Από τις Τρύπες και τα Ξύλινα Σπαθιά, στους Στέρεο Νόβα, τους Lost Bodies και τα Διάφανα Κρίνα, το περιοδικό Sonik επιλέγει τους ελληνόφωνους δίσκους των πολυτάραχων '90s που άφησαν εποχή.
ΤΡΥΠΕΣ: 9 Πληρωμένα Τραγούδια
Virgin 1993
Συνήθως λέγεται ότι αυτός δεν είναι ο καλύτερος δίσκος των Τρύπες, αλλά η κυκλοφορία τους με το μεγαλύτερο εκτόπισμα, αυτή που άλλαξε τα πάντα. Για το δεύτερο είμαι σίγουρος, για το πρώτο όχι και τόσο. Μάλλον ισχύει το ότι αυτός «δεν πρέπει» να είναι ο αγαπημένος μας δίσκος από Τρύπες, καθώς τον αγάπησαν οι πάντες(...). Αφού καθάρισαν με το ΡΟΚ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ στο «Δε Χωράς Πουθενά» και με άνεση σχεδόν μεγαλούργησαν πάνω σε πρωτόγνωρες για τα εγχώρια δεδομένα stadium rock ενορχηστρώσεις σε μερικές από τις ούτως ή άλλως καλύτερες τους συνθέσεις («Από Μια Άδεια Καρδιά», «Η Μάσκα Που Κρύβεις»), οι Τρύπες καθόρισαν το δικό τους εναλλακτικό lifestyle στο «Τσιφτετέλι» (θα το αποκορύφωναν λίγα χρόνια μετά) και πρώτοι ανησύχησαν για τις αντιδράσεις του κοινού τους στο «Λα Λα Λα Λα» (κορυφαία στιγμή του δίσκου και μεταίχμιο στιχουργικά για τον Αγγελάκα, που κατόπιν δεν απέφυγε τον διδακτισμό που εδώ ειρωνεύτηκε εύστοχα). Μες στο δίσκο υπάρχει και μία ακουστική «Αμνησία» από τα παλιά, για να σημάνει το τέλος της πρώτης περιόδου του συγκροτήματος. Οι Ζαμπέτας – Παπαδόπουλος δεν θα ευτυχούσαν να ακούσουν ποτέ ξανά τόσο ουσιαστικά δυνατές τις κιθάρες τους. Τρία χρόνια μετά κυκλοφόρησε το Κεφάλι Γεμάτο Χρυσάφι, εδραιώνοντας τις Τρύπες ως καθεστώς.
ΞΥΛΙΝΑ ΣΠΑΘΙΑ: Ξεσσαλονίκη
Ano Kato 1993
Ο Γιώργος Τσακαλίδης της Ano Kato κυκλοφόρησε τα δύο πιο οριακά ντεμπούτα της σκηνής. Με το που γιγαντώθηκαν οι Τρύπες, σχεδόν είχε κρυμμένο άσο στο μανίκι το επόμενο σπουδαίο σχήμα του ελληνόφωνου ροκ. Αυτό από μόνο του θα έφτανε. Ο Παύλος Παυλίδης, έχοντας συμμετάσχει στον μέχρι σήμερα καλύτερο δίσκο του είδους (Μωρά Στη Φωτιά), διαισθάνθηκε πρώτος την ανάγκη να «μιλήσει» το εγχώριο ροκ με απόλυτα εγχώριες συνισταμένες και εικόνες. Σκιαγράφησε τα αστικά τοπία του τότε, με εικόνες τόσο ζοφερές ώστε να ταιριάζουν και στο σήμερα, αλλά και εξαρχής έδωσε την εναλλακτική της παρέας που απομονώνεται ιδανικά από το περιβάλλον της για να επιβιώσει σε αυτό. Περισσότερο αφηγήθηκε, παρά τραγούδησε. Εισήγαγε ποιητικά κλισέ στην εγχώρια ροκ ορολογία και δεν ευθύνεται αν αυτά γκρεμοτσακίστηκαν από την πολλή χρήση. Ενορχηστρωτικά και ηχητικά ο δίσκος κινείται μάλλον στην προηγούμενη δεκαετία του ελληνικού ροκ (αλλά αυτό το διόρθωσαν σύντομα τα Σπαθιά), η απελευθερωμένη rhythm section όμως βρίσκεται εδώ και το Ξεσσαλονίκη είναι το πρώτο ελληνικό ροκ άλμπουμ που γκρουβάρει ανερυθρίαστα. Όποιος ισχυρίζεται ότι δεν εντυπωσιάστηκε από αυτό τον δίσκο, τότε, μάλλον νομίζει ότι ξεγελάει και τον εαυτό του.
ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ: Στέρεο Νόβα
WIPE OUT 1992
Είχα ακούσει τυχαία τα «Ηλίθια Αστεία» σε (όχι πάντως ροκ) ραδιόφωνο της Θεσσαλονίκης και είχα προλάβει να ηχογραφήσω το μισό τραγούδι σε κασέτα. Θα τους ανακάλυπτα για τα καλά μόνο με την κυκλοφορία του Ντισκολάτα και ακόμη έχω διαφωνίες για το αν βρέθηκα στην πρώτη τους συναυλία στη Θεσσαλονίκη ή στη δεύτερη. Οι ΣΝ ήταν τόσο «προσωπικό» σχήμα, ώστε ο καθένας μέχρι σήμερα όταν μιλάει για αυτούς, ξεκινάει από τις δικές του ιστορίες. Αυθεντικό DIY, ηλεκτρονικό punk, αγχωμένα νέα παιδιά πίσω από τα μηχανήματα, στίχοι που διαμόρφωσαν την αισθητική τουλάχιστον μίας γενιάς ακροατών, και –κατά τη γνώμη μου– καμία απολύτως σύνδεση με ό,τι είχε κυκλοφορήσει ποτέ εντός συνόρων (ναι, ξέρω και για τη Λένα Πλάτωνος, και για τον τραγέλαφο των Συνθετικών). Το άλμπουμ, πολλά χρόνια μετά, επανακυκλοφόρησε σε remastered CD από την Tomorrow Recordings της Eros Music, με μπόλικο ρετουσάρισμα που αφαίρεσε αρκετή από την lo fi / ρετροηλεκτρονική αίσθηση της αρχικής έκδοσης. Το βινύλιο, με το λευκό εξώφυλλο της Wipe Out και τον νοσταλγικά χλωμό ήχο, είναι όμως που κρύβει πάντοτε μέσα του πολλά περισσότερα από ένα καλό mastering και μερικά χρήσιμα bonus tracks.
ΕΚΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ: Εκτός ελέγχου
LAZY DOG 1995
Για να μην επαναλαμβάνουμε τα όσα είπαμε πρόσφατα, με αφορμή την επανακυλοφορία του σπουδαιότερου ελληνικού punk δίσκου, από την Labyrinth Of Thoughts, παραθέτω κατά λέξη, τα όσα έγραψε προ ετών, ο πανκολόγος-77ολόγος Μίλτος Τσίπτσιος, στο mic.gr: «Πάνω που είχε αρχίσει να γίνεται κακόγουστο αστείο το πότε θα κυκλοφορήσει τελικά αυτός ο δίσκος, βγήκε και μας έκανε υπερήφανους. Ο καλύτερος όλων των εποχών.» Το ξέρω ότι φαντάζει υπερβολικό και σχεδόν σνομπ όλο αυτό, αλλά μόνο με αυτόν τον λιτό και κατηγορηματικό τρόπο εκφράζεται ορθά, αφενός, η αγωνία που υπήρχε σε όσους τους παρακολουθούσαν για χρόνια σε περιπετειώδεις ζωντανές εμφανίσεις, για το πότε θα δισκογραφήσουν, και αφετέρου, η ανακούφιση που προσέφερε τελικά αυτό το συνταρακτικά απλό ελληνικό πανκ αριστούργημα όταν αποτυπώθηκε στουντιακά, όπως λιτά και απέριττα του έπρεπε, με την πολύτιμη σύμπραξη του Νίκου Παπάζογλου, στο θρυλικό στούντιο «Αγροτικόν», όπου πράγματι έκανε το αγροτικό του σχεδόν ολάκερο το ροκ της Θεσσαλονίκης (και όχι μόνο). Τραγούδια που ενοχλούν και τραγούδια που διασκεδάζουν υπάρχουν εδώ μέσα, καθότι αυτή άλλωστε είναι η ουσία του πανκ, και όχι ο δήθεν ακαδημαϊσμός, έστω και ενοχλητικός και αυτός.
