Δεν γίνεται ν' αποφύγεις τον συνειρμό, βλέποντας το Last Dance του τίτλου· δεν γίνεται δηλαδή να μη σκεφτείς πως ήταν πράγματι ο τελευταίος χορός για τον Charlie Haden, ο οποίος κι έφυγε περίπου έναν μήνα μετά την επίσημη κυκλοφορία του δίσκου. Ως εκ τούτου, ο τελευταίος δεν είναι μόνο η νέα δουλειά του Keith Jarrett κι ένα συμπλήρωμα στο Jasmine του 2010, μα και το κλείσιμο ενός κοινού δημιουργικού κύκλου, που άνοιξε στα 1967 με το Life Between The Exit Signs (με τον, επίσης μακαρίτη πια, Paul Motian ως τρίτο της παρέας, στα ντραμς).
Δεν γίνεται όμως και να μη γκρινιάξεις, όταν αφήσεις κατά μέρους τη συναισθηματική παράμετρο του πράγματος. Όσο και να το καταπιέσεις, όσο και να βρεις 3-4 λογικές εξηγήσεις, δεν σου κάθεται καλά ένας δίσκος με 7 κομμάτια που περίσσεψαν από τα sessions στο Cavelight Studio (το σπιτικό στούντιο του Jarrett), με γαρνιτούρα δύο alternate takes των "Where Can I Go Without You" και "Goodbye", τα οποία είχαμε ήδη ακούσει 4 χρόνια πριν. Είναι βλέπεις αυτά τα 4 χρόνια: είναι πολλά. Σκέφτεσαι δηλαδή ότι δεν έχουμε μια επαναξιολόγηση του υλικού που κόπηκε στην τελική ευθεία προς το Jasmine ή κάποια διάθεση να συμπληρωθεί το ιδιαίτερο πορτραίτο του, αλλά απλώς βγάζουμε στη φόρα ό,τι περίσσεψε ως «νέο δίσκο», λόγω της επιτυχίας του τελευταίου.
Αλλά δεν γίνεται και ν' αγνοήσεις την ίδια τη μουσική, τελικά. Αβίαστα, κομψά, σαγηνευτικά, παρασύρεσαι στα βήματα αυτού του Τελευταίου Χορού· αφήνεσαι. Πρόκειται για απολαυστικό δίσκο, με το σπάνιο εκείνο βάθος που διαθέτουν μόνο όσοι δημιουργοί ταξίδεψαν πραγματικά μακριά καβάλα στη μουσική: είναι εκείνοι που, γυρίζοντας πίσω στα πιο «απλά», στα πιο «εύκολα», έχουν μια ασυναγώνιστη ικανότητα να εντοπίζουν την καθαρή τους ουσία –όλα όσα τα καθιστούν όμορφα, όλα εκείνα τα μη εξηγήσιμα συστατικά και τις πρέπουσες αναλογίες που μας οδηγούν να χαρακτηρίζουμε κάποιες δημιουργίες ως «τέχνη».
Δεν γίνεται λοιπόν να μη σου αρέσει αυτός ο δίσκος. Θα συζητήσεις το περισσότερο ή το λιγότερο του πράγματος, μα η βάση θα μείνει αδιαπραγμάτευτη. Όπως και το Jasmine, έτσι και το Last Dance καταπιάνεται με τραγούδια αντλημένα από τη δεξαμενή των «τζαζ στάνταρ» και του Μεγάλου Αμερικάνικου Songbook, τα οποία οι Jarrett & Haden μετασχηματίζουν σε οργανικά. Διασκευές, με λίγα λόγια. Αλλά τι διασκευές! Μπορεί οι αμιγώς μουσικές εκπλήξεις να αποδεικνύονται ελάχιστες (π.χ. η προσέγγιση στο '"Round Midnight" του Theloniοus Monk) και να μην επιδιώκεται επουδενί η επίσκεψη σε κάποιο όριο (η πρωτοπορία, κοντολογίς), όμως η φιλοσοφία του Jasmine ήταν ούτως ή άλλως αντι-πρωτοποριακή, κεντράροντας στην ανάγκη του ν' ακούμε ξανά, αντί να ψάχνουμε το επόμενο σύνορο. Φυσικά, η συγκεκριμένη φιλοσοφία παραμένει ατόφια κι εδώ και βρίσκεται μάλιστα στα δυνατά της: αν τα όσα περιέχει το Last Dance είχαν γίνει ένας, ενιαίος δίσκος με το προ τετραετίας υλικό, θα μέναμε με ένα θαυμάσιο άλμπουμ, αντί για δύο καλούτσικα/καλά.
Δεν γίνεται βέβαια να μην εντοπίσεις την κύρια αιτία πίσω από όσα σε ενθουσιάζουν στο Last Dance. Ναι, είναι και τα παιξίματα –μιλάμε για μερικά φανταστικά παιξίματα, αρκεί να τσεκάρετε εκείνα τα alternate takes που λέγαμε πιο πάνω για να το αντιληφθείτε– ναι, είναι και η ξεσηκωτική οπτική δύο μεγάλων μαστόρων επί ενός αρκετά δεδομένου υλικού, μα περισσότερο από κάθε τι άλλο είναι η τρομερή χημεία μεταξύ δύο πολύ σπουδαίων μουσικών. Η οποία και χτίζει μια ασυναγώνιστη ακουστική εμπειρία. Jarrett & Haden δεν έχουν καμία περαιτέρω επιδίωξη, παρά να παίξουν μαζί πράγματα που αγαπάνε, όπως τα αγαπάνε. Και κατορθώνουν να σου περάσουν ατόφια τούτη την πρωταρχική ουσία των πραγμάτων, αναγκάζοντάς σε να παραδεχτείς πως μπορεί ο δίσκος να μην είναι «σπουδαίος» με τα κριτήρια που συνήθως έχεις για τη συγκεκριμένη ιδιότητα, έχει όμως μια σπουδαία δυναμική, η οποία είναι αδύνατον να μη σε συγκινήσει.
Δεν γίνεται, τέλος, να μην κάνουν κύκλο οι σκέψεις σου, επιστρέφοντας σε όσα λέγαμε στην αρχή. Η ομορφιά του Last Dance τονίζει περισσότερο το μέγεθος της απώλειας του Charlie Haden· αυτού του μεγάλου Αμερικανού βιρτουόζου, για τον οποίον μπορείτε να πληροφορηθείτε περισσότερα διαβάζοντας το πρόσφατο άρθρο του Βαγγέλη Πούλιου, κάνοντας κλικ εδώ.
{youtube}iwNMHKx90tg{/youtube}
