Οι Kinks δεν έγιναν ποτέ μόδα όπως οι Beatles και οι Stones. Παρά την επιτυχία μεμονωμένων τραγουδιών, το κουαρτέτο από το Muswell Hill του βόρειου Λονδίνου φωτιζόταν από προβολείς με πιο αδύναμο φως. Όμως, η συνθετική και στιχουργική ικανότητα του δημιουργού τους Ray Davies ήταν εφάμιλλη –και αρκετές φορές ανώτερη– από τους μείζονες rock αστέρες της εποχής. Ο Σπύρος Χυτήρης εστιάζει στους λόγους για τους οποίους η ιστορία επιμένει στη διαχρονικότητα των τραγουδιών τους, που, ούτως ή άλλως, λάμπουν μέσα από το τεράστιο κεφάλαιο της βρετανικής ποπ των 1990s, την οποία και ενέπνευσαν σε ανυπολόγιστο βαθμό...
Σημείωση: το άρθρο είναι προσαρμοσμένη αναδημοσίευση από το Sonik
1957-1964: Ημερολόγιο ως τον πρώτο δίσκο
Το ντεμπούτο των Kinks κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1964. Ως τότε, ας δούμε τις καθοριστικές στιγμές της πορείας του γκρουπ:
Ιουν. 1957: Ο 13άχρονος Ray Davies παίρνει για δώρο μια κιθάρα στα γενέθλιά του από τη Rene, μία από τις 6 μεγαλύτερες αδελφές του, η οποία το ίδιο βράδυ πεθαίνει από καρδιακό επεισόδιο ύστερα από έξοδό της για χορό στο Lyceum Ballroom.
Φεβ. 1958: Ο Ray πείθει τους γονείς του να αγοράσουν ακόμη μία κιθάρα για τον (3 χρόνια μικρότερο) αδελφό του Dave, που έμελε να γίνει ο κιθαρίστας των Kinks. Οι δύο Davies προβάρουν κομμάτια rock & roll και skiffle και σε λίγο σχηματίζονται οι Ray Davies Quartet με άλλους δύο συμμαθητές τους από το Γυμνάσιο, τον μπασίστα Pete Quaife και τον ντράμερ John Start.
1960: Ο Ray Davies μπαίνει σε σχολή καλών τεχνών, ενώ ο Dave αποβάλλεται από το Γυμνάσιο επειδή τον πιάνουν με κορίτσι επί το έργον.
1961: Ο Ray γνωρίζει τον περίφημο (με ελληνικές ρίζες, από μητέρα Ελληνο-Τουρκάλα) μπλουζίστα Alexis Korner, δίπλα στον οποίο μαθήτευσαν άπαντες (οι Stones, Rod Stewart, John Mayall, Jimmy Page, Jack Bruce, Ginger Baker, Graham Bond…)· εν ολίγοις τον ιδρυτή και στυλοβάτη του βρετανικού blues. O Davies, με τη βοήθεια του Korner, μπαίνει στο blues γκρουπ Hamilton King/Dave Hunt Band, ενώ εξακολουθεί να παίζει με το προσωπικό του σχήμα. O Rod Stewart συμμετέχει για μικρό διάστημα στο κουαρτέτο του Davis, αλλά γρήγορα θα αποχωρήσει για να κάνει δικό του συγκρότημα.
1962: Οι Ray Davies Quartet κάνουν συναυλίες σε διάφορα μέρη του Λονδίνου, ενώ συγχρόνως ο Ray συνεχίζει να παίζει σε άλλα γκρουπ (Dave Hunt Band και Blues Messengers).
Φεβ. 1963: Αφού βλέπει την ταινία The Raven με τον Vincent Price, ο Ray αλλάζει το όνομα των Ray Davies Quartet σε The Raven. Το γκρουπ γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της λονδρέζικης rhythm and blues σκηνής όπου πρωτοστατούν οι Rolling Stones, ενώ ο Ray μοιράζεται το χρόνο του μεταξύ Raven και Dave Hunt Band.
