Η σχέση μου με την εν λόγω μπάντα είναι βιωματική. Το συγκρότημα από το Abington της Οξφόρδης ήταν εκεί, παρόν σε όλα τα σημαντικά γεγονότα της ζωής μου: Την εποχή που είχα την πρώτη μου σημαντική ερωτική σχέση – με ο,τι αυτό συνεπάγεται, αν με νοείτε…- είχε σκάσει μύτη το The Bends το οποίο κατοικοέδρευε για πολύ καιρό όχι μόνο στο δικό μου cd player αλλά και σε αυτό της κοπελιάς μου. Ιούνιος ’97 και το καλοκαίρι στιγματίζεται όχι μόνο από την χειρότερη εξεταστική στην φοιτητική μου ζωή ever, όχι μόνο από την πιο μελιστάλαχτη περίοδο στην ερωτική μου ζωή –σε ευχαριστώ Μ.- αλλά και από έναν δίσκο που μου άλλαξε τον τρόπο που μέχρι τότε άκουγα μουσική. Περιττό να αναφερθώ στον δίσκο αυτό, που αποτελεί ίσως ο,τι καλύτερο ξεπήδησε από τα Βρετανικά Νησιά τα τελευταία δέκα χρόνια…
Όταν πάλι οι Radiohead κυκλοφορήσαν το απόκοσμο και σκοτεινό Kid A, στις 2 Οκτωβρίου 2000, έτυχε να βρίσκομαι στην γενέτειρα πόλη τους κάνοντας ένα Μεταπτυχιακό του οποίου το πρώτο project ήταν η.… “Στιχουργική Ανάλυση του Kid A”. Το Amnesiac με βρήκε σε μια ταραγμένη περίοδο της ζωής μου, να με έχει παρατήσει μια κοπέλα με την οποία ήμουν τρελά δαγκωμένος και να κατεβάζω όλα τα καντήλια της Αθωνικής Πολιτείας στους πέντε Οξφορδιανούς για τα έκτρωμα που είχαν δημιουργήσει. Εκ των υστέρων το εκτίμησα βέβαια, αλλά εκείνος ο Μάιος του 2001 δεν προσφερόταν για καθαρές και νηφάλιες μουσικές αποτιμήσεις. H θητεία μου τέλος στα ελληνικά στρατά συνέπεσε χρονικά με την κυκλοφορία του Hail To The Thief και δεν μπορεί να αποτελεί σύμπτωση το ότι την ίδια μέρα που πήρα την Ροζαλία στα χέρια μου, δυο ώρες μετά μου είχε κάνει δώρο το cd ένα πολύ αγαπημένο μου πρόσωπο.
Το live των Radiohead στο Earl’s Court προσομοίαζε την μορφή και την πορεία μιας ερωτικής σχέσης από την γλυκιά αρχή ως το πικραμένο τέλος: ο κεραυνός που τρως στο κεφάλι –και στην καρδιά – όταν γνωρίζεις κάποιον που σου αρέσει πολύ (το εναρκτήριο tribal rock του "There There" με δυο ζευγάρια ντραμς τοποθετημένα στο κέντρο της σκηνής και τους Jonny και Ed να τα χτυπάνε με μεγαλύτερη δύναμη απ’ όση θα χτύπαγε ένας δεσμοφύλακας των Ες –Ες έναν Εβραίο αντιφρονούντα), οι πρώτες αναγνωριστικές κινήσεις μέχρι να καταλάβεις αν εσύ και το αντικείμενο του πόθου σου εκπέμπετε στο ίδιο μήκος κύματος (οι πρώτοι κιθαριστικοι αρπισμοι στο ”2+2=5”), η ανταλλαγή του απαραίτητου τηλεφώνου που θα σημάνει την έναρξη της επικοινωνίας σου με το εν λόγω άτομο (τα πρώτα εισαγωγικά λόγια του Τόμ απέναντι στο κοινό στο ”Sit down Stand up”), η στιγμή όπου ο άντρας συνήθως έχει κάνει το πρώτο βήμα απέναντι στην κοπέλα και της πετάει το «μπαλάκι» ζητώντας της να κάνει την δική της κίνηση με το καταιγιστικό “Where i end and you begin” (μπορείτε να εκλάβετε τον τίτλο είτε κυριολεκτικά είτε μεταφορικά) και η πολυπόθητη στιγμή του πρώτου ραντεβού όπου κάνουν και οι δυο τους βουτιές στο παρελθόν προσπαθώντας να βρουν κοινά σημεία επαφής και κουβέντας (το “Lucky” που αποτέλεσε και την πρώτη βουτιά της μπάντας στο παρελθόν της με εκείνη την ανατριχιαστική επίκληση "Pull me out of the aircrash..." να στοιχειώνει όλη την υπόλοιπη βραδιά…).