ΔΙΑΦΑΝΑ ΚΡΙΝΑ: Έγινε η απώλεια συνήθειά μας
WIPE OUT 1996
Ο δίσκος ανοίγει με συνταρακτικό τρόπο, καθώς οι «Μέρες Αργίας» παραδίδουν σε fast tempo τον ακροατή σε έναν κόσμο όπου τίποτε δεν έχει σημασία και όλα γίνονται για να γίνονται. Μέχρι το τέλος κανείς δεν θα ανάψει το Φως και μέχρι το τέλος των Κρίνων, κανείς δεν θα ανοίξει καν μια χαραμάδα, σε βαθμό υπερβολής, ώστε το μελόδραμα των Κρίνων, να καταντήσει σχεδόν αστείο για όσους τέλος πάντων έχουν την ικανότητα να πιουν έναν καφέ στη λιακάδα όντας λίγο ανέμελοι μία στο τόσο. Μέχρι τότε όμως υπήρξε ένα αψεγάδιαστο ντεμπούτο για να συνοδεύσει τις νύχτες όσων δεν καταλάβαιναν και πολλά από τα μουρμουρητά του Stuart Staples και τα ήθελαν σε ντόμπρα, μαυροφορεμένα ελληνικά. Δεν ξέρω τι σας λέει σήμερα ο στίχος «γλύφω το οξύ από τις ρωγμές των χειλιών σου...» αλλά τότε τον ακούγαμε και αισθανόμασταν ένοχοι που ό,τι χείλη είχαμε... γλύψει (δεν ήταν και πολλά) δεν είχαν οξύ πάνω τους. Γκοθίλα λέγεται και είναι απλό. Την ξεπερνάς μία των ημερών ή μπορεί και ποτέ.
ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ: Άγγελοι του ψεύδους
WIPE OUT 1993
Με το κλασσικό intro που δεν σηκώνει αντιρρήσεις περί της μουσικής ροκ ως μουσική του διαβόλου, οι Αρνητική Στάση (με συνεχή παρουσία σε καταλήψεις, πανεπιστήμια και απανταχού DIY σκηνές) παρέδωσαν ένα πρωτόγνωρα τεχνικό, κλειστοφοβικό hardcore punk, που ποτέ δεν φοβήθηκε τα μεταλλικά του άκρα. Στίχοι ανυποταγής και ορθά προσανατολισμένης αναρχικής αισθητικής, σε μία κυκλοφορία που είχε κάνει αίσθηση και εξαιτίας του καθαρού – διάφανου βινυλίου στις πρώτες 500 κόπιες. Το συγκρότημα γνώρισε αρκετές αλλαγές μελών και φέτος, σχεδόν από το πουθενά, επανήλθαν στις ζωντανές εμφανίσεις. Κασέτες, 7’’, αλλά και ένα split LP με τους Άγγλους KISMET HC συμπληρώνουν τη δισκογραφία τους, όπως και συμμετοχές σε συλλογές. Οι μελωδικές γραμμές του ήχου τους τότε ίσως και να ξένιζαν, σήμερα ακούγονται σαν να είδαν με έξυπνο τρόπο το μέλλον του σκληρού ήχου.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ: Κατάσταση κινδύνου
WIPE OUT 1990
Ατόφιο ελληνικό h/c, κοφτερό, γρήγορο, για στιγμές καταιγιστικό, χωρίς να μασάει τα λόγια του και απεξαρτημένο από την ροκενρόλ υφή του παραδοσιακού punk. Το ντεμπούτο φουλ LP των Αντίδραση –που υπήρχαν από το 1985 και υπάρχουν (βαρυμεταλλίζοντες) μέχρι και σήμερα– γεμάτο κραυγές, ξερά τύμπανα και επιτακτικούς στίχους που δημιουργούν φοβικό για τον ακροατή περιβάλλον, δεν κρύβει μέσα του ούτε μισή μελωδία, δεν χαλαρώνει για δευτερόλεπτο. Δημιούργησε συνθήματα που ακούγονται ακόμη στα live του σχήματος και, παρότι αντλεί σαφώς από Dead Kennedys και Converge, μπορεί να χαρακτηριστεί ως οιονεί πρωτότυπο άκουσμα, κυρίως λόγω της αισθητικής που κόμισε στην εγχώρια σκηνή. Η «Γιορτή Θανάτου» είναι ένα ακόμη πείραγμα της εγχώριας H/C σκηνής προς τους μεταλλάδες της εποχής, που αποδεικνύει ότι τότε υπήρχαν στρατόπεδα. Ομοίως, σε ένα μόλις χρόνο Ελεύθερης Τηλεόρασης, οι Αντίδραση το είχαν πιάσει το νόημα με εντυπωσιακό τρόπο. Απολύτως ισάξιο και το επόμενο LP τους (Ενάντια- Wipe Out 1991).