Νοεμ. 1963: Το γκρουπ αλλάζει όνομα σε Kinks με υπόδειξη του μάνατζερ Robert Wace, ένα παιγνίδι με τη λέξη «kinky», χαρακτηρισμό που έδωσε αργότερα ο ίδιος ο Ray στα μέλη του σχήματος μιλώντας στο New Musical Express το 1964: «όλοι μας είμαστε λίγο kinky» (slang για το «πονηρούληδες» –με σεξουαλικό υπονοούμενο– ή καθομιλουμένη για το «εκκεντρικοί»). Εν τω μεταξύ, δύο μεγάλες εταιρείες έχουν απορρίψει το συγκρότημα (Decca και Philips). O μάνατζερ των Beatles, Brian Epstein, έχει προτείνει στον Ray να αποχωρήσει από το γκρουπ και να ακολουθήσει σόλο καριέρα, κάτι που ο Ray δεν συζητά καν, ενώ το κουαρτέτο αλλάζει ντράμερ μέσω αγγελίας στο Melody Maker: «Ζητείται ντράμερ για έξυπνο, προχωρημένο συγκρότημα». Ο Mick Avory ανταποκρίνεται.
Δεκ. 1963: Πρώτη συναυλία των Kinks σε εστιατόριο του Λονδίνου.
Ιαν. 1964: Υπογραφή συμβολαίου με την Pye για έναν χρόνο υπό δοκιμή. Κυκλοφορία του πρώτου single του γκρουπ, μια εκτέλεση του “Long Tall Sally” του Little Richard, που ήδη είχαν τραγουδήσει και οι Beatles.
Απρ. 1964: Κυκλοφορεί το δεύτερο single των Kinks “You Still Want Me”, ενώ κάνουν περιοδεία με τους Hollies και τους Dave Clark Five.
Αυγ. 1964: Οι Kinks ανοίγουν συναυλία των Beatles σε κινηματογράφο του Bournemouth.
Σεπ. 1964: O Ray συνθέτει το “You Really Got Me” με υπόδειξη του μάνατζερ Larry Page, o οποίος του πρότεινε να γράψει κάτι παρόμοιο σε στιλ με τη μεγάλη επιτυχία των Kingsmen “Louie Louie”. Το single σκαρφαλώνει αμέσως στην κορυφή του βρετανικού chart και στο No.7 στις Η.Π.Α., ενώ εκεί εξασφαλίζεται συμβόλαιο με τη Reprise.
Οκτ. 1964: Κυκλοφορεί το ομώνυμο ντεμπούτο άλμπουμ των Kinks στα γρήγορα για να προλάβει την πριν από έναν μήνα επιτυχία του “You Really Got Me”. Περιοδεία με τον Billy J. Kramer σε Αγγλία και Σκωτία.
Νοεμ. 1964: To single “All Day And All Of The Night” Νο.2 στον βρετανικό κατάλογο.
Δεκ. 1964: Περιοδεία με τον Gene Pitney. Δεύτεροι στις λίστες του New Musical Express ως καλύτερη πρωτοεμφανιζόμενη μπάντα μετά τους Rolling Stones. O Ray παντρεύεται μια 17χρονη Λιθουανή fan.
You Really Got Me
Ο κλασικός ήχος ενός από τα πλέον χαρακτηριστικά riff της ιστορίας του hard rock –πριν καν το hard rock εμφανιστεί ως είδος– γεννήθηκε από τον παραμορφωμένο θόρυβο μιας Epiphone σε έναν ενισχυτή Elpico πέντε βατ(!). Ήταν o «μικρός πράσινος» του Dave Davies, ο οποίος είχε τη φαεινή ιδέα να κόψει με ξυράφι τον κώνο του ηχείου, να τον τρυπήσει με μια καρφίτσα και να ανοίξει το volume στο τέρμα πριν ακουστούν τα πρώτα λόγια: «Girl, you really got me now…».
Ήταν καλοκαίρι του 1964 και το γκρουπ απρόθυμα κυκλοφόρησε το 3ο του single. Όμως, τον Οκτώβρη του ίδιου χρόνου, το “You Really Got Me” θα σκαρφάλωνε στο Νο.1 και θα ταξίδευε στα πέρατα του κόσμου. Το εν λόγω single ουδέποτε έχασε την αρχική του αίγλη και σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι σε άπειρες λίστες κριτικών και πάντα στις κορυφαίες προτιμήσεις των rock ακροατών. Αναλογίες στην αισθητική μπορούν να αναζητηθούν ασφαλώς στο “Louie Louie” των Kingsmen της περασμένης χρονιάς –αλλά εκεί το riff είναι πιο «καθαρό»– και, αν πάμε παλιότερα, στην αυθεντική εκτέλεση του “Louie Louie” από τον Richard Berry (1957), τα ακόρντα έχουν αντικατασταθεί από πνευστά. Ο Dave Davies, χωρίς να το γνωρίζει, είχε σπείρει το άγονο χωράφι του αγέννητου heavy metal με τα πρώτα power chords. Οι στίχοι πολύ απλοί (κλασικό εφηβικό καψουροτράγουδο στιλ «πεθαίνω χωρίς εσένα»), μελωδία που μένει με την πρώτη και μοναδική αισθητική, που δεν επιτρέπει να αμφισβητηθεί από κανέναν ότι επρόκειτο για ένα τραγούδι κλασικό εν τη γενέσει του.
