Στήθος με στήθος συναγωνίστηκαν για την εγχώρια πρωτιά φέτος οι GravitySays_i και ο Φοίβος Δεληβοριάς, με τους πρώτους να κερδίζουν στην τελική ευθεία. Με άνεση στρογγυλοκάθισε στην τρίτη θέση ο Lüüp, ενώ μάχη για μια θέση στην πεντάδα έδωσαν αρκετά ονόματα μέχρι τέλους, με οριστικούς κερδισμένους τους Mohammad και τη May Roosevelt. Δείγμα μια χρονιάς που, παρά την κρίση και τη γκρίνια διαφόρων ότι «δεν βγαίνει πια τίποτα καλό», υπήρξε αρκετά πλούσια και σε ποικιλία μάλιστα μουσικών ειδών. Αύριο έρχεται και η λίστα μας με τα τα 20+5 διεθνή άλμπουμ του 2011...
20. Τρίο Τεκκέ: Σαμάς [ανεξάρτητη έκδοση]
Είναι όμως οι «επεμβάσεις» που έχουν γίνει σε αυτήν την παλέτα που κάνουν τόσο ενδιαφέρον και πρωτότυπο το Σαμάς. Η αντικατάσταση του μπουζουκιού από τον τζουρά και ο τρόπος χρήσης του κοντραμπάσου και της ακουστικής κιθάρας προσδίδουν μια ανοίκεια αίσθηση στο άκουσμα, ενώ η προσθήκη βιολιού και ηλεκτροακουστικής επεξεργασίας σε διάφορα σημεία συμβάλλουν στον εκσυγχρονισμό του ήχου. Επιπλέον, υπάρχουν διάσπαρτες λεπτεπίλεπτες προσθήκες στοιχείων ρέγγε, τζαζ και ψυχεδέλειας, δημιουργώντας τελικά ένα πραγματικά ιδιαίτερο χαρμάνι.
Μιχάλης Τσαντίλας
19. Baby Guru: Baby Guru [Inner Ear]
Επικίνδυνες συνέργιες, ισορροπισμοί καλλιτεχνών (ο χαρακτηρισμός στα σίγουρα τους πιστώνεται) οι οποίοι υπακούουν –ως υγιώς οφείλουν– μόνο στην εσωτερική τους φλόγα, σπουδαγμένο fusion ή τίποτα από όλα αυτά. Οι Obi Serotone, King Elephant και Sir Kosmiche κόβουν το νήμα στο φινάλε διακριθέντες για έναν απλούστατο λόγο: τζαμάρουν τις μουσικές απολήξεις της προσωπικότητας και της αισθητικής τους εξπρεσιονιστικά και μινιμαλιστικά, τίμια και με περισσότερη γνώση της κουλτούρας που κουβαλούν οι ήρωές τους.
Ζαννής Βούλγαρης
18. Αρλέτα: Demo [Lyra]
Ευτυχώς πάντως που η ανασκαφή στο αρχείο της Lyra έφερε στην επιφάνεια αυτήν την εγκαταλελειμμένη ηχογράφηση, που έγινε τόσα χρόνια πριν στην εγκαταλελειμμένη Columbia (επίκαιρη ξανά, καθώς συζητείται αυτές τις μέρες η διάσωση και αξιοποίηση του χώρου). Δικαιώθηκαν έτσι τόσο η στιχουργός Sasha Brewis όσο και η Αρλέτα (η οποία στην αρχή ήταν, σημειωτέον, αντίθετη για την κυκλοφορία του), ενώ στους υπόλοιπους από μας αποκαλύφθηκε ένα σημαντικό ιστορικό κομμάτι της ελληνικής δισκογραφίας, μα κι ένα θαυμάσιο άλμπουμ.
Μαριλού Πολυμεροπούλου
17. Sun Of Nothing: The Guilt Of Feeling Alive [CTS]
Ένα βαρύ πέπλο πλακώνει την Ελλάδα, το οποίο καταπλακώνει συναισθήματα και προμηνύει τον ζόφο. Το χρώμα που επικρατεί είναι το γκρίζο σε όλες τις αποχρώσεις του και η διαφυγή είναι δύσκολη. Ονομάστε αυτό το πέπλο όπως σας αρέσει: απαισιοδοξία, ρουτίνα, καταπίεση, πνιγμός. Και διαλέξτε την αιτία δημιουργίας του: ανεργία, κρίση, μνημόνιο, καταστροφή. Το The Guilt Of Feeling Alive είναι το πιο περιγραφικό σάουντρακ της εποχής μας. Οι Neurosis πρέπει να φοβούνται για τον θρόνο τους.
