Στα μέσα των 1990s, οι επαγγελματικές ζωές των Tindersticks και της Claire Denis είχαν συγχρονιστεί χωρίς οι ίδιοι να το γνωρίζουν.
Η μπάντα από το Nottingham είχε δημιουργηθεί στις αρχές εκείνης της δεκαετίας, παίρνοντας το όνομά της από ένα κουτί με γερμανικά σπίρτα που ο Stuart Staples βρήκε σε μία ελληνική παραλία. Αμέσως προκάλεσαν αίσθηση με τον χαρακτηριστικό, γλυκόπικρο ήχο τους, ο οποίος σμιλεύτηκε μέσα από την κυκλοφορία των 2 πρώτων τους δίσκων.
Η Παριζιάνα σκηνοθέτιδα, από την άλλη, είχε ήδη σημειώσει επιτυχία (κυρίως στο εξωτερικό) με το κινηματογραφικό της ντεμπούτο Chocolat (1988): μία ταινία έντονα επηρεασμένη από τα παιδικά της χρόνια, τα οποία πέρασε στη δυτική Αφρική λόγω της δουλειάς του πατέρα της. Οι επόμενες 2 ταινίες που γύρισε μέχρι τα μέσα των 1990s ανέδειξαν το ζωτικό υλικό που αναπνέει στην καρδιά ολόκληρης της φιλμογραφίας της –η επιθυμία, ο πόθος· για ζωή, για έρωτα, για συναισθηματική επικοινωνία, για το άγνωστο που κινεί τις πράξεις των ανθρώπων. Το κινηματογραφικό ύφος και η εσωτερική ένταση ήταν δύο κυρίαρχα γνωρίσματα της μουσικής διαλέκτου των Tindersticks. Απέμενε λοιπόν να κάνει κάποιος την αρχή.
Σύμφωνα με τη Denis, αυτή έγινε όταν γοητεύτηκε από το “My Sister”, ένα από τα πιο ιδιαίτερα κομμάτια του 2ου δίσκου των Βρετανών (1995). Η ψυχωμένη αφήγηση της ιστορίας από τον Staples και η ατμοσφαιρικότητα που αναδύει η λιτή ενορχήστρωση, την οδήγησαν να το σκέφτεται τόσο πολύ, ώστε να αποτελέσει τελικά υποσυνείδητη πηγή έμπνευσης για το σενάριο του φιλμ Nénette et Boni (1996). Λίγο πριν την ολοκλήρωσή του, οι Tinderstciks επισκέφθηκαν το Παρίσι για μία συναυλία στο Bataclan. Η Denis βρέθηκε στο live και ένιωσε μαγεμένη από την εκφραστική φωνή του Staples, μα και από το συναισθηματικό βάθος των μελωδιών που άκουγε ζωντανά.
Δεν έχασε λοιπόν την ευκαιρία να τους βρει μετά το τέλος του σόου, έτσι ώστε να τους εξηγήσει ποια είναι και να ζητήσει άδεια για τη χρήση του “My Sister” στη νέα της δουλειά. Ο Staples την κοίταξε προσεχτικά και της απάντησε με τη βαριά προφορά του πως «πρέπει να συναντηθούμε και να συζητήσουμε σοβαρά αυτήν την ιδέα, γιατί δεν έχουμε γράψει ποτέ μουσική για ταινία. Αντί απλώς για ένα κομμάτι, μπορούμε να γράψουμε κάτι πιο ολοκληρωμένο και ιδιαίτερο για το φιλμ».
Έτσι κι έγινε.
Η Γαλλίδα καλλιτέχνιδα έστειλε ταχυδρομικώς το σενάριο στη διεύθυνση που της έδωσαν, κι εκείνοι επέστρεψαν στο Παρίσι λίγους μήνες αργότερα για να προχωρήσουν την αρχική πρόταση. Τα μέλη του συγκροτήματος συνειδητοποίησαν πόσο πολύ έδενε η μουσική τους με τον κινηματογράφο της Denis, όταν αυτή τους έδειξε αμοντάριστες σκηνές από την ταινία, συνοδεία κομματιών τους. Όπως μάλιστα δήλωσε χαρακτηριστικά ο David Boutler –ο άνθρωπος πίσω από τα πλήκτρα των Tindersticks– «μας είχαν πει ότι η μουσική μας μοιάζει σαν ν' ακούς το soundtrack κάποιας φανταστικής ταινίας, αλλά δεν το πίστευα πραγματικά μέχρι να δουλέψουμε με την Claire. Την ενδιέφερε να κάνει ταινίες, με τον ίδιο τρόπο που εμείς γράφαμε μουσική». Το soundtrack βασίζεται στο κεντρικό μοτίβο του “My Sister”, ενώ χρησιμοποιήθηκε και το πιο γνωστό “Tiny Tears”, ταιριάζοντας πλήρως με τον υπόγειο συναισθηματισμό και την ανεκδήλωτη ένταση των χαρακτήρων της ταινίας.
{youtube}IbSok13hbSs{/youtube}
Έτσι ξεκίνησε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες και παραγωγικές συνεργασίες των τελευταίων 20 ετών. Έκτοτε, η μουσική των Tindersticks έχει στοιχειώσει το ασυνείδητο της Claire Denis και την έχει βοηθήσει να φέρει στη μεγάλη οθόνη μερικά από τα πιο ρεαλιστικά δράματα του σύγχρονου κινηματογράφου· και, από την άλλη μεριά, αυτή η μοιραία συνάντηση έφερε τους Tindersticks σε επαφή με ένα σύμπαν το οποίο είχε αντίκτυπο στη μετέπειτα δισκογραφία τους. Οι δυο τους έχουν δουλέψει μαζί σε ακόμη 5 ταινίες.