Παρότι καθαρά κιθαριστικό, το “You Really Got Me” γράφτηκε στο οικογενειακό πιάνο του Ray Davies. Το ιστορικό όργανο σχεδόν καταστράφηκε όταν μια αγανακτισμένη Chrissie Hynde (τραγουδίστρια των Pretenders, που είχε αποκτήσει παιδί με τον Ray) το έσπασε λίγο πριν χωρίσουν. «Μάζεψα τα κομμάτια γιατί είχα γράψει ένα καλό τραγούδι σ’ αυτό», θα θυμηθεί αργότερα ο Davies.
Το 1964 ο τύπος μιλάει για τη «βρετανική εισβολή» στην Αμερική, κάτι που είχε ξεκινήσει αρχές 1963, με το “Please Please Me” των Beatles. Οι Beatles άνοιξαν το δρόμο για πολλά γκρουπ που έκαναν επιδρομή στους αμερικανικούς καταλόγους, εδραιώνοντας τον όρο «British Invasion» ως κάτι υπαρκτό, όχι απλώς μια εφεύρεση του μουσικού Τύπου. Δεν ήταν μόνο Beatles και Stones φυσικά. Κατά πόδας ακολουθούσαν Kinks, Animals, Dave Clark 5, Searchers, Manfred Mann. Ήταν μια αγορά όπου βασίλευαν τα singles και οι εταιρίες ασκούσαν πιέσεις, ύστερα από μια επιτυχία στα 45άρια, για δίσκους 33 στροφών με μια ντουζίνα παρόμοια κι ας ήταν fillers. Ο Phil Spector μιλάει για μια εποχή που σε κάθε δίσκο έβρισκες «δύο επιτυχίες και οχτώ μ...ες». Οι Kinks δεν γλίτωσαν απ’ αυτές τις παρεμβάσεις. Η ηλικία τους εξάλλου –20 ο Ray, 17 o Dave, 21 ο Pete, 20 ο Mick– ήταν απαγορευτική για να θέσουν βέτο.
Το πρώτο άλμπουμ των Kinks είχε τίτλο το όνομά τους, αλλά το περιεχόμενο ήταν –στο μεγαλύτερο μέρος του– κομμάτια άλλων. Η εταιρία πίεσε, το άλμπουμ ηχογραφήθηκε σε μερικές εβδομάδες και κυκλοφόρησε σε έναν μήνα. Ακόμη και το όνομα του παραγωγού Shel Talmy υπάρχει στα credits, σε 2 τραγούδια που παρουσιάζονται ως παραδοσιακά, διασκευασμένα απ’ αυτόν (“Bald Headed Woman” και “I’ve Been Driving On Bald Mountain”). Στην πραγματικότητα το γκρουπ τα είχε ακούσει από την περίφημη Odetta, μεγάλη folk/blues τραγουδίστρια και ακτιβίστρια, που την ονόμαζαν «φωνή» του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα.
Ένα από τα κοινά των Beatles, Stones και Kinks στα πρώτα άλμπουμ τους ήταν ότι οι δικές τους συνθέσεις ήταν καλύτερες απ’ αυτές που διάλεγαν να διασκευάσουν. Η λέξη «διασκευή» δεν ανταποκρίνεται ακριβώς σε αυτές τις εκτελέσεις, οι οποίες δεν παρενέβαιναν στη σύνθεση, απλώς ήταν διαφορετικές εκδοχές· και o πρώτος δίσκος των Kinks είναι χαρακτηριστικός. Τα καλύτερα τραγούδια του άλμπουμ είναι οι συνθέσεις του Ray Davies (“You Really Got Me”, “So Mystifying” και “Stop Your Sobbing” , το οποίο θα έκαναν επιτυχία οι Pretenders 16 χρόνια αργότερα, κυκλοφορώντας το ως πρώτο single τους, το 1980).
