Όλα ξεκίνησαν με το βρετανικής έμπνευσης kitchen sink realism, ένα ρεύμα που αναπτύχθηκε στα late 1950s και τα early 1960s σε ολόκληρο το φάσμα των τεχνών, για να αναδείξει σταδιακά σε πρωταγωνιστές τους ανθρώπους της εργατικής τάξης και του κοινωνικού περιθωρίου της χώρας. Η καθημερινότητα και τα αδιέξοδα των κοινωνικών παριών, με θεματικές από τη δυστοπικότητα του μοντέρνου τρόπου ζωής, μέχρι το social housing crisis, την αστεγία και τις αμβλώσεις, τη φυλή και το φύλο, θα έρχονταν για πρώτη φορά τόσο εμφατικά σε πρώτο πλάνο στον κινηματογράφο της Γηραιάς Αλβιώνας, για να φτάσουν τελικά τις δεκαετίες του ’80 και ’90 στο απόγειό τους, με τη χρηματοδότηση αυτή τη φορά τόσο του νεοσύστατου Channel 4, όσο και του British Film Institute, που θα βοηθούσαν δημιουργούς ανεξάρτητων ταινιών να εκφράσουν τελικά όλα όσα ήθελαν να πουν διαχρονικά και δεν μπορούσαν. Η αλλαγή του σκηνικού στη Βρετανία, με την άνοδο της Thatcher στην εξουσία και την εξόντωση της εργατικής τάξης μέσω των σκληρών νεοφιλελεύθερων πολιτικών της θα γιγάντωνε φυσικά το ρεύμα του Βρετανικού Κοινωνικού Ρεαλισμού, όπως αυτό εξελίχθηκε εκείνες τις δεκαετίες, χαρίζοντας ακόμη και σήμερα δεκάδες σημαντικές κινηματογραφικές παραγωγές που συνεχίζουν μια παράδοση ιστορικής σημασίας για το παγκόσμιο σινεμά. Ακολουθούν οι αγαπημένες ταινίες του εν λόγω ρεύματος για το Avopolis, από τις πρώιμες παραγωγές του είδους, μέχρι και τις μέρες μας.
Kes (1970) του Ken Loach
Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Barry Hines, A Kestrel for a Knave, η ταινία Kes του Ken Loach χαρακτηρίστηκε από το British Film Institute ως μια από τις δέκα καλύτερες ταινίες του περασμένου αιώνα και ένα από τα πιο εμβληματικά παραδείγματα αναπαράστασης της ζωής της εργατικής τάξης της Βόρειας Αγγλίας. Ο Billy (τον οποίο ερμηνεύει ο εξαιρετικός David Bradley) είναι ένα 15χρονο αγόρι και γιος ανθρακωρύχου, που, έχοντας αποδεχθεί ότι δεν τα καταφέρνει στο σχολείο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται αυτό για το μέλλον του, περνά τον ελεύθερο χρόνο του εκπαιδεύοντας ένα άγριο γεράκι, ξεφεύγοντας πνευματικά από όλα τα αδιέξοδα της ζωής και της καθημερινότητάς του σε μια δυσλειτουργική οικογένεια των χαμηλότερων στρωμάτων. Ένα αριστουργηματικό coming-of-age drama δια χειρός ενός από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες του είδους, που από την πρώτη στιγμή της φιλμογραφίας του εστίασε στην ανάδειξη της ταξικότητας της βρετανικής κοινωνίας με τον πλέον αυθεντικό τρόπο. Γυρισμένη σε πραγματικά locations και με αυστηρά ερασιτέχνες ηθοποιούς, όπως άλλωστε συνηθίζει ο Loach, πρόκειται ίσως για μια από τις πιο αγαπημένες ταινίες του σκηνοθέτη και εξαιρετικά σημαντική για την εξέλιξη του είδους από τα kitchen sink dramas των ‘50s και ‘60s.
Sunday Bloody Sunday (1971) του John Schlesinger
Ένας bisexual καλλιτέχνης «ελευθέρων ηθών» συνάπτει ταυτόχρονα σχέση με έναν μεσήλικα gay και Εβραίο γιατρό, αλλά και μια χωρισμένη γυναίκα, λίγο μετά τα 30 της. Τόσο ο Peter Finch όσο και η Glenda Jackson, που ερμηνεύουν αντίστοιχα τους δύο εραστές του Murray Head, γνωρίζουν ο ένας για τον άλλον και για τη σχέση που διατηρούν με τον σύντροφό τους, ωστόσο επιλέγουν να συνεχίσουν να τον βλέπουν, εκπληρώνοντας ο κάθε ένας από τους δύο διαφορετικές ανάγκες και πόθους. Μια άκρως ανατρεπτική για την εποχή της ταινία δια χειρός John Schlesinger, που μέσα από τα πολλαπλά της επίπεδα κατάφερε να εκφράσει την πολυσύνθετη φύση των ανθρώπινων σχέσεων, κυρίως των ερωτικών, εξετάζοντας ταυτόχρονα θεματικές όπως η εργασιακή ζωή των γυναικών, το concept του γάμου, η επιρροή της παιδικής ηλικίας στην ενήλικη ζωή, όπως και η καταπίεση που διαπερνά τη θρησκεία και την οικογενειακή ζωή.
