Άλλο άρθρο είχα στον προγραμματισμό μου, αρχικά. Είχα μάλιστα βρει το κεντρικό θέμα, τη δομή, ακόμα και μερικές μικρές λεπτομέρειες για τον εμπλουτισμό του. Στο μεταξύ, όμως, συνέβη η συναυλία των Βήτα Πεις στις 15 του μηνός, την ανταπόκριση της οποίας μπορείτε να βρείτε πατώντας εδώ. Και, κάπως έτσι –όσο διαδραματιζόταν το λάιβ στην Άνοδο– το άρθρο άλλαξε θέμα χωρίς ιδιαίτερη σκέψη και αμφιβολίες: θα ήταν τελικά ένα κείμενο για τα κατορθώματα και τα πεπραγμένα της παρέας από το Γαλάτσι. Ένα άρθρο που όχι μόνο έχει καθυστερήσει, αλλά και επιβάλλεται να γραφτεί.
Γιατί επιβάλλεται; θα μπορούσε βέβαια να ρωτήσει όποιος δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα «ελληνικό χιπ χοπ». Αν είχε βέβαια την παραμικρή έστω σχέση, δεν θα αναρωτιόταν. Γιατί, από το 2002, οι Βήτα Πεις δραστηριοποιούνται, ενεργούν, δημιουργούν, παράγουν και προάγουν το εγχώριο παρακλάδι του ήχου των πόλεων, των στενών, των δρόμων, της σύγχρονης και πολλές φορές σκληρής πραγματικότητας. Γιατί είναι η μοναδική σύγχρονη μπάντα του είδους που έχει καταφέρει να συγκεντρώσει τόσο μεγάλα πλήθη στις συναυλίες της, παρόμοια με όσα είχαμε δει μονάχα κατά τη χρυσή εποχή του εν λόγω ήχου, από τα μέσα των 1990s μέχρι και το ξεκίνημα των '00s. Αποκορύφωμα αυτής της πορείας στάθηκε ασφαλώς η συναυλία με αφορμή τα 10 χρόνια του γκρουπ, η οποία έλαβε χώρα στο κλειστό γήπεδο του Σπόρτιγκ στα Πατήσια, στις 29 Δεκεμβρίου του 2012, καταγράφοντας το εντυπωσιακό νούμερο των 3.500 θεατών.
{youtube width="480" height="300"}yxqvngsg2Ao{/youtube}
Η συναυλία στα Πατήσια στάθηκε ιστορική στιγμή για το ελληνικό χιπ χοπ, καθώς δεν έδωσε μόνο ένα σημείο αναφοράς για τους νεότερους φίλους του, αλλά και την ελπίδα στους παλιότερους από εμάς πως αυτό που κάποτε ξεκίνησε με ορμή και ενθουσιασμό κατάφερε τελικά να επιβιώσει, παρά τις δυσκολίες και τις περίεργες μέρες που πέρασε• κατόρθωσε να βγει στην επιφάνεια δυνατότερο και να φωνάξει εμφατικά «παρών!». Ήταν επίσης η απόδειξη πως το αληθινό χιπ χοπ μπορεί να αφορά ένα αξιοσέβαστο νούμερο ακροατών, πως δεν χρειάζεται να κατευθυνθεί στις πίστες και στις αγκάλες λαϊκοπόπ αστέρων προκειμένου να βρει το κοινό του και –γιατί όχι;– το όποιο χρηματικό όφελος συνεπάγεται μια τέτοια δημοτικότητα.