Η χημεία έδεσε. Το ζευγάρι είναι μαζί και ο Τομ συμμετέχει κι αυτός στη χαρά τους φωνάζοντας, χορεύοντας, συνομιλώντας με το κοινό κατά την διάρκεια του “Backdrifts”, άσχετο αν σε κάποιο σημείο μου έφερε στο νου τον πρωτοξάδελφο του Ian Curtis. Ένας Τομ κεφάτος και upbeat, όπως δεν τον έχετε ξαναδεί και ασφαλώς πολύ διαφορετικός από την αντικοινωνική εκείνη φιγούρα που μου είχε περιγράψει ο καθηγητής του Μεταπτυχιακού μου, λέγοντας γλαφυρά για αυτόν ότι “αν τον συναντήσεις και του πεις πόσο πολύ λατρεύεις την δουλειά του θα σε κοιτάξει απαξιωτικα και θα σου πετάξει στα μούτρα ένα φτηνό «fuck off mate»”. Τα πρώτα ζαχαρώματα μεταξύ του ζευγαριού σηματοδοτούν και την αντίστοιχη δική μας μελένια συμμετοχή σε ένα συγκλονιστικό "I Might be Wrong" μεταμορφωμένο σε ένα low-down delta-blues με ακουστικές κιθάρες που ακολουθείται από τα πρώτα καβγαδάκια και τις πρώτες μικροεντασεις στην νεότευκτη σχέση με το bass-fuzz αποπροσανατολισμένο ροκ του "Myxamatosis".
Αλλά όπως λέει ο σοφός λαός, «μετά από ένα καυγά γίνεται το καλύτερο σεξ»: ο Τομ προαναγγέλλει το επόμενο τραγούδι με τις λέξεις “Silence is Killing us all” κι εγώ περιμένω το No Surprises αλλά αντ’ αυτού μπαίνουν τέσσερα από τα πιο γνωστά ακόρντα της δεκαετίας του ’90. Πως είναι η πρώτη φορά που επιτέλους κάνεις έρωτα με την γυναίκα που επιθυμείς τόσο καιρό κι εύχεσαι η στιγμή να μην τελειώσει ποτέ; Έτσι ακριβώς ένιωσα στο ”Creep” . Ο Τομ άλλαξε τους στίχους του αυθεντικού τραγουδώντας "I want a perfect body, to look good next to you" για να μας πετάξει αμέσως μετά ένα "didnt see that one coming, did you?", κοινώς «σας ξάφνιασα, έτσι δεν είναι;». Η στιγμή του οργασμού για 60 χιλιάδες κόσμο ήρθε στο ξέσπασμα του ρεφρέν, όπου ο Jonny συμπεριφέρθηκε στην κιθάρα του με την γνωστή κίνηση που έμεινε έκτοτε στην ιστορία ως η «πενιά-αλυσοπριονο». Στα δυο αυτά τραβήγματα του μπρος πίσω τα απότομα φώτα που αναβόσβησαν κόντεψαν να μας τυφλώσουν όλους – όχι ότι μας ενδιέφερε και πολύ. Αν πέθαινα εκείνη την ώρα, θα ήμουν ευτυχισμένος. Πίστευα ότι δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη στιγμή στη βραδιά.