Τα υπόλοιπα δεν είναι άσχημα, αλλά φαίνεται ότι είναι γραμμένα στα γρήγορα και στερούνται του χαρακτήρα της μοναδικής τραγουδοποιΐας του Ray Davies, που θα φαινόταν έντονα από τον 3o δίσκο του γκρουπ και μετά. Από τις υπόλοιπες επιλογές του άλμπουμ, δύο είναι του Chuck Berry (“Beautiful Delilah” και “Too Much Monkey Business”), υπάρχει το “Cadillac” του Bo Diddley, αλλά και τα “Long Tall Shorty” (Tommy Tucker), “I’m A Lover, Not A Fighter” (Jay Miller), “Got Love If You Want It” (Slim Harpo), ένα σύντομο instrumental με φυσαρμόνικα (“Revenge”) και του Davies το “Just Can’t Go to Sleep”.
Ακόμη και στα δικά του, στο ντεμπούτο των Kinks, ο Ray Davies δεν έχει ακόμη ξεφύγει από τις επιρροές του R&B (άλλη η σημασία του όρου τότε, μιλάμε για το rhythm and blues, το αστικό, ηλεκτρικό blues που ήταν η εξέλιξη του folk blues), αλλά ο ίδιος είχε απόλυτη επίγνωση του τι έκανε και του πού όδευε. «Φανταζόμαστε τους εαυτούς μας σαν χαρακτήρες από βιβλίο του Ντίκενς», είπε στο Melody Maker τον Σεπτέμβρη του 1964· «Δεν παίζουμε R&B. Αυτό ας το αφήσουμε σε κάποιους σαν τον Muddy Waters, που το ξέρει καλύτερα».
Δισκογραφία 1964-1969
Kinks [1964]
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, εκτός από τις συνθέσεις του Ray Davies –με προεξέχουσα το “You Really Got Me”– το υπόλοιπο άλμπουμ δεν αποδεικνύει τη δυναμική και το εύρος του συγκροτήματος. Ο αδελφός Dave τραγουδάει σε 4 τραγούδια. Στα γρήγορα ηχογραφημένο (για να εκμεταλλευτεί την επιτυχία του single), το set εστιάζει σε δεύτερες R&B εκτελέσεις. Στις επανεκδόσεις όμως που ακολούθησαν θα βρει κανείς αξιόλογο υλικό από non-album tracks, με σημαντικότερο το πρώτο EP του γκρουπ και το «δίδυμο» hit του 1964 “All Day And All Of The Night”.
Kinda Kinks [1965]
Στο ίδιο κλίμα με το πρώτο, το Kinda Kinks δείχνει βελτίωση στις πολυπληθείς πλέον συνθέσεις του Davies, αλλά η προχειρότητα της ηχογράφησης –που επισπεύσθηκε ύστερα από μια περιοδεία– δεν αφήνει περιθώρια για μεγάλες καλλιτεχνικές απαιτήσεις, πέραν μερικών εξαιρέσεων (“Tired Of Waiting For You”, “So Long”, “Something Better Beginning”), πάντα με κριτήριο τις δυνατότητες του γκρουπ. Στα bonus και πάλι πληθώρα από extra υλικό, απ’ όπου το υπέροχο single “A Well Respected Man”, ένα πρώιμο δείγμα κοινωνικής κριτικής του Davis με έναν από τους πολλούς ανθρώπινους χαρακτήρες που είχε αρχίσει να περιγράφει.
The Kink Kontroversy [1965]
Παρότι ο ήχος είναι τραχύς και σε πολλά σημεία μοιάζει με τα προηγούμενα, ο Ray Davies αρχίζει να έχει τον έλεγχο, με ένα σετ τραγουδιών αποκλειστικά δικών του, μοιράζοντας τις επιρροές του R&B με τη δική του sit-back-and-relax ταυτότητα, περισυλλογή και νοσταλγία. Στα bonus άλλο ένα non-album διαμάντι, το “Dedicated Follower Of Fashion” –για τα πολυπληθή θύματα της μόδας της εποχής– ενώ από το επίσημο άλμπουμ ξεχωρίζουν το δυνατό shaker “Till The End Of The Day”, η μπαλάντα “Ring The Bells”, το “I’m On An Island” (το οποίο δείχνει την πέραν μόδας και τάσεων της εποχής μοναχικότητα του Davies), και η αγάπη για το παρελθόν του “Where Have All The Good Times Gone”.