LOST BODIES: Ζωή
Lazy Dog 1996
Και ενώ το ροκ υπόσχεται ότι θα απασχολείται με την καθημερινότητα του απλού ανθρώπου, στην πορεία κάπου χάνει το νόημα και το ρίχνει στα βαριά νοήματα: ερωτικά, πολιτικά, ναρκωτικά... Δεν έχει σημασία. Η καθημερινότητα είναι κάτι άλλο, είναι τα μικροπράγματα που σου τη δίνουνε κάθε πρωί που πας στη δουλειά... Και υπάρχει στη γνήσια μορφή της σε όλη την πορεία των LB, αλλά ειδικά σε αυτή την πρώτη ανθολογία σκόρπιων στιγμών που σόκαρε όσους δεν ήξεραν και έφερε χαμόγελα ανακούφισης στους υπόλοιπους. Ο Θάνος και ο Αντώνης είναι περισσότερο καθημερινοί άνθρωποι απ’ ό,τι μπορεί να αντέξει ο μέσος ροκ ακροατής, με αποτέλεσμα η αλήθεια τους να καθίσταται πολλές φορές άβολη. Εδώ παρουσιάζονται ξεκούρδιστοι, αυτοσχέδιοι και απαλλαγμένοι από κάθε φόρμουλα, και παράλληλα τόσο έτοιμοι από πάντα, όσο ελάχιστα γκρουπ της σκηνής. Η Lazy Dog που το κυκλοφόρησε και ο Γιάννης Αγγελάκας που ενδιαφέρθηκε χάρισαν στο ελληνικό ροκ την εγχώρια ζαπικότητα που δεν του είχε επιτρέψει ο φευγάτος ακαδημαϊσμός των Δημοσιουπαλληλικό Ρετιρέ, αλλά και η υπερβολική αποστασιοποίηση των Ψυγείο Ψυγείο (από τα Γιάννενα) απ’ ό,τι θα μπορούσε να αποτελέσει το κοινό τους.
ΣΑΡΚΑ: Εσωτερικότητα στο άγριο έξω
Elfish 1993
Ποιοι δίσκοι κερδίζουν την εκτίμηση και τη νοσταλγία μας; Αυτοί που πρωτοτυπούν στο μέτρο του δυνατού και επιμελώς προσπαθούν να δείξουν ότι δεν «πατάνε» σε κάτι που προηγήθηκε; Ή μήπως όσοι είναι απλά ειλικρινείς και τίμιοι τόσο με τα συναισθήματα τους, όσο και με τις αναφορές τους; Οι Σάρκα, με new wave μονοτονία που ουδόλως αρνείται τα εκφυλισμένα πλέον (μετά την επέλαση των ‘00s) σημεία αναφοράς της, προειδοποιούν να μη βιαστούμε να απαντήσουμε. Δίσκος από αυτούς που κρύβουν μέσα τους την πρωτόλεια άποψη για το ελληνικό ροκ ως κάτι παθιασμένο, αληθινό σε στόχευση, αλλά μιμητικό σε απόδοση. «Για ελληνικό καλό είναι...» λέγαμε κάποτε με μεγάλη συχνότητα. Αυτό το άλμπουμ όμως δεν είναι απλά καλό για ελληνικό, αλλά μάλλον υπερβολικά σκληρό με τις ευαισθησίες του για να οδηγήσει τους δημιουργούς του σε ό,τι αποκαλείται ροκ καριέρα, η οποία και δεν ήρθε τελικά. Η λεπτομέρεια της καταγωγής από την Κρήτη, είναι οπωσδήποτε χρήσιμη.
ΗΤΑΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΘΑ ΕΙΝΑΙ: Μ’ όλα τα χρώματα στην τσέπη
Lazy Dog 1990
Αρκετοί σπουδαίοι δίσκοι στο μεταίχμιο των δύο δεκαετιών και ο σπουδαιότερος αυτών αποτελεί την απόλυτη ιδιαιτερότητα του ελληνόφωνου ροκ, σε ένα δίσκο αβάσταχτης ρομαντικής βαρύτητας. Οι Η.Ε.Κ.Θ.Ε. έπαιξαν μελωδικό και περίπλοκα γκρουβαρισμένο new wave, σκοτεινό μεν, αλλά για ανθρώπους που χαμογελάνε όμορφα και τους έχουν χαμογελάσει εξίσου όμορφα. Είχαν έναν εκπληκτικό κιθαρίστα (Βασίλης Καραγιάννης), με περάσματα αλά Bunnymen να σου σκίζουν την ψυχή, αλλά δεν επιδόθηκαν σε ηρωϊσμούς επ’ αυτού. Έφτιαξαν μόνο τραγούδια ψυχής, όπως το ομώνυμο του συγκροτήματος, με τον μεγαλύτερο αριθμό εικόνων –σκληρών, αλλά και κατευναστικών– που έχουν περάσει από εγχώρια ροκ σύνθεση. Ακούστε τους για να το πιστέψετε, γιατί δυστυχώς είναι από τις μπάντες που έχουν χαθεί στη λήθη και στις αναμνήσεις των παλιών μόνο.