Οι οπαδοί της Θύρας 23
Όχι βέβαια πως οι Βήτα Πεις ενεργούν και διαμορφώνουν την πορεία και τις επιλογές τους με βάση το όφελος της τσέπης τους. Έχουν ξεκαθαρίσει άλλωστε από νωρίς την τοποθέτηση τους στο συγκεκριμένο ζήτημα, ήδη από το 2004, μέσω του “Ό,τι Νιώθω Γράφω”. Στο ρεφρέν του οποίου δηλώνουν χωρίς περιστροφές πως:
Ό,τι νιώθω γράφω, πληρώνω για να το 'χετε
Πληρώνομαι κάθε φορά που το νιώθετε
Ό,τι νιώθω γράφω, σηκώνομαι στα πόδια μου
Τη Γη κοιτώ ξανά να πάρετε τα λόγια μου
Χαμένος, χαμένος σ' έναν πλανήτη μουσικής
Μιας βιομηχανίας που όταν μπω θα νιώθω ξένος
Σ' έναν πλανήτη μουσικής που μέχρι τώρα στέκομαι στο κάτω μέρος
{youtube width="480" height="300"}oX0TpMDdPJQ{/youtube}
Από τότε πολύ νερό κύλησε στο αυλάκι, η κεντρική όμως Βήτα Πεις φιλοσοφία περί δωρεάν διάθεσης όλων των δουλειών τους έχει παραμείνει ίδια: ακόμα κυκλοφορούν δίσκους δίχως να απαιτούν το παραμικρό χρηματικό αντίτιμο, χωρίς να λογαριάζουν τα έξοδα και τις θυσίες που απαιτούνται για κάτι τέτοιο. Το είπαν εξάλλου και με τον τίτλο του τρίτου τους άλμπουμ, ό,τι κάνουν γίνεται Για Τους Οπαδούς. Η πληρωμή τους είναι ηθική και προέρχεται από το πλήθος των downloads που σημειώνουν οι δουλειές τους, από τη λαοσύναξη στις ζωντανές τους εμφανίσεις, από όσους ακροατές πίνουν νερό στο όνομα τους. Και οι ίδιοι φροντίζουν να το ανταποδώσουν: κατεβαίνουν κάτω από τη σκηνή, μιλούν και γνωρίζουν τους οπαδούς τους δημιουργώντας διαπροσωπικές σχέσεις, σπάζοντας το νοητό τοίχος το οποίο υπάρχει μεταξύ εκείνου που βρίσκεται επάνω στο σανίδι και όσων παρακολουθούν κάτω από αυτό. Γίνονται ένα με εκείνους στους οποίους απευθύνονται.
Το περιεχόμενο
Κάπως έτσι δημιουργήθηκε και η περιβόητη Θύρα 23, ο σκληρός δηλαδή πυρήνας των οπαδών του συγκροτήματος, που δημιουργεί ένα εκρηκτικό κλίμα στα λάιβ τους. Δεν είναι όμως μόνο αυτή η αίσθηση εγγύτητας και διευρυμένης παρέας που έχει τοποθετήσει τους ΒΠεις ανάμεσα στα καλύτερα εγχώρια χιπ χοπ συγκροτήματα –το καλύτερο του σήμερα για πολλούς. Είναι και η ουσία της τέχνης τους. Σίγουρα ο battle χαρακτήρας ενός μέρους των τραγουδιών βοήθησε πολύ στο να προσελκύσουν πιτσιρικάδες που βράζει το αίμα τους, διψάνε για κόντρα, φτιάχνονται με τον ανταγωνισμό. Έχει αποτελέσει άλλωστε αναπόσπαστο μέρος της πορείας τους, όπως δείχνουν στιγμές σαν το “Αλήθεια Λέω”, το “Ζωντανή Εμφάνιση” ή το “Λένε Για Μας”.