A Taste of Honey (1961) του Tony Richardson
https://www.youtube.com/watch?v=5WnLqrQR9Nw
Μία εγκυμονούσα έφηβη καλείται να τα βγάλει πέρα μόνη της με μόνη βοήθεια αυτή ενός άνδρα φίλου της, όταν η μητέρα της αποφασίζει να ξαναπαντρευτεί, εγκαταλείποντάς την ουσιαστικά στην τύχη της. Η εμβληματική ταινία του Βρετανικού Νέου Κύματος, δια χειρός Tony Richardson, βασισμένη σε ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα θεατρικά έργα της περιόδου των late ‘50s-‘60s, με την Rita Tushingham στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο. Οι έμφυλες σχέσεις και οι σύνθετοι οικογενειακοί δεσμοί ξετυλίγονται σε ένα καθοριστικό για το είδος φιλμ, με φόντο τη ζωή της εργατικής τάξης στο χτυπημένο από τη σφοδρή οικονομική κρίση βιομηχανικό Manchester, με μια άκρως μοντέρνα προσέγγιση, όπου οι κοινωνικοί παρίες λαμβάνουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ratcatcher (1999) της Lynne Ramsay
Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της χαρισματικής Lynne Ramsay (των We Need to Talk About Kevin και You Were Never Really Here), που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών το 1999 στην κατηγορία Ένα Κάποιο Βλέμμα, ακολουθεί ένα νεαρό αγόρι, όσο αυτό περιδιαβαίνει τους βρώμικους δρόμους της Γλασκόβης του 1973, αναζητώντας τρόπους να κυνηγήσει τα όνειρά του. Προβληματική εφηβεία, ματαιώσεις, ενοχές, αλλά και ελπίδες, παρουσιασμένες πότε με ωμότητα και πότε με απρόσμενο χιούμορ, στο ιστορικό πλαίσιο μιας κοινωνίας φτώχειας και ανέχειας, σε μια περίοδο μετάβασης σημαδεμένης από την απεργία διαρκείας των εργαζομένων καθαριότητας της Σκωτίας, όπως και το εθνικό πρόγραμμα re-housing για μια εργατική τάξη που μέχρι τότε ζούσε υπό τις χειρότερες συνθήκες διαβίωσης της Δυτικής Ευρώπης. Η ταινία απέσπασε μεταξύ δεκάδων άλλων εκείνη τη χρονιά τα βραβεία Carl Foreman for Newcomer in British Film στα BAFTA και το Sutherland Trophy του London Film Festival, χαρίζοντας μερικές από τις καλύτερες ερμηνείες αλλά και φωτογραφία στις κινηματογραφικές παραγωγές του έτους παραγωγής της
Naked (1993) του Mike Leigh
Αιρετικό, αυθάδες, μηδενιστικό, ενοχλητικό, άκρως αμφιλεγόμενο και τελικά αριστουργηματικό, το Naked του Mike Leigh αποτελεί μια από τις πλέον ευφυείς και μοναδικές ταινίες, όχι μόνο του είδους της, αλλά και ολόκληρου του βρετανικού κινηματογράφου, με τον διεθνή τύπο να το χαρακτηρίζει σήμερα ως μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, σχεδόν 30 χρόνια μετά τη δημιουργία του. Ο μέχρι τότε άγνωστος David Thewlis ενσαρκώνει τον ρόλο του Johnny, ενός άνεργου, μα και intellectual Mancunian, σε πλήρη άρνηση να ανοιχτεί στον οποιονδήποτε μοιάζει να θέλει να έρθει κοντά του και που μοιάζει να εκμεταλλεύεται συνεχώς τους ανθρώπους και τις καταστάσεις, φτάνοντας με τεράστια ευκολία στα άκρα. Ο ίδιος θα βρεθεί σε μια νυχτερινή οδύσσεια στους δρόμους του Λονδίνου, συναντώντας αγνώστους σε απόγνωση, που δεν περίμενε πότε να βρεθούν με κάποιον τρόπο στο διάβα του. Ακροβατώντας με μαεστρία ανάμεσα στη μαύρη κωμωδία και το δράμα, ο Mike Leigh βραβεύθηκε για τη σκηνοθεσία του Naked στις Κάννες, με τον Thewlis να αποσπά και ο ίδιος βραβείο στο φεστιβάλ για την ερμηνεία του που θα τον καθιστούσε σε διεθνή star.
