια να κάνουν λόγο για όλο το 2020». Επομένως, και ο εκ νέου προγραμματισμός των υπό αναβολή συναυλιών είναι παζλ για δυνατούς λύτες.
Photo: Δημήτρης Καπάνταης
Επιπρόσθετα, κι αυτό είναι κάτι που δεν θα το πει με ανακοίνωσή του κανείς εκ των διοργανωτών, η οριστική ακύρωση ενός φεστιβάλ συνεπάγεται την επιστροφή των χρημάτων στο κοινό, κι αυτό δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση για όσα events είχαν καλή προπώληση. Ειδικά αν δεν γνωρίζει κανείς αν τελικά θα ακυρώσει ή θα αναβάλλει (και για πότε θα αναβάλλει). Κι αν αντιμετωπίζει τεράστιο θέμα ακόμα και η μεγαλύτερη συναυλιακή εταιρεία στον κόσμο, η Live Nation, είναι απίθανο να μην αντιμετωπίσει μια μεγάλη ή μικρή εγχώρια εταιρία. Θυμίζουμε ότι η Live Nation Entertainment Inc. έχει απωλέσει το 40% της χρηματιστηριακής αξίας της από τα μέσα Μαρτίου, κι αυτό είναι κάποια δισεκατομμύρια. Η εταιρεία μείωσε τους μισθούς των ανώτερων στελεχών της και δανείστηκε έως και 150 εκατομμύρια δολάρια, ενώ ακόμα και το θέμα της νέας πολιτικής της στις επιστροφές έχει φέρει πολλούς «πελάτες» της σε mode... διαμαρτυρίας.
Χωρίς πλάνο για το πότε θα μπορούσε να διοργανωθεί εκ νέου ένα event ή και χωρίς στήριξη από την Πολιτεία, τα πράγματα δεν θα είναι καθόλου εύκολα. Γι' αυτό και ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Διοργανωτών Πολιτιστικών Εκδηλώσεων (ΠΣΔΠ) έστειλε επιστολή στα Υπουργεία Πολιτισμού, Οικονομικών, Εργασίας και στη Γενική Γραμματεία του πρωθυπουργού ζητώντας τη δυνατότητα έκδοσης voucher, «η αξία των οποίων θα ισούται με το αντίτιμο του εισιτηρίου της εκάστοτε ακυρωθείσας ή αναβληθείσας εκδήλωσης και το οποίο μπορεί ο κάτοχός του να εξαργυρώσει για την παρακολούθηση άλλης εκδήλωσης με χρονική ισχύ έως 31 Δεκεμβρίου 2021». Προσέξτε την ημερομηνία.
Άλλοι διοργανωτές προτείνουν κρατικές διευκολύνσεις μέσω αποφυγής προκαταβολής φόρου και όλα αυτά, βέβαια, κάθε άλλο παρά έχουν ξεκαθαριστεί από την πλευρά της Πολιτείας. Οπότε, απλά κερδίζεται χρόνος. Χωρίς να είναι βέβαιο ότι δεν θα υπάρξουν κάποια στιγμή αντιδράσεις και από τους πελάτες, οι οποίοι ήδη σχολιάζουν αρνητικά στα social media μια ενδεχόμενη μη επιστροφή των χρημάτων τους, τη στιγμή που και οι ίδιοι εκτιμούν ότι θα αντιμετωπίσουν οικονομικά προβλήματα. Και ποιος μπορεί να τους ρίξει άδικο;
Τελικά, πώς μπορεί να αντιδράσει η μουσική βιομηχανία σε όλο αυτό το τσουνάμι συναυλιακών ακυρώσεων και αβέβαιων αναβολών;
Ήδη η Pollstar έχει εκτιμήσει ότι οι απώλειες δεν έχουν προηγούμενο στη σύγχρονη παγκόσμια συναυλιακή βιομηχανία. Τα στοιχεία της αναφέρουν ότι 8,9 δισεκατομμύρια δολάρια αφορούν σε χαμένα έσοδα συναυλιών που είναι αβέβαιο αν θα πραγματοποιηθούν. Κι αυτά δεν αφορούν μόνο στα έσοδα των διοργανωτών, αφορούν και σε μια μεγάλη μάζα ανθρώπων που εργάζεται σ' αυτήν και προφανώς μεγάλο μέρος της δεν θα συνεχίσει να το κάνει.