{youtube width="480" height="300"}JOjP9Y7lZQE{/youtube}
Για κάθε ένα όμως από αυτά, έβρισκες στα άλμπουμ τους και τραγούδια με προβληματισμούς, συναισθήματα, ατμοσφαιρικότητα, σκεπτόμενο ύφος, διάθεση για αμφισβήτηση κοινωνικά αποδεκτών προτύπων ή/και του κυρίαρχου τρόπου σκέψης –κυρίως της σκληρής πραγματικότητας στα στενά της Αθήνας. Το “Χτύπημα” και το “Όνειρα Σβήνουνε”, ας πούμε, ασχολούνται με τα παιδιά που χάσαν τον εαυτό τους στο ζοφερό τοπίο των σκληρών ναρκωτικών• η storytelling γραφή του “Το Πισώπλατο Χτύπημα Σε Φέρνει Πρόσωπο Με Πρόσωπο” μιλάει για δυο συνεργούς σε ληστεία, οι επιλογές των οποίων οδηγούν σε αμετάκλητες εξελίξεις• το “Από Το Σκότος Στο Φως” μιλάει για ένα παιδί που χάνει την όρασή του όντας παρόν σε μια επίθεση αυτοκτονίας και εξιστορεί τη μετέπειτα εξέλιξή του.
{youtube width="480" height="300"}gndaZ_sgC3s{/youtube}
Ακόμα, υπάρχει το “Όνειρα Σβήνουνε 2004”, το οποίο μιλούσε για τη νεοελληνική πραγματικότητα της εποχής ή το “Φαρσοκωμωδία”, που φαίνεται να αρπάζει τη σκυτάλη από εκείνο, συνεχίζοντας με αναφορές στα όσα ζούμε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα της κρίσης. Επίσης, αξίζει να σταθεί κανείς στην έμπνευση, στην εκτελεστική αρτιότητα, στο όραμα αλλά και στη στιχουργική ευαισθησία που απαιτεί ένα τραγούδι σαν το “40 Ώρες Πριν”, το οποίο αναφέρεται στις τελευταίες ώρες της ανθρωπότητας προτού ένα τσούρμο κομητών την αφανίσει για πάντα. Ένας από αυτούς θα πρωταγωνιστούσε στο εξώφυλλο του επόμενου δίσκου τους, του Αξέχαστου.
{youtube width="480" height="300"}5996x8wcSAE{/youtube}
Οι πρωταγωνιστές
Τα έξι χρόνια προετοιμασίας που χρειάστηκαν για το Εύφλεκτον και το Βάπτισμα Πυρός δείχνουν πάντως ότι ο δρόμος ως εκεί δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα για το γκρουπ. Η οκτάδα που μας συστήθηκε ως Βήτα Πεις πίσω στο 2002 είχε πλέον χάσει το 50% της αρχικής σύνθεσης της: ο Dask έπαψε να είναι μέλος στο μεσοδιάστημα μεταξύ του Αξέχαστου και του Για Τους Οπαδούς. Όπως αποκαλύπτει το ίδιο το συγκρότημα στο πρόσφατο τριπλό DVD του, Εικόνα & Ήχος, αυτό έγινε λόγω της διαφωνίας μεταξύ του Dask και των υπολοίπων επάνω στο θέμα της ένταξης σε δισκογραφική εταιρία και της δωρεάν διάθεσης της μουσικής τους. Τα κουπλέ του αφαιρέθηκαν έτσι από τα κομμάτια του Για Τους Οπαδούς και ξεκίνησε η περιβόητη κόντρα μεταξύ Βήτα Πεις και Giants.
{youtube width="480" height="300"}Hw3FkxlGSEU{/youtube}
Θα ακολουθούσε η έξοδος του Λάμπρου λόγω προσωπικών προβλημάτων, καθώς και εκείνες του J-turn και του Mr. Tickles. Η αποχώρηση του τελευταίου σήμαινε και στέρηση αρκετών instrumentals, επάνω στα οποία είχαν πατήσει τα raps τους οι τρεις εναπομείναντες MCs για τα κομμάτια του Εύφλεκτον και του Βάπτισμα Πυρός –κομμάτια που είχαν ήδη αρχίσει να παίζουν στις συναυλίες. Παρ' όλες τις αντιξοότητες, η εναπομείνασα τετράδα ήταν αποφασισμένη να τελειώσει το απαιτητικό εγχείρημα των δύο δίσκων. Και οι μονάδες που είχαν απομείνει μόνο αμελητέες δεν αποδείχθηκαν.