Απατώμην πλάνη οικτρά. Υπήρξε. Ένα ”Paranoid Android” αμέσως μετά. Για καλή σας τύχη, δεν πέθανα, αν και οι σφυγμοί μου εκείνη την ώρα είχαν φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη και οι φωνητικές μου χορδές έπνεαν τα λοίσθια. Στο κόψιμο στη μέση του κομματιού, εκεί που μπαίνει το σπαραχτικό μοιρολόι του rain down, come on rain down δεν άντεξα. Κάθισα στην καρέκλα μου. Προτίμησα να μην τραγουδήσω αλλά να ακούσω το κλάμα από την φωνή εξήντα χιλιάδων λαρυγγιών . Στο ίδιο καλό κλίμα ακολουθεί το pop-fun του "Go To Sleep" πριν βγουν οι απαραίτητοι πρώτοι αναπτήρες (ένας συναυλιακος θεσμός που πρέπει να καταργηθεί με Νομοθετικό Διάταγμα) στο "Sail To The Moon" όπου όλα τα νεαρά ζευγάρια γύρω μου αγκαλιασμένα επιδίδονταν σε σεμνές ερωτικές περιπτύξεις. Η Σιωπή που περίμενα ήρθε αμέσως μετά και με το που μπήκε η Χατζιδακικη μελωδία του "No Surprises" εκατομμύρια τρίχες πρέπει να στάθηκαν προσοχή. Το μανιακό χειροκρότημα στο τέλος απέναντι κυρίως στον Jonny που προέβη σε έναν καταπληκτικό αυτοσχεδιασμό (αναρωτιέμαι, υπάρχει έστω ένας ήχος που να ΜΗΝ μπορεί να βγάλει από την κιθάρα ή το πιάνο του;) έγινε ακόμη πιο έντονο όταν ο Τομ κραύγασε όσο πιο δυνατά μπορούσε "Bring down the government, they don't, they don't speak for us".
Και όπως σε μια σχέση που ο χρόνος ανασύρει στην επιφάνεια όλα τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του καθενός, τις συνήθειες και τα πράγματα που αγαπά ή που μισεί, κάπου εδώ η μπάντα πέταξε την μάσκα των hitmakers και έβαλε αυτή που στην παρούσα φάση της ταιριάζει περισσότερο: αυτή της freeform electronika (έχει σημασία το “K” αντί του “C” στη λέξη electronika). Το “The Gloaming” δεν πρέπει να ευχαρίστησε πολύ κόσμο, αλλά όπως όλες οι σχέσεις έτσι και αυτή πρέπει να έχει τα low και τα high points της, τα απαραίτητα σκαμπανεβάσματα στη διάθεση και την ένταση των συναισθημάτων. Αρκεί αυτά να μην διαρκούν πολύ και κυρίως να μην καταντούν εκνευριστικά – άρα τροχοπέδη για την ίδια τη σχέση. Έτσι πρέπει να σκέφτηκαν και οι Radiohead και μας χάρισαν απλόχερα ένα στεντόρειο "Just" έτσι ώστε να επιστρέψει η αρμονία στη σχέση μας.
Το "Exit Music" ανήκει σε εκείνες τις στιγμές που το έτερον σου ήμισυ είναι μακριά σου και σου λείπει τόσο πολύ που προτίθεσαι να κάνεις αυτό που έκανε και η Δεσποινουλα μόνη της μες στο σαλόνι της μέχρι να αναρωτιέσαι και να σπας το κεφάλι σου αν τελικά με τόσους καυγάδες που έχετε ρίξει να ήσουν καλύτερα χωρίς την κοπέλα σου (ένα μινιμαλιστικο και ζοφερό “Idioteque” που περισσότερο σε μπέρδευε με τον ρυθμό που ακολουθούσε παρά σου ξεκαθάριζε τι ακριβώς θα ήθελε να είναι. Ροκ; Ηλεκτρονική; Μπάσταρδο παιδί του Richard D. James και του DJ Shadow;).