ΠΙΣΣΑ ΚΑΙ ΠΟΥΠΟΥΛΑ: Πίσσα και πούπουλα
Wipe Out 1992
Μεταλλίζον punk και εδώ, με συνθέσεις εξαιρετικής ανάπτυξης και πολυπλοκότητας για το είδος και μία εξαιρετικά ογκώδης παραγωγή, που παρότι ολίγον τι θάφτηκε στο κατά τα άλλα πανέμορφο γαλάζιο βινύλιο, δεν κρύβει τις αρετές της, ακόμη και αν την τοποθετήσεις δίπλα στα μεγαθήρια των σημερινών ροκ παραγωγών που θυμίζουν ντουλάπα πεντάφυλλη. Μπόλικη εσωτερικότητα, απόγνωση κατά τα συνήθη, και πολιτικός σχολιασμός, που όμως περισσότερο πορώνει παρά καθίσταται ανεπίκαιρος με τα χρόνια. Αν έχεις ακούσει μόνο το δίσκο σχηματίζεις την εντύπωση ότι ήταν τίποτε σοβαροφανείς πάνκηδες, με αρτοσκληριωτικό μουσικό βήμα. Όσοι τους είδαν live ξέρουν ότι πρόκειται για την απόλυτα χαβαλετζίδικη εγχώρια πανκ μπάντα, με όσα θετικά και μόνο μπορεί να εμπεριέχει ο όρος. Διαλύθηκαν κάπου στα μέσα της δεκαετίας και ο Κώστας Παντελής (κιθαρίστας) θα περνούσε και από τα Ξύλινα Σπαθιά. Αναζητείται επανέκδοση του δίσκου και έστω και μία και μοναδική συναυλία ακόμη.
ACTIVE MEMBER: Από τον τόπο της φυγής
WEA 1996
Το ελληνικό hip hop έχει πλέον εδραιωθεί, οι Active Member έχουν διαχωρίσει τη θέση τους ως ανήκοντες στο Low Bap, και μετά το εξίσου σπουδαίο Μεγάλο Κόλπο, με το οποίο κατ’ ουσία ντεμπούταραν στον εκτός του hip hop κυκλώματος κόσμο, κυκλοφορούν αυτόν τον εξαιρετικά ολοκληρωμένο από κάθε άποψη δίσκο (τέταρτος της μέχρι τότε πορείας τους) που καθόρισε εν πολλοίς τη στάση τους απέναντι στους απέναντι τους, όπως αυτή διατηρείται μέχρι σήμερα. Ο B.D. Foxmoor ρίμαρε ακόμη σε υψηλότερες συχνότητες, αλλά είχε ήδη συλλάβει σε όλες του τις διαστάσεις το νόημα των Active Member και το παρουσίασε ορθά-κοφτά χωρίς να αναζητά ούτε συμμάχους, ούτε φίλους, παρά μόνο συντονισμένους συναγωνιστές. Και εδώ πλέον άρχισαν να μαζεύονται ολοένα και περισσότεροι.
Μίκρο: Το τέλος του Κόσμου
WEA 1999
Οι Μίκρο, παρότι σε όλη τους τη μέχρι σήμερα πορεία πατάνε στην ηλεκτρονική pop έμπνευση και μόνον, χωρίς αποκλίνουσα ροκ συμπεριφορά, είναι στο ντεμπούτο τους που τους «χρεώνεις» rock attitude, καθώς μόνο έτσι βγαίνει ένα τραγούδι σαν το «Άσπρη Σοκολάτα» να μιλήσει για πράγματα ανούσια και όμως τόσο σημαντικά. Το νήμα των New Order είχε σχεδόν αγνοηθεί από την ελληνόφωνη σκηνή και όποιος τυχόν το έπιανε, κρατούσε το πρώτο γοτθικό του άκρο και αρνούνταν να πάει παρακάτω. Οι Μίκρο φώτισαν την όλη κατάσταση και άνοιξαν το δρόμο στην επόμενη δεκαετία, όπου πλέον συναντάμε ολάκερα label αφιερωμένα στην electro pop, αλλά και ένα συγγενικό τους σχήμα, που έβαλε αρκετές φορές υποψηφιότητα για το καλύτερο vintage electro pop ντουέτο του σύγχρονου κόσμου (Marsheaux). Παρακάτω όμως η δισκογραφία τους θα χλωμιάσει επικίνδυνα.