Photo: Αφροδίτη Ζαγγανά
Εδώ, λοιπόν, απαιτείται να υπάρξει αλληλεγγύη και κατανόηση. Και από τις δύο πλευρές, του διοργανωτή και του πελάτη. Και μάλλον και κρατική μέριμνα, μιλώντας για τη χώρα μας, με τη μορφή διευκολύνσεων που δεν θα πλήξουν τον προϋπολογισμό και θα ενισχύσουν το cash flow των εταιριών (όπως, για παράδειγμα, η διευκόλυνση για τη μη προκαταβολή φόρου που -καλώς ή κακώς- πρέπει να ισχύσει για το σύνολο των πληττόμενων κλάδων), αλλά ταυτόχρονα θα δίνουν την ευκαιρία σε όσους έχουν ανάγκη από την επιστροφή των χρημάτων τους, να τα λάβουν πίσω και έγκαιρα, ειδικά για διοργανώσεις που ενδέχεται να πραγματοποιηθούν ένα χρόνο μετά. Σίγουρα, θα βοηθήσουν και κάποια κίνητρα και από την πλευρά των διοργανωτών, όπως εκπτώσεις σε επόμενα events και παροχές για όσους δεν επιλέξουν να λάβουν πίσω τα χρήματά τους.
Photo: Δημήτρης Καπάνταης
«Πράξεις αλληλεγγύης είναι αυτές που θα μας κάνουν να ορθοποδήσουμε»
Όσο για το πώς μπορεί να λειτουργήσει ένα μοντέλο αναβολών στις συναυλίες του καλοκαιριού, ο Κώστας Θελούρας (High Priority Promotions) μας δίνει τις προτάσεις του, στο ρεπορτάζ της Τάνιας Σκραπαλιώρη: «Αυτό που κάνουν οι μεγάλες τουλάχιστον εταιρείες και διοργανώσεις του εξωτερικού -και θεωρώ ότι και εμείς προς τα εκεί θα πάμε- είναι ένα καθρέφτισμα του φετινού καλοκαιριού στο επόμενο, μεταθέτοντας, στα μέτρα του εφικτού, αυτούσια φεστιβάλ και events στις αντίστοιχες ημερομηνίες του 2021. Φυσικά αυτό -εφόσον συμβεί και σε εμάς εδώ- θα κυλήσει αργά και αβέβαια σε συνάρτηση πολλών εξωτερικών παραγόντων και σε κάθε περίπτωση θα μας επηρεάσει αφάνταστα. Η βιομηχανία του θεάματος και της συναυλίας παρ' όλη την "άνοιξη" που βιώνει τα τελευταία δύο χρόνια έχει ήδη δει μια πρόσφατη μεγάλη κρίση και είναι πολύ σημαντικό οι εργαζόμενοι σε αυτήν να στηριχθούν. [...] Το πιο σημαντικό για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την κατάσταση που βιώνουμε είναι να υπάρξει αλληλεγγύη. Πράξεις αλληλεγγύης είναι αυτές που θα μας κάνουν να ορθοποδήσουμε και να φέρουμε ξανά τη συναυλία και τη μουσική εκεί που πρέπει. Το βασικό είναι να είμαστε όλοι εκεί.».
Επίλογος με τους πρωταγωνιστές: τους καλλιτέχνες και τους μουσικούς
Αν και πολλές φορές το ξεχνάμε, πρόβλημα, δεν έχουν μόνο οι μεγάλες συναυλίες και οι εταιρίες διοργάνωσης συναυλιών. Ένα μεγάλο μέρος της εγχώριας συναυλιακής κίνησης γίνεται το καλοκαίρι, αλλά και το χειμώνα σε μικρότερους χώρους, μουσικές σκηνές, χωρίς βέβαια τη δυνατότητα προπώλησης, ώστε να υπάρχουν τέτοια θέματα. Τα ίδια προβλήματα όμως υπάρχουν και εδώ. Και για τους ιδιοκτήτες των χώρων και (κυρίως) για τους μουσικούς και τους καλλιτέχνες. Τους πρωταγωνιστές, δηλαδή.
Σε όλο αυτό το διάστημα της καραντίνας, πολλοί εκ των τελευταίων είναι κοντά μας, online, με διάφορους τρόπους. Αλλά μετά τη λήξη της καραντίνας δεν είναι πιθανό ότι θα έχουν δουλειά – όχι μόνο τα μεγάλα ονόματα, αλλά και οι μουσικοί που βιοπορίζονται από τις εμφανίσεις. Αν επαληθευτούν τα «άσχημα» σενάρια και επεκταθούν και το χειμώνα οι περιορισμοί, θα μιλάμε για έναν ολόκληρο κλάδο εργαζομένων που θα βρεθεί στην ανεργία. Θα είναι ο μοναδικός; Όχι. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν πρέπει να υπάρξει κρατική μέριμνα και δική μας αλληλεγγύη. Προς το παρόν, πάντως, πέρα από την ένταξή τους στη λίστα του έκτακτου επιδόματος των 800 ευρώ, δεν υπάρχει καμία άλλη πρόβλεψη από την πλευρά της κυβέρνησης. Θα πρέπει, λοιπόν, όχι μόνο αυτοί, αλλά και όσοι κλάδοι της οικονομίας θα παραμείνουν κλειστοί λόγω έκτακτων συνθηκών, για όσο διάστημα γίνει αυτό, να βοηθηθούν…
Κύρια photo: Ντιάνα Καλημέρη
.jpg)