Face To Face [1966]
O πρώτος εξαιρετικός δίσκος των Kinks. Δεν έχει νόημα να παραθέσουμε τίτλους αξιόλογων τραγουδιών, γιατί θα πρέπει να τους αντιγράψουμε σχεδόν όλους. Ο Ray Davies εδραιώνεται ως ποιητής ενός pop/rock ιδιώματος καθαρά αγγλικού, ως σχολιαστής της καθημερινότητας με απλή αλλά προσωπική γλώσσα και με εμπνευσμένες μελωδίες, ενώ δεν αγνοεί τη δύναμη του ρυθμού. Εδώ το αριστούργημα “Sunny Afternoon” και στα bonus ένα από τα καλύτερα b-side όλων των εποχών (“I’m Not Like Everybody Else”) το οποίο, παρόλο που οι ίδιοι οι Kinks υποτίμησαν, είναι ένα από τα πλέον αγαπητά, πολυεκτελεσμένα τραγούδια, κυρίως από γκαραζοψυχεδελικά συγκροτήματα.
Something Else [1967]
Αυτή η περίοδος των Kinks, που ξεκίνησε από το Kink Kontroversy και εδραιώθηκε με το Face Τo Face, χτυπάει το κέντρο του στόχου με το υπέροχο Something Else. Αν σας ενδιαφέρει η brit pop και δεν έχετε ακούσει τουλάχιστον αυτό το άλμπουμ, η παιδεία σας στο είδος είναι ημιτελής. Η αγγλική θεματολογία είναι πανταχού παρούσα και η ιδιαίτερη, νοσταλγική, μπαλαντοκεντρική pop/rock αισθητική του άλμπουμ –με τις ανθρώπινες καρικατούρες και τις μικρές ιστορίες– το έκανε να ξεχωρίζει από οτιδήποτε άλλο κυκλοφόρησε το 1967· μία από τις σημαντικότερες χρονιές του ροκ, με την ψυχεδέλεια κυρίαρχο ρεύμα. Το πιο κοντινό σ’ αυτήν, στην περίπτωση των Kinks, ήταν το μέσα στα πλαίσια των rock posters εξώφυλλο και η ψυχεδελική pop του “Lazy Old Sun”, αλλά ως εκεί. Κατά τα λοιπά, “David Watts”, “Death Of A Clown”, “Harry Rag”, “Waterloo Sunset” είναι μόνο μερικά από τα κομψοτεχνήματα αυτού του απολύτως απαραίτητου άλμπουμ.
The Kinks Are Τhe Village Green Preservation Society [1968]
Το σημαντικό με το Village Green είναι ότι δεν επαναλαμβάνει το Something Else. O Ray Davies διανύει περίοδο τρομερής έμπνευσης και σειρά έχουν δύο πολύ αξιόλογα θεματικά άλμπουμ. Το πρώτο, αυτό εδώ, πραγματεύεται μια ρομαντική ματιά σε έναν φανταστικό κόσμο, όπου οι παραδοσιακές αγγλικές αξίες και συνήθειες αρνούνται να πεθάνουν. Όμορφη, πολυεπίπεδη, έντεχνη pop, αδιάρρηκτα δεμένη με το αγγλικό τοπίο. Το υπέροχο “Days”, που είχε αποσυρθεί από το αρχικό set στην πρώτη του κυκλοφορία, περιλαμβάνεται στην επανέκδοση του CD.
Arthur (Or Τhe Decline Αnd Fall Οf Τhe British Empire) [1969]
To δεύτερο concept (με υπότιτλο «Η Παρακμή Kαι Η Πτώση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας»), που αρχικά προοριζόταν για rock musical, παρακολουθεί την οικογένεια του Άρθουρ –και πάλι υπαρκτό πρόσωπο, σύζυγος της μίας από τις έξι αδελφές του Ray Davies, που συμβολικά παραπέμπει σε μυθικές εποχές της Αγγλίας λόγω συνειρμών με βασιλιά Αρθούρο, Excalibur κλπ.– καθώς μεταναστεύει στην Αυστραλία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχοντας χάσει τον αδελφό του στη μάχη. Ποικιλία στη μουσική, ενδιαφέρουσα ροή, ένα ακόμη απαραίτητο άλμπουμ των Kinks, που έβγαλε και ένα hit single: το “Victoria”, στο οποίο ο αφηγητής εύχεται να μη σβήσει ό,τι έχει αγαπήσει ένας λαός που δίνει ζεστασιά και χρώμα στη ζωή των ανθρώπων. Ο γνωστός κριτικός του Rolling Stone και συγγραφέας Greil Marcus αποκάλεσε το Arthur καλύτερο βρετανικό άλμπουμ του 1969 (μια χρονιά με πολύ δυνατό ποιοτικά ανταγωνισμό).
{youtube}fTTsY-oz6Go{/youtube}