ΖΩΝΤΑΝΟΙ ΝΕΚΡΟΙ: Ο πρώτος τόμος
FM 1998
Ερήμην, όχι μόνο της ανυποληψίας στην οποία ήδη είχε πέσει τότε το ελληνόφωνο ροκ, αλλά και της κοκορομαχίας που είχε ξεκινήσει για τα καλά στο αντίστοιχο hip hop, οι ΖΝ κυκλοφόρησαν έναν δίσκο, με σκληρό, επιθετικό και ορθά ανώριμο hip hop, που σάρωσε τα πάντα, δημιούργησε σκηνή, κίνημα, πιστούς, εχθρούς και αργότερα θα δημιουργούσε και νέες ρήξεις. Το άλμπουμ είναι ακατάπαυστα δυνατό από το πρώτο μέχρι το τελευταίο τραγούδι, οι ρίμες εισάγουν το ελληνικό ραπ στα λαϊκά στρώματα, εκεί που ανήκει και διεθνώς δηλαδή από τις ρίζες του. Αντίστοιχης βαρύτητας με το πρώτο άλμπουμ των Στέρεο Νόβα, χωρίς ποτέ να ξεπέσει όμως στα δίχτυα της free press επιφανειακής λατρείας.
ΡΟΔΑΜΑ: Μικρά Σημάδια
Lazy Dog 1998
Οι Ροδάμα από τον πρώτο τους δίσκο πραγματοποίησαν με άνεση και αβίαστη έμπνευση ό,τι ποτέ δεν κατάφεραν συμπαθείς περιπτώσεις τύπου Μανώλης Φάμελος. Μετουσίωσαν ποιητική διάθεση στον ελληνόφωνο ροκ ήχο, χωρίς όμως να τον σπρώξουν προς την παγίδα του έντεχνου, αλλά προσεγγίζοντας σοφά την αισθητική σχημάτων όπως οι Triffids και οι Go Betweens (όπως κάποτε ο Κώστας Τουρνάς είχε κοιτάξει στην εντελώς αντίθετη πλευρά από ότι οι σύγχρονοι του έλληνες ροκάδες), χωρίς ενοχές για την pop διαίσθηση τους και με μία γκάμα ικανών μουσικών που πάντοτε ήξεραν μέχρι που πρέπει να γεμίσουν τον ήχο τους. Ο Κώστας Πραντσίδης (μεταξύ άλλων και συν-ιθύνων νους της Lazy Dog) απέδωσε όλα τα τραγούδια με τρόπο ευγενικό, ήρεμο, αλλά και με συνεπές νεύρο, μακριά από τον εθισμό του εγχώριου ροκ σε κραυγές και απόγνωση.
ΑΓΑΠΗ ΠΙΟ ΚΡΥΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ: Αγάπη πιο κρύα από το θάνατο
Wipe Out 1997
Με τόση λατρεία εντός συνόρων για τον ήχο της 4ΑD και πολύ άργησε να βγει αυτός ο δίσκος. Είχαν προηγηθεί και οι Ophelia’s Garden σε παρόμοιο αιθέρια σκοτεινό κλίμα, αλλά στο νήμα θα προτιμήσουμε τους ΑΠΚΑΤΘ, κύρια για την εμμονή τους στο τρίπτυχο σαξόφωνο-synth-κιθάρες, που μουσικά ούτως ή άλλως τους ξεχώρισε από τότε που πρωτοεμφανίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας, καθώς η έλλειψη μπάσου άφησε το απαραίτητο κενό στον ήχο τους για να αποδοθεί το όντως παγωμένο κλίμα των συνθέσεων. Σήμερα ίσως να έβρισκαν μεγαλύτερη ανταπόκριση – παρότι και τότε ο δίσκος τα είχε πάει καλά, τουλάχιστον από την σκοπιά της μουσικοκριτικής. Οι συγγένειες με τους Ερασιτέχνες Εραστές του Γιώργου Τσακαλίδη της Ano Kato δεν σταματούν μόνο στη χρήση των πνευστών, παρότι εδώ κυριαρχεί περισσότερο η θλίψη, από ότι η παράνοια. Η σπορά των Tuxedomoon σε ένα ακόμη ελληνικό σχήμα αποδίδει τα μέγιστα.