Η πρώτη από αυτές είναι το Trouble Every Day (Σκοτεινές Μέρες) του 2001, η πιο φρικιαστική και συνάμα σεξουαλική ταινία της Claire Denis, με το ομότιτλο κομμάτι να προέρχεται από μία ιδέα που προοριζόταν για το Curtains (1997). Σύμφωνα με τον Staples, αποτελεί «την κορύφωση της συνεργασίας μου με τον David Boutler και τον Dickon Hinchliffe». Για την επόμενή της ταινία, το Vendredi Soir του 2002, ο Stuart Staples δεν ήταν διαθέσιμος, καθώς δούλευε πάνω στο 6ο άλμπουμ των Tindersticks, Waiting For The Moon (2003). Έτσι η δουλειά ανατέθηκε στον Hinchliffe, ο οποίος είχε αφήσει πια τη μπάντα, για να επικεντρωθεί στη σύνθεση κινηματογραφικής μουσικής. Η έγχορδη ενορχήστρωση έδωσε αέρινη αίσθηση στην ταινία και η μουσική της επένδυση κρίθηκε άκρως επιτυχημένη.
{youtube}7q9MY-tQbpw{/youtube}
Αντιθέτως, το score του L’ Intrus (2004) εξελίχθηκε σε προσωπική υπόθεση του Stuart Staples. Ο ίδιος αναφέρεται σε αυτό ως «αντι-μουσική», μία φυσική αντίδραση του οργανισμού του απέναντι στη δημιουργική διαδικασία του Waiting For The Moon και στην πιο μελωδική του κατεύθυνση. Η μουσική ήταν ουσιαστικά ένα άναρχο άθροισμα από λούπες, οι οποίες δεν ακολουθούσαν κάποιο συγκεκριμένο μοτίβο ή ρυθμολογία, κάτι που ταίριαξε ιδανικά με τη σουρεάλ κινηματογράφηση. Η Claire Denis θεωρεί πως αυτό ήταν το κομβικό σημείο όπου συνειδητοποίησε πως η επικοινωνία της με τον Βρετανό μουσικό είχε γίνει πολύ ισχυρή. Πριν καν του εξηγήσει δηλαδή τι ηχητικό ύφος αναζητούσε, εκείνος –έχοντας διαβάσει μόνο το σενάριο και έχοντας δει ελάχιστες σκηνές– παρέδιδε έναν μουσικό κορμό πλήρως εναρμονισμένο με το κινηματογραφικό της όραμα.
Η κορύφωση της μεταξύ τους καλλιτεχνικής χημείας ήρθε με τις 2 επόμενες δουλειές του συγκροτήματος για 2 από τις πιο σπουδαίες ταινίες της Γαλλίδας. Οι Tindersticks ηχογράφησαν τα κομμάτια για το 35 Rhums (35 σφηνάκια ρούμι) του 2008 και το White Material του 2009 στο νέο στούντιο του Staples στο Παρίσι. Η μουσική της πρώτης ταινίας προέκυψε από τη συνεργασία του Staples με τον Boutler σε ένα άλμπουμ για παιδιά, ενώ για το White Material –αποθέωση του κινηματογράφου που υπηρετεί η Claire Denis και ταινία που συμπεριλήφθηκε στη λίστα των New York Times με τις καλύτερες της τελευταίας 15ετίας– η μπάντα εμπνεύστηκε έντονα από τα νατουραλιστικά στοιχεία του φιλμ. Και τα δύο scores μοιράζονται τον συγκερασμό του δραματικού στοιχείου με αυτό της ελπίδας, αναδεικνυόμενα σε δύο από τις πιο σπουδαίες δουλειές των λατρεμένων Βρετανών.
Μερικές από αυτές τις ταινίες, όπως και άλλες της Claire Denis (στις οποίες δεν έχει συνεργαστεί με τους Tindersticks) θα έχετε τη δυνατότητα να τις παρακολουθήσετε στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας. Βλέποντας κανείς τα έργα της, συνειδητοποιεί πως ήταν μία από εκείνες τις γνωριμίες, που, αν δεν είχαν πραγματοποιηθεί, κανένα από τα δύο μέρη δεν θα είχε φτάσει στην καλλιτεχνική του αυτοπραγμάτωση.
Οι ταινίες της Claire Denis δεν θα έκλεβαν δηλαδή κάτι από τον αισθησιασμό και τον ρομαντισμό που αφθονεί στη μουσική των Tindersticks, ενώ χωρίς τη Γαλλίδα σκηνοθέτιδα οι τελευταίοι δεν θα είχαν εξερευνήσει τα όρια των δυνατοτήτων τους, ώστε να εξελιχθούν στη σημερινή σπουδαία μπάντα. Ο Stuart Staples το θέτει ακόμη καλύτερα: «Αν δεν δουλεύαμε με την Claire τόσα χρόνια, δεν θα είχαμε τα ερεθίσματα να κάνουμε ό,τι κάνουμε τώρα με το ίδιο πάθος. Υπήρξαν αυτές οι στιγμές στον δρόμο μας, όπου σταματούσαμε και αντικρίζαμε έναν ολόκληρο νέο κόσμο. Μετά επιστρέφαμε πίσω στον δικό μας, και ήμασταν διαφορετικοί».
Αυτό δεν είναι εξάλλου και το νόημα ενός πραγματικά όμορφου δίσκου ή μίας υπέροχης ταινίας; Να αλλάξει λίγο τον τρόπο με τον οποίον βλέπουμε τον κόσμο;
{youtube}dLb9o1G48-8{/youtube}