Ο Elz είναι ο «αφανής ήρωας» της παρέας, ο υπεύθυνος για τη μουσική αλλά και την εικαστική κατεύθυνση των Βήτα Πεις. Ο Hatemost έχει αναπτύξει ένα εντελώς δικό του στυλ rapping που εξ αιτίας της ιδιαιτερότητας του και του street ύφους του έχει δημιουργήσει φανατικούς φίλους, αλλά και μια μειοψηφία η οποία αντιδρά σε αυτό. Είναι ωστόσο ένας από τους χαρακτηριστικότερους Έλληνες MCs: είτε σου αρέσει, είτε όχι, σίγουρα θα τον αναγνωρίσεις μέσα σε ένα track –και κάτι τέτοιο αποτελεί νίκη από μόνο του. Ο Φορτσάτος, πάλι, είναι (στα δικά μου τουλάχιστον μάτια) η ήρεμη δύναμη. Ψύχραιμος, κάποιος που έχει δει τι συμβαίνει εκεί έξω αλλά ξέρει ότι δεν πρέπει να ενεργείς με βάση την πρώτη παρόρμηση, που έχει όραμα και προσήλωση στον στόχο όσον αφορά στην κατεύθυνση του συγκροτήματος, αλλά και των ίδιων των verses του. Όσο για τον Άσαρκο, θεωρείται πλέον δεδομένο ότι είναι ένας από τους καλύτερους ράπερ που έχει βγάλει ετούτος ο τόπος, από όποια πλευρά κι αν κοιτάξεις το θέμα (delivery, flow, στιχουργική ικανότητα, φαντασία, πολυπλοκότητα σκέψης και γραφής). Ένας οργισμένος ποιητής των δρόμων και της πλατείας.
Αποχώρηση
Με έναν όγκο έργου που ξεπερνά τα 130 τραγούδια μέσα σε 10 χρόνια (χώρια τα ακυκλοφόρητα, τα προσωπικά, τις συμμετοχές σε projects τύπου Special Delivery και Film Noir ή τα feats μελών τους σε τραγούδια άλλων), οι Βήτα Πεις αποτελούν μεγάλο μέρος αυτού που ονομάζουμε ελληνικό χιπ χοπ κατά τα τελευταία 10 χρόνια. Με καινούργιο ήχο –που όχι μόνο συζητήθηκε πολύ στο δίδυμο των Εύφλεκτο /Βάπτισμα Πυρός, αλλά ήταν και το στοιχείο που τους ανέβασε τελικά στο επόμενο επίπεδο, κοντράροντας παραγωγές ξένων beatmakers– και με συναυλίες οι οποίες γράφουν τη δική τους ιστορία, όπως τις 23 Σκηνές Εγκλήματος αλλά και τις προαναφερθείσες (Δεκαετία, Ώρα Μηδέν). Κυρίως όμως με στόχους, με διατήρηση της επαφής με τους δρόμους, αλλά και μέσω μιας εξέλιξης απαραίτητης ώστε να παραμείνουν ενδιαφέροντες μετά από τόσα χρόνια δράσης, με όραμα μη περιοριζόμενο στα ήδη διαμορφωμένα όρια της εγχώριας χιπ χοπ παραγωγής, μα και με τη διάθεση διάνοιξης νέων διαδρομών.
Κάπως έτσι, οι Βήτα Πεις κατάφεραν να προσγειωθούν και στη λίστα μας με τα καλύτερα ελληνικά άλμπουμ του 2012 (πάτα εδώ), να κοντράρουν μόνο τον ίδιο τους τον εαυτό ως προς τον αριθμό των θεατών που καταφτάνουν στα λάιβ τους, να ηγούνται των εξελίξεων στο είδος που επέλεξαν να υπηρετούν. Εξ ου λοιπόν και ο τίτλος του φαινομένου στο παρόν άρθρο...
{youtube width="480" height="300"}1cxMCqBzoNQ{/youtube}