ΝΤΙΝΟΣ ΣΑΔΙΚΗΣ: Μολυβένιες Ιστορίες
Lazy Dog 1994
«Αν ο δίσκος των Εν Πλω ήταν η μπανάνα του ελληνικού ροκ, οι Μολυβένιες Ιστορίες ήταν το Berlin του. Η αναλογία και ο παραλληλισμός είναι τόσο εντυπωσιακά ανάγλυφα, που σε πιάνουν απ' το λαιμό: Ο μεν ήταν μια τομή στην ιστορία του είδους, ένα αποκορύφωμα που δεν επαναλήφθηκε ποτέ και ο δε το εκούσιο ξεγύμνωμα του frontman και ενός από τους δημιουργούς του πρώτου – ανατριχιαστικά αποκαλυπτικό και αποστομωτικά άμεσο», έγραψε ο Δημήτρης Κάζης για το Mic.gr, και δεν έχω να προσθέσω τίποτε πέραν του ότι ο Ντίνος Σαδίκης θα μπορούσε όντως να είναι ο Έλληνας Lou Reed, συνεπώς θεωρώ ότι θα ήταν τουλάχιστον πιο ενδιαφέρον να συνεργάζεται με τους Rotting Christ, από το να παίζει μπαγλαμά επί σκηνής με τον Αγγελάκα. Όπου υπάρχουν πνευστά στο δίσκο, η ακρόαση σε λυγίζει ακόμη περισσότερο.
ΝΑΥΤΙΑ: Ευρωπαϊκή Αναγέννηση
Self Released 1992
Ο δίσκος των Ναυτία ήταν, είναι και θα είναι το πρότυπο του ελληνικού h/c. Μουσικά, στιχουργικά, θεματικά, όπως το πάρεις. Κι αν αναφέρονται οι Αντίδραση ή οι Γενιά του Χάους ως μπάντες ορόσημα, οι Ναυτία είναι που δεν έκαναν εκατοστό πιο πέρα από τις αρχές με τις οποίες συστήθηκαν, καθώς είναι αυτοί που πρώτοι έβαλαν τα γερά θεμέλια του θεσσαλονικιώτικου DIY. Μουσικές και μη. Ξεχωρίζουν και από το δίπολο αντρικών – γυναικείων φωνητικών και από το ότι η Σόνια που ευθύνεται για τα δεύτερα κάθονταν πίσω από τα ντραμς. Σε όλη τη διάρκεια της «προφητικής» Ευρωπαϊκής Αναγέννησης τους τα λένε στα μούτρα και ακόμη περισσότερο, ενώ εξίσου «προφητικό» της σημερινής κατάστασης υπήρξε και το πρώτο τους όνομα (Αγανακτισμένοι Πολίτες). Αργότερα θα δισκογραφούσαν και το «Μητέρα Ψαρόμορφη», ένα από τα καλύτερα κομμάτια των Εκτός Ελέγχου. Κανείς δεν θυμάται πιο απολαυστικό στίχο από το «Μη με σατανίζεις / γιατί θα φας σφαλιάρες».
ΩΧΡΑ ΣΠΕΙΡΟΧΑΙΤΗ: Ωχρά Σπειροχαίτη
Self Released 1996
Αντισυμβατικό γκρουπ, χωρίς να χρειάζονται καθόλου εισαγωγικά. Μέχρι σήμερα δεν γουστάρουν να τους παίζουν τα ραδιόφωνα και να γράφονται για αυτούς κριτικές. Έδιναν πάντα και μόνο δωρεάν τη μουσική τους, ήταν και είναι (κόβω τον αόριστο, γιατί δρουν ακόμη) ριζοσπαστικοί, απόλυτοι και σίγουροι, ορμώμενοι από τον αναρχικό χώρο, και πατώντας μουσικά σε ένα πρόωρα επιτυχημένο μείγμα από πανκ, ροκ ψυχεδέλειας, αλλά και στοιχείων παραδοσιακής μουσικής. Ο χαρακτηρισμός φολκ πανκ είναι κοντά σε όλα αυτά, αλλά όχι απόλυτα επαρκής. Είναι πολύ πιο ψυχωμένοι από τους Levellers, αν καταλαβαίνετε που το πάω, και ο τραγουδιστής τους έχει την απόλυτα χαρακτηριστική φωνή. Στο κομμάτι «Κιθάρες» τους σ-υ-γ-κ-λ-ο-ν-ι-σ-τ-ι-κ-ο-ύ-ς στίχους γράφει ο δημοσιογράφος Γιώργος Οικονομέας, ο οποίος είχε επίσης γράψει και την «Στέλλα» και τον «Τρελό» του Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Το αριστούργημα του δίσκου πάντως είναι το «Ορέστης», με το γκρουπ να κάνει μια περίεργη γύρα στην εικόνα της Αθήνας όπως θα διαμορφώνονταν 15 χρόνια μετά.