Νίκος Σβέρκος
16. Lolek: Αχινός [Inner Ear]
Ο Αχινός του Λόλεκ μας επιφυλάσσει τις πιο ιδιαίτερες στιγμές του όταν ο ήχος υπερβαίνει τον στίχο. Ή καλύτερα όταν ο λόγος δεν ανάγεται σε κεντρικό ζητούμενο. Αλλά πριν ακουμπήσουμε εκεί... Ευθύς εξ' αρχής θαρρώ πως ακούω τον Λόλεκ ν' ανθίζει εμπρός μου. Ν' ανθίζει πέραν της τυπικής μπαλάντας του, η οποία μορφοποιείται στο ημίφως κάπου μεταξύ ρετρό, ρομάντζου και κατηραμένου άσματος. Τούτος ο ανθός διαθέτει αγκάθια, σκληράδα, κυνισμό, αλλά και περιπέτεια. Έπειτα το ξεθάρρεμα με τις (ελληνικές) λέξεις. Τρόπος απλός, ευθύς, κυκλικός κι ο ήχος πλέον πιο πίσω, μα ακόμα με ιδέες πάνω στο καινούργιο κόλπο.
Διονύσης Κοτταρίδης
15. Sarabante: Remnants [Southern Lord]
Για να είσαι από Ελλάδα και να θέλει η Southern Lord να βγάλει το ντεμπούτο σου, κάτι συμβαίνει –καθώς εκεί ο λόγος του μπάρμπα από την Κορώνη δεν έχει καμία βαρύτητα. Και συμβαίνουν πράγματι πολλά στο Remnants, γιατί οι Sarabante έχουν τον τρόπο τους με το hardcore punk και με τη λεγόμενη crust αισθητική. Κατακτημένο ύφος, δεμένη μπάντα, 4/4 με προσωπικότητα και μια σκοτεινή, μελαγχολική χαρντκορίλα που δεν διστάζει να βουτήξει ακόμα και στην (μεταφρασμένη) ποίηση της Κατερίνας Γώγου ή να γίνει επική. Όπως έγραψε και ο Βασίλης Γκορόγιας στο Avopolis Core, οι Sarabante θέτουν ερωτήσεις που μας αφορούν όλους, ανεξάρτητα από το τι είδος μουσικής μπορεί να προτιμά ο καθένας.
Χάρης Συμβουλίδης
14. Μέγας: Επικίνδυνη Ποίηση Μέρος 3ο [Pan Vox]
Σα να μην έφτανε το πραγματικά αξιέπαινο πάντρεμα τόσων επιρροών και η δημιουργία ενός ήχου συνάμα προσωπικού μα και πέρα για πέρα καλλιτεχνικού, έρχεται η στιχουργική πλευρά για να αποτελειώσει τα αποσβολωμένα μας αυτιά. Το τοπίο που σκιαγραφείται είναι αυτό του κοινωνικού ξεπεσμού, της αηδίας για την κατάντια της σύγχρονης κοινωνίας, της αποπνικτική ατμόσφαιρα του αστικού περιβάλλοντος που περικυκλώνει και τελικά μολύνει όλους μας, αλλά και των ηλιαχτίδων ελπίδας που τελικά βρίσκουν διέξοδο μέσα από τον ζόφο. Το συναίσθημα υπάρχει εδώ μέσα, απλά έχει ορθώσει γύρω του τείχη ογκώδη ώστε να προστατευθεί από τη μιζέρια που το περιβάλλει. Συνεχίζει όμως να ζει, έστω κι αν πρόκειται για μια ζωή μοναχική, αποφεύγοντας όσους ξενιστές επιζητούν την εξόντωσή του.