Το χάσιμο αυτό επεκτείνεται και στο πρώτο ενκορ, "Like Spinning Plates" και "The National Anthem", γεγονός που δικαιολογεί εν μέρει για ποιο λόγο τα άλμπουμ στα οποία περιέχονται δεν θα καταφέρουν ποτέ να γίνουν 5 Αστέρων σαν το OK Computer. To "Punch-Up At A Wedding" – θα έπρεπε να είναι ο Εθνικός Ύμνος όλων όσοι επαγγέλλονται «Σύμβουλοι Γάμου» - δεν προσθέτει ούτε αφαιρεί τίποτα στην στιγμή εκτός ίσως από το ότι λίγες θέσεις παρακάτω δυο σεκιουριταδες έχουν μπουζουριασει έναν νεαρό που πήγε να πηδήξει τα κάγκελα και να κατεβεί στην σκηνή. Απόλυτα ταιριαστό με τη στιγμή αν μη τι άλλο… Ο Ιρλανδός που βρίσκεται δίπλα μου κοντεύει να εκσπερματώσει ακούγοντας τον Τομ να μνημονεύει τον ποταμό που διατρέχει το Δουβλίνο, τον Liffey στο "How To Disappear Completely" και η μπάντα αποχωρεί από τη σκηνή με τις ίδιες συνοπτικές διαδικασίες που κι εμείς συχνά αποχωρούμε από μια σχέση. Για να ξαναγυρίσουμε όμως λίγο μετά, κάτω από την πίεση άλλοτε της συνήθειας κι άλλοτε της πραγματικής έλλειψης του άλλου. Το τελευταίο συνέβη με τους Οξφορδιανούς.
Δεύτερο ενκορ κι όλοι περίμεναν ένα Karma Police, ένα Street Spirit κι ένα Fake Plastic Trees. Το παραληρηματικό χειροκρότημα με το οποίο το κοινό συνόδευσε το "We Suck Young Blood” (Thanks Ed, χωρίς εσένα δεν θα μπορούσαμε να κρατήσουμε τον ρυθμό) ακολούθησε ένα απογειωτικο “The Bends” («an old one we've been enjoying lately», σύμφωνα με τον Τομ) κι ένα χαοτικό "Follow Me Around", που ήταν προφανές ότι λειτουργούσε περισσότερο ως εισαγωγικό για το "Everything In It's Right Place" παρά ως ένα κομμάτι αυτόνομο. Ο Ed κι ο Jonny παίρνουν τις θέσεις τους μπροστά στα πεταλακια και τις κονσόλες τους όπως ακριβώς στην αρχή της συναυλίας. Yesterday I Woke Up Suckin A Lemon τετράκις και η σεμνή τελετή φτάνει σιγά σιγά στο τέλος της. Αλλά με μια διαδικασία άκρως μυσταγωγική.
Πρώτος αποχωρεί ο Τομ, μετά ο Colin (ο οποίος είτε υπήρχε είτε όχι, ένα και το αυτό. Απλά περιφερόταν στη σκηνή, άλλοτε μουρμουρίζοντας στίχους κι άλλοτε κρατώντας το ρυθμό με τα χέρια του πάνω στο μπάσο με κλειστά τα μάτια), μετά ο Mr. Gentleman Phil Selway, o οποίος πριν αποχωρήσει έκανε και μια βαθιά υπόκλιση και τελευταίοι ο Jonny με τον Ed που χαμπάρι δεν είχαν πάρει τόση ώρα σκυμμένοι πάνω από τα μπλιμπλικια τους. Το φωτεινό FOREVER που γράφτηκε στις γιγαντοοθόνες πίσω από τη σκηνή απλά επιβεβαίωσε την Μοίρα όλων των μεγάλων και μοιραίων ερώτων: μπορεί οι δυο ερωτευμένοι να χωρίσουνε για λίγο, αλλά σύντομα οι δρόμοι τους θα ξανασμίξουν.
Υ.γ.1: Εκείνοι οι δυο απαράδεκτοι τύποι μπροστά μου που κάθισαν σαν τους Ευζωνους που στέκονται μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη, πως τα κατάφεραν και κράτησαν την ψυχραιμία τους για δυόμισι ώρες χωρίς να κινηθούν ή έστω να τραγουδήσουν λίγους από τους στίχους; Ψυχροί Λετονοί ήταν, που έλεγε κι ο Συριγος;
Υ.γ. 2: Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Ηλία Σβίνο της EMI Music Greece για την άψογη συνεργασία που είχαμε και τους ανθρώπους στην EMI England για την εξυπηρετικότητα τους.
- Πληροφορίες
- Κωνσταντίνος Τσάβαλος
Radiohead
- Χώρος: Earl's Court, Λονδίνο
- Ημερομηνία διεξαγωγής: 26/11/2003