ΧΑΟΤΙΚΟ ΤΕΛΟΣ: Μπροστά στην παράνοια
Wipe Out 1993
Ισχύουν όλα όσα γράφονται αλλού για τα σπουδαία εγχώρια h/c σχήματα, με την επισήμανση ότι οι Χαοτικό Τέλος δεν αρνήθηκαν μία σχεδόν λαμπάτη ροκ παραγωγή, για να ντύσουν τις ούτως ή άλλως δυνατές συνθέσεις τους. Κάπως έτσι ο ήχος τους μάλλον ξενίζει τους σκληροπυρηνικούς του είδους. Χρησιμοποιούν loud-quiet-loud τακτικές, σε παράλληλο χρόνο που το εν λόγω στυλ ανανέωνε τον ροκ ήχο παγκοσμίως, τα φωνητικά τους είναι όμως ατόφιες βάρβαρες κραυγές και μάλλον δεν δένουν καλά με την παραγωγή του δίσκου (είναι και εδώ πολύ μπροστά). Και με αυτούς τίθεται επιτακτικό πλέον το ερώτημα του γιατί σχεδόν έσβησε το ελληνικό hardcore, ενώ αποδεδειγμένα έδωσε πολλούς καλούς και λίγους μόνο αδύναμους δίσκους (Χαοτική Διάσταση). Στα όρια του Crust, από ένα τρίο που είχε όχι μόνο ορμή, αλλά και άψογη τεχνική.
ΕΝΔΕΛΕΧΕΙΑ: Βουτιά από ψηλά
FM Records 1997
Στα μέσα της δεκαετίας όλοι έψαχναν τις νέες Τρύπες (και αρκετοί τα νέα Σπαθιά). Οι Ενδελέχεια, με δύο δίσκους από το 1994 στην Eros, με ιδιαίτερα φωνητικά, επαρκή ηλεκτρισμό και μετρημένη έντεχνη ποιητικότητα, ήταν ειλικρινώς αποστασιοποιημένοι από μια τέτοια συμπεριφορά, αλλά οι καταστάσεις δεν ευνοούσαν το να μην παρουσιάζονται με αυτό τον τρόπο. Στο τρίτο τους άλμπουμ, απομακρύνονται από την Eros και καταγράφονται στο κυρίως σώμα της ελληνόφωνης ροκ σκηνής όντας αισθητά βελτιωμένοι, ειδικά στο στίχο. Παράλληλα όμως, το Βουτιά από ψηλά, καταδεικνύει τον κορεσμό που ούτως ή άλλως είχε επέλθει ήδη στο είδος, καθώς παρότι δεν ήταν κακός δίσκος, δεν πρόσθεσε κάτι ουσιαστικό στα όσα είχαμε ήδη ακούσει, και κυρίως δεν βοήθησε στο να συνεχίσουμε να ακούμε.
+ ΣΤΟ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΤΩΝ 00s
ΟΝΕΙΡΟΠΑΓΙΔΑ: Μικρά Μυστικά
Studio II 1999
Μουσικά ανήκει μάλλον στην επόμενη δεκαετία, οπότε και υπήρξε εντατική ενασχόληση της εγχώριας σκηνής με ό,τι αποκαλείται πλέον “indie” και όχι ξερά «ροκ ήχος», ο ελληνικός στίχος όμως παραπέμπει στο σήμα κατατεθέν των ‘90s και λειτούργησε ως αντίδοτο ανακούφισης σε όσα εκείνο τον καιρό άκουγαν (και υπέφεραν) τα αυτιά μας από το κυρίως σώμα του (ξερού) ελληνικού ροκ. Κιθάρες που άγγιξαν μέχρι και τις παρυφές των Pavement και ηλεκτρονικές βοήθειες στο καταλάγιασμα του trip hop, με μπόλικο post-Smiths ρομαντισμό και μία εξαιρετική παραγωγή από τον Coti K με εναλλαγές παραμόρφωσης και εγχόρδων, στο άλμπουμ που ψηφίστηκε ως το καλύτερο ελληνικό άλμπουμ εκείνης της χρονιάς από το (πάλαι ποτέ) Ποπ & Ροκ, αλλά και το Avopolis.gr.
Αναδημοσίευση από το περιοδικό Sonik