Τάσος Μαγιόπουλος
13. drog_A_tek: Too Late To Care [Inner Ear]
Φυσικά όργανα και ανθρώπινες φωνές στύβονται μέχρις εσχάτων και –χάνοντας το ζουμί της κλασικής μελωδικότητάς τους– μένουν να μας φωνάζουν με πρωτογενείς κραυγές, που δύσκολα πιστεύεις ότι προέρχονται από αυτά. Πνευστά, έγχορδα και κρουστά τίθενται επίσης στην υπηρεσία της απόκοσμης ατμόσφαιρας, παίζοντας κάπου μεταξύ τονικότητας και ατονικότητας, με διαρκή συχνοτικά τερτίπια, με πολλαπλές χρονικές καθυστερήσεις και με ό,τι άλλο περνά από τον ανθρώπινο νου και σχετίζεται με ηχητικά εφέ.
Βασίλης Τσιγκρής
12. Νεκτάριος Καραντζής & Σαβίνα Γιαννάτου: Ομήρου Οδύσσεια [Lyra]
Μία διάδραση λοιπόν μεταξύ της Δυτικής λόγιας παράδοσης και μιας ενστικτώδους ελληνικότητας –αυτό είναι, εν κατακλείδι, το κυρίαρχο στην Ομήρου Οδύσσεια των Καραντζή & Γιαννάτου. Μία ελληνικότητα εκφερόμενη μέσα από ήχους παραδοσιακών οργάνων και φυσικά μέσα από τα όσα πολύ σωστά επισημαίνει ο ίδιος ο συνθέτης. Αλλά, από όλους τους καλλιτεχνικούς στόχους που επιτυγχάνει το άλμπουμ, ένας μου φαίνεται βαθύτερος και –επιτρέψτε μου– πολιτισμικά σημαντικότερος: η προβολή ενός μεγάλου, αρχαίου έργου στο σήμερα, η θέαση που αυτός ο δίσκος προσφέρει στον Όμηρο.
Βαγγέλης Πούλιος
11. The Boy: Ηλιοθεραπεία [Inner Ear]
Στα περίπου 70 λεπτά διάρκειας του φροϋδικού μάντρα του Αλέξανδρου Βούλγαρη πτυχώνονται άλλοτε προς τα έξω μα κυρίως προς τα έσω όλες οι θετικές και αρνητικές πλευρές της «απρόθυμης» τραγουδοποιίας του. Μια αμπάριζα τα φολιδωτά ψηφιδωτά ενός μωσαϊκού που, δυνητικά, αντανακλά το κολασμένο κέντρο της Αθήνας και άλλοτε αναστρέφει τον καθρέφτη της αυτογνωσίας προς τα είδωλά του. Πυκνογραμμένοι στίχοι στο μεταίχμιο μοναδικής οξυδέρκειας και ακατάσχετης «πάρτα μωρή άρρωστη» μπρουταλιτέ φλυαρίας, ανάκληση μουσικών μοτίβων τα οποία παρήγαγε –σχεδόν άριστα– στο Κουστουμάκι, γυμνωμένα τώρα από την αίγλη των επιρροών τους.
Ζαννής Βούλγαρης
10. MK-O: Blues For The White Nigger [Puzzlemusik]
Στο παιχνίδι βρίσκεται πλέον και η μαύρη ρυθμολογία, όπως την επεξεργάστηκαν οι λευκοί μουσικοί. Τα μπλουζ δηλαδή, αλλά όχι με την αυστηρή, προπολεμική και ακουστική τους έννοια, περισσότερο ως δηλωτικό της κοσμικής μουσικής των μαύρων Αμερικανών. Οι ΜΚ-Ο τα περνούν μέσα από το δικό τους φίλτρο, εκείνο το ελευθεριακά ριζωμένο στις art rock παραδόσεις, που τους επιτρέπει να κινούνται με άνεση πότε προς τον κόσμο των κλασικών, πότε προς το ροκ και πότε προς την ηλεκτρονική μουσική. Αρθρώνοντας –από τα απόκοσμα φωνητικά του “Desdaimona By Night” ως τον καθαρτήριο παφλασμό των νερών στο “Disco Utopia”– ένα συνεκτικό σύνολο εκλεπτυσμένης εξωστρέφειας, με ζωηρή την αίσθηση του σημερινού τόσο σε τομείς όπως η παραγωγή και η ενορχήστρωση, όσο και σε αρκετά σημεία των στίχων.
Χάρης Συμβουλίδης
09. drog_A_tek: Homeland soundtrack [Inner Ear]
Ελλειπτικοί και μινιμαλιστικοί ηλεκτρονικοί ήχοι διαδέχονται μελωδικά περάσματα –από τις λούπες στις κιθάρες και από εκεί στα πνευστά. Όλα με χειρουργικές, λεπτές κινήσεις, προκαλώντας έντονες αισθητικές και συναισθηματικές εναλλαγές και κυρίως τοποθετώντας τον καθένα μας –ως σύνολο σκέψεων, συναισθημάτων και ψυχισμού– μέσα στο αστικό τοπίο. Δεν είναι εύκολη η μουσική των drog_A_tek και σίγουρα δεν θα σας προκαλέσει αισθήματα ευφορίας. Είναι όμως βαθιά ατομική, καθώς αποτελεί ένα μουσικό φόντο το οποίο μπορεί να λειτουργήσει εντελώς προσωπικά για τον καθένα, κινητοποιώντας συναισθήματα, αναμοχλεύοντας ποικίλες σκέψεις και προκαλώντας διαφορετικές αναζητήσεις.
Μάκης Καλαμάρης
08. Λάκης Χαλκιάς: Μνήμες Της Ξενιτιάς –12 Δημοτικά Τραγούδια Της Ηπείρου [Music Corner]
Ο δίσκος αυτός είναι, απλά, ο καλύτερος δημοτικός δίσκος της φετινής χρονιάς κι ένας από τους κορυφαίους την τελευταία δεκαετία. Και ας αντιπροσωπεύει την παράδοση της Ηπείρου δίχως να την ξεπερνά, να την προχωρά, να τη μεταποιεί σε κάτι με πιο σύγχρονο αέρα. Λείπει ομολογουμένως αυτή η διάσταση, αν δεις τον δίσκο ως ένα κομμάτι του σημερινού σκηνικού, μα από τη συνθήκη δημιουργίας του δεν μπορούσε να καταπιαστεί με κάτι τέτοιο. Και στο κάτω-κάτω, δεν πειράζει. Δεν έχει πια σημασία όταν ακούς κάτι τόσο γερό, λεβέντικο και απολαυστικό.
Χάρης Συμβουλίδης
07. Θανάσης Παπακωνσταντίνου: Ο Ελάχιστος Εαυτός [Εξώστης/Inner Ear]
Ο υπαινικτικός και βαθιά εσωτερικός λόγος του Παπακωνσταντίνου έρχεται για ακόμα μία φορά να εντυπωσιάσει. Οι αλαφροΐσκιωτοι, οι ληστές των ορέων και τα στοιχεία της φύσης αποτελούν ξανά τους γνώριμους χαρακτήρες των τραγουδιών του. Οι θαυμάσιοι εικονοπλαστικοί του στίχοι ταξιδεύουν μέσα από υπόγειες διαδρομές για να φέρουν στην επιφάνεια πρόσωπα, αισθήματα και νοήματα ξεχασμένα αλλά καθόλου ξεπερασμένα. Ακόμα, οι δημοτικοφανείς στίχοι αγνώστου στο “Του Έρωτα Και Του Θάνατου” δίνουν μια μακάβρια μα ενδιαφέρουσα εκδοχή για το πώς ο έρωτας μπόρεσε να νικήσει τον θάνατο, ενώ το ορχηστρικό “Φέγγαρος” δένει αρμονικά με την πολύ όμορφη φράση του ποιητή Νίκου Καρούζου (από απαγγελία του ίδιου): «Είμαι παντέρημος, όπως ο φέγγαρος ψηλά-ψηλά».
Αλέξης Βούκαλης
06. Μανώλης Γαλιάτσος & Σωκράτης Άνθης: 2011: Εδώ, Έξω [Puzzlemusik]
Οι Γαλιάτσος και Άνθης προσπαθούν –μέσω της σύνθεσης ο πρώτος και της εκτέλεσης ο δεύτερος– να βρουν μια νέα γαία, που να απομακρύνεται από όλες τις γνωστές ετικέτες κατάταξης ειδών. Η στιχομυθία των οργάνων διαθέτει μεν μια (σχεδόν) prog προσέγγιση, όχι όμως με την έννοια κάποιας αδιέξοδης fusion λογικής, αλλά ένεκα της σκέψης του Γαλιάτσου να προσεγγίσει τη φύση (η οποία τόσο τον απασχολεί ως θέατρο ενεργειών του ανθρώπου) με τη γνώση κάποιου που έχει βιώσει τη βιομηχανική επανάσταση. Αντίθετα με τον Προμηθέα, σταματάει να είναι δεσμώτης της πομπώδους λιτανολαγνείας που, ενίοτε, τον κατακυρίευε σε παλαιότερες ενορχηστρώσεις του. Εδώ τον βρίσκουμε αντιθέτως πιο ευθυτενή, πιο ελπιδοφόρο και πιο ελαστικό απέναντι στο καινούργιο.
Στυλιανός Τζιρίτας
05. May Roosevelt: Haunted [ανεξάρτητη έκδοση]
Το Haunted της May Roosevelt δεν προσβλέπει σε κανενός είδους αναβίωση για να είναι λεπτομερειακό ως προς τις επικλήσεις του παρελθόντος, ούτε βεβαίως αντιλαμβάνεται την παράδοση ως καρικατούρα, ταγμένη στο κυνήγι του επόμενου έθνικ τρεντ, προκειμένου να στριμώξει επιφανειακά της στοιχεία σε μία εξίσου επιφανειακή συγχρονικότητα. Προσπαθεί να αφουγκραστεί μιαν ανάσα, να αποτυπώσει μια ηχώ, να αποτολμήσει μία απάντηση σε έναν λογικό, κατά τα άλλα, προβληματισμό: τι παίρνουμε αν θρέψουμε σύγχρονες μουσικές προσεγγίσεις με αρχέγονη πρώτη ύλη, αν θεωρήσουμε (επί του γενικότερου) ότι το σήμερα δεν είναι παρά το αύριο του χθες; Είναι σαφές (τουλάχιστον στα δικά μου μάτια/αυτιά) ότι τούτος ο προσεταιρισμός του παρελθόντος διαθέτει την υγιέστερη σχέση με τον χρόνο, θεωρώντας τον ως ένα αλληλεπιδρόν συνεχές και όχι ως ένωση ανεξάρτητων και ανεπηρέαστων μεταξύ τους σημείων. Δεν μένει να θαυμάζει τους μουσειακούς θώκους της παράδοσης, αλλά αναμιγνύει την τελευταία στο σήμερα.
Βαγγέλης Πούλιος
04. Mohammad: Spiriti [Antifrost]
Αν μοιάζει ελιτίστικο, λειτουργεί ελιτίστικα και ακούγεται παρομοίως, τότε δεν μπορεί παρά να είναι ελιτίστικο. Και το Spiriti είναι. Γεγονός που ποσώς θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει, όπως άλλωστε και το ακριβώς αντίθετο. Όταν παίρνεις τον μοναδικό προφήτη Του, ένα μάτσο γεννήτριες, την ελληνική ύπαιθρο, την κλασική σου παιδεία και δημιουργείς κάτι δικό σου απ' το εξώφυλλο μέχρι το τελευταίο αυλάκι –ενώ ταυτόχρονα ανοίγεις διόδους απ' το τεχνικό σύμπαν σ' εκείνο των συναισθημάτων– τότε οι διαχωριστικές γραμμές γίνονται σι-θρου.
Διονύσης Κοτταρίδης
03. Lüüp: Meadow Rituals [Experimedia]
Στον πυρήνα του, το Meadow Rituals είναι άλμπουμ συγκερασμών και ανατροπών. Είναι της φύσης μέσω της πόλης. Περικλείει την αισθητική της εγχώριας βουκολικής παράδοσης, απ’ τον αυλό ως το ηπειρώτικο κλαρίνο, αγκαλιάζει και τον Δυτικό νατουραλισμό μέχρι τις πιο πρόσφατες ηχητικές του απολήξεις. Ναι μεν χρησιμοποιεί την τεχνολογία, αλλά δεν την αποθεώνει. Η ανάπτυξη των μελωδιών του υποχωρεί στην κινούμενη άμμο των κυκλικών θεμάτων και τα κυκλικά του θέματα γεννάνε τις μελωδίες. Τη μια σε αφυπνίζει ώστε να αντιληφθείς κάθε του λεπτομέρεια, την άλλη σε στέλνει σαν μυστικιστική τελετή περιωπής. Εν ολίγοις, στέκεται περίφημα ως ένα βουκολικό άλμπουμ της ψηφιακής εποχής, αψηφώντας στην πράξη το προφανές οξύμωρο.
Διονύσης Κοτταρίδης
02. Φοίβος Δεληβοριάς: Ο Αόρατος Άνθρωπος [Εξώστης/Inner Ear]
Ο Αόρατος Άνθρωπος αποτελεί σημαντικό άλμπουμ όχι μόνο γιατί βρίσκει τον δημιουργό του να προχωρά, αλλά και γιατί έχει να δώσει κάτι στο σήμερα του μουσικού γίγνεσθαι. Πρόκειται για δουλειά η οποία εγείρει ερωτήματα και αμφισβητεί το δεδομένο της ηλεκτρικής φόρμας των τραγουδοποιών, επιδεικνύοντας μάλιστα τόλμη που δεν συναντάς ούτε σε περιπτώσεις πολυδιαφημισμένων, εσχάτως, singer-songwriters του εξωτερικού. Έχει, για παράδειγμα, πολύ περισσότερα να πει από τον Get Well Soon ή από όσους ενδοσκοπικούς τροβαδούρους βιάζεται να αποθεώσει η κριτική στη βάση (συνήθως) μιας κουτσής κιθάρας κι ενός ιδιοσυγκρασιακού λυγμού.
Χάρης Συμβουλίδης
01. GravitySays_i: The Figures Of Enormous Grey And The Patterns Of Fraud [Restless Wind]
Εκεί δε που οι GravitySays_i εκτινάσσονται και με κάνουν να μιλάω όχι απλά για έναν εξαιρετικό δίσκο μα και για μια πρόταση για το πώς το εγχώριο μπορεί να γίνει διεθνές χωρίς να πιθηκίζει ή να στρέφει πλάτη στην ταυτότητά του, είναι η δεύτερη σύνθεση: εκεί δηλαδή όπου μπαίνει στο παιχνίδι ένας καταπληκτικά μεταλλαγμένος “Καϊξής” –κατευθείαν από τη ρεμπέτικη κληρονομιά (θυμίζω ότι η πρώτη εκτέλεση ανήκει στον Απόστολο Χατζηχρήστο, 1948)– και ακούμε ένα σαντούρι να χαράσσει διαδρομές ασυνήθιστες μα συναρπαστικές. Ο ήχος του είναι μεν γνώριμος, αλλά η χρήση του ευρηματική, μακριά από τις παραδοσιακές, ακόμα και τις world συμβάσεις. Καθίστε λίγο και σκεφτείτε το: όλοι οι Αγγλοσάξονες καλλιτέχνες που έγιναν «μεγάλοι» αυτό ουσιαστικά δεν έκαναν; Έναν διαρκή, γόνιμο διάλογο με την παράδοσή τους, μέσα από τα φίλτρα και τις ανάγκες της δικής τους εποχής; Να τι κάνει και τους GravitySays_i σπουδαίους, ξεχωρίζοντάς τους από στρατιές μηρυκαστικών που, μη μπορώντας να βρουν πώς αλλιώς να παίξουν το παιχνίδι, μιμούνται τις διεθνείς τάσεις.
Χάρης Συμβουλίδης
+ τα 5 άλμπουμ που έμειναν εκτός 20άδας
21. ΧΑΪΝΗΔΕΣ: Αγροκτηνοτροφικά & Μητροπολιτικά [MBI]
22. ΑΛΕΞΙΑ: Re-Be [Performance Street/Soundforge]
23. PLANET OF ZEUS: Macho Libre [b-Otherside]
24. NALYSSA GREEN: Barock [Inner Ear]
25. SEPTIC FLESH: The Great Mass [Season Of Mist]
{youtube}d23UuFke91k{/youtube}